Ανοδος του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, λόγω των συνεχών ανατιμήσεων του πετρελαίου, εκτιμούν ότι θα υπάρξει παράγοντες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Οι ίδιοι θεωρούν επίσης ότι το μόνο ουσιαστικά όπλο που έχει στα χέρια της η κυβέρνηση, για τη συγκράτηση των τιμών, είναι η συγκράτηση των μισθών... Για περιορισμό των κερδών των επιχειρήσεων, το ποσοστό κέρδους των οποίων έχει διευρυνθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα, ούτε λόγος να γίνεται λόγω ανταγωνιστικότητας...

Οι παράγοντες του υπουργείου εκτιμούν ότι ανεξάρτητα από το πώς θα διαμορφωθούν οι τιμές του πετρελαίου στο εγγύς μέλλον, τους επόμενους μήνες θα πρέπει να αναμένουμε άνοδο του πληθωρισμού, επειδή οι τιμές των εμπορευμάτων θα επιβαρυνθούν από τη μέχρι σήμερα άνοδο των τιμών του πετρελαίου.

Αναφέρουν επίσης ότι ναι μεν δεν υπάρχει θέμα με την επίτευξη του κριτηρίου του πληθωρισμού, αλλά, κατά την άποψή τους, οι τιμές του πετρελαίου σε επίπεδα 30 δολαρίων το βαρέλι, δημιουργούν ούτως ή άλλως νέα δεδομένα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Εκτιμούν ότι στις οικονομίες αυτές υπεισέρχεται ένας νέος παράγοντας, ο οποίος θα ασκήσει σοβαρές πιέσεις στη μέχρι σήμερα ασκούμενη αντιπληθωριστική πολιτική...

Οσο για τις δυνατότητες αντίδρασης της κυβέρνησης, επισημαίνουν ότι τα πράγματα είναι αρκετά ξεκάθαρα για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να γίνει. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί ο μηχανισμός των ειδικών φόρων, καθώς η κυβέρνηση εξάντλησε ήδη τις δυνατότητές της με τις προηγούμενες παρεμβάσεις. Μπορεί όμως να υπάρξουν κάποιες παρεμβάσεις στο ΦΠΑ, αλλά από την άλλη πλευρά δεν καλοβλέπουν κάτι τέτοιο, επειδή ο ΦΠΑ είναι σήμερα ο κορμός του φορολογικού συστήματος. Δεν μπορούν επίσης - κατά την άποψή τους - να παρέμβουν στην κερδοφορία των επιχειρήσεων για δύο λόγους. Επειδή, όπως υποστηρίζουν, οι τιμές διαμορφώνονται ελεύθερα και ο δεύτερος πιο ουσιαστικός λόγος, επειδή στόχος και της κυβέρνησης είναι η δημιουργία και ύπαρξη ισχυρών οικονομικών μονάδων που θα μπορέσουν να αντέξουν στο ιδιαίτερα σκληρό ανταγωνιστικό περιβάλλον της ζώνης του ΕΥΡΩ.

Αρα, το μόνο αντιπληθωριστικό όπλο που έχει στα χέρια της η κυβέρνηση είναι η αυστηρή εισοδηματική πολιτική... για κάτι άλλωστε που η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση με την έγκριση του επικαιροποιημένου προγράμματος σύγκλισης.

Η σκληρή λιτότητα στους μισθούς και τις συντάξεις ήταν κάτι που έχουν αποφασίσει. Απλώς τώρα με τις εξελίξεις του πετρελαίου, η πολιτική αυτή θα γίνει ακόμα σκληρότερη.

Νέες πιέσεις στη δραχμή εκδηλώθηκαν τις τελευταίες μέρες, με αποτέλεσμα να σημειωθούν εκροές, ύψους 600 - 700 εκατ. ΕΥΡΩ. Χθες μόνο σημειώθηκε εκροή συναλλάγματος ύψους 200 - 220 εκατ. ΕΥΡΩ.

Το ποσό, βέβαια, των εκροών δεν είναι τόσο σημαντικό, όσο οι φήμες που άρχισαν να κυκλοφορούν στην τραπεζική αγορά, ότι οι ξένοι «επενδυτές» εκτιμούν πλέον πως ό,τι ήταν να βγάλουν από την ελληνική αγορά (λόγος γίνεται για τις τοποθετήσεις σε ομόλογα και στο συνάλλαγμα) το έβγαλαν και πως βάζουν πλώρη για άλλες πολιτείες... Αν οι φήμες αυτές αποδειχθούν πραγματικές, τότε η Τράπεζα της Ελλάδας - και η κυβέρνηση κατ' επέκταση - θα βρεθεί σε πάρα πολύ δύσκολη θέση. Με δεδομένη την υποχρέωση, η Τράπεζα της Ελλάδας να έχει μειώσει τα παρεμβατικά της επιτόκια στο 3% μέχρι το τέλος του 2000, χάνει το μοναδικό αποτελεσματικό όπλο προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων. Τα τελευταία εισέρεαν στην ελληνική αγορά, τα επιτόκια της οποίας ήταν δύο και τρεις φορές υψηλότερα από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Τώρα, ο λόγος αυτός αρχίζει να εκλείπει και η Τράπεζα της Ελλάδας βρίσκεται σε δεινή θέση, καθώς, κάθε φορά που θα προχωρεί σε μείωση των επιτοκίων της, θα πρέπει να αντιμετωπίζει το κύμα μετανάστευσης των ξένων κεφαλαίων. Το δε περιθώριο υποτίμησης της δραχμής είναι αρκετά περιορισμένο, μόλις στις 340,750 δραχμές ανά ΕΥΡΩ στο τέλος του χρόνου. Η ίδια εικόνα αρχίζει να παρατηρείται και στην αγορά ομολόγων, οι μειωμένες αποδόσεις των οποίων περιορίζουν σημαντικά πλέον την άνοδο των τιμών τους στη δευτερογενή αγορά. Οι δύο αυτές αγορές, του συναλλάγματος και των ομολόγων, είχαν προσφέρει τεράστια κέρδη στους «επενδυτές». Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εκτιμούσε στο παρελθόν ότι μόνο το Γενάρη του '99, εκείνοι που είχαν τοποθετηθεί στα ομόλογα του δημοσίου, κέρδισαν περισσότερα από 1 τρισ. δραχμές.

Νέα κέρδη στο ιδιωτικό κεφάλαιο προσφέρει η κυβέρνηση μέσω της δεύτερης και τελευταίας(;) μετοχοποίησης των Ελληνικών Πετρελαίων, αφού από τις 22 έως τις 25 Φλεβάρη, γίνεται η δημόσια εγγραφή, προκειμένου να διατεθούν στους ιδιώτες, άλλα 35 εκατομμύρια μετοχές που αντιστοιχούν περίπου στο 25% του μετοχικού κεφαλαίου του Ομίλου.

Με την εισαγωγή και του δεύτερου πακέτου μετοχών των ΕΛΠΕ στο Χρηματιστήριο, επιτυγχάνεται ο στόχος της κυβέρνησης να διευρύνει το ποσοστό ιδιωτικοποίησης στο 49%, ποσοστό που σήμερα παρουσιάζεται ως η «οροφή» του ξεπουλήματος, χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να θεωρηθεί και βέβαιο.

Η δεύτερη φάση ιδιωτικοποίησης των ΕΛΠΕ έρχεται σε μία περίοδο μεγάλης κερδοφορίας για τον Ομιλο, αφού για το 1999, τα προ φόρων κέρδη αναμένεται να ανέλθουν στα 60 δισεκατομμύρια δραχμές. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσοστό της ιδιωτικοποίησης, και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα ξεπεράσει κατά πολύ το 49%, αφού οι επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης επιβάλλουν την πλήρη ιδιωτικοποίηση του Ομίλου.

Σε ό,τι αφορά την περαιτέρω πορεία του Ομίλου ΕΛΠΕ, όπως αυτή παρουσιάστηκε από το διευθύνοντα σύμβουλο Ελ. Τζέλλα, επίκειται «επέλαση» στα Βαλκάνια και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας τα ΕΛΠΕ ως τη μεγαλύτερη επιχείρηση της περιοχής. Πέρα από τις εξαγορές που έχουν κάνει στα Βαλκάνια, τα ΕΛ.ΠΕ φιλοδοξούν να μετατραπούν σε έναν πλήρη καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο, με ενεργή συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Πολλές είναι οι φιλοδοξίες και στον τομέα του φυσικού αερίου και χθες ο Ελ. Τζέλλας ανέφερε ότι «στόχος των ΕΛ. ΠΕ. είναι σε κατάλληλο χρόνο η διεύρυνση του ποσοστού που κατέχουν στη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) μέχρι και του 51%»

Ο Ομιλος ΕΛΠΕ, μέσω των δυο διυλιστηρίων στον Ασπρόπυργο και στη Θεσσαλονίκη, καλύπτει το 57% της διύλισης πετρελαίου στη χώρα, έχει παρουσιάσει περισσότερα από 1.500 πρατήρια στη χώρα με τα σήματα «ΕΚΟ», «elda» και «ΜΑΜΙΔΑΚΗΣ», με μερίδιο στην αγορά υγρών καυσίμων 26%, ενώ ο κύκλος εργασιών για το 1999 υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 800 δισεκατομμύρια δραχμές. Το επενδυτικό πρόγραμμα των ΕΛ. ΠΕ για την επόμενη 5ετία, έχει υπολογιστεί ότι θα ανέλθει στα 570 δισεκατομμύρια δραχμές.

Σε εφαρμογή μπαίνει ο εκβιαστικός χαρακτήρας του πρόσφατου φορολογικού νόμου σε βάρος χιλιάδων ελευθέρων επαγγελματιών που δεν είναι διατεθειμένοι να αποδεχτούν τη φορολόγησή τους με το νέο σύστημα «αντικειμενικών» κριτηρίων. Αφορμή, το σχετικό έντυπο περιουσιακών στοιχείων που θα πρέπει να συμπληρώσουν οι φορολογούμενοι (γιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, ψυχολόγοι, φυσιοθεραπευτές, οικονομολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων, λογιστές ή φοροτέχνες, αναλυτές- προγραμματιστές κλπ.) που θα προτιμήσουν να φορολογηθούν με το λογιστικό τρόπο προσδιορισμού των κερδών για να παρακάμψουν τα νέα «αντικειμενικά» κριτήρια που θεσπίστηκαν από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τον πρόσφατο νόμο.

Ο νέος φορολογικός νόμος παρέχει τυπικά την ευχέρεια σε διάφορες κατηγορίες ελευθέρων επαγγελματιών να προσδιορίζουν το καθαρό τους εισόδημα λογιστικά (έσοδα μείον έξοδα). Ομως, επισημαίνεται ότι το ποσό του εισοδήματος δεν πρέπει να είναι μικρότερο από το ποσό που προκύπτει από ένα νέο σύστημα, στο οποίο λαμβάνονται υπόψη οι επαγγελματικές δαπάνες μαζί με το συντελεστή απόδοσης ή άλλα αντίστοιχα κριτήρια, ανάλογα με τη δραστηριότητα που ασκεί ο φορολογούμενος.

Οι φορολογούμενοι έχουν τυπικά το δικαίωμα να παρακάμψουν τον παραπάνω «αντικειμενικό» τρόπο προσδιορισμού του εισοδήματός τους, αλλά σ' αυτή την περίπτωση θα υποχρεούνται να συνυποβάλλουν δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων στην εφορία, και θα ελέγχονται από αυτήν υποχρεωτικά και κατά προτεραιότητα για να διαπιστωθεί αν δήλωσαν πραγματικά εισοδήματα. Πρόκειται για μία εκβιαστικού χαρακτήρα διάταξη, η οποία αναγκάζει ουσιαστικά τους ελεύθερους επαγγελματίες, να ακολουθούν τη μέθοδο των νέων «αντικειμενικών» κριτηρίων.

Για όσους παρακάμψουν την παραπάνω μέθοδο, ο τύπος της δήλωσης περιουσιακών στοιχείων που θα πρέπει να συμπληρώσουν και συνυποβάλλουν, ετοιμάστηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και δόθηκε επίσημα χθες στη δημοσιότητα. Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα μαζί με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος μόνο από όσους δεν αποδέχονται τον προσδιορισμό του εισοδήματος από την άσκηση ορισμένων ελευθέριων επαγγελμάτων. Στη δήλωση θα πρέπει να αναφερθούν τα κινητά περιουσιακά στοιχεία που υπήρχαν στην κυριότητα του φορολογούμενου την 1.1.1999, όπως: χρηματικά ποσά (σε πιστωτικό φορέα), μετοχές ανωνύμων εταιριών (αριθμός μετοχών, είδος και επωνυμία της εταιρίας), ομόλογα, ομολογίες και έντοκα γραμμάτια του δημοσίου (είδος, αριθμός, αξία), μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, ομόλογα, ομολογίες τρίτων (αριθμός, είδος τίτλων, επωνυμία εκδότου, συνολική αξία) και κάθε άλλο κινητό πράγμα μεγάλης αξίας, που ο φορολογούμενος θεωρεί ότι πρέπει να αναφέρει. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία για τα αυτοκίνητα και τα ακίνητα θα αντλούνται από τα έντυπα Ε1, Ε2 και Ε9 που συνυποβάλλονται με την ετήσια δήλωση του φορολογούμενου.