Associated Press

Από τις μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στο ΝΑΤΟ και στις αμερικανικές βάσεις τον Απρίλη του 2006

Οπως έγινε γνωστό, ο Βούλγαρος υπουργός Αμυνας, Ανου Ανγκουέλοφ, σε επίσκεψή του στις ΗΠΑ στις αρχές του Δεκέμβρη, συζήτησε με Αμερικανούς αξιωματούχους το ενδεχόμενο εγκατάστασης στρατιωτικής βάσης των ΗΠΑ στο Νόβο Σέλο, κοντά στο Σλίβεν της Βουλγαρίας. Οι συγκεκριμένες συνομιλίες είχαν προκαταρκτικό χαρακτήρα και κανένα επίσημο έγγραφο δεν υπογράφτηκε, ωστόσο αν τελικά προχωρήσει κάτι τέτοιο, υπάρχει η πιθανότητα να διπλασιαστεί η αμερικανική στρατιωτική δύναμη στη χώρα, που σήμερα αριθμεί τους 2.500 στρατιώτες.

Σημειώνεται πως αμερικανική στρατιωτική δύναμη έχει εγκατασταθεί στη χώρα από το 2006 με την υπογραφή της λεγόμενης «συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας», με δεκαετή διάρκεια, ανάμεσα στη Βουλγαρία και τις ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία Αμερικανοί στρατιώτες θα μπορούν να εκπαιδεύουν τις δυνάμεις τους σε τέσσερις βουλγαρικές βάσεις, χωρίς να πληρώνουν οι ΗΠΑ ενοίκιο, αλλά μόνο χρήματα για τη συντήρηση και τη λειτουργία των βάσεων. Επρόκειτο για την πρώτη τέτοια συμφωνία που υπέγραψαν οι κυρίαρχες δυνάμεις στην ιστορία των 1.325 χρόνων της χώρας. Η συμφωνία δίνει το δικαίωμα στις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν τις βάσεις «για αποστολές σε τρίτες χώρες χωρίς ειδική άδεια από τις αρχές της Βουλγαρίας», δηλαδή επεμβάσεις και πολέμους σε άλλες χώρες (βλέπε Ιράκ, Αφγανιστάν, κ.ά...). Η τότε συμφωνία εντασσόταν στη γενικότερη πολιτική των ΗΠΑ να αναδιατάξουν τις στρατιωτικές βάσεις και εγκαταστάσεις στο εξωτερικό, δημιουργώντας μικρές και ευέλικτες βάσεις.

Την περίοδο εκείνη ήταν έντονη η ανησυχία και η αντίθεση του βουλγαρικού λαού στην εγκατάσταση των αμερικανικών βάσεων. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που είχε διεξαχθεί λίγο μετά την υπογραφή της παραπάνω συμφωνίας, το 60% των ερωτηθέντων είχε ταχθεί ενάντια στις αμερικανικές βάσεις. Παράλληλα, είχαν πραγματοποιηθεί μια σειρά μαζικές συγκεντρώσεις κατά της εγκατάστασης των βάσεων με αφορμή την ανεπίσημη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που είχε πραγματοποιηθεί στη Σόφια.

Οι ΗΠΑ δεν επέλεξαν τυχαία τη Βουλγαρία, αλλά και τις άλλες χώρες της περιοχές, για στρατιωτική συνεργασία, μιας και βρίσκονται στη Μαύρη Θάλασσα, ιδιαίτερα σημαντική για τα αμερικανικά γεωστρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή, κάτι που έχει σημαντικές επιπτώσεις στις σχέσεις τους με τη Ρωσία, στη στρατηγική τους προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Επιπρόσθετα, έχοντας υπόψη πως οι πηγές ενέργειας (και οι πολυδιαφημισμένοι «ενεργειακοί κόμβοι») βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» του ενδιαφέροντος των ιμπεριαλιστών, η ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ - Βουλγαρίας έρχεται σε μια στιγμή που η κυβέρνηση της Βουλγαρίας υπέγραψε συμφωνία για τον αγωγό «South Stream».

Στις 15 Νοέμβρη υπογράφτηκε από την κυβέρνηση της Βουλγαρίας - ύστερα από πολλές χρονοβόρες διαπραγματεύσεις και προβλήματα - συμφωνία με τη ρωσική «Gazprom» για τη συγκατάθεση της συμμετοχής της στον αγωγό «South Stream», που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο μέσω της Μαύρης Θάλασσας στην Ευρώπη. Παρόντες ήταν ο Βούλγαρος πρωθυπουργός, Μπόικο Μπορίσοφ, και ο αντιπρόεδρος της «Gazprom», Αλεξάντρ Μεντβέντεφ. Η συμφωνία - που προβλέπει προμήθεια 2,9 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως για την επόμενη δεκαετία - επιτεύχθηκε μετά την «προσφορά» της «Gazprom» να δώσει βοήθεια στη βουλγαρική οικονομία μειώνοντας τις τιμές του αερίου. Ετσι, ως αντάλλαγμα, η Βουλγαρία έλαβε έκπτωση κατά 20% στο αέριο από την 1η Γενάρη του 2013, παρότι η «Gazprom» υποχωρούσε αρχικά μόνο ως το 11%. Προς το παρόν, οι προμήθειες θα πραγματοποιούνται από την καθιερωμένη διαδρομή μεταφοράς φυσικού αέριου, ενώ όταν τεθεί σε λειτουργία ο «South Stream», που σύμφωνα με το πρόγραμμα αναμένεται για τα τέλη του 2015, θα γίνονται μέσω αυτού και η προβλεπόμενη δυνατότητα μεταφοράς είναι 63 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο.