Κινηματογραφική βδομάδα με λίγες ενδιαφέρουσες ταινίες και μία επανέκδοση που δεν χάνεται. Η «Chinatown» (1974) του Ρόμαν Πολάνσκι διαδραματίζεται στο Λος Αντζελες της δεκαετίας του 1930, την περίοδο του πολέμου για το νερό στη Νότια Καλιφόρνια, και είναι μία από τις πιο θρυλικές ταινίες όλων των εποχών, ένα πραγματικό αριστούργημα.

Οι «Γυναίκες Μαχήτριες - Τριπλή Απελευθέρωση» του Λεωνίδα Βαρδαρού συνεχίζουν τη φεστιβαλική τους πορεία και αυτήν τη φορά κέρδισαν το Βραβείο Κοινού Ελληνικού Ντοκιμαντέρ στο πρόσφατο 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου. 22 γυναίκες καταθέτουν αυτά που έζησαν από τη δεκαετία του 1930 έως το 1949. Με μεγάλη αγάπη και σεβασμό προς τις ίδιες τις πρωταγωνίστριες του ντοκιμαντέρ, ο Λ. Βαρδαρός συνθέτει το μεγάλο πορτρέτο των αγώνων του ελληνικού λαού εκείνης της περιόδου, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις γυναίκες. Εμείς περιμένουμε ανυπόμονα το δεύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ, το οποίο θα αναφέρεται στις δεκαετίες '50 και '60, την περίοδο των μεγάλων κοινωνικών και εργατικών αγώνων. Ευχόμαστε να συναντιόμαστε συχνότερα σε προβολές με τις Γυναίκες Μαχήτριες.

Συνεχίζεται έως την Κυριακή 12 Νοέμβρη το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε φυσικούς χώρους και online. Στο Φεστιβάλ προβάλλονται 270 μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε 79 ταινίες και διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ, online.filmfestival.gr. Ξεχωρίζει το αφιέρωμα στον Τάκη Κανελλόπουλο. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του φεστιβάλ, https://www.filmfestival.gr/el/.

Από τις ταινίες της βδομάδας δεν συναντηθήκαμε με το «The Marvels» της Νία Ντα Κόστα, αλλά παρακολουθήσαμε - και δεν ενθουσιαστήκαμε καθόλου, καθώς υπήρχε εμφανής έλλειψη σεναριακής υποδομής - τα «The Royal Hotel» της Κίτι Γκριν και «Μια Μητέρα Εκδικείται» του Μάιλς Τζόρις - Περαφίτ, ενώ το «American Carnage» του Ντιέγκο Χαλίβις είναι μια αλληγορία σε b-movie για το Μεταναστευτικό και τον ρατσισμό στις ΗΠΑ, που ενώ έχει πράγματα να πει, δυστυχώς δεν μπορεί κανείς να την πάρει στα σοβαρά, λόγω του ύφους της.

Βρισκόμαστε στο 1885. Η Εζενί, σπουδαία μαγείρισσα, δουλεύει για τον διάσημο γκουρμέ Ντοντέν εδώ και 20 χρόνια. Με το πέρασμα των χρόνων ο αμοιβαίος τους σεβασμός στον βωμό της γαστρονομίας εξελίσσεται σε έρωτα, όμως εκείνη δεν δέχεται να τον παντρευτεί όσο κι αν εκείνος την πολιορκεί. Η σχέση τους γεννάει μια σειρά πιάτα υπό την έμπνευση του Ντοντέν και την αριστοτεχνική εκτέλεση της Εζενί.

Το φετινό Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών έχει την ιδιότητα να αφυπνίζει τις αισθήσεις που συνδέονται με τη γαστρονομία. Οσφρηση, γεύση και αφή διεγείρονται διότι η ιεροτελεστία του μαγειρέματος είναι τόσο καθοριστική (και εξαντλητικά περιγραφική) που παρασύρει τον θεατή στη δίνη της και δίκαια μοιάζει να είναι ο πρώτος και σημαντικότερος πρωταγωνιστής, εκείνος που καθορίζει τις σχέσεις και την εξέλιξή τους. Ο έρωτας είναι απότοκο της γαστριμαργικής απόλαυσης, συμπληρώνει την ήδη πολύ στενή σχέση των πρωταγωνιστών. Αν και δεν εστιάζει καθοριστικά στον έρωτα, εκείνος κάνει την εμφάνισή του παντού - στα πιάτα, στα βλέμματα, στη φροντίδα, στην αποπλάνηση... Το φαγητό είναι έρωτας αθεράπευτος και διαρκής. Η Εζενί είναι μια γυναίκα που προτιμά να είναι μαγείρισσα και ερωμένη παρά σύζυγος, διατηρώντας τη φλόγα ζωντανή και το ενδιαφέρον του Ντοντέν αμείωτο. Η ιεροτελεστία τούτη δεν είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί - αντίστοιχη, αλλά αισθητά μικρότερη σε διάρκεια, συναντάμε στη «Γιορτή της Μπαμπέτ» του Γκάμπριελ Αξελ. Αυτό που της λείπει, πέραν του ότι απευθύνεται σε σινεφίλ με υπομονή, είναι το κοινωνικό πρόσημο, το οποίο υπάρχει σχεδόν σε κάθε άλλη ταινία που ασχολείται με το φαγητό, και πώς θα γινόταν αλλιώς, αφού η τροφή είναι η πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου. Από αυτήν τη σκοπιά, η τελευταία παρατήρησή μας είναι ότι όταν ο λαός πεινάει, εμείς δεν ασχολούμαστε με το παντεσπάνι...

Στο σκοτάδι της σάουνας, γυναίκες διαφορετικών ηλικιών και προσωπικοτήτων μοιράζονται κρυμμένα μυστικά και προσωπικές ιστορίες για όσα βιώνουν η ψυχή και το σώμα τους στο πέρασμα του χρόνου. Σε μια ατμόσφαιρα ζεστασιάς και συντροφικότητας οι γυναίκες γελούν, δακρύζουν, απελευθερώνονται και, ακολουθώντας την αρχαία παράδοση της σάουνας καπνού, εξαγνίζονται, ξαναβρίσκοντας τη δύναμή τους.

Οι πιο μύχιες σκέψεις μιας παρέας γυναικών βρίσκουν τον δύσκολο δρόμο προς την εξωτερίκευση μέσα από την τελετουργία της σάουνας καπνού. Κοντινά, σκοτεινά πλανά, κυρίως σε μέρη του γυναικείου σώματος, χωρίς καμία ντροπή ή ταμπού, και λιγοστά πλάνα της φύσης, συνθέτουν αυτό το ιδιότυπο πορτρέτο που παρακολουθεί κανείς με ενδιαφέρον. Τι εξομολογούνται οι γυναίκες όταν βρίσκονται μεταξύ τους; Ποια ζητήματα τις απασχολούν; Ο έρωτας, η εικόνα τους, οι σχέσεις με την οικογένειά τους και τους γύρω τους. Εάν αυτή η συνεχής και επώδυνη εξομολόγηση εξέφραζε και κάποιο κοινωνικό περιεχόμενο, σίγουρα θα ήταν πιο ολοκληρωμένη η ταινία. Δεν είναι δυνατόν ούτε οι γυναίκες να μην εκφράζουν και έναν διαφορετικό προβληματισμό, αλλά ούτε και οι σκηνοθέτες να κρύβουν επιμελώς τις αληθινές αιτίες της καταπίεσης κάτω απ' το χαλάκι.

Σκυμμένοι πάνω από ένα λευκό χαρτί κάπου ανάμεσα στη Μονμάρτρη και το Σεν Ζερμέν, ο Jean-Jacques Sempe και ο Rene Goscinny δίνουν πνοή σε ένα σκανταλιάρικο αγόρι, τον Μικρό Νικόλα. Μια επεισοδιακή ζωή γεμάτη παιχνίδι, φίλους, καλαμπούρια, τιμωρίες, πολύτιμα μαθήματα και διαφωνίες απλώνεται μπροστά στον Μικρό Νικόλα. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, το παιχνιδιάρικο αγόρι τρυπώνει στο στούντιο των δημιουργών του και μαθαίνει για τη γνωριμία και τη φιλία τους, αλλά και για τα παιδικά τους χρόνια.

Πόσοι γνωρίζουμε τη διαδικασία που απαιτείται μέχρι να δούμε τυπωμένη την ιστορία του αγαπημένου μας ήρωα; Σκεφτόμαστε άραγε ποτέ ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τις ιστορίες που διαβάζουμε ή βλέπουμε στο σινεμά; Χρησιμοποιούν στοιχεία της προσωπικής τους ζωής ή μας αφηγούνται μόνο με τα μάτια της φαντασίας τους; Ποια είναι τα συστατικά ενός επιτυχημένου και αγαπημένου ήρωα εκατομμυρίων παιδιών - και ενηλίκων - σε όλο τον κόσμο; Μα μπορούν οι μεγάλοι να καταλάβουν τόσο πολύ τα παιδιά; Μπορούν να μπουν στο κεφαλάκι τους, να κρυφοκοιτάξουν τις σκέψεις τους, τις επιθυμίες τους, τα συναισθήματά τους; Με αυτό το απερίγραπτα όμορφο σκίτσο, λοιπόν, γνωρίζουμε τους δημιουργούς του Μικρού Νικόλα και όλα αυτά που τους ώθησαν να τον δημιουργήσουν. Ο Μικρός Νικόλας στέκεται στους ώμους τους, μουντζουρώνει τα χαρτιά τους, στέκεται στα πλήκτρα της γραφομηχανής τους, αλλά κυρίως ζει μαζί τους και σίγουρα ζει για πάντα, ακόμα κι όταν εκείνοι έχουν φύγει. Για λίγο μεγαλύτερα παιδιά, είναι αναμφισβήτητα η ταινία της χρονιάς. Μια βουτιά στο κόμικ και στο κινούμενο σχέδιο με ποιότητα. Μεταγλωττισμένο για τους μικρούς σινεφίλ.