Πολύς ο κόπος και τίποτα δε μένει...

Τα οξυμένα προβλήματα που μαστίζουν τους ελαιοπαραγωγούς και την ελαιοκαλλιέργεια τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα των καταστροφικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της κυβέρνησης, έχουν γονατίσει και τη μικρομεσαία αγροτιά στη Μεσσηνία. Τι και αν ο τόπος είναι «ευλογημένος από τον Θεό» (ποιότητα εδάφους, ιδανικές θερμοκρασίες), τι και αν θεωρείται η Μεσσηνία «η βασίλισσα της ελιάς», στροβιλίζεται και αυτή στη δίνη της αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ και της κυβέρνησης.

Φέτος, για παράδειγμα, και λάδι περσινό απούλητο υπάρχει και η τιμή του σε σχέση με πέρσι διαμορφώνεται ακόμα πιο χαμηλά, με τάσεις ...Σοφοκλέους. Η αγορά λαδιού (Μαυρολίσιο και χαμηλής οξύτητας), και συγκεκριμένα στην περιοχή της Πύλου, άνοιξε στα 2,2 ευρώ το κιλό (750 δραχμές), σε τρεις μέρες έπεσε στα 1,82 ευρώ (620 δραχμές), στη συνέχεια κατρακύλησε στα 1,76 ευρώ (600 δραχμές) και τώρα είναι και στα αζήτητα.

Η προηγούμενη αναθεώρηση της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς του ελαιολάδου και της ελιάς κατάργησε την τιμή ασφαλείας, την παρέμβαση, μείωσε τις επιδοτήσεις στο ελαιόλαδο, έβαλε πλαφόν παραγωγής και καθιέρωσε πρόστιμα συνυπευθυνότητας στο λάδι και στην ελιά. Από τον επόμενο χρόνο, σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ - κατ' επιταγή και του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ) - θα καταργηθεί η διακίνηση ελαιολάδου σε 16κιλο τενεκέ. Ενώ η ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ ετοιμάζεται να σαρώσει ό,τι έχει αφήσει πίσω της η ΚΑΠ του 1992 και η «Ατζέντα 2000». Το επόμενο σκαλοπάτι θα είναι, πλέον, η χρεοκοπία και το ξεκλήρισμα των μικρομεσαίων αγροτών.

«Με τα σημερινά δεδομένα και τις τιμές που απολαμβάνει τα τελευταία χρόνια ο μικρομεσαίος αγρότης δεν μπορεί να κρατηθεί», μας λέει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Πεταλιδίου, κι εξηγεί: «Αν δεν ανέβει η εμπορική τιμή στα 3 ευρώ συν την επιδότηση, η οποία πρέπει να δίνεται άμεσα, δεν υπάρχει μέλλον για τον παραγωγό. Η εμπορική αξία του λαδιού είναι απογοητευτική και από τη στιγμή που η επιδότηση έρχεται μετά από ένα και ενάμιση χρόνο και πολλές φορές κουτσουρεμένη από τα πρόστιμα συνυπευθυνότητας εξαιτίας των διάφορων περιορισμών που έχει επιβάλει η ΕΕ, δεν υπάρχουν χρήματα για να καλυφθούν πολλές φορές και καθημερινές ανάγκες. Αναγκάζεται έτσι να πουλά φθηνά ή ακόμα και να δανειστεί για να μπορέσει να επιβιώσει. Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατον ένας μικρομεσαίος ελαιοπαραγωγός, που αποτελεί τη συντριπτική πλειοψηφία στην περιοχή, να ζήσει την οικογένειά του αποκλειστικά με την ελιά».

Από τη συζήτηση του συντάκτη του «Ρ» με τους παραγωγούς

Η προηγούμενη αναθεώρηση της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς του ελαιολάδου και της ελιάς έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται - κατά κανόνα - κάθε χρόνο το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών καθώς πλέον η διαμόρφωση της εμπορικής τιμής του λαδιού είναι αποκλειστικό προνόμιο των μεγαλεμπόρων, που συμπιέζουν συνεχώς τις τιμές προς τα κάτω.

Η Γεωργία Κανάκη, αγρότισσα και γραμματέας του συνεταιρισμού στα Κρεμμύδια, είναι αποκαλυπτική: «Εμείς φέτος ως συνεταιρισμός ανοίξαμε το Μαυρολίσιο στα 2,2 ευρώ το κιλό (750 δραχμές), σε τρεις μέρες έπεσε στα 1,82 ευρώ (620 δραχμές), και τώρα βρίσκεται στα 1,76 ευρώ (600 δραχμές) και δεν το παίρνουν. Πήραν στην αρχή τις ποσότητες που ήθελαν και τώρα παίζουν τα παιχνίδια τους. Και να σκεφτεί κανείς ότι πέρσι ανοίξαμε στα 2,44 ευρώ (830 δραχμές) και πέσαμε στα 1,82 ευρώ (620 δραχμές). Παράλληλα, ως συνεταιριστικό ελαιοτριβείο (σ.σ. το ίδιο ισχύει και για τα ιδιωτικά ελαιοτριβεία), πουλούσαμε τον πυρήνα 13-18 δραχμές το κιλό στα πυρηνελαιουργεία κι ερχόμασταν λίγο σε λογαριασμό. Από πέρσι η τιμή διαμορφώθηκε στις δύο δραχμές το κιλό ενώ φέτος κυμαίνεται γύρω στη μια δραχμή. Ετσι θησαυρίζουν τα μεγάλα πυρηνελαιουργεία με την επεξεργασία του πυρήνα».

Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού στο Κορφάσιο, Λάζαρος Σύρνος, τον οποίο βρήκαμε στο συνεταιριστικό εργοστάσιο με τη φόρμα της δουλιάς, αφού μας ξενάγησε λίγο στο χώρο των εργασιών για την παραγωγή λαδιού, μας είπε χαρακτηριστικά: «Η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί και παγιωθεί τα τελευταία χρόνια στην ελιά είναι άθλια. Η ελιά, και ιδιαίτερα το λάδι, αντί να είναι στο κέντρο της προσοχής του κράτους έχει αφεθεί στην τύχη του με μόνους κερδισμένους τους μεγαλέμπορους και τις εταιρίες τυποποίησης του λαδιού. Εχουν φέρει τον αγρότη σε κατάσταση οριακή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αγρότες έρχονται στο συνεταιρισμό και δε ρωτάνε με ποια τιμή αγοράζει ο έμπορας το λάδι, αλλά, απλώς, αν το παίρνει! Και φυσικά πώς μπορεί ο ελαιοπαραγωγός να διαπραγματευτεί την τιμή του λαδιού με τον έμπορο όταν έχει ζητήσει από το καλοκαίρι κιόλας προκαταβολή για να τα βγάλει πέρα με την καλλιέργεια αλλά και τις τρέχουσες υποχρεώσεις;».

«Η μήτρα του κακού - θα επισημάνει ο Ηλίας Αποστολόπουλος, πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγροτών Μεσσηνίας - είναι η επιδίωξη ΕΕ και κυβέρνησης να μειώσουν τον αγροτικό κόσμο από το 21% σε 7%. Η εφαρμοζόμενη πολιτική περιστρέφεται γύρω από αυτό το στόχο, με αποτέλεσμα να εξοβελίζει τους αγρότες από τα χωράφια τους».

«Σε αυτό το φόντο - συνεχίζει ο αγροτοσυνδικαλιστής - μοναδική προϋπόθεση ύπαρξης της μικρομεσαίας αγροτιάς είναι η ανάπτυξη και η ένταση των πολύχρονων και σκληρών αγώνων του συνεπούς αγροτικού κινήματος για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ, που έχει φέρει σε αυτή την κατάσταση τους αγρότες, και μάλιστα σε συμπαράταξη με τα άλλα λαϊκά στρώματα του χωριού και της πόλης».

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΓΑΝΤΗ.--

Κακή χρονιά η φετινή για τους ελαιοπαραγωγούς της Αρτας. Καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της σοδειάς και κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να τους αποζημιώσει για να μπορέσουν, έστω, να ξανακαλλιεργήσουν. Παράλληλα η τιμή της πράσινης ελιάς, που αποτελεί και τον κύριο όγκο της παραγωγής στο νομό, είναι ακόμα πιο χαμηλή από την περσινή. Οσο για την τιμή της μαύρης ελιάς είναι ικανοποιητική, αλλά η εναπομείνασα ποσότητα είναι μικρή. Η καταστροφή του προϊόντος, την ώρα, μάλιστα, που τα έξοδα έχουν γίνει για τις καλλιεργητικές ανάγκες (τη συγκομιδή και τη μεταφορά) δυσβάσταχτα, σε συνδυασμό με τη χαμηλή τιμή της ελιάς, φέρνουν σε απόγνωση τους παραγωγούς που αντιμετωπίζουν και την άρνηση των αρμοδίων για αποζημίωση.

Ειδικότερα, φέτος, σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις της Διεύθυνσης Γεωργίας Αρτας, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, το 15% της συνολικής παραγωγής έπεσε στο χώμα. Από την υπόλοιπη παραγωγή το 70% έχει καταστραφεί από διάφορους εχθρούς και ασθένειες που ήταν δύσκολο ή αδύνατο να προληφθούν ή καταπολεμηθούν λόγω των έντονων βροχοπτώσεων κλπ. Αλλά και το υπόλοιπο της παραγωγής υποβαθμίστηκε και δεν μπορεί να πουληθεί σαν επιτραπέζια ελιά, αλλά και για παραγωγή ποιοτικού ελαιόλαδου.

Ο «Ρ» μίλησε για το πρόβλημα με ελαιοπαραγωγούς στο Δήμο Κομποτίου της Αρτας. Πρώτος σταθμός ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Η Αλληλεγγύη».

Ο Β. Μούτσιος θα μας σχολιάσει, όλο πίκρα: «Φέτος το αποτέλεσμα για εμάς τους παραγωγούς είναι μηδέν εις το πηλίκον». Κι «από μηδέν έως αρνητικό, για όσους από εμάς πήραμε εργάτες για να μαζέψουμε τις ελιές», θα συμπληρώσει ο Π. Τριαντάφυλλος. Ενώ, ο Σ. Παπακοσμάς, διαμαρτύρεται: «Πουλάμε ελιές από το Σεπτέμβρη και δεν έχουμε να πάρουμε ψωμί. Είχα τέσσερις τόνους και τις άφησα για λάδι. Καταστραφήκαμε και ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει το σύνολο των καταστροφών από καιρικές συνθήκες και τις τεράστιες ζημιές από ασθένειες που ακολούθησαν σαν συνέπεια...Οσο για τις πληρωμές, είναι ανάλογες με την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής». Και ο Θ. Χρυσούλης σχολιάζει: «Η κατάσταση είναι δραματική. Από τις 7 το πρωί ως τις 3 το μεσημέρι είμαστε στο χωράφι, μετά, μέχρι τις 5 το απόγευμα στη διαλογή και από τις 6 το βράδυ έως τις 3 και 4 τα ξημερώματα ξημερωνόμαστε στις αποθήκες και στα ελαιοτριβεία. Και όλα αυτά χωρίς αποτέλεσμα»...

Δεύτερος σταθμός, το ελαιοτριβείο της περιοχής. Ο Θ. Παπαθανασίου, εργαζόμενος στο ελαιοτριβείο εξηγεί στο «Ρ»: «Ο νομός βγάζει 25 χιλιάδες τόνους ελιά. Απ' αυτή την ποσότητα, κανονικά, το 60% του ελαιοκάρπου είναι επιτραπέζιες ελιές και το 40% πάει για ελαιοποίηση. Ομως, φέτος, το 30% της παραγωγής έχει καταστραφεί και απ' την υπόλοιπη παραγωγή που έμεινε, οι 10 χιλιάδες τόνοι πάνε για ελαιοποίηση. Η κατάσταση είναι δραματική, καθώς και για το λάδι πληρωνόμαστε ελάχιστα, μόλις 500 δρχ/κιλό».

Αλλά δεν είναι μόνον αυτά, είναι και η Ενωση Συνεταιρισμών Αρτας που χειροτερεύει την κατάσταση με την απαράδεκτη πολιτική που ακολουθεί.

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Η αλληλεγγύη» Καταγγέλλει την ΕΑΣΑΦ Αρτας για την απόφαση που πήρε για παρακράτηση του 3% (δηλαδή 1% για ΕΑΣΑΦ, 1% για Ελαιουργική και 1% για Συνεταιρισμό) από τους ελαιοπαραγωγούς για την παραλαβή των δικαιολογητικών από το Συνεταιρισμό. Ομως ο Συνεταιρισμός ζητά από την ΕΑΣΑΦ να δέχεται όλα τα δικαιολογητικά έτοιμα για τη μηχανογράφηση από το Συνεταιρισμό, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση εργασίας από υπαλλήλους της. Απαιτεί, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, να σταματήσει ο εμπαιγμός των αγροτών και τα χρήματα των επιδοτήσεων να φτάνουν στα χέρια των αγροτών. Αν δε γίνει κάτι γι' αυτό, ο Συνεταιρισμός σκοπεύει να προχωρήσει σε δυναμικές κινητοποιήσεις.

Ο Δ. Βαρελής, πρόεδρος του συνεταιρισμού, κατήγγειλε, επίσης, πως, φέτος, οι μεταποιητές που έφτιαξαν σύνδεσμο, βγάλανε κάποιες τιμές για τις επιτραπέζιες ελιές, σε πανελλαδικό επίπεδο. Αλλά τρέναραν τη συγκομιδή και, τελικά, έριξαν την τιμή 30 έως 60 δρχ. κάτω από την αρχική!».

Σε συζήτηση που είχαμε με τον Νίκο Γιαννούλη, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων (ΟΑΣ) Ν. Αρτας, θα επισημάνει στο «Ρ»: «Η βρώσιμη ελιά στο νομό της Αρτας καλλιεργείται σε μεγάλη έκταση, κυρίως στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές και αποτελεί το μοναδικό προϊόν για τους κατοίκους. Η φετινή χρονιά είναι πιο άσχημη για τον παραγωγό. Από ό,τι γνωρίζουμε η ζημιά είναι πανελλαδική. Αποτέλεσμα της κατάστασης είναι μεγάλο μέρος της παραγωγής να μην εμπορευτεί και το εισόδημα να είναι χαμηλό γιατί και η ποιότητα του λαδιού είναι πολύ κακή. Η τιμή της πράσινης ελιάς, που είναι η κύρια παραγωγή στο νομό μας, στη μέση κατηγορία (των 200 τεμαχίων ελιάς το κιλό) είναι 140 δρχ./κιλό, όταν το κόστος συγκομιδής φτάνει στις 100 δρχ./κιλό.

Σε αυτές τις άσχημες συνθήκες που διαμορφώνονται για τον παραγωγό, η ΟΑΣ Ν. Αρτας πήρε απόφαση να απαιτήσει από την πολιτεία να γίνουν εκτιμήσεις και να δοθούν αποζημιώσεις για όλες τις καταστροφές στους ελαιοπαραγωγούς. Ομως, για να ικανοποιηθεί το αίτημά μας, χρειάζεται να πιέσουμε ως αγρότες.

Εμείς ξέρουμε ότι η κατάσταση στον αγροτικό τομέα είναι αποτέλεσμα της αντιαγροτικής πολιτικής που αποφασίζει και εφαρμόζει το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ευρώπης με σύμφωνη γνώμη των ελληνικών κυβερνήσεων, που αναντίρρητα και αδιαμαρτύρητα την εφαρμόζουν. Και όλα αυτά εντάσσονται σε ένα στόχο μείωσης του αγροτικού πληθυσμού τουλάχιστον στο 6%. Τώρα, με τη διεύρυνση της ΕΕ μειώνονται και οι, έτσι κι αλλιώς, χαμηλές επιδοτήσεις, ενώ το 2006 σκοπεύουν στην κατάργησή τους... Λοιπόν δεν έχουμε αυταπάτες ότι άλλο δρόμο για επιβίωση δεν έχουμε παρά τον ενωμένο και συντονισμένο αγώνα μας και μαζί με τους άλλους εργαζόμενους και τους επαγγελματίες».