ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1934: Υπογράφεται το Σύμφωνο κοινής αντιφασιστικής δράσης

Η πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στις 24 Νοέμβρη 1934. Αναφέρεται σε μια από τις μεγάλες αντιφασιστικές απεργίες, που έγινε στην Αθήνα την προηγούμενη μέρα

Το 1934 ήταν μια πολύ κρίσιμη χρονιά. Οι πιο αντιδραστικοί κύκλοι της άρχουσας τάξης, το παλάτι και η στρατοκρατία ετοιμάζουν συστηματικά τη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία. Η κυβέρνηση Τσαλδάρη επιτίθεται κατά μέτωπο στο εργατικό και προοδευτικό κίνημα. Το ΚΚΕ πρωτοστατεί για τη δημιουργία του Ενιαίου Αντιφασιστικού Πανελλαδικού Μετώπου Πάλης.

Για να γίνει αντιληπτό το κλίμα της περιόδου, διαβάστε τον απολογισμό του έργου της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος στους 16 μήνες της θητείας της, όπως δημοσιεύτηκε στις 24 Ιούλη 1934: «Δολοφονήθηκαν 10 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 3.725, από τους οποίους 785 καταδικάστηκαν σε πολύχρονες φυλακίσεις και εκτοπίσεις. Στάλθηκαν στον Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου 54 φαντάροι, βασανίστηκαν 300 πολίτες, τραυματίστηκαν 305. Απαγορεύτηκαν 160 συγκεντρώσεις, διαλύθηκαν βίαια άλλες 128 και έγιναν 128 επιδρομές σε γραφεία οργανώσεων, σωματείων, τυπογραφεία εφημερίδων κλπ».

Με την ακούραστη δουλιά του ΚΚΕ, μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, οι πρώτοι καρποί της πολιτικής για τη συγκρότηση ενός Ενιαίου Αντιφασιστικού Πανελλαδικού Μετώπου Πάλης ήρθαν τον Οκτώβρη του 1934. Στις 5 του Οκτώβρη με πρωτοβουλία του ΚΚΕ υπογράφηκε Σύμφωνο κοινής δράσης για την αποτροπή του κινδύνου στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας από το ΚΚΕ, το Αγροτικό Κόμμα, τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας, την Ενωτική ΓΣΕΕ και τα Ανεξάρτητα Εργατικά Συνδικάτα.

Στο Σύμφωνο μεταξύ των άλλων τονίζονταν τα εξής:

«Τα κόμματα και οι συνδικαλιστικοί οργανισμοί που αντιπροσωπεύονται, αναλαμβάνουν την υποχρέωση να αγωνιστούν από κοινού ενάντια σε κάθε δικτατορικοφασιστικό πραξικόπημα, που θα μπορούσε να εκραγεί ως αποτέλεσμα της σημερινής κατάστασης και να κινητοποιήσουν τις οργανώσεις τους και την κοινή γνώμη των εργαζομένων γενικότερα, ώστε να είναι έτοιμες για την αντιμετώπιση κάθε τέτοιου ενδεχομένου».

Το Σύμφωνο κοινής δράσης της 5ης Οκτώβρη του 1934 είχε πολύ μεγάλη σημασία και άσκησε σοβαρή επίδραση στην ανάπτυξη της αντιφασιστικής πάλης, παρά το γεγονός ότι οι ηγέτες των άλλων κομμάτων και οργανώσεων δεν το εφάρμοσαν. Μετά την υπογραφή του Συμφώνου σε πολλές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Δράμα, Κατερίνη, Λιβαδειά κ.α.) δημιουργήθηκαν μετωπικές οργανώσεις και πραγματοποιήθηκαν πολλές κοινές αντιφασιστικές εκδηλώσεις. Μόνο μέσα στο δίμηνο Νοέμβρη - Δεκέμβρη έγιναν 13 ενιαιομετωπικές απεργίες με συμμετοχή 40.000 εργατών.

Επιμέλεια: Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

1713 Γεννιέται ο Ντενίς Ντιντερό. Γάλλος φιλόσοφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος, κριτικός της λογοτεχνίας και της τέχνης, ο δημιουργός της περίφημης «Εγκυκλοπαίδειας» (1751-72), που συνοψίζει και εκφράζει το πνεύμα του Διαφωτισμού και ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές όλων των εποχών. Στην προσπάθεια για τη συγγραφή του μνημειώδους έργου της «Εγκυκλοπαίδειας» πήραν μέρος ορισμένοι από τους πιο φωτισμένους διανοητές εκείνης της περιόδου, όπως ο Ρουσώ, ο Βολταίρος, ο Τιργκό, ο Μοντεσκιέ, ο Κοντιγιάκ, ο Χόλμπαχ και ο Ελβέτιος, που δημιούργησαν και τον κύκλο των «εγκυκλοπαιδιστών». Οι ιδέες του Ντιντερό επηρέασαν βαθύτατα όλους τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής, φιλοσοφικής σκέψης. Η «Εγκυκλοπαίδεια» και οι «εγκυκλοπαιδιστές» έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στη διαμόρφωση των επαναστατικών ιδεών στην ανερχόμενη τότε αστική τάξη. Ο Ντιντερό θεωρείται από την άποψη αυτή ένας από τους πνευματικούς ταγούς της Γαλλικής Επανάστασης.

ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 5 ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΗ

1582 Η ημέρα που δεν υπήρξε ποτέ... Είναι η πρώτη μέρα του Ιουλιανού Ημερολογίου, που παραλείφθηκε, προκειμένου να εναρμονιστούν οι ημερομηνίες με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο.

1908 Η Βουλγαρία κηρύσσεται ανεξάρτητη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

1912 Η Ελλάδα κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενώ ο στόλος της μπλοκάρει τα μικρασιατικά παράλια. Ο Α` Βαλκανικός Πόλεμος έχει ουσιαστικά αρχίσει.

1915 Παραιτείται ο Ελευθέριος Βενιζέλος και σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Ζαΐμη.

1947 Ιδρύεται στη Βαρσοβία η Κομινφόρμ (το «Γραφείο των Κομμουνιστικών Πληροφοριών»), που είχε σκοπό να συντονίσει τη δράση των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Ευρώπης. Διαδέχτηκε την Κομιντέρν, η οποία διαλύθηκε για να διευκολυνθούν οι πολιτικές συμμαχιών των κομμάτων κατά τη διάρκεια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου.

1968 Σφοδρές συγκρούσεις στο Αρμαγκ μεταξύ καθολικών και προτεσταντών εγκαινιάζουν περίοδο αναταραχής στη Βόρεια Ιρλανδία.

1983 Απονέμεται στον Μίκη Θεοδωράκη το βραβείο Λένιν.

Σε όλη τη χώρα προβλέπεται αίθριος καιρός, μόνο το απόγευμα στα βόρεια θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις. Τις πρωινές ώρες η ορατότητα θα είναι κατά τόπους περιορισμένη. Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί μέχρι μέτριοι και στα νότια πελάγη τοπικά ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 12-29, στο Ιόνιο και στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 15-31, στο Αιγαίο από 19-29 και στη Θεσσαλονίκη από 15-29 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπεται αίθριος καιρός. Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί μέχρι μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 18-31 βαθμούς.