Το περιεχόμενο, πάντως, των δύο μέχρι τώρα προσχεδίων νόμου που έχει βάλει η κυβέρνηση στο τραπέζι της συζήτησης, καθώς και η επιχειρηματολογία όλων των άλλων - πλην ΚΚΕ - κομμάτων για αυτό, πολλαπλασιάζει τις ανησυχίες των κομμουνιστών για τους απώτερους στόχους που έρχεται να υπηρετήσει η κατάθεση και τελικά η ψήφιση - με ευρύτερη ή όχι πλειοψηφία - ενός παρόμοιου σχεδίου νόμου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΛΑΟΣ στις δηλώσεις τους, μετά τη σύσκεψη της περασμένης Τρίτης με τους αρμόδιους υπουργούς, «ξέχασαν» να αναφερθούν σε μια σειρά κρίσιμα θέματα που προκύπτουν από το περιεχόμενο του τελευταίου προσχεδίου, όπως:

-- Η αναμενόμενη τεχνητή και χωρίς όρια διόγκωση του εκλογικού σώματος. Και αυτό γιατί έγινε φανερό πως κουβέντα δε γίνεται μόνο για το στρώμα εκείνο, που λόγω της ολιγόχρονης απουσίας, για παράδειγμα πέντε ή δέκα χρόνια, κρατά ζωντανή την επαφή με τις εξελίξεις στη χώρα μας και που θα μπορούσε κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις να ρυθμιστεί η συμμετοχή του στις εκλογικές διαδικασίες. Λόγος γίνεται για κάτι πολύ ευρύτερο, ανέλεγκτο πρακτικά. Κάτι τέτοιο αντικειμενικά οδηγεί στην αλλοίωση της θέλησης του λαού μας που ζει και παλεύει στον Ελλαδικό χώρο και που, αυτός και μόνο αυτός, δέχεται τις συνέπειες από την πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση και βιώνει τον τρόπο που τα διάφορα αντιπολιτευόμενα κόμματα συναινούν, ανέχονται ή επί της ουσίας αντιστρατεύονται τις αντιλαϊκές πολιτικές που υλοποιούνται. Γι' αυτό το πολύ κρίσιμο ζήτημα, όμως, μόνο από το ΚΚΕ εκφράζονται αντιρρήσεις.

-- Η έτσι και αλλιώς έλλειψη ακόμα και της στοιχειώδους ενημέρωσης για την πολιτική και πρακτική των ελληνικών κομμάτων. Ελλειψη που έχουν και θα έχουν όλοι οι ομογενείς, σε σχέση με τους Ελλαδίτες. Αυτό το έλλειμμα ενημέρωσης δεν μπορεί να «θεραπευτεί» κατά την προεκλογική περίοδο, όσα μέτρα και αν παρθούν. Χωρίς να παραβλέπουμε πως, σ' αρκετές από τις χώρες που ζουν ομογενείς, τα κομμουνιστικά κόμματα είναι εκτός νόμου και τίποτε δεν εξασφαλίζει πως θα γίνει με ίσους όρους ακόμα και αυτή η ελάχιστη προεκλογική ενημέρωση που θα επιχειρηθεί. Ολα όμως τα άλλα κόμματα, εκτός φυσικά από το ΚΚΕ, και αυτή την «αδυναμία» των προσχεδίων την προσπερνούν χωρίς καμία ένσταση.

-- Η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία ενός σώματος εκλογέων που η ζωή τους αντικειμενικά δεν πρόκειται να επηρεαστεί καθόλου από το αποτέλεσμά της. Αυτό, διότι τα μέλη αυτού του σώματος ζουν σε άλλες χώρες και από τα πράγματα η ζωή τους επηρεάζεται από τις πολιτικές που ασκούνται και υλοποιούνται στις χώρες όπου ζουν και εργάζονται και όχι από την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Ούτε, όμως, αυτή η «λεπτομέρεια» φαίνεται πως ενοχλεί την κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΛΑΟΣ.

-- Δεν αντιμετωπίζονται κρίσιμα ζητήματα για την αδιάβλητη διενέργεια των εκλογών. Είναι πρακτικά αδύνατο σε όλα τα σημεία ανά τον κόσμο που θα στηθούν κάλπες για να ψηφίσουν Ελληνες ομογενείς να υπάρχουν εκλογικοί αντιπρόσωποι των κομμάτων, να ελέγχουν τις κάλπες, να βρίσκονται στην καταμέτρηση των ψηφοδελτίων, ενώ δε θα μπορεί να ελεγχθεί ούτε καν αν είναι στη διάθεση των ψηφοφόρων όλο το απαιτούμενο εκλογικό υλικό, όλα τα ψηφοδέλτια σε επαρκή αριθμό. Ούτε και για αυτά τα προβλήματα ακούγεται τίποτε από εκπρόσωπο κάποιου κόμματος, εκτός από τον εκπρόσωπο του ΚΚΕ.

Ας γνωρίζουν, πάντως, πως ό,τι και να κάνουν δε θα περάσουν «αβρόχοις ποσίν». Οι εργαζόμενοι, τα πλατιά λαϊκά στρώματα θα τους πάρουν χαμπάρι. Και τότε θα τους θέσουν οριστικά στη θέση που μόνο αυτή τους ανήκει: στο περιθώριο της πολιτικής σκηνής.

Η συνάντηση Χριστόφια - Ταλάτ την περασμένη Πέμπτη κατέδειξε το δύσκολο και μακρόχρονο της προσπάθειας για την επανένωση των δύο κοινοτήτων. Τόσο η ελληνοκυπριακή πλευρά, πριν από τη συνάντηση, όσο και ο ίδιος ο Ταλάτ, σε συνέντευξή του μετά τη συνάντηση, άφησαν να εννοηθεί σαφώς πως και δυσκολίες υπάρχουν και χρόνος χρειάζεται.

Η συζήτηση ξεκίνησε με το θέμα «Διακυβέρνηση και κατανομή εξουσιών» και με αυτό το θέμα θα συνεχίσουν την ερχόμενη Πέμπτη, 18 Σεπτέμβρη.

Η πρώτη σοβαρή διαφωνία που υπάρχει σ' αυτή την ενότητα είναι στη φιλοσοφία προέλευσης του ομοσπονδιακού κράτους, το οποίο θα προέλθει από τη λύση του Κυπριακού. Η θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι ότι το ομοσπονδιακό κράτος θα προέλθει από τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι ενιαίο κράτος, και θα αποτελείται από δύο «συνιστώσες πολιτείες». Αντίθετα, η τουρκοκυπριακή πλευρά προβάλλει τη θεωρία της «παρθενογένεσης» και υποστηρίζει ότι στην Κύπρο υπάρχουν «δύο κράτη», τα οποία με τη λύση του Κυπριακού θα δημιουργήσουν ένα «νέο συνεταιρισμό».

Στη Διακυβέρνηση υπάρχει ευρεία σύγκλιση για τις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης, αλλά διαφωνία στην κατανομή της εκτελεστικής εξουσίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά προτείνει προεδρικό σύστημα, με πρόεδρο, αντιπρόεδρο και Υπουργικό Συμβούλιο και η τουρκοκυπριακή Προεδρικό Συμβούλιο. Διαφωνία υπάρχει και στο χρόνο εναλλαγής της προεδρίας.

Σύμφωνα με έγγραφο της ελληνοκυπριακής πλευράς, στο οποίο γίνεται αξιολόγηση των συζητήσεων, που προηγήθηκαν στις ομάδες εργασίας, οι συγκλίσεις έχουν διαπιστωθεί στα ακόλουθα:

-- Στις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης θα περιλαμβάνονται οι τομείς: Εξωτερικές σχέσεις, Ζητήματα ΕΕ, Ιθαγένεια, Κεντρική Τράπεζα, Διεθνής ναυτιλία, Αεροπλοΐα, Υφαλοκρηπίδα, Χωρικά ύδατα, Φυσικοί πόροι.

-- Τα «συνιστώντα κράτη ή συνιστώσες πολιτείες» δε θα έχουν απεριόριστα δικαιώματα σύναψης διεθνών συνθηκών με τρίτα κράτη και αυτές θα περιορίζονται μόνο στους τομείς του πολιτισμού και του εμπορίου.

-- Στη Δικαιοσύνη συμφωνήθηκε ότι θα κατοχυρωθεί η ανεξαρτησία της. Η ελληνοκυπριακή πλευρά ζητεί να αποκλειστεί η συμμετοχή ξένων δικαστών. Οι Τουρκοκύπριοι το συζητούν, με δεδομένο πως οι αποφάσεις δε θα εξαρτώνται από την ελληνοκυπριακή πλειοψηφία.

-- Επίσης, καταγράφηκε σύγκλιση σε ό,τι αφορά τις προηγούμενες πράξεις της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου». Δε θα ισχύουν όσες πράξεις είναι αντίθετες με τη συνολική διευθέτηση και όσες αφορούν θέματα ιθαγένειας, μετανάστευσης, περιουσιών και άλλα ζητήματα που ρυθμίζονται στη συνολική διευθέτηση. Δηλαδή, δε θα ισχύει η «ιθαγένεια» των εποίκων, ούτε οι «τίτλοι» σε ελληνοκυπριακές περιουσίες.

Η πιο σημαντική διαφωνία αφορά την κατανομή των εξουσιών στην εκτελεστική εξουσία.

Η ελληνοκυπριακή πλευρά υπέβαλε πρόταση για προεδρικό πολίτευμα με Πρόεδρο, αντιπρόεδρο και Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος να εκλέγονται απευθείας από το λαό με κοινό ψηφοδέλτιο και με εγγυημένα ποσοστά ψηφοφόρων των δύο κοινοτήτων. Δηλαδή, για να εκλεγεί κανείς Πρόεδρος ή αντιπρόεδρος να χρειάζεται ένα μίνιμουμ ποσοστό ψήφων της άλλης κοινότητας.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά απορρίπτει την πρόταση αυτή και εισηγείται Προεδρικό Συμβούλιο, αλλά με Πρόεδρο και αντιπρόεδρο οι οποίοι θα εκλέγονται από τη Βουλή, με πανίσχυρες εξουσίες, που να μπορούν να παραγνωρίζουν ακόμα και ομόφωνες αποφάσεις του Συμβουλίου. Επίσης, ζητούν εκ περιτροπής προεδρία και αναλογία 3:2 ή 5:4 στο Συμβούλιο, που είναι πολύ πέραν των ποσοστώσεων που προβλέπονται από τις κατά καιρούς προτάσεις των ΗΕ.

Στη νομοθετική εξουσία η τουρκοκυπριακή πλευρά ζητά 30% αντί 25% ποσοστό συμμετοχής και ειδικές πλειοψηφίες στην Κάτω Βουλή.

Οι Τουρκοκύπριοι επιμένουν στην κυριαρχία της πολιτείας τους στο επίπεδο των αρμοδιοτήτων της, δηλαδή στην εσωτερική κυριαρχία, ενώ δεν έχουν τοποθετηθεί στην απόρριψη της εδαφικής ακεραιότητας των συνιστωσών πολιτειών από την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Στην ομοσπονδιακή αστυνομία διεκδικούν ισότητα σε όλες τις βαθμίδες.

Αποκλίσεις καθόλου μικρές σε ιδιαίτερα σοβαρά ζητήματα, που αφορούν μόνο την πρώτη ενότητα. Αυτή των θεμάτων της Διακυβέρνησης. Ολοι λοιπόν κατανοούν πως «έχουν μαλλί να ξάνουν».