Ο τίτλος του κειμένου μας θέτει ένα ερώτημα, το οποίο μοιάζει περισσότερο με ρητορικό, αφού η φύση της ΕΕ είναι συγκεκριμένη και εξυπηρετεί συμφέροντα, τα οποία, όχι απλά δεν ενδιαφέρονται για «ασφαλή προϊόντα», αλλά προωθούν με κάθε μέσο τα μεταλλαγμένα, τα οποία προσφέρουν μεγαλύτερα κέρδη και αποσκοπούν στο διατροφικό πλανητικό έλεγχο, όπως είχαμε την ευκαιρία να εξηγήσουμε σε παλιότερα κείμενα. Αφορμή για το σημερινό σημείωμα αποτέλεσε η δημοσίευση μιας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε από τη Γενική Αγροτική Διεύθυνση στις χώρες - μέλη της ΕΕ.

Το 90% των πολιτών ζητά από την ΕΕ τα αγροτικά προϊόντα να είναι ασφαλή. Ο μεγάλος αριθμός των διατροφικών σκανδάλων που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια και η όλη συζήτηση γύρω από τα μεταλλαγμένα, παρά την τεράστια διαφημιστική καμπάνια εκ μέρους των εμπλεκομένων πολυεθνικών εταιριών, έχουν κάνει τους πολίτες, όχι απλά δύσπιστους, αλλά υποψιασμένους για το σαθρό σύστημα που επικρατεί και ζητούν ασφάλεια στα καταναλωτικά προϊόντα. Οπως, όμως, είναι γνωστό, συχνά ούτε οι ίδιοι οι παραγωγοί γνωρίζουν από πού προέρχονται οι σπόροι που χρησιμοποιούν, ούτε τις επιπτώσεις των αγροχημικών που υπάρχουν στο εμπόριο. Οι έλεγχοι που διεξάγονται είναι από τυπικοί έως ανύπαρκτοι. Οσο για τα τυποποιημένα προϊόντα, επικρατεί το απόλυτο χάος. Και, φυσικά, είναι ουτοπικό το αίτημα της αναγραφής στα τυποποιημένα τρόφιμα ότι σε κανένα στάδιο της παραγωγής δεν εμπλέκονται γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί. Η λύση είναι μία και καθαρή. Απαγόρευση των μεταλλαγμένων τροφίμων. Κάθε άλλη συζήτηση είναι αποπροσανατολιστική, αν δεν κρύβει πίσω της σκοπιμότητες και διαπλοκές. Το 89% ζητά το σεβασμό στο περιβάλλον. Πώς μπορεί, όμως, να γίνει αυτό, αφού το ακολουθούμενο πρότυπο στη γεωργία προωθεί τις εντατικές καλλιέργειες, παράλληλα με τις μονοκαλλιέργειες για μεγαλύτερες αποδόσεις; Είναι γνωστό ότι με τον τρόπο αυτό επέρχεται η απαξίωση των εδαφών, που μαθηματικά οδηγεί σε φαινόμενα ερημοποίησης, γίνεται κατάχρηση στα αγροχημικά, που εκτός από τα δηλητηριασμένα τρόφιμα ευθύνονται για την υπερεξάντληση των υπόγειων υδάτων και, ταυτόχρονα, για τη μόλυνσή τους.

Διακρίνεται, όμως, ότι οι πολίτες κατανοούν το παραπάνω, αφού το 82% δηλώνει ότι πρέπει να προστατευτούν τα μικρά και μεσαία αγροκτήματα. Βέβαια, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα μονίμως έχει στο στόχαστρο το μικρό παραγωγό και προσπαθεί με κάθε μέσο και τρόπο να τον συντρίψει και να υπάρχουν μόνο μεγαλοπαραγωγοί - επιχειρηματίες. Το έργο αυτό το είδαμε να ξεδιπλώνεται στη χώρα μας από τη δεκαετία του ογδόντα και μετά, με στόχο τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού και τη μετατροπή των μικροπαραγωγών σε εργάτες γης ή μετανάστες. Αλλη μια προσφορά της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στο έθνος! Το 80% ζητά να βελτιωθεί η ζωή στην επαρχία. Οπως φαίνεται, το αίτημα αυτό παραμένει, αν και βρισκόμαστε στην ανατολή της τρίτης μ.Χ. χιλιετίας. Παιδεία, υγεία, πολιτισμός παραμένουν (και όχι μόνον αυτά) τα μεγάλα ζητούμενα της επαρχίας, έτσι ώστε να δοθούν κίνητρα στους κατοίκους να παραμείνουν στη γη τους. Γιατί δεν επαρκούν μόνο τα εισοδήματα, αν κι αυτά δύσκολα πλέον εξασφαλίζονται στις περισσότερες των περιπτώσεων. Στη χώρα μας, πρέπει να προσθέσουμε και το φαινόμενο της γραφειοκρατίας και του αθηνοκεντρικού κράτους, που ταλαιπωρεί τους κατοίκους της επαρχίας, σε συνδυασμό με την καθεστωτική αντίληψη των τοπικών κομματαρχών, που κάνουν ακόμα δυσκολότερη τη ζωή των αγροτών μέσω των μηχανισμών που ελέγχουν.

Περίπου το ίδιο με το παραπάνω ποσοστό (77%) ζητά να εξασφαλιστούν επαρκή εισοδήματα για τους αγρότες. Κι επειδή η έρευνα ήταν διαστρωματική και δεν αφορούσε μόνον αγρότες, είναι πασιφανές ότι έχει καταρριφθεί ο μύθος περί αγροτών που τρώνε με χρυσά κουτάλια. Η ελληνική (διάβαζε ΠΑΣΟΚική) εκδοχή ήταν ο αγρότης που ξόδευε εκατομμύρια στα σκυλάδικα, σε μια προσπάθεια απαξίωσης του αγροτικού πληθυσμού από την υπόλοιπη κοινωνία, επειδή το τμήμα αυτό της κοινωνίας μας, μπροστά στα ορθούμενα αδιέξοδα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, διέκρινε πού το οδηγούσαν.

Το 75% είναι θετικό στις οργανικές καλλιέργειες, διαβλέποντας μόνο σ' αυτές ασφαλή προϊόντα. Και ναι μεν δεν έχουν καθόλου άδικο, αλλά, όπως έχουμε γράψει, οι βιοκαλλιέργειες, αφ' ενός, δεν μπορούν να αποτελέσουν μεσο-βραχυπρόθεσμα εναλλακτική λύση και, αφ' ετέρου, κι αυτές αντιμετωπίζουν ουκ ολίγες τρικλοποδιές από τις αλυσίδες των καταστημάτων. Κι ακόμα, υπάρχει ο κίνδυνος να αποτελέσουν πηγή προσφοράς ακριβών προϊόντων μόνο για τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα. Η λύση είναι η διατήρηση των εγχώριων ποικιλιών, ο πλήρης έλεγχος στην παραγωγή - τυποποίηση - διακίνηση των προϊόντων και η απαγόρευση στα μεταλλαγμένα.

Το 74% ζητά τη μείωση μεταξύ πλούσιων και φτωχών περιοχών και το 71% προστασία των αγροτών απέναντι στους μεσάζοντες. Το πρώτο είναι ένα καθαρά πολιτικό πρόβλημα, όπως και όλα. Η ισόρροπη διάχυση της ανάπτυξης ήταν από παλιά ένα από τα ζητούμενα της Αριστεράς. Ομως, εντός του καπιταλιστικού πλαισίου, αυτό είναι αδύνατο να επιτευχθεί και οι λόγοι ξεφεύγουν από το παρόν άρθρο. Ως προς το ζήτημα των μεσαζόντων, οι πολίτες κατανοούν ότι αυτοί, όχι απλά απομυζούν το μόχθο των αγροτών, αλλά ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό και για τις υψηλές τιμές. Η λύση είναι η οργάνωση των αγροτών σε συνεταιρισμούς ανεξάρτητους από τις κυβερνήσεις, οι οποίοι θα μπορούν να διεκδικήσουν τα αιτήματα των αγροτών και θα αναλάβουν μεγάλο μέρος της τυποποίησης, της διακίνησης και της χρηματοδότησης της αγροτικής παραγωγής. Μια υπόθεση πολύ δύσκολη, αλλά και αναγκαία για την υπεράσπιση των στοιχειωδέστερων συμφερόντων του αγροτικού πληθυσμού, όσο τουλάχιστο μας καταδυναστεύει το υπάρχουν σύστημα.

Το 81% ζητά να προσαρμοστεί η παραγωγή τους. Ομως, είναι δεδομένο ότι οι όποιες προσαρμογές δεν αποφασίζονται σε τοπικό επίπεδο, ούτε καν σε εθνικό. Κι ίσως να κινδυνεύσουμε να εμφανιστούμε υπερβολικοί, λέγοντας ότι οι αποφάσεις για το αγροτικό ζήτημα έχουν ξεφύγει κι από τις Βρυξέλλες. Υπάρχουν άλλοι υπερεθνικοί οργανισμοί, που, σε συνδυασμό με τις πολυεθνικές, που θέλουν να ελέγξουν πλήρως τον τομέα αυτό, έχουν τον πρώτο λόγο. Δεν είναι τυχαία, επίσης, η δουλική αντιμετώπιση της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ στα μεταλλαγμένα κι όχι μόνον. Το αγροτικό κίνημα θα πρέπει να δώσει πολλές μάχες, για να υπερασπιστεί, όχι απλά το εισόδημά του, αλλά και τη γη του. Είναι ένα στοίχημα, που ακόμα δεν έχει κερδηθεί. Οι καθημερινές παγίδες που στήνονται είναι πολλές και συχνά δυσδιάκριτες.

Το 78% ζητά από την ΕΕ να γίνει η αγροτική της παραγωγή περισσότερο ανταγωνιστική. Ομως, εδώ υπάρχει ένα δίλημμα. Η ανταγωνιστικότητα αυτή θα πρέπει να επέλθει με τη μείωση του κόστους παραγωγής, οπότε θα έρθουν οι θιασώτες του φιλελευθερισμού να μιλήσουν για μεγάλες εκτάσεις κτλ., ή θα γίνει μέσω της ποιότητας και της ασφάλειας των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων; Είναι αυτονόητο ότι μόνο για τη δεύτερη περίπτωση μπορούμε να μιλάμε.

Τέλος, το 75% και το 76%, αντίστοιχα, ζητούν να εξασφαλιστούν οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές των αγροτικών προϊόντων και να ενθαρρυνθεί η ποικιλία της ευρωπαϊκής παραγωγής. Οι προδιαγραφές αποτελούν, στις σημερινές συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, το Α και το Ω για να ξέρουμε τι τρώμε. Πρέπει να είναι αυστηρές και να υπάρξει πλήρης απεμπλοκή από τις ΗΠΑ και τις πολυεθνικές. Ομως, αυτό είναι θέμα καθαρά πολιτικών συσχετισμών και προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να παλέψουμε. Κάθε άλλη εκδοχή είναι άλμα στο κενό. Ως προς τη διεύρυνση των ποικιλιών, θα σημειώναμε ότι το ζητούμενο δεν είναι να φέρουμε ποικιλίες από άλλες ηπείρους, αλλά να προστατέψουμε τις υπάρχουσες. Ηδη, έχει χαθεί μεγάλος αριθμός ποικιλιών κι αυτό, αν και δεν το έχουμε αντιληφθεί, αποτελεί κομβικό στρατηγικό σημείο σ' έναν πλανήτη, που οι ρυθμοί αύξησης του πληθυσμού του σύντομα θα εντείνουν το διατροφικό πρόβλημα.

Από την παραπάνω ανάλυση της έρευνας, καθίσταται σαφές ότι ο μέσος πολίτης της Ευρώπης γνωρίζει πως κάτι δεν πάει καλά στο αγροτικό ζήτημα, αγωνιά για τη διατροφική ασφάλεια, ζητά μέτρα και βελτιώσεις. Ομως, συγχρόνως, ζητά την επίλυση των προβλημάτων από την ΚΑΠ της ΕΕ. Η ευαισθητοποίηση και η ανησυχία του αυτή πρέπει να στραφεί στην αλλαγή των συσχετισμών που επικρατούν για να μπορέσουν να ευοδωθούν οι επιθυμίες του. Κι αυτό είναι το χρέος μας.