ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1974: Ο ελληνικός λαός λέει «όχι» στη μοναρχία

Το βράδυ της 8ης Δεκέμβρη 1974 ο ελληνικός λαός πανηγύρισε την οριστική κατάργηση της μοναρχίας.

Μια ιστορικής σημασίας αναμέτρηση πραγματοποιείται στις 8 Δεκέμβρη 1974, όταν 4,7 εκατομμύρια Ελληνες ψηφοφόροι προσέρχονται στα εκλογικά τμήματα, για να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο μόνο ψηφοδέλτια, της «Βασιλευομένης» και της «Αβασιλεύτου» Δημοκρατίας.

Ηδη οι Συντακτικές πράξεις της 1^ης Αυγούστου και της 4^ης Σεπτέμβρη του 1974 έχουν ορίσει με σαφήνεια ότι η μορφή του πολιτεύματος θα λυθεί αποκλειστικά με δημοψήφισμα που θα πραγματοποιηθεί το πολύ σε 45 μέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές. Ετσι στις 13 Νοέμβρη, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής ανακοινώνει ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 8 Δεκέμβρη.

Το «πολιτειακό» δεν κυριαρχεί κατά την προεκλογική περίοδο, μολονότι όλα τα κόμματα αναγνωρίζουν την κρισιμότητά του. Πέντε μέρες μετά τις εκλογές και τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρόεδρος της Ενωσης Κέντρου Γεώργιος Μαύρος, επισκέπτεται τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή και συμφωνούν στην «αποκομματικοποίηση» του δημοψηφίσματος. Με την πρόταση συμφωνεί και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Α. Παπανδρέου.

Ο τέως βασιλιάς, που ζει στο Λονδίνο, εμφανίζεται σε δυο τηλεοπτικά δεκάλεπτα. Και οι δυο ομιλίες του φαίνονται να απευθύνονται στο θυμικό των τηλεθεατών, καθώς ο Κωνσταντίνος εκφράζεται με νοσταλγία για την Ελλάδα, τον «τόπο όπου βρίσκονται οι τάφοι των προγόνων του».

Οσον αφορά το ιδεολογικό περιεχόμενο του αγώνα, υπέρ ή κατά της βασιλείας, ζήτημα αιχμής αναδεικνύεται η στάση του τέως βασιλιά κατά της διάρκεια της δικτατορίας.

Το βράδυ της Κυριακής, 8 Δεκέμβρη, όταν γνωστοποιούνται τα πρώτα αποτελέσματα, που δίνουν μεγάλο προβάδισμα στην «Αβασίλευτο», ο λαός της Αθήνας ξεχύνεται στους δρόμους.

Το 69,2% των ψηφοφόρων τάσσεται υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας και υπέρ της βασιλευομένης το 30,8%. Το ποσοστό αποχής είναι 24,5%, δηλαδή κατά 4% μεγαλύτερο από ό,τι στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές.

Με το δημοψήφισμα της 8^ης Δεκέμβρη 1974 επιλύεται οριστικά ένα πρόβλημα που συνδέθηκε με τις πιο δραματικές εθνικές κρίσεις του τόπου μας. Το ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα μεγάλη νίκη του λαϊκού κινήματος.

ΠΡΟΣΩΠΑ

1980 Πυροβολείται στη Νέα Υόρκη από τον Μαρξ Ντέιβιντ Τσάπμαν, ο Τζον Λένον, πρώην μέλος των «Μπιτλς». Είχε γεννηθεί το 1940.

Ο Τζον Λένον θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους μουσικούς. Ιδιαίτερα ταλαντούχος, ήταν ο ιθύνων νους στο συγκρότημα των «Μπιτλς», ένα συγκρότημα που άνοιξε νέους δρόμους στη σύγχρονη μουσική έκφραση. Ο Λένον ήταν ο βασικός συνθέτης των τραγουδιών τους. Μετά τη διάλυση των «Μπιτλς», ο Λένον ακολούθησε τη δική του, ξεχωριστή, προσωπική διαδρομή. Στη διαδρομή αυτή έγραψε τραγούδια εξαιρετικής ποιότητας, τα οποία χαρακτηρίζονται από στίχο «στρατευμένο» στα ιδανικά της ειρήνης, της αλληλεγγύης των λαών και του δίκαιου της εργατικής τάξης. Πολλά από τα τραγούδια του Λένον αποτέλεσαν και αποτελούν ακόμη σύμβολα αγώνων, όπως το «Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη», «Ιμάτζιν», «Ο ήρωας της εργατικής τάξης». Ο ίδιος πήρε μέρος στο κίνημα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Επέστρεψε μάλιστα το βραβείο που είχε πάρει με τα άλλα μέλη των «Μπιτλς» στη βασίλισσα της Βρετανίας.

Στην ανατολική και νότια Ελλάδα προβλέπονται τοπικές νεφώσεις με πιθανότητα ασθενών βροχών στη Θεσσαλία, στην ανατολική Στερεά, στην Εύβοια, στην ανατολική Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες, στην Κρήτη. Στην υπόλοιπη χώρα ο καιρός θα είναι αίθριος. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι στα δυτικά μέτριοι, στα ανατολικά ισχυροί μέχρι πολύ ισχυροί και τοπικά στο Αιγαίο θυελλώδεις. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 2-14, στα δυτικά από 5-18 και στα υπόλοιπα από 7-16 βαθμούς Κελσίου.

Για την Αττική προβλέπεται γενικά αίθριος καιρός και μόνο στα ανατολικά και βόρεια θα υπάρξουν λίγες νεφώσεις. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι βορειοανατολικοί μέτριοι ισχυροί στα ανατολικά πολύ ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 9-14 βαθμούς Κελσίου.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ - κοροϊδία για τη μνήμη των θυμάτων και των επιζώντων που υποχρεώθηκαν σε καταναγκαστική εργασία στα κάτεργα της ναζιστικής Γερμανίας αποφάσισε να δώσει σε ελάχιστες, ουσιαστικά, περιπτώσεις από το σύνολο των δικαιούχων, η γερμανική κυβέρνηση (σελίδα 14)

ΟΙ «ΓΑΛΛΟΙ» της «Credit Agricole», έβαλαν από χτες και επίσημα «πόδι» στη διοίκηση της Εμπορικής Τράπεζας, ώστε - σαν «στρατηγικός εταίρος» - να ελέγχουν «από μέσα» τη δράση και τη γενικότερη πορεία της τράπεζας (σελίδα 15)

ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΜΟ του στην κλεψύδρα του χρόνου να τελειώνει, ο Δημοκρατικός υποψήφιος για την προεδρία ποντάρισε όλα του τα χρήματα χτες στην πιο κρίσιμη συνεδρίαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Φλόριντα (σελίδες 16 - 17)

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ διεκδικούν το δικαίωμα στη μόρφωση οι μαθητές των σχολείων στα Χανιά, που κάτω από το βάρος των καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, προχώρησαν από προχτές σε κινητοποιήσεις, κάνοντας καταλήψεις στα σχολεία τους (σελίδα 21)

ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΟΥΝ στους Δήμους τα χρήματα που δικαιούνται μέσα από το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ), ζητούν με Ερώτησή τους στη Βουλή, προς τους υπουργούς Εσωτερικών και Εθνικής Οικονομίας, βουλευτές του ΚΚΕ (σελίδα 22)

ΣΕ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ συναγερμό για την απόκρουση της νέας υγειονομικής βαρβαρότητας, που προωθεί η κυβέρνηση στο χώρο της δημόσιας υγείας, καλεί τους γιατρούς το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Αθήνας - Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) (σελίδα 23)

ΕΝΝΙΑΜΙΣΙ χρόνια μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Νικηφόρου Βρεττάκου η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Σπάρτης εγκαινιάζει την αίθουσα με το πλουσιότατο προσωπικό αρχείο του μεγάλου ποιητή (σελίδα 25)

ΤΗΝ ΑΝΑΒΟΛΗ της απόφασης για την εταιρία «Τηλέτυπος», στην οποία ανήκει ο τηλεοπτικός σταθμός MEGA και την ενδεχομένη επιβολή κυρώσεων σε βάρος της, αποφάσισε χτες η πλειοψηφία του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (σελίδα 27)

ΑΠΟΤΟΜΑ αναμένεται να ανεβάσει το ενδιαφέρον στο θεσμό του Κυπέλλου η Β' φάση, αφού χτες η κλήρωση έβγαλε δύο μεγάλα παιχνίδι που θα συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον του φίλαθλου κόσμου, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη (σελίδα 30)

ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 8 ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

1914 Σε ναυμαχία με τους Αγγλους ανοιχτά της Αργεντινής βυθίζεται μαζί με τη ναυαρχίδα του ο Γερμανός ναύαρχος Μαξιμιλιανός Σπέε.

1940 Στο πλαίσιο της αντεπίθεσης στο αλβανικό μέτωπο, ο ελληνικός στρατός μπαίνει στο Αργυρόκαστρο.

1949 Οι Κινέζοι εθνικιστές εγκαταλείπουν την κυρίως χώρα, μετακινώντας την πρωτεύουσα τους στη Φορμόζα (Ταϊβάν).

1962 Συνέρχεται στην Αθήνα το Β` Πανελλαδικό Συνέδριο της ΕΔΑ.

1966 Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ενωση είναι ανάμεσα στις 28 χώρες που συναινούν στην απαγόρευση της χρήσης των πυρηνικών όπλων στο διάστημα.

1966 Στα νερά της Φαλκονέρας βυθίζεται σε καταιγίδα το οχηματαγωγό «Ηράκλειο». Πάνω από 200 ζωές χάθηκαν.

1969 Ενενήντα ένας νεκροί είναι ο τραγικός απολογισμός αεροπορικού δυστυχήματος, όταν αεροσκάφος της Ολυμπιακής DC- 6 τετρακινητήριο, εκτελώντας την πτήση Χανιά - Αθήνα, λόγω σφοδρής κακοκαιρίας πέφτει σε λόφο κοντά στην Κερατέα. Από τους 86 επιβάτες και το πενταμελές πλήρωμα δε σώθηκε κανείς.

1983 Υπεροπλία έναντι της Ελλάδας αποκτά η Τουρκία με την αγορά 160 αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16. Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να επισπεύσει τις διαδικασίες για την αγορά 100 νέων αεροσκαφών.

1983 Ενα παιδί του Τρίτου Κόσμου πεθαίνει κάθε έξι δευτερόλεπτα από αφυδάτωση, ανακοινώνεται σε έκθεση της «Γιούνισεφ».