«Βόμβα» χαρακτήριζαν τα ισραηλινά και διεθνή ΜΜΕ την ανακοίνωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού ότι έχει, ήδη, δώσει εντολή να εξεταστούν οι τρόποι εκκένωσης της πλειοψηφίας των εποικισμών της Λωρίδας της Γάζας και ορισμένων της Δυτικής Οχθης. Αντί να προσπαθήσει να αποκλιμακώσει το διογκούμενο κύμα αντιδράσεων εντός Ισραήλ, ο Αριέλ Σαρόν προτίμησε να ρίξει και μια δεύτερη «βόμβα». Εμφανίστηκε διατεθειμένος να εξετάσει σοβαρά το κατά πόσον είναι εφικτό να γίνει ανταλλαγή εδαφών με τους Παλαιστινίους, έτσι ώστε ορισμένες περιοχές του Βορείου Ισραήλ που κατοικούνται, σχεδόν αποκλειστικά, από Ισραηλινούς Αραβες να μεταβιβαστούν στην παλαιστινιακή κυριαρχία με αντάλλαγμα τη διατήρηση της ισραηλινής κυριαρχίας επί των μεγαλύτερων και σημαντικότερων εποικιστικών συγκροτημάτων της Δ. Οχθης.

Ο Σαρόν μίλησε ξεκάθαρα για τη «μετακίνηση» 17 από τους 21 εποικισμούς της Λωρίδας της Γάζας, δηλαδή για τη «μετακίνηση» περίπου 7.500 ανθρώπων. Επίσης, στενοί του συνεργάτες φρόντισαν να αποσαφηνίσουν ότι όταν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ανταλλαγής εδαφών, είχε κατά νου ένα εδαφικό «τρίγωνο» στο Βόρειο Ισραήλ με επίκεντρο την πόλη Ουμ αλ Φαχμ, όπου κατοικεί ποσοστό μεγαλύτερο του μισού του 1,5 εκατομμυρίου των Ισραηλινών Αράβων.

Ανακοινώνοντας τα «μεγαλόπνοα» σχέδιά του στην εφημερίδα «Χααρέτζ», ο Αριέλ Σαρόν μίλησε για «επώδυνη απόφαση», που μπορεί να χρειαστεί και 2 χρόνια να υλοποιηθεί, καθώς στόχος είναι να μετεγκατασταθούν οι έποικοι με τις περιουσίες τους, τις βιομηχανικές και αγροτικές τους μονάδες και συνολικά το δίκτυο των υπαρχόντων υποδομών. Αναγνώρισε, επίσης, ότι είναι ουσιαστικής σημασίας η εξασφάλιση της υποστήριξης των ΗΠΑ, την οποία θα ζητήσει κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στα τέλη του μήνα. Μάλιστα, διευκρίνισε ότι θα ζητήσει και σχετική οικονομική βοήθεια, συμπληρώνοντας, όμως, ότι είναι «κάπως δύσκολο» να την εκμαιεύσει, καθώς οι ΗΠΑ ήταν εξαρχής αντίθετες με την ίδρυση των εποικισμών.

Οι διακηρύξεις Σαρόν προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων. Αν και στελέχη των συγκυβερνώντων κομμάτων του όπως και των συμβουλίων των εποίκων δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο να πρόκειται απλώς για προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα σκάνδαλα που τον σκιάζουν, αποφάσισαν να μη «ρισκάρουν» και να αντιδράσουν άμεσα. Οι έποικοι της Γάζας κάλεσαν τα ΜΜΕ και τους κατέστησαν σαφές ότι δεν πρόκειται να φύγουν από τα σπίτια τους «για τα επόμενα 2.000 χρόνια».

Οι ακροδεξιοί συγκυβερνώντες του Αριέλ Σαρόν, από την πλευρά τους, έστειλαν ένα σαφές μήνυμα απέχοντας από την ψηφοφορία που διεξάχθηκε στην Κνέσετ επί της πρότασης μομφής που είχε καταθέσει η αντιπολίτευση, αναγκάζοντας τον Σαρόν να στηριχτεί στη διαφορά μίας και μόνο ψήφου για να παραμείνει στην εξουσία. Τέλος, βουλευτές του ίδιου του «Λικούντ», τον προειδοποίησαν, γραπτώς, να μην προχωρήσει σε καμία κίνηση χωρίς την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου και των οργάνων του κόμματος, απειλώντας τον με «κατάρρευση» της κυβέρνησης.

Τίποτε, πάντως, δε φάνηκε να κλονίζει την «αποφασιστικότητα» του Σαρόν, ο οποίος γνωρίζει ότι η πλειοψηφία της ισραηλινής κοινής γνώμης συναινεί στην εκκένωση των εποικισμών της Λωρίδας της Γάζας και ότι, ασχέτως των αντιδράσεων ορισμένων στελεχών, ένα μεγάλο κομμάτι των εποίκων της Λωρίδας δεν απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την προοπτική μετεγκατάστασή τους, εφόσον, μάλιστα, συνοδεύεται από παχυλές αποζημιώσεις. Τέλος, το Εργατικό Κόμμα ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση που ο Σαρόν χρειαστεί κοινοβουλευτική υποστήριξη για την έγκριση της εκκένωσης των εποικισμών, θα του την παράσχει «άνευ όρων και προϋποθέσεων».

Παρά την όλη αναταραχή, πάντως, ορισμένοι αναλυτές διατήρησαν την ψυχραιμία τους και έσπευσαν να υπενθυμίσουν ότι η «βόμβα» Σαρόν δεν είναι και τόσο αναπάντεχη. Εδώ και μήνες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός προετοιμάζει το έδαφος, τόσο εντός όσο και εκτός Ισραήλ, μιλώντας για «μονομερή βήματα» απέναντι στους Παλαιστινίους, υποσκάπτοντας τον, ούτως ή άλλως, κενό ουσιαστικού περιεχομένου «οδικό χάρτη». Αυτή η μεθοδευμένη «στροφή» Σαρόν, διόλου τυχαία προφανώς, συμπίπτει με τη συνειδητοποίηση ολοένα και μεγαλύτερης μερίδας της ισραηλινής κοινής γνώμης ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στο Παλαιστινιακό.

Αντίθετα, η κατάσταση γίνεται διαρκώς χειρότερη με την ισραηλινή οικονομία να παραπαίει υπό το βάρος ενός διαρκούς πολέμου, την ισραηλινή κοινωνία να διχάζεται από την αύξηση των αρνητών, ακόμη και στους κόλπους των πλέον σημαντικών στρατιωτικών σωμάτων όπως είναι η αεροπορία και οι ειδικές δυνάμεις, και από τις κατηγορηματικές δηλώσεις πρώην επικεφαλής νευραλγικών υπηρεσιών, όπως είναι οι μυστικές υπηρεσίες, περί «πορείας ολικής καταστροφής του Ισραήλ ως κράτους αν συνεχίσει την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών». Ταυτόχρονα, ο σταθερός σύμμαχος του Ισραήλ, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με δεδομένο το τέλμα στο Ιράκ, θα επιθυμούσε πολύ μια κίνηση που θα βελτίωνε το πληγωμένο του προφίλ στον αραβικό κόσμο. Τι καλύτερο από μια «ισραηλινή χειρονομία μεγαλοψυχίας»;

Το ζήτημα, βέβαια, είναι ότι πίσω από τις μεγαλόστομες διακηρύξεις Σαρόν δεν κρύβεται καμία ξαφνική «κρίση μεγαλοψυχίας». Οι προτάσεις του είναι πολύ προσεκτικά επεξεργασμένες. Η ισραηλινή ηγεσία βρίσκεται ενώπιον κομβικών επιλογών, όπως επισημαίνουν αναλυτές. Εκτός από τις πολλαπλές συνέπειες της τρίχρονης Ιντιφάντα, τίθεται, πλέον, επιτακτικά και ένα ακόμη ζήτημα: η επιβίωση του Ισραήλ ως καθαρού «εβραϊκού κράτους» δεδομένης της δημογραφικής του μειονεξίας απέναντι στους Παλαιστινίους.

Ηδη, το 1/5 των Ισραηλινών πολιτών είναι Παλαιστίνιοι (Ισραηλινοί Αραβες) και ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού τους είναι ασύγκριτα μεγαλύτερος αυτού του εβραϊκού πληθυσμού, σε σημείο τέτοιο που σε συνέδριο του Ινστιτούτου Στρατηγικών Ερευνών της Χερτζίλια ο Γιτζάκ Ραβίντ, ερευνητής, ζητούσε ανοιχτά την επιβολή «γενετικού ελέγχου» στους Αραβες πολίτες της χώρας και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου μιλούσε για «δημογραφική υπαρξιακή απειλή». Την ίδια στιγμή, ο Τόμας Φρίντμαν, Αμερικανός αρθρογράφος γνωστός για τις κάθε άλλο παρά φιλοπαλαιστινιακές απόψεις του, έγραφε στους «Νιου Γιορκ Τάιμς»: «Αν το Ισραήλ δεν αποχωρήσει άμεσα από τα παλαιστινιακά εδάφη, πολύ σύντομα ο παλαιστινιακός πληθυσμός θα ξεπεράσει τον εβραϊκό και έτσι ή το Ισραήλ, συνολικά, θα γίνει το νέο απαρτχάιντ ή θα πάψει να είναι εβραϊκό κράτος».

Οι προτάσεις Σαρόν απαντούν, ουσιαστικά, σε αυτές τις «ανησυχίες» και μάλιστα με έναν τρόπο τέτοιο που, ουσιαστικά, αποκλείουν κάθε πιθανότητα δημιουργίας βιώσιμου ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Εγκαταλείποντας τους εποικισμούς της Λωρίδας της Γάζας, η ισραηλινή ηγεσία απαλλάσσεται από ένα τεράστιο στρατιωτικό και οικονομικό βάρος. Την ίδια στιγμή, απαλλάσσεται από τους πλέον απομακρυσμένους εποικισμούς της Δ. Οχθης, διατηρώντας, όμως, τον έλεγχο των μεγάλων εποικιστικών της συγκροτημάτων, εκείνων δηλαδή που καθιστούν αδύνατη την εδαφική συνέχεια της συγκεκριμένης περιοχής ενώ, παράλληλα, εξασφαλίζουν τον ισραηλινό έλεγχο στους πλούσιους υδάτινους πόρους της.

Παραχωρώντας ορισμένα εδάφη του βορείου Ισραήλ απαλλάσσεται, ταυτόχρονα, από το βάρος των Ισραηλινών Αράβων, ενώ, έχει, ήδη, εξασφαλίσει με την ανέγερση του διαχωριστικού τείχους την ντε φάκτο προσάρτηση ενός 58% επιπλέον των εδαφών της Δ. Οχθης και έχει χαράξει οριστικά σύνορα. Εννοείται ότι η συζήτηση για την επιστροφή των προσφύγων σε οποιοδήποτε εδαφικό σημείο ελέγχεται από το Ισραήλ κλείνει οριστικά.

Εάν, εκ πρώτης όψεως, η εκκένωση των εποικισμών της Λωρίδας της Γάζας είναι μια «καλή είδηση», όπως είπε ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός, οι συνθήκες και οι όροι υπό τους οποίους ο Σαρόν προτίθεται να την υλοποιήσει, κάθε άλλο παρά θετικοί για τον παλαιστινιακό λαό είναι. Ο ισραηλινός στρατός και οι έποικοι θα αποχωρήσουν από μια λωρίδα γης που, ούτως ή άλλως, είναι εντελώς αποκλεισμένη από τον έξω κόσμο και που χρειάζεται ειδικές οδικές αρτηρίες για να επικοινωνεί με ό,τι απομείνει από τη Δ. Οχθη. Την περίμετρο αυτής της «παλαιστινιακής οντότητας» θα την ελέγχει το Ισραήλ, όπως άλλωστε και τις οδικές αρτηρίες που θα συνδέουν τη Λωρίδα της Γάζας με τη Δ. Οχθη (αφού περνά μέσα από το Ισραήλ) και τα ιδιόμορφα καντόνια της Δ. Οχθης μεταξύ τους, (αφού επίσης αυτοί οι δρόμοι θα περνούν μέσα από το τείχος, από τους εναπομείναντες εποικισμούς κλπ).

Αυτό συνεπάγεται, όπως επισημαίνει ο Μουσταφά Μπαργκούτι, επικεφαλής της Ενωσης Ιατρικών Ομάδων Ανακούφισης ότι ο παλαιστινιακός λαός καταδικάζεται σε «ασφυξία», αφού θα έχει στερηθεί τα πλέον προσοδοφόρα εδάφη του, θα έχει αυξηθεί κατακόρυφα ο πληθυσμός του (ιδιαίτερα εάν ενωθεί με τους Ισραηλινούς Αραβες), ενώ θα χρειάζεται ισραηλινές άδειες, για να μπαινοβγαίνει στη γη του, στα σπίτια του, στα χωράφια του, στην εργασία του. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι θα υποχρεωθεί να εγκαταλείψει μια πατρίδα όπου δεν μπορεί να επιβιώσει, κάτι που γίνεται, ήδη, στην Καλκίλια, η οποία έχει περικυκλωθεί από το διαχωριστικό τείχος, οι κάτοικοί της έχουν χάσει τις περιουσίες τους και τους τελευταίους μήνες είδε 3.000 από τους 40.000 κατοίκους της να μεταναστεύοντας σε γειτονικές αραβικές χώρες!

Υπό αυτό το πρίσμα, οι προτάσεις Σαρόν κάθε άλλο παρά «αθώες» είναι. Η προοπτική μονομερούς εφαρμογής τους, που θα περιθωριοποιήσει οριστικά τις υπάρχουσες αποφάσεις του ΟΗΕ και θέσει τέλος σε κάθε περαιτέρω διαπραγμάτευση, θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα, ίσως, πλήγματα στο δικαίωμα των Παλαιστινίων σε μια ελεύθερη πατρίδα, ενώ παράλληλα θα έχει λύσει σειρά «προβλημάτων» που καλείται να αντιμετωπίσει η ισραηλινή ηγεσία, εξαιτίας του «κόστους» της κατοχής σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα, οι προτάσεις Σαρόν δέχονται καταιγισμό επικρίσεων εντός Ισραήλ και ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο αποτυχίας του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην προσπάθεια υλοποίησής τους. Ο Αριέλ Σαρόν, όμως, πέτυχε κάτι, όπως τονίζει και ο Νταν Μαργκάλιτ, αναλυτής της ισραηλινής εφημερίδας «Μααρίβ»: έθεσε επί τάπητος το ζήτημα. «Τα λόγια που διατυπώνονται, δεν μπορεί κανείς να τα πάρει πίσω. Οι προτάσεις Σαρόν κατοχυρώθηκαν ως δεδομένο και παραμένουν, στο εξής, εναλλακτικές λύσεις».