Πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν στα τέλη του Ιούλη από την ενθρόνιση του Μουχάμαντ του 6ου στο Μαρόκο. Ο πρωτότοκος γιος του Χασάν του 2ου, που κυβέρνησε το βασίλειο με σιδηρά πυγμή και απόλυτο αυταρχισμό για περισσότερο από 38 χρόνια, ανέλαβε τα καθήκοντά του μόλις 6 μέρες μετά το θάνατο του πατέρα του. Παντελώς «άφθαρτος» από τα της διακυβέρνησης της χώρας, ο Μουχάμαντ δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες εντός της χώρας, καθώς οι περισσότεροι «είδαν» στο πρόσωπό του μια, εν δυνάμει, πιθανότητα σημαντικών πολιτικών αλλαγών.

Ο ίδιος, την ημέρα της ενθρόνισής του, δήλωνε αποφασισμένος να σταθεί «με στοργή στο πλευρό των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων, να ασχοληθεί με τα ζητήματα που απασχολούν τους φτωχούς, όσους έχουν ανάγκη», ενώ συμπλήρωνε ότι είναι βασιλιάς και των «εξαφανισμένων», κάνοντας σαφή αναφορά σε όλους εκείνους τους αντικαθεστωτικούς που ο πατέρας του εξαφάνισε στα μπουντρούμια του βασιλείου. Οι διαβεβαιώσεις που παρείχε για «ριζικές αλλαγές» και για «εκδημοκρατισμό της χώρας» έγιναν αποδεκτές με ενθουσιασμό από την πλειοψηφία των Μαροκινών, που πίστεψαν πραγματικά ότι επρόκειτο για τον «βασιλιά του εκσυγχρονισμού».

Οι πρώτες κινήσεις του νεαρού βασιλιά ενίσχυσαν την αίσθηση ότι κάτι πρόκειται να αλλάξει στη χώρα. Εδωσε αμνηστία στον Αμπραάμ Σερφάτι, ηγέτη της ακροαριστεράς, που έμεινε στη φυλακή για 17 χρόνια και το 1991 εκδιώχθηκε στη Γαλλία. Ο Σερφάτι γύρισε ελεύθερος στο Μαρόκο, όπως ακριβώς και η οικογένεια του Μέχντι Μπεν Μπαρκά, δολοφονημένου ηγέτη του Μαροκινού Σοσιαλιστικού Κόμματος, μετά από 36 χρόνια αυτοεξορίας στη Γαλλία.

Ολα αυτά έγιναν, μόλις δύο μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας, ενώ λίγο αργότερα, απομάκρυνε τον, επί 20 χρόνια, υπουργό Εσωτερικών Ντρις Μπασρί, που κατηγορούνταν για διαφθορά. Στα τέλη του 1999, οι περισσότεροι Μαροκινοί πίστευαν ότι η νέα χρονιά θα είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι είχαν ζήσει μέχρι τότε. Τα πράγματα, όμως, δεν εξελίχθηκαν έτσι.

Υπό το βάρος των μέτρων που επέβαλαν στη χώρα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Μουχάμαντ ο 6ος επέλεξε να κάνει το εντελώς αντίθετο από τον πατέρα του, ο οποίος μπορεί να ήταν απόλυτος άρχων, αλλά εμπιστευόταν τα οικονομικά θέματα σε έμπειρους τεχνοκράτες. Ο νεαρός βασιλιάς, ισχυριζόμενος ότι προχωρά σε «ριζικές τομές στην πολιτική σκηνή της χώρας», ανέδειξε στις πιο κρίσιμες θέσεις για την οικονομία και για την εξωτερική πολιτική άπειρους νεαρούς συμβούλους που δεν έκρυψαν τη χαρά τους για το «μέλι της εξουσίας» που αίφνης κράτησαν στα χέρια τους.

Παράλληλα, ανέπτυξε ο ίδιος, μέσα από σειρά εταιριών, στις οποίες είναι ο βασικός μέτοχος, έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα σε όλους τους τομείς της οικονομίας, επιλογή που επικρίθηκε έντονα ακόμη και από κύκλους του παλατιού, που επισήμαναν ότι με τον τρόπο αυτό υποσκάπτεται το, ήδη, τραυματισμένο κύρος και η αξιοπιστία του θρόνου. Η απάντηση του Μουχάμαντ ήταν ότι με τον τρόπο αυτό «δίνει ώθηση στην ιδιωτική πρωτοβουλία». Φρόντισε, επίσης, να ανοίξει το δρόμο, αρχικώς, στα γαλλικά και ισπανικά, και στη συνέχεια στα αμερικανικά και γερμανικά κεφάλαια, προκηρύσσοντας την ιδιωτικοποίηση των περισσότερων κρατικών επιχειρήσεων, αρχής γενομένης από τις τηλεφωνικές επικοινωνίες, την ηλεκτροδότηση και την υδροδότηση.

Την ίδια ώρα, μηδαμινές ήταν οι αλλαγές στην καθημερινότητα των Μαροκινών. Από τα 33 εκατομμύρια του πληθυσμού, τουλάχιστον τα 5 ζουν, πάντα, σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας με εισόδημα μικρότερο του 1 δολαρίου την ημέρα. Ο αναλφαβητισμός παραμένει στο επίπεδο του 50%. Με εξαίρεση τα τουριστικά θέρετρα, οι περισσότερες μεγαλουπόλεις συνεχίζουν να χαρακτηρίζονται από τις παραγκοσυνοικίες και την απόλυτη εξαθλίωση. Οι φυλακές δεν άνοιξαν, οι πολιτικοί κρατούμενοι δεν απελευθερώθηκαν, οι εξαφανισμένοι δεν εντοπίστηκαν.

Αντίθετα, μια σειρά από κυρώσεις και απαγορεύσεις επιβάλλονται, κατά διαστήματα, σε οργανώσεις και σε ΜΜΕ που εκτιμάται ότι «προσβάλλουν το πρόσωπο του βασιλιά». Τελευταία τέτοια περίπτωση αυτή του δημοσιογράφου - σκιτσογράφου Αλί Λμραμπέτ, ο οποίος φυλακίστηκε και χρειάστηκαν οι παρεμβάσεις πολλών διεθνών οργανώσεων, για να αφεθεί ελεύθερος μετά από αρκετό καιρό.

Παράλληλα, με αφορμή τις βομβιστικές επιθέσεις στην Καζαμπλάνκα, που στοίχισαν τη ζωή σε 45 ανθρώπους, τον Μάη του 2003, το κοινοβούλιο, μετά από προτροπή του θρόνου, υιοθέτησε έναν νέο «αντι-τρομοκρατικό» νόμο, ο οποίος κατακρίθηκε έντονα από όλες τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και την αντιπολίτευση. Και μόνο το γεγονός ότι μέσα στο νομοσχέδιο δεν ορίζεται επακριβώς η «τρομοκρατία», αφήνει πολλά περιθώρια στις υπηρεσίες του βασιλείου να «βγάζουν από τη μέση» κάθε «ενοχλητικό» για το παλάτι, χωρίς καν να χαρακτηρίζεται, όπως μέχρι πρότινος, «πολιτικός κρατούμενος». Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Μοχάμαντ Ασίντ Κρίι, στέλεχος της Μαροκινής οργάνωσης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων AMDH, που σε καμία περίπτωση δεν είναι «ισλαμιστής εξτρεμιστής».

Πέντε χρόνια μετά τις διαβεβαιώσεις του νεαρού βασιλιά ότι θα αποτινάξει το «πρωτόκολλο και τη νοοτροπία του παλατιού» στις σχέσεις του με τον απλό κόσμο, ήρθε ο καταστροφικός σεισμός, του περασμένου Φεβρουαρίου, στην περιοχή «αλ Χοσεϊμά», να επιβεβαιώσει το ακριβώς αντίθετο. Ο βασιλιάς «των φτωχών» δεν επισκέφτηκε την περιοχή παρά μόνο 6 μέρες αργότερα. Και μάλιστα, για να περάσει η αυτοκινητοπομπή του διεκόπη για περισσότερο από ένα 24ωρο η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και ιατροφαρμακευτικού υλικού προς τους σεισμοπαθείς. Οσο για τις υποσχέσεις αποζημιώσεων, έχουν μείνει μέχρι σήμερα υποσχέσεις.

Ο Μουχάμαντ ο 6ος, διαψεύδοντας τις προσδοκίες που ο ίδιος ενίσχυσε, κατάφερε να κάνει περισσότερους εχθρούς από όσους είχε ο φημισμένος, για τη σκληρότητά του, πατέρας του. Και οι εχθροί του ενισχύθηκαν και από τις επιλογές του στην εξωτερική πολιτική. Εχοντας προκαλέσει την οργή των «καλών συμμάχων» στην Ουάσιγκτον με την ένταση που προκλήθηκε με την Ισπανία από την απόβαση Μαροκινών στρατιωτών στη διαφιλονικούμενη νήσο Περεχίλ, το καλοκαίρι του 2002, και εκνευρίζοντας, εξαιτίας της αδιαλλαξίας του, τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Τζέιμς Μπέικερ, για το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας, ο Μουχάμαντ έσπευσε να δώσει «τα διαπιστευτήριά» του στις ΗΠΑ, θέτοντας εαυτόν στο πλευρό της «αντιτρομοκρατικής» εκστρατείας.

Παράλληλα, μόλις πριν από λίγες μέρες, επισκεπτόμενος το Λευκό Οίκο φρόντισε να «δωρίσει» στο Πρόεδρο Μπους και μία συμφωνία «ελεύθερων συναλλαγών», που, εδώ και καιρό, επιδίωκε να πετύχει και η ΕΕ, η οποία, όμως, πρόβαλε μια σειρά από αιτήματα σχετικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα στη χώρα (για να τηρηθούν τουλάχιστον τα προσχήματα). Η «προθυμία» του προκάλεσε αγανάκτηση στους Μαροκινούς και εκτιμάται, από αρκετούς αναλυτές, ότι λειτούργησε καταλυτικά στο να καρπωθούν άγνωστες, και μέχρι εκείνη τη στιγμή παντελώς περιθωριακές, ισλαμιστικές οργανώσεις τη λαϊκή δυσαρέσκεια, που είχε, ήδη, ενταθεί από τη ματαίωση των προσδοκιών για ριζικές αλλαγές. Ισως, το μοναδικό εύσημο που μπορεί να αποδοθεί στον νεαρό βασιλιά είναι ότι, με προσωπική του επιμονή και παρέμβαση, πέτυχε να υιοθετηθεί ένας νέος οικογενειακός κώδικας, που διασφαλίζει περισσότερα δικαιώματα στις γυναίκες.

Μετά από όλα αυτά, όσοι εκτιμούν ότι το βασίλειο του Ραμπάτ διέρχεται μια από τις πλέον ασταθείς, πολιτικά, περιόδους της ιστορίας του, με ανοιχτά όλα τα δυνατά σενάρια για την επόμενη μέρα, δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Αυτό, πάντως, που σίγουρα θα πρέπει να αποκλειστεί ως πιθανότητα είναι το ενδεχόμενο να υλοποιήσει ο Μουχάμαντ ο 6ος την αρχική του δέσμευση για «αναδιανομή του πλούτου και φορολογική μεταρρύθμιση». Και αυτό έχει γίνει, πλέον, κατανοητό από το μαροκινό λαό.