Στα λημέρια του θρυλικού Διαμαντή, στα μέρη που εκείνος μαζί με τους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας έδωσαν μεγάλες μάχες ενάντια στους μοναρχοφασίστες, εκεί όπου τους κατατρόπωσαν όχι μια και δυο φορές. Στα λημέρια εκείνου, που χρειάστηκε άλλος ένας «Εφιάλτης» για να ξεμπερδέψουν μαζί του, γιατί στα «ίσια» δεν ήταν ικανοί να το καταφέρουν. Σε αυτά τα μέρη βρέθηκε την περασμένη Κυριακή η Οργάνωση Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ, για να αποτίσει ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτόν που οι φίλοι τον λάτρευαν και οι εχθροί τoν έτρεμαν. Πήγαν στα Μάρμαρα Φθιώτιδας, όπου στις 21 Ιουνίου του '49 ο θρυλικός Καπετάνιος του ΕΛΑΣ και αργότερα του ΔΣΕ άφησε την τελευταία του πνοή, με το τουφέκι στο χέρι.

Σ' αυτά τα μέρη νομίζεις ότι ακόμη ακούς τους ήχους των μαχών που δόθηκαν εδώ. Παντού διάσπαρτα στο δρόμο, από τη Σπερχειάδα μέχρι τα υψώματα που βρίσκονται τα Μάρμαρα και πιο πέρα η Κολοκυθιά - η έδρα του Γενικού Αρχηγείου του ΕΛΑΣ στην Κατοχή - βρίσκονται τα μνημεία των λαϊκών ηρώων που έπεσαν για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία της πατρίδας. Κάθε οικογένεια σε αυτά τα μέρη έχει δώσει νεκρό για την υπόθεση τη λευτεριάς. Κάθε ένας κάτοικος σε τούτα τα χωριά έχει να σου πει και μια ιστορία ηρωισμού, από τον πατέρα, το θείο, τον παππού, που πολέμησε, σκοτώθηκε ή εξορίστηκε. Ιστορίες αληθινές, διδακτικές για όποιον θέλει να διδαχτεί, ιστορίες που κανένα σχολικό βιβλίο, κανένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ ποτέ δεν κατέγραψε. Τι πιο επικίνδυνο από το να διαπαιδαγωγείς ήρωες τη σημερινή εποχή των «limit up» και των «limit down»...

Θα 'λεγε κανείς ότι ετούτος ο τόπος τιμωρείται ακόμη για τότε. Εγκαταλειμμένοι άνθρωποι πάνω στα βουνά, τα κινητά τηλέφωνα εδώ δε λειτουργούν, συνειδητοποιείς ότι η διαφήμιση της εταιρίας κινητής τηλεφωνίας που... «πάει παντού» είναι ψέματα, γιατί εδώ τουλάχιστον δεν έχει έρθει. Σα να θέλουν να φύγουν από εδώ ακόμη και οι τελευταίοι πενήντα κάτοικοι που μένουν μόνιμα το χειμώνα και υποδέχτηκαν μ' ένα χαμόγελο ελπίδας τα μέλη της ΚΝΕ. Τις ΚΝίτισσες και τους ΚΝίτες που ήρθαν από την Αθήνα, για να καταθέσουν λίγα λουλούδια στο μνημείο πεσόντων του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στα Μάρμαρα και να κάνουν τη λιτή τελετή μνήμης στον καπετάν Διαμαντή. Για να τραγουδήσουν το «Επέσατε θύματα, αδέρφια εσείς..» και να δηλώσουν ότι «τώρα θεριεύει ο γίγας λαός..», για να κάνουν, όπως τους παρότρυνε ο σύντροφος ο Γιώργης Μωραΐτης -εξιστορώντας με απλά λόγια την ιστορία του καπετάνιου της Ρούμελης - την πολύτιμη κληρονομιά της Εθνικής μας Αντίστασης οδηγό και πυξίδα στη ζωή τους.

«Το νοσήλιο ως βασικός τρόπος χρηματοδότησης των νοσοκομείων δεν έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του, αφού, όπως εφαρμόζεται μέχρι σήμερα, δεν επιτρέπει τον έλεγχο των δαπανών, δεν εμπεριέχει το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και τελικά λειτουργεί ως αντικίνητρο στην προσπάθεια μείωσης των ημερών νοσηλείας».

Η παραπάνω διαπίστωση προέρχεται απ' τις οικονομικές υπηρεσίες του μεγαλύτερου νοσοκομείου της χώρας, τον Ευαγγελισμό , για την περίοδο 1996-1998. Αν και η διαπίστωση αυτή φαίνεται να διαπνέεται από τη λογική της ανταποδοτικότητας, εντούτοις καταμαρτυρεί το αυτονόητο: Οτι δηλαδή μια δημόσια νοσηλευτική μονάδα, και μάλιστα στην πρώτη γραμμή, δεν μπορεί να λειτουργείκαι να αποδίδει με επιχειρηματικά κριτήρια και ότι η χρηματοδότησή τους δεν μπορεί να στηριχτεί στα ασφαλιστικά «ταμεία», στα οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να μεταθέσει το βάρος των οικονομικών.

Από τα στοιχεία της οικονομικής υπηρεσίας προκύπτουν τα εξής:

• Για το 1998 η μέση χρέωση ανά Ημέρα Νοσηλείας ανήλθε σε 54.812 δρχ. και το ημερήσιο κόστος ανά Ημέρα Νοσηλείας, χωρίς υπολογισμό της δαπάνης με μισθοδοσία, ανήλθε σε 50.943 δρχ. Η είσπραξη του νοσοκομείου για κάθε Ημέρα Νοσηλείας ανέρχεται σε 34.499 δρχ. επομένως το νοσοκομείο επιβαρύνεται με 20.313 δρχ. για κάθε Ημέρα Νοσηλείας, δηλαδή ένα έλλειμμα για το 1998 της τάξης των 6,29 δισ. δραχμών, εάν υπολογιστεί το σύνολο των Ημερών Νοσηλείας. «Το γεγονός αυτό, σημειώνεται στην έκθεση, σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη το 1998 σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη σημαντική αύξηση (110%) των οφειλών των Ασφαλιστικών Ταμείων που φτάνουν τα 6,3 δισ. δρχ., δημιουργεί μια ασφυκτική κατάσταση από πλευράς ρευστότητας, την οποία δεν μπορεί φυσικά να καλύψει η αύξηση των Ιδίων Εσόδων του νοσοκομείου μεταξύ των ετών 1996-1998 κατά 3,3 δισ. δραχμές.

Οπως είναι γνωστό, η κυβέρνηση επιχορηγεί ορισμένα ασφαλιστικά ταμεία - με ψίχουλα βέβαια - από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα οποία θα πρέπει να πληρώσουν με τη σειρά τους και τα νοσοκομεία, για να καλύψουν ένα μέρος των οικονομικών τους. Ομως τα ταμεία δεν έχουν και έτσι μένουν χρεώστες στα νοσοκομεία.

• Η άλλη πλευρά, που αναφέρεται στην έκθεση, είναι ανείσπρακτες οφειλές απόρων, αλλοδαπών, κλπ., που εμφανίζουν επίσης μια έντονα αυξητική τάση 1996: 462 εκατ. δρχ. - 1998: 865 εκατ. δρχ. (αύξηση 87,22%). Στην έκθεση τονίζεται η ανάγκη της άμεσης ρύθμισης για την κάλυψη των χρεώσεων νοσηλιών κλπ. των απόρων και αλλοδαπών.

Εφόσον, αναφέρεται στην έκθεση, τακτοποιηθούν οι παραπάνω εκκρεμότητες, η συνολική διαχείριση του νοσοκομείου είναι ισοσκελισμένη. (Σύνολο χρεώσεων 17 δισ. δρχ. Εσοδα από νοσήλια 10,7 δισ. δρχ. και οφειλές Ασφαλιστικών Ταμείων 6,3 δισ. δρχ. = 17 δισ. δρχ.)

Παρά την οικονομική θηλιά που βάζει η κυβερνητική πολιτική, ο Ευαγγελισμός έχει να επιδείξει θετικά στοιχεία στη λειτουργία του:

• Το 1998 ο αριθμός των νοσηλευθέντων ήταν 37.485 έναντι 34.167 το 1996. Στα ίδια τμήματα και στο ίδιο χρονικό διάστημα παρατηρείται μείωση των ημερών νοσηλείας της τάξης του 3,44%.
• Σημαντική αύξηση παρουσιάζει επίσης και το σύνολο των ασθενών στα Επείγοντα Εξωτερικά Ιατρεία του Ευαγγελισμού κατά 8,27%.
• Αύξηση της τάξης του 11,54% παρατηρείται και στο σύνολο των χειρουργικών επεμβάσεων που έγιναν το 1998 σε σχέση με το 1996.
• Το νοσοκομείο δυναμικότητας 1.060 κρεβατιών παρουσιάζει πληρότητα 90%.
• Στα 200-250 εκατ. δραχμές υπολογίζονται τα έσοδα που χάνει κάθε χρόνο ο Ευαγγελισμός από την έλλειψη δεύτερου αξονικού τομογράφου. Ο ένας που υπάρχει κάνει 13.000 αξονικές τομογραφίες το χρόνο, αλλά οι ανάγκες είναι 20.000. Επομένως οι 7.000, για τις οποίες δεν επαρκεί ο ένας αξονικός τομογράφος, γίνονται στον ιδιωτικό τομέα.
• Το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας όμως λειτουργεί χωρίς μαγνητικό τομογράφο, με αποτέλεσμα να χάνει ετησίως ένα δισ. δραχμές μόνο από την έλλειψη μαγνητικού τομογράφου.

Στις 450 ανέρχονται οι κενές οργανικές θέσεις νοσηλευτικού προσωπικού στον Ευαγγελισμό.

Ο Ηλίας Σιώρας, καρδιολόγος στον Ευαγγελισμό και μέλος του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ, μας επισήμανε ότι λόγω των ελλείψεων δε λειτουργούν εφτά κρεβάτια στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας, οχτώ κρεβάτια στη Μονάδα Εμφραγμάτων και το χειρουργείο στο χώρο των επειγόντων. Παράλληλα εξαιτίας αυτών των ελλείψεων δε βγαίνουν ομαλά οι βάρδιες και τα ρεπό του προσωπικού και καθίστανται επικίνδυνες οι συνθήκες νοσηλείας, αφού για 45 ασθενείς στην απογευματινή και νυχτερινή βάρδια υπάρχουν μόνο δύο νοσοκόμες.

Μιλώντας στους συντρόφους της Σπουδάζουσας ο Γιώργης Μωραΐτης, παλιός αντάρτης και σήμερα μέλος της διεύθυνσης του «Ρ», σημείωσε: «Ηταν πραγματικά ένα υπόδειγμα λαϊκού αγωνιστή και υπόδειγμα ανθρώπου». «Αυτό, συνέχισε, το αναγνωρίζουν φίλοι και εχθροί, κανένας ποτέ δεν είχε να πει κακιά κουβέντα για τον Διαμαντή. Το κύρος του ήταν τόσο μεγάλο που τον παραδέχονταν οι πάντες. Οι ηγετικές του ικανότητες πολύ μεγάλες, και οι στρατιωτικές και οι πολιτικές. Και κύρια οι πολιτικές, γιατί ο Διαμαντής ήταν πρώτα απ' όλα πολιτικό στέλεχος του ΚΚΕ».

«Την άνοιξη του 1949, συνέχισε ο ομιλητής, δεν έμεινε κανένα από αυτά εδώ τα υψώματα, τα χωριά και τις ρεματιές που να μην έχει καταληφθεί από χιλιάδες άνδρες του κυβερνητικού στρατού. Σε αυτές λοιπόν τις συνθήκες, ο Διαμαντής διατάχθηκε να εισχωρήσει με ολιγάριθμες δυνάμεις. Απ' όπου κι αν περνούσαν τη νύχτα έπεφταν σε ενέδρες ή σε φυλάκια του εχθρού. Και ελίχθηκαν εδώ αρκετές μέρες και κατέληξαν καμιά 40ριά άνθρωποι σε τούτον εδώ το χώρο. Εκεί, απ' ό,τι λένε όσοι μπόρεσαν να γλιτώσουν, θα αποφεύγανε αυτό το χτύπημα αλλά προδόθηκαν. Πάντως, μέχρι και σήμερα παραμένει αινιγματική η κατάσταση όσον αφορά το θάνατο του Διαμαντή. Ακούστηκε μόνον ένας πυροβολισμός και βρέθηκε χτυπημένος στην καρδιά ο Διαμαντής. Οι άλλοι σκόρπισαν. Ενας από τους ανθρώπους που ήταν δίπλα στον Διαμαντή εκείνη την ώρα, κάποιος Κατσόγιαννος από τη Λαμία, είπε ότι αυτός τον δολοφόνησε και έτσι έσωσε το δικό του το κεφάλι».

Οπως είπε ο Γ. Μωραϊτης, δίπλα στον Διαμαντή έμειναν μόνο ο αδερφός του και ένας χωριανός του, οι οποίοι ήθελαν να μείνουν μαζί του μέχρι τέλους. Αυτούς τους έπιασε ο στρατός και τους εκτέλεσε. Το θάνατο του Διαμαντή τον πανηγύρισε ο κυβερνητικός στρατός και διέδωσαν παντού ότι εκτελέστηκε. Δεν του πήραν όμως το κεφάλι όπως συνήθιζαν, γιατί όπως είπαν: «Ο Διαμαντής μας ντρόπιαζε ζωντανός, να μην μας ντροπιάσει και νεκρός...».

Καταλήγοντας ο Γ. Μωραΐτης τόνισε: «Ολοι αυτοί που μας κυνηγούσαν έχουν ξεχαστεί. Τα ονόματα όμως του Διαμαντή και των άλλων αγωνιστών ηρώων του ΔΣΕ έχουν μείνει αθάνατα. Και είναι οι παραδόσεις της Αντίστασης η πιο πολύτιμη κληρονομιά που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι . Αυτήν την κληρονομιά εσείς οι ΚΝίτες και οι ΚΝίτισσες πρέπει να τη μάθετε και να την αξιοποιήσετε».

Βρισκόμαστε στην ετοιμασία του ρεπορτάζ για τον Ευαγγελισμό, όταν έφτασε στην εφημερίδα μας επιστολή - με ημερομηνία 13.12.1999 - του προέδρου του νοσοκομείου, του καθηγητή Φ. Μήτση, που αναφέρεται σε δημοσίευμα του «Ρ» (8.12.1999) για τη νοσηλεία ασθενών στα σαλόνια των διαδρόμων λόγω της ανακαίνισης 255 κλινών.

Ο πρόεδρος επιβεβαιώνει ότι έτσι γίνεται η νοσηλεία, αλλά παρασιωπά ότι οι επιστημονικοί και συνδικαλιστικοί φορείς των γιατρών του Ευαγγελισμού είχαν ζητήσει να διοχετευτούν ασθενείς σε άλλα νοσοκομεία. Ομως δεν πάρθηκε κανένα μέτρο, με αποτέλεσμα να υπάρχει η κατάσταση που περιέγραψε ο «Ρ».

Η επιστολή του Φ. Μήτση έχει ως εξής: «Πιστεύω ότι τα γραφόμενα αδικούν την προσπάθειά μας και εμφανίζουν με υπερβολικές επισημάνσεις τις αδυναμίες που μεταβατικά αντιμετωπίζουμε μέχρις ότου ολοκληρωθεί το έργο της ανακαίνισης, της λεγόμενης πτέρυγας του ΑΧΕΠΑ. Το όλο έργο της ανακαίνισης θα αποτελέσει ανάταση για τη λειτουργία του Ευαγγελισμού και αναβάθμιση των συνθηκών παραμονής των ασθενών στο νοσοκομείο, στους νέους θαλάμους που διαμορφώνονται με λιγότερες κλίνες και με συνθήκες ανθρώπινες, με κλιματισμό κ. ά. διευκολύνσεις "ξενοδοχειακές", αλλά και νοσηλευτικές. Το έργο εξελίσσεται με ταχύ ρυθμό με την ευθύνη της ΔΕΠΑΝΟΜ και με προγραμματισμό τέτοιο ώστε η διαταραχή της λειτουργίας να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη.

Χρησιμοποιούμε πράγματι τα ευρύχωρα σαλόνια για εφεδρικούς χώρους νοσηλείας και όχι για βαριά ασθενείς, με κάλυψη από νοσηλευτικό προσωπικό που μεταφέρεται εκεί από τα τμήματα. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το νοσοκομείο λειτουργεί με 200 κρεβάτια λιγότερα, χωρίς να έχουν μειωθεί οι δραστηριότητές μας. Οι βαριά ασθενείς με εγκεφαλικά, καρδιακά κ. ά. επεισόδια που αναφέρει το δημοσίευμά σας, καλύπτονται πάντοτε με τη δέουσα ιατρική φροντίδα. Είναι άδικο να αποσιωπάται η μεγάλη αυτή προσπάθεια αναβάθμισης που γίνεται αυτή τη στιγμή στον Ευαγγελισμό και να ψάχνουμε να βρίσκουμε και να προβάλλουμε τις αδυναμίες. Λυπάμαι γιατί οι φωτορεπόρτερ σας, είδαν τα σαλόνια επιλεκτικά και δεν είδαν τίποτε άλλο από τα τόσα έργα που έχουν γίνει ή γίνονται».

Και η επιστολή καταλήγει: «Επειδή πιστεύουμε ότι το δημόσιο νοσοκομείο θα παραμείνει πάντοτε θεσμοφύλακας της υγείας του λαού μας, αγωνιζόμαστε για την αναβάθμισή του και κάθε πράξη που κλονίζει την αξιοπιστία του πολίτη σ' αυτό θεωρούμε ότι είναι επιζήμια».