Το 1950 το αριστούργημα του Κουροσάβα «Ρασομόν» βραβεύεται με τον «Χρυσό Λέοντα» στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Από την επόμενη χρονιά, ξεκινά μια πραγματική μεταπολεμική αναγέννηση του ιαπωνικού κινηματογράφου με τον Κουροσάβα (και τον Κινοσίτα) επικεφαλής του μεταπολεμικού ουμανισμού και ταυτόχρονα δείχνοντας ενδιαφέρον στην ενσωμάτωση στοιχείων της ξένης φιλμικής στιλιστικής στον ιαπωνικό κινηματογράφο μέσα από πειράματα σε επίπεδο τεχνικής. Το 1952, ο Κουροσάβα κάνει μια από τις καλύτερες ταινίες του «Ο καταδικασμένος», όπου διερευνά σχεδόν κάθε δυνατότητα του μέσου του κινηματογράφου, εικονογραφώντας τη σχετικά απλή του ιστορία. Ενας ηλικιωμένος γραφειοκράτης μαθαίνει ότι του απομένουν έξι μήνες ζωής και τότε συνειδητοποιεί ότι δεν έκανε τίποτα στη ζωή του που να του προσφέρει μηδαμινή ελπίδα προσωπικής αθανασίας. H μακρά και ποικίλη ταινία ελίσσεται και ξετυλίγεται, εναλλάσσει διάθεση, πηγαίνει από το παρόν στο παρελθόν, από τη σιωπή σε εκκωφαντικό θόρυβο. Η μεγαλύτερη επιτυχία βρίσκεται στην αναζωογόνηση της φιλμικής του τεχνικής. Η ταινία «Ο καταδικασμένος» περικλείεται στο ΤΑΙΝΙΟΡΑΜΑ 2016 και προβάλλεται μαζί με άλλες 2 ταινίες του Κουροσάβα αύριο Παρασκευή 13/5.
Η Τρίτη 17/5 είναι μέρα σκανδιναβικών αριστουργημάτων. Δυο τυπικά δείγματα της σκανδιναβικής κινηματογραφίας. Πρώτη, η «Γερτρούδη» (1964), η ύστατη ταινία του Δανού Καρλ Τέοντορ Ντράγιερ, μεταφορά στην οθόνη του θεατρικού του Γιάλμαρ Σέντερμπεργκ, που ο σκηνοθέτης γύρισε στα 75 του. Το πιο εσωστρεφές έργο του Ντράγιερ, η κατάληξη, αν όχι η κορωνίδα της αισθητικής του. Είναι δύσκολο να βρει κανείς μια ιστορία ψάχνοντας στην ταινία που μοιάζει κενή, ανιαρή και άχρηστη. Μέσα από τη φτώχεια των γεγονότων όμως προβάλλει σταδιακά ο διαλογισμός της Γερτρούδης πάνω στο νόημα της δικής της ζωής αλλά κι εκείνος του Ντράγιερ, γενικά πάνω στο νόημα της ζωής. Η ταινία προτείνει τη θυσία ως εξύψωση και το λυτρωτικό πόνο ως μορφή αγάπης. Αυτό που λέγεται στην ταινία μετρά περισσότερο από ό,τι γίνεται...
Δεύτερη ταινία της ίδιας μέρας το αριστούργημα «Κραυγές και ψίθυροι» (1972) του μεγάλου Σουηδού σκηνοθέτη Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Αυτό το ιδιαίτερα στιλιζαρισμένο φιλμ για τη φύση και την ώρα του θανάτου, είναι μια δουλειά βασανιστικής ομορφιάς, στην οποία η πραγματικότητα, η μνήμη και η φαντασία γίνονται ένα. Στα φθινοπωρινά τοπία της εκπληκτικής φωτογραφίας του Σβεν Νίκβιστ κινούνται οι διαπροσωπικές σχέσεις τεσσάρων γυναικών που ο θάνατος τις έφερε εκεί σε ένα όμορφο σπίτι στις αρχές του 1900. Η μια αδελφή πεθαίνει αργά και βασανιστικά από καρκίνο, οι δυο άλλες αδελφές, παντρεμένες επέστρεψαν στο πατρικό αναμένοντας το τέλος της άρρωστης, ενώ η τέταρτη γυναίκα είναι η παραμάνα. Μυστηριώδης, αινιγματική και έντονη η ταινία είναι κατασκευασμένη σαν ένα ονειρόδραμα του Στρίντμπεργκ αλλά είναι και μπεργκμανική πεμπτουσία, μια λαμπρή απόσταξη των στιλιστικών και θεματικών του εμμονών.
Το «Στούντιο» (τηλ. 210.8640.054) και ο θερινός «Ζέφυρος» (τηλ. 210.3462.677) φιλοξενούν την τρέχουσα βδομάδα τρεις κλασικές ασπρόμαυρες ταινίες του Ρομπέρτο Ροσελίνι με πρωταγωνίστρια την Ινγκριντ Μπέργκμαν. «Στρόμπολι, η γη του Θεού» (1950), «Ταξίδι στην Ιταλία» (1954) και «Ευρώπη 51» (1952). Οσο για τις πρεμιέρες τίποτα το εξαιρετικό, αλλά με τρεις έντονες ελληνικές παρουσίες. Το ντοκιμαντέρ του Μένιου Καραγιάννη «33.333 Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη» (2016), το επίσης ντοκιμαντέρ «This is not a coup» (2016) του Αρη Χατζηστεφάνου και το βιογραφικό ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη «Το μέσα φως» (2015)...
Η ταινία είναι ένα γεροντικό θρίλερ για τη μνήμη, που επαναβεβαιώνει τα τυπικά στοιχεία του σινεμά του Εγκογιάν, ξεκινώντας από την προσοχή που ο σκηνοθέτης δείχνει στη δομή, τύπου παζλ ή λαβύρινθου. Μια δομή που παράγει μια έξυπνη προϋπόθεση, η οποία διαψεύδεται κατόπιν, στον επίλογο, και αφήνει τον θεατή με την επιθυμία του για συνέπεια. Γιατί μια λέξη και μια εικόνα διακόπτουν ξαφνικά τη διαδικασία κατασκευής νοήματος και αναιρούν το έργο που επιτελέστηκε μέχρι τούδε, προκαλώντας μια κίνηση επανεκτίμησης της ιστορίας, που αναγγέλλει κάτι αδιανόητο έως εκείνη τη στιγμή.
Με τους: Κρίστοφερ Πλάμερ, Μάρτιν Λάνταου, Μπρούνο Γκαντζ κ.ά.
Παραγωγή: «Remember», Καναδάς, Γερμανία (2015)
Με τους: Τιμ Ροθ, Σάρα Σάδερλαντ, Ρόμπιν Μπάρτλετ, κ.ά.
Παραγωγή: «Chronic», ΗΠΑ, Μεξικό, Γαλλία (2015).