ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τέχνη υπέρ των πέντε Κουβανών

Στους πέντε Κουβανούς πατριώτες που κρατούνται από το 1998 σε φυλακές των ΗΠΑ, επειδή υπερασπίστηκαν την πατρίδα τους, είναι αφιερωμένη η εικαστική έκθεση έργων του Κάρλος Ρέγιες, που φιλοξενείται (έως 20/9) στον πολιτιστικό πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος» (Θηβών 245, τηλ. 210 4934390) στη Νίκαια. Διοργανώνεται από το Δήμο Νίκαιας, σε συνεργασία με την πρεσβεία της Κούβας στην Ελλάδα.

Με τίτλο «PROHIBIDOLA POSADA A CARRILES» («Οχι "καταφύγιο" στον Ποσάδα Καρίλες»), εκτίθενται 10 ελαιογραφίες, οι οποίες αποτελούν, παράλληλα, καταγγελία των αλλεπάλληλων προσπαθειών της αμερικανικής κυβέρνησης να προστατεύσει και, τελικά, να μην εκδώσει στη Βενεζουέλα τον γνωστό εγκληματία Λουίς Ποσάδα Καρίλες, ο οποίος ευθύνεται για την κατάρριψη του κουβανικού αεροσκάφους «Cubana» το 1976. Στις 19/9, στο χώρο της έκθεσης, ο καλλιτέχνης θα συζητήσει με το κοινό. Η βραδιά θα κλείσει με συναυλία από κουβανέζικο μουσικό σχήμα.

Σίγησε μια λεπταίσθητη «φωνή»

Τη Δευτέρα (5 μ.μ.), στο νεκροταφείο Φαλήρου, κηδεύεται η ηθοποιός Βέρα Ζαβιτσιάνου

Η σπουδαία ηθοποιός, που σημάδεψε το θέατρό μας επί 54 χρόνια, μια καθ' όλα αληθινή, φύσει ευγενική και λεπταίσθητη, «κυρία» του θεάτρου, Βέρα Ζαβιτσιάνου, νικήθηκε προχθές (9 μ.μ.) από τον καρκίνο. Η κηδεία της θα γίνει με δαπάνη του ΥΠΠΟ, σύμφωνα με συλλυπητήρια ανακοίνωση του υπουργού Μ. Λιάπη.

Γεννημένη το 1927, στο Παλαιό Φάληρο, καταγόμενη από την Ιθάκη, ξεκίνησε την καριέρα της από το τραγούδι, μαζί με την αδελφή της, την δημοφιλή Μαίρη Λω. Αποφοίτησε από τη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» το 1954 και την ίδια χρονιά πρωτοεμφανίστηκε με το έργο «Με τα δόντια» του Θόρντον Γουάιλντερ. Μέχρι το 1958 στο «Θέατρο Τέχνης», έπαιξε πολλούς πρωταγωνιστικούς, αλλά και μικρότερους ρόλους σε σημαντικά έργα: «Κεκλεισμένων των θυρών», «Ματωμένος γάμος», «Περλιμπλίν και Μπελίσα», «Αρκούδα», «Επέτειος», «Βυσσινόκηπος», «Χαιρετισμούς από την Μπέρτα», «Τριαντάφυλλο στο στήθος», «Καλοκαίρι και καταχνιά», κ.ά. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Χορν, το 1959 («Μαθήματα γάμου», «Θωμάς ο δίψυχος») και τον Αλέκο Αλεξανδράκη, το 1960 («Το πρώτο χάδι»), με το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μ. Κατράκη («Τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μ. Θεοδωράκη). Το 1963 εντάσσεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου παραμένει μέχρι το 1973, παίζοντας στα έργα «Η θυσία του Αβραάμ» (με τον Μινωτή), «Το σπίτι της Μπερνάρντα Aλμπα» (με την Παξινού), «Δαιμονισμένοι», «Τρελή του Σαγιό», «Ιβάνοφ», κ.ά.

Το 1973 συστήνει θίασο με τον Αγγελο Αντωνόπουλο. Λόγω φωνητικών προβλημάτων, απουσιάζει επί δέκα χρόνια από τη σκηνή. Θριαμβευτική όμως ήταν η επανεμφάνισή της (1984), στο «Θέατρο Τέχνης» με το έργο «Χίμαιρες και φούμαρα». Το 1986, επιστρέφει στο Εθνικό, παίζοντας στα έργα «Βρικόλακες», «Αρσενικό και παλιά δαντέλα», «Δούλες», «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν», «Ευαίσθητη ισορροπία», «Σάρα Μπερνάρ», «Το σπίτι της Μπερνάρντα Aλμπα», κ.ά. Εξαιρετική ήταν η ερμηνεία της (1998) στο Εθνικό στο μονολογικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος» και στις «Φάλαινες του Αυγούστου» (ελεγεία για τη «νιότη» των γηρατειών, με συμπρωταγωνίστριες τις Αντιγόνη Βαλάκου και Νέλλη Αγγελίδου). Τελευταία της θεατρική εμφάνιση ήταν το 2002- 2003 με το «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα». Η ίδια σκηνοθέτησε τη «Φαλακρή τραγουδίστρια» του Ιονέσκο στο Εθνικό Θέατρο.

Ερμήνευσε εκπληκτικά, τραγούδια στους δίσκους «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη, «Ερωτόκριτος» του Νίκου Μαμαγκάκη και «Ο μικρός Επιτάφιος» των Σταμάτη Κραουνάκη - Γιώργου Μανιώτη. Η μοναδική εμφάνιση της στην τηλεόραση ήταν η τηλεταινία του Διαγόρα Χρονόπουλου «Η κυρία Κούλα», βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Μένη Κουμανταρέα. Πρωταγωνίστησε πολλές φορές στο «Θέατρο στο ραδιόφωνο» της ΕΡΑ. Δίδαξε Υποκριτική στις σχολές των Γρ. Βαφιά, Κ. Μιχαηλίδη, Γ. Κιμούλη. Τιμήθηκε με το έπαθλο «Κοτοπούλη» και με το μετάλλιο του «Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα».

Το ΣΕΗ εκφράζει τη βαθιά του θλίψη «για την απώλεια της μεγάλης κυρίας του Θεάτρου και της ζωής Βέρας Ζαβιτσιάνου», επισημαίνοντας ότι «για όλους τους Ελληνες ηθοποιούς, ειδικότερα για τους νέους, η Βέρα Ζαβιτσιάνου αποτελεί παράδειγμα ήθους, επαγγελματικής συνείδησης και υψηλού αισθήματος του κοινωνικού λειτουργήματος που ασκούσε».

-- «Σύγχρονη Εποχή»: «ΚΚΕ Προγραμματικά Ντοκουμέντα» (έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, αφιερωμένη στα 90χρονα του Κόμματος, η οποία περιλαμβάνει αποφάσεις της ΚΕ στο διάβα των 90 χρόνων του ΚΚΕ, που αναδεικνύουν την ιστορική εξέλιξη του τόπου μας, τη διαμόρφωση της στρατηγικής του ΚΚΕ και τους απελευθερωτικούς και ταξικούς αγώνες του σε διάφορες πολύ δύσκολες ιστορικές συνθήκες. Την έκδοση προλογίζει η ΓΓ της ΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα).

-- «Πολύτυπο» (Δεινοκράτους 131, 115 21 Αθήνα, 210-7232713, φαξ 210-7226107, e-mail: chpapou@otenet.gr): Εμμανουήλ Κριαράς «Αλληλογραφία Β` (Γράμματα λογοτεχνών και επιστημόνων του περασμένου αιώνα 1925-2001) (Η έκδοση περιλαμβάνει 458 επιστολές που έλαβε ο σχεδόν αιωνόβιος σήμερα καθηγητής, από Ελληνες και ξένους λογοτέχνες και επιστήμονες, επιστολές που βρέθηκαν στα κατάλοιπα του αρχείου του και παρατίθενται σχολιασμένες από τον παραλήπτη τους και ευρετηριασμένες).

-- «Αστερίας» (Κολωνού 12-14, Αθήνα, 210-5226609, 5227768, εκδόσεις «Οξύ»): Γιάννης Σμυρνιωτάκης - Γιάννης Ι. Σηφάκης «17.000 Ελληνικές Παροιμίες (ταξινομημένες θεματικά)» (Αποθησαύρισμα της μακραίωνης λαϊκής θυμοσοφίας, με πολύτιμες παροιμίες - διδάγματα ζωής, χωρισμένες σε 870 κατηγορίες και κατ' αλφαβητική σειρά, ώστε να βρίσκεται εύκολα το θέμα των παροιμιών που ενδιαφέρει τον αναγνώστη. Το βιβλίο - 648 σελίδες - προλογίζει ο Γιάννης Ιωσ. Σηφάκης, ο οποίος από νήπιο «θρεφόταν» με παροιμίες της αγράμματης, αλλά σοφής μάνας και του παππού του).

-- «Εκδοχή» (Μιχάλης Χρ. Αργυρόπουλος, Σόλωνος 70, 106 80 Αθήνα, 210-3390815): «Ανθολογία Ρώσικης Ποίησης» (μετάφραση Αλέξης Πάρνης. Δίγλωσση έκδοση, που περιλαμβάνει ποιήματα κορυφαίων Ρώσων ποιητών του 19ου και 20ού αιώνα, αλλά κι ένα ρωσόφωνο του Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ. Περιέχεται και παράρτημα με σύντομα βιογραφικά στοιχεία για τους 37 ανθολογούμενους ποιητές).

-- Καστανιώτης: Νικολό Αμανίτι «Με τις ευλογίες του θεού» (μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης, μυθιστόρημα). Κέιτ Γκρένβιλ «Το μυστικό ποτάμι» (μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος, μυθιστόρημα). Λία Μεγάλου - Σεφεριάδη «Ολοι αυτοί οι άνθρωποι» (μυθιστόρημα). Ισμήνη Καπάνταη «Κυνική ιστορία» (μυθιστόρημα).

-- «Ολκός»: Τζωρτζ Στάινερ «Η σιωπή των βιβλίων» (μετάφραση Σοφία Διονυσοπούλου. Ο φημισμένος στοχαστής Τζ. Στάινερ σ' αυτό το δοκίμιο αφηγείται τη διαδρομή του έντυπου λόγου, το κύρος του, την «εξουσιαστική» δύναμή του, τη γοητεία της προφορικότητάς του, τον «κόσμο» των χειρογράφων και των τεράστιων βιβλιοθηκών ανά τον κόσμο και καταθέτει προβληματισμούς και τα ερωτήματά του για το ρόλο των βιβλίων και των πνευματικών ανθρώπων στον 21ο αιώνα).

-- Πατάκης: Σώτη Τριανταφύλλου «Λίγο από το αίμα σου» (μυθιστόρημα).

-- «Ελεγεία» (Βίτσι 1, 47100 Αρτα, 26810-78700): Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Εντεκα σονέτα του σκοτεινού έρωτα» (μετάφραση - εισαγωγή Μάγια - Μαρία Ρούσσου, επίμετρο Φερνάντο Λάζαρο Καρετέρ, ζωγραφιές Γιαν Μούντρος. Η έκδοση αφιερώνεται στη μνήμη της μεταφράστριας).

-- «Αγρα»: Ανρί Μισώ «Ονειροπολώντας με αφορμή αινιγματικές ζωγραφιές» (μετάφραση - επίμετρο Μπίλη Βέμη. Σύντομοι στοχασμοί του Α. Μισώ για τους πίνακες του μεγάλου υπερρεαλιστή ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ. Κείμενα εμβάθυνσης στους στοχασμούς που «κρύβουν» τα έργα τέχνης). Αγάπη Καρακατσάνη «Μια τυχαία συνάντηση με τον Διονύσιο εκ Φουρνά που καταλήγει σε περιδιάβαση στον 13ο αιώνα για τον Μανουήλ Πανσέληνο» (δοκίμιο για τη ζωγραφική του βυζαντινού αγιογράφου Μ. Πανσέληνου, επηρεασμένο από πίνακα του Γ. Καστρίτση, με τίτλο «Τυχαία συνάντηση με τον Διονύσιο εκ Φουρνά»).

-- Γιώργος Καραντώνης «Περιγραφικά (Ποιήματα 2006-2007)» (διάθεση: «Αλφειός» Χαρ. Τρικούπη 22, Αθήνα).

-- Μιχάλης Σταφυλάς «Ευρυτανικά (Ιστορία - Ανθρωποι - Περιβάλλον)» (εικονογραφημένη ιστορική - πολιτιστική - περιβαλλοντική μελέτη. Εκδοση της Πανευρυτανικής Ενωσης. Διεύθυνση: Κλεισθένους 17, 210-3240001).

-- Σαββάλας: Μαξ Βέμπερ «Οικονομία και Κοινωνία (6ος τόμος: Η πόλη)» (εισαγωγή - μετάφραση - επιμέλεια Θανάσης Γκιούρας). Μαρία Ν. Αντωνοπούλου «Οι κλασικοί της Κοινωνιολογίας (Κοινωνική θεωρία και νεότερη κοινωνία)» (μελέτη).

Το «ενδεχόμενο» να επιστρέψει 22 αρχαία αντικείμενα που σήμερα εκτίθενται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης, τα οποία εξήχθησαν παράνομα από την Ελλάδα, «εξετάζει» η κυβέρνηση της Ουγγαρίας, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Πολιτισμού, Μ. Λιάπης, στα προχθεσινά εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο «Ελληνες στην Ουγγαρία», που πραγματοποιείται στην «Τεχνόπολη» στο Γκάζι.