Ο Σαρκοζί με τον εκπρόσωπο των αντικαθεστωτικών, πρώην υπουργό Δικαιοσύνης του Καντάφι

Ενα μήνα μετά, το αντικαθεστωτικό Εθνικό Συμβούλιο, υπό τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης του Καντάφι, τον Αμπντέλ Τζαλίλ, είναι προφανές ότι έχει αφήσει στην άκρη τους λεονταρισμούς περί «μη αποδοχής κανενός είδους ξένης βοήθειας και παρέμβασης» των πρώτων ημερών και παζαρεύει τον πετρελαϊκό πλούτο των περιοχών που οι αντικαθεστωτικοί έχουν καταφέρει να διατηρήσουν λόγω της ΝΑΤΟικής επέμβασης με ενίσχυση των ιμπεριαλιστικών επιχειρήσεων. Μεταβαίνοντας από την μία πρωτεύουσα στην άλλη (των προθύμων πάντα), ο Αμπντέλ Τζαλίλ μοιράζει ευχαριστίες και υποσχέσεις συμβολαίων, ενώ τόσο ο ίδιος όσο και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη του Συμβουλίου δε δίστασαν ανοιχτά να μιλήσουν για «ενεργότερη ξένη στρατιωτική παρέμβαση» μην αποκλείοντας καμία απολύτως εκδοχή της.

Αυτό που κατάφερε να εκμαιεύσει, τουλάχιστον, από τις πλέον «πρόθυμες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις», εκτός από τις γενικολογίες περί μελέτης της περαιτέρω εντατικοποίησης των επιχειρήσεων, είναι η αποστολή «στρατιωτικών συμβούλων». Γαλλία, Ιταλία και Βρετανία αποστέλλουν από δέκα (είναι απορίας άξιον πώς «εντελώς τυχαία» και οι τρεις κυβερνήσεις κατέληξαν στον ίδιο αυτό μαγικό αριθμό) «συμβούλους, που ως στόχο θα έχουν να οργανώσουν τις δυνάμεις των αντικαθεστωτικών σε κάθε μη μάχιμη πλευρά της δράσης τους, δηλαδή στην επιμελητεία, στις επικοινωνίες και στην προστασία των αμάχων».

Οπως και αν οι τρεις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αποκάλεσαν ή επιλέξουν στο μέλλον να χαρακτηρίσουν τη συγκεκριμένη αποστολή είναι ηλίου φαεινότερο ότι πρόκειται για κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης και για το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης χερσαίας επιχείρησης. Μια προοπτική που, όσο και αν εξόρκιζαν οι «πρόθυμοι» εκμεταλλευτές του ενεργειακού πλούτου και της γεωστρατηγικής θέσης της βορειοαφρικανικής χώρας, ήταν σαφές, εξαρχής, ότι ήταν μάλλον αναπόφευκτη, προκειμένου να ελεγχθεί η χώρα.

Μια άλλη «απαγορευμένη», σε επίπεδο εντυπώσεων και ευχολογίων, προοπτική, που όμως αναδείχτηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την εβδομάδα που πέρασε, ήταν αυτή της διχοτόμησης της Λιβύης. Αν και πρόκειται για πρόταση που έχει συζητηθεί ανοιχτά μέσα από άρθρα και αναλύσεις και έχει χαρακτηριστεί από αρκετούς ως «εξαιρετικά δύσκολη στην εφαρμογή», φαίνεται ότι η πραγματικότητα επιβάλλει συχνά τους δικούς της όρους.

Ετσι, όπως ανακοίνωσε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, έχοντας στο πλευρό του τον επικεφαλής του αντικαθεστωτικού Εθνικού Συμβουλίου, μέσα στον επόμενο μήνα θα πραγματοποιηθεί στη Ρώμη σύνοδος «όπου θα εξεταστεί ο τρόπος αξιοποίησης των ενεργειακών πηγών, που βρίσκονται στην Κυρηναϊκή», δηλαδή στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των αντικαθεστωτικών. Μάλιστα, χωρίς κανένα πρόσχημα, ο Αμπντέλ Τζαλίλ δήλωνε ότι το Συμβούλιο «είναι έτοιμο για συμφωνίες με όλους, αλλά προηγούνται οι στενότεροι φίλοι μας, δηλαδή Γαλλία, Ιταλία και Κατάρ - οι τρεις που έχουν αναγνωρίσει το Συμβούλιο ως μοναδικό νόμιμο εκπρόσωπο του λιβυκού λαού - ακολουθούν ΗΠΑ, Βρετανία και μετά οι υπόλοιποι...». Αλλωστε, ας μην ξεχνά κανείς ότι η ιταλική ΕΝΙ έχει, ήδη, υπογράψει προνομιακές συμφωνίες.

Στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται, οι ενδο-ιμπεριαλιστικοί διαγκωνισμοί οξύνονται περαιτέρω και μια σειρά από νέα σημεία παραμένουν αδιευκρίνιστα. Τώρα που πλέον είναι «κοινώς παραδεκτό μυστικό» ότι μια χερσαία επέμβαση είναι απαραίτητη, πώς θα είναι αυτή, ποια μορφή θα πάρει τελικά και το κυριότερο ποιος είναι αυτός που θα την υλοποιήσει, αναλαμβάνοντας και το σχετικό οικονομικό, ανθρώπινο και διπλωματικό κόστος; Πρόκειται για το ερώτημα που ουσιαστικά αιωρείται από τη στιγμή που ο πρώτος «συμμαχικός» πύραυλος έπληξε το λιβυκό έδαφος.

Οι ΗΠΑ, προς στιγμήν, παραμένουν σταθερές στην άρνησή τους να εμπλακεί ενεργότερα στις αεροπορικές επιδρομές (λόγω οικονομικού κόστους είναι η επίσημη εξήγηση, λόγω διπλωματικού κόστους και υπολογισμών για τη διασφάλιση των συμφερόντων του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη περιοχή της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής είναι η ανεπίσημη εξήγηση). Πόσο μάλλον να «πατήσει αμερικανικό άρβυλο στην έρημο», όπως τόνιζε με έμφαση ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας. Ετσι, ο Λευκός Οίκος χαιρέτισε την αποστολή «συμβούλων» (από τους άλλους), διατηρεί διακριτικά τους πράκτορές του στη Βεγγάζη και απέφυγε, και αυτή τη φορά, να αναγνωρίσει τους αντικαθεστωτικούς ως «μοναδικό εκπρόσωπο του λιβυκού λαού». Φέρεται, δε, παράλληλα, να κινείται στο παρασκήνιο για την εξεύρεση «χώρας καταφυγίου» για τον Καντάφι, σε περίπτωση που καταστεί δυνατή μια κατάπαυση πυρός και μία συμφωνία.

Η τελευταία αυτή προοπτική δεν φαίνεται να δυσαρεστεί τη Ρωσία, η οποία πήρε τις αποστάσεις της από την επέμβαση εξαρχής, χωρίς όμως να την εμποδίσει κιόλας. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, αν και δεν υιοθέτησε την απροκάλυπτη αμερικανο-βρετανο-γαλλική θέση, περί εκδίωξης του Καντάφι από την εξουσία, δεν απέκλεισε μια τέτοια προοπτική, επιμένοντας επίσης στην άμεση εκεχειρία και στην επίτευξη συμφωνίας. Ο Σεργκέι Λαβρόφ κατέστησε επανειλημμένως σαφές ότι για τη Μόσχα η «αποστολή συμβούλων» αποτελεί προοίμιο χερσαίας επέμβασης, άρα «καταπατά τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας». Δεν έσπευσε, όμως, να το συγκαλέσει για να αποδείξει του λόγου το αληθές, επιβεβαιώνοντας όσους εκτιμούν ότι οι υπόγειες διαδρομές, όπως και οι «συμμαχίες» μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ανά περίπτωση και ανά χρονική στιγμή, είναι πολλές και πολύπλοκες, όπως και οι αντιθέσεις τους, που στην τωρινή έκφρασή τους έχουν μετατρέψει σε πεδίο μάχης τη Λιβύη και αιματοκυλίζουν το λαό της.

Σε τεντωμένο σχοινί παραμένει η κατάσταση στη Συρία, παρά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που ίσχυε από το 1963, η οποία αντικαταστάθηκε από ένα νέο αντιτρομοκρατικό νομοθετικό πλαίσιο. Η κίνηση αυτή, όπως και οι δεσμεύσεις της προεδρίας Ασαντ για «πολιτικές μεταρρυθμίσεις» δεν φαίνονται να κατευνάζουν την οργή των διαδηλωτών που κατακλύζουν τους δρόμους αρκετών πόλεων της χώρας εδώ και ένα μήνα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα διασταύρωσης αρκετών πληροφοριών, τα αιτήματα των περισσότερων διαδηλωτών φαίνεται να εκφράζουν μια σειρά πραγματικών ζητημάτων που η ηγεσία Ασαντ ουδέποτε έδειξε τη διάθεση να διορθώσει και τα οποία σχετίζονται με όλα όσα, εκ των υστέρων, υπόσχεται. Με δεδομένη, πάντα, την προαναφερόμενη αδυναμία, φαίνεται ότι οι δυνάμεις ασφαλείας της Συρίας έχουν καταστείλει, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, με ιδιαίτερη σκληρότητα τις διαδηλώσεις, αν δεχτεί κανείς ότι σε ένα μήνα αναφέρονται περίπου 200 νεκροί, ενώ στην Υεμένη, όπου οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις έχουν εισέλθει στον τρίτο μήνα και η συμμετοχή σε αυτές καταγράφεται ως σαφώς μαζικότερη από ό,τι στη Συρία, οι νεκροί δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει τους 150.

Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν και ορισμένα στοιχεία που δημιουργούν σειρά ερωτημάτων, όχι για την αυθεντικότητα και τα κίνητρα των διαδηλωτών, αλλά για τους τρόπους και τους λόγους που ορισμένοι προσπάθησαν (ή κατάφεραν) να υποδαυλίσουν το συγκεκριμένο ξέσπασμα αξιοποιώντας υπαρκτά προβλήματα. Μέχρι και 6 δισ. δολάρια φέρεται, σύμφωνα με έγγραφα που δημοσιοποίησε το Wikileaks, να χορήγησε από το 2006 μέχρι το Σεπτέμβρη του 2010 το Στέιτ Ντιπαρτμεντ προς αντιπολιτευόμενες προσωπικότητες, αλλά κυρίως προς το Κίνημα για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη, εξόριστων Σύρων, που εικάζεται ότι σχετίζονται με τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους», και προς το δορυφορικό δίκτυο «Barada TV» που συνδέεται με το Κίνημα.

Η συγκεκριμένη πληροφορία «έρχεται» να συμπληρώσει προηγούμενο διπλωματικό έγγραφο, που αποκάλυψε, και πάλι, το Wikileaks, σύμφωνα με το οποίο ο, μετέπειτα, Λιβανέζος πρωθυπουργός Σάαντ Χαρίρι είχε, από τον Αύγουστο του 2006 - ένα μήνα πριν την έναρξη των χρηματοδοτήσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ - συμβουλεύσει την Ουάσιγκτον να αποκτήσει επαφές με ένα συνασπισμό μεταξύ των Αδελφών Μουσουλμάνων - κόμματος που είναι εκτός νόμου στη Συρία - και Σύρων εξόριστων πρώην αξιωματούχων, όπως ο πρώην αντιπρόεδρος Αμπντελ Χαλίμ Χαντάμ και ένας πρώην αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, ο Χικμάτ Σεχάμπι. Σύμφωνα με τα έγγραφα αυτά, ο Χαρίρι υποστήριζε ότι μια τέτοια φιλο-αμερικανική «πολιτική συμμαχία» θα μπορούσε να αντικαταστήσει το καθεστώς Ασαντ.

Βέβαια, όπως επισήμαιναν αρκετές αναλύσεις, στην παρούσα φάση όπου όλη η ευρύτερη περιοχή βρίσκεται σε αναβρασμό, δεν είναι διόλου βέβαιο ότι η Ουάσιγκτον συνεχίζει να επιθυμεί, άμεσα τουλάχιστον, αλλαγή καθεστώτος στη Συρία και εξίσου επιφυλακτική φέρεται να είναι και η ισραηλινή ηγεσία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ισραηλινές διπλωματικές πηγές διέρρεαν ότι σε περιόδους περιφερειακής αβεβαιότητας, «οι εχθροί που ξέρεις, είναι προτιμότεροι από εκείνους που μπορεί να προκύψουν και να μην τους ξέρεις».