Η ανθρωπιά κι η άκρα ευαισθησία διαποτίζουν όλο το συγγραφικό έργο της Ελένης Βοϊσκου, πεζογραφικό και θεατρικό. Στους "Εφιάλτες και όνειρα", κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα (β έκδοση, α έκδοση το 1979), τονίζονται ακόμη πιο πολύ αυτά τα χαρακτηριστικά, κι η πένα της αιμάσσει από το βαθύ προβληματισμό της γύρω από τη ζωή και τη δράση εφτά οικογενειών, (εκτός από δύο, οι άλλες ανήκαν στην εργατική τάξη, την οποία τίμησαν όλες τους), που συναντήθηκαν και δέθηκαν στενά, καθώς διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην περίοδο της εφιαλτικής επταετίας.

Από την ηλικία του ενός έτους ως την εσχατιά των γηρατειών λαβαίνουν ενεργό μέρος, καθώς κυλούν τα χρόνια, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, στον αντιδικτατορικό αγώνα.

Τις σελίδες διαπερνά πότε - πότε κι η μορφή του λατρευτού συζύγου της Ελένης Βοϊσκου, Αντώνη Μάρταλη,ανθρωπιστή ποιητή, που άφησε κι αυτός το καυτό αχνάρι του μέσα στην αντάρα των φοβερών, όσο και ηρωικών, εκείνων γεγονότων του Πολυτεχνείου (σ' αυτόν είναι αφιερωμένο το βιβλίο).

Κι οι ιστορικές στιγμές, τόσο στην Ελλάδα όσο και σ' όλο τον κόσμο, τονίζονται με ακρίβεια, ώστε σφαιρικά να δίνεται η πολιτική πραγματικότητα και να καθορίζονται οι εξελίξεις όπως η πάλη των λαών τις καθοδηγεί.

Η δομή του έργου, με τις υποσημειώσεις στο τέλος του, προσφέρεται και για σενάριο. Ας το προσέξουν οι ειδικοί.

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Δέος διακατέχει τον αναγνώστη μόλις τελειώσει το ντοκουμενταρισμένο αγωνιστικό βιβλίο της Πέπης Δαράκη: "Το όραμα της ισοτιμίας της γυναίκας". Από τις σελίδες της βιβλιογραφίας κατανοεί κανείς τη σοβαρότητα της εργασίας και το μόχθο της συγγραφέως να καθυποτάξει αυτόν τον ογκόλιθο, τορνεύοντάς τον με μεράκι αρχιμάστορα!

Η Πέπη Δαράκη, έχοντας "πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής της", ολοκληρώθηκε σε ξεχωριστή πνευματική προσωπικότητα: παιδαγωγός, δημοσιογράφος, συγγραφέας. 35 βιβλία της και το παιδικό τιμούν τη δημιουργό τους.

Η Π. Δαράκη προσανατολισμένη στην προοδευτική ομάδα των αριστερών διανοουμένων γυναικών, παίρνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση κι εμπνευσμένη με τα ιδανικά του ΚΚΕ - ΕΑΜ βρίσκεται, μεταπελευθερωτικά, στην πρωτοπορία του"γυναικείου κινήματος" με άλλες επώνυμες αγωνίστριες.

"Εκείνο που προκάλεσε την πτώση του γυναικείου ρόλου, επισημαίνουν οι ιστορικοί - γράφει η Π.Δ. - ήταν οι δραστικές κοινωνικές αλλαγές που προκλήθηκαν από τους πατριαρχικούς ταξικούς θεσμούς της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους. Στη νέα κοινωνία, οι άντρες έγιναν οι κυριότεροι παραγωγοί, ενώ οι γυναίκες περιορίστηκαν στο σπίτι, στην υποβάθμιση και την οικογενειακή σκλαβιά".

"Και με το πέρασμα των αιώνων παράμειναν πάντα αυτό που άρεσε στους άνδρες: φύλακες της εστίας του σπιτιού, οικιακά, χωρίς δικαιώματα, χωρίς κοινωνική οντότητα", τονίζει η συγγραφέας.

Η δεκαπεντάχρονη θητεία της συγγραφέως ως δημοτικής συμβούλου στο Δήμο Αθηναίων, πλουτίζει το αρχείο της με πολύτιμες εμπειρίες. Το συσσωρευμένο υλικό και από την έντονη αγωνιστική - κοινωνική δράση της στο γυναικείο κίνημα - μόχθο μιας ζωής, η εργατική μέλισσα Πέπη Δαράκη το παρουσιάζει στην ιστορική εξέλιξη της πορείας του μέσα στους αιώνες, ταξινομημένο άρτια σε πέντε κύρια μέρη - αντιπροσωπευτικά κάθε εποχής και με τα υποθέματα που απαρτίζουν το καθένα, για πληρέστερη και τεκμηριωμένη πληροφόρηση του αναγνώστη.

Η Πέπη Δαράκη προσανατολισμένη σωστά από την ιδεολογία της εργατικής τάξης και με "φάρο" τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού στην ανθούσα, τότε, Σοβιετική Ενωση, βαδίζει αταλάντευτα το δρόμο του αγώνα. Δρα κι αγωνίζεται στην πρωτοπορία του γυναικείου κινήματος. Διαφωτίζει, διδάσκει και προτρέπει τις σύγχρονές της και τη νέα γενιά. Οι υποθήκες της σαφείς. Μόρφωση και πρόοδο απαιτεί: "Ενας νους ανοιχτός στον κόσμο και την πρόοδο - γράφει - είναι αυτό που ιδιαίτερα χρειάζεται η σύγχρονη γυναίκα. Η μόρφωση και η κοινωνική δράση είναι ο μοχλός που θ' ανεβάσει στην επιφάνεια τις καταπιεσμένες αξίες της γυναίκας. Το μυαλό του ανθρώπου μοιάζει, λένε, με αλεξίπτωτο. Δουλεύει όταν είναι ανοιχτό".

Και για να παρουσιάσει ολοκάθαρα το πολιτικό "πιστεύω" της πάνω στο πρόβλημα "γυναικείο κίνημα" δηλώνει: "Το πρόβλημα της καταπιεσμένης γυναίκας δεν είναι μόνο πρόβλημα ταξικό, και κοινωνικό, αλλά είναι διαταξικό και διεθνικό, και προπάντων βαθύτατα διανθρώπινο! Και σαν τέτοιο αντιμετωπίζεται σ' αυτό το βιβλίο από την αρχή ως το τέλος. Η σοβαρότητα του προβλήματος και οι οδυνηρές για τον πολιτισμό επιπτώσεις, κάνουν αναγκαία τη συνέχιση των αγώνων των γυναικών για τη δικαίωσή τους. Και οραματίζονται τον τελικό στόχο να συμβάλουν μαζί με τον άνδρα δημιουργικά και υπεύθυνα να δημιουργηθεί ένας καλύτερος άνθρωπος σ' έναν καλύτερο κόσμο". Διαβάστε όλοι αυτό το σημαντικό βιβλίο. (Εκδόσεις "Καστανιώτη").

Ναταλία ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Συγγραφέας

Είναι ο πιο γνωστός σήμερα Ελληνας ερευνητής μουσικολόγος στον κόσμο, έχοντας γράψει 16 σημαντικά έργα που κυκλοφορούν από μεγάλους οίκους του εξωτερικού. Ο λόγος για τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου Κωνσταντίνο Φλώρο,τον επιστήμονα που αποκωδικοποίησε τις (ως το 1960 θεωρούμενες ανεξιχνίαστες) παλαιότατες βυζαντινές και σλαβικές σημειογραφίες (από τον 9ο αιώνα), φέρνοντας για πρώτη φορά στην επιφάνεια στοιχεία, που αποδεικνύουν ότι οι Δυτικοί υιοθέτησαν το μουσικό σημειογραφικό σύστημα των μουσικών ήχων και γενών από τους Βυζαντινούς. Παρά το πολύ σημαντικό έργο του, ο διαπρεπής μουσικολόγος είναι ελάχιστα γνωστός στην Ελλάδα. Μόλις πρόσφατα εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο στη χώρα μας (από τις εκδόσεις "Ζήτη") με τίτλο "Ελληνική παράδοση στις μουσικές γραφές του Μεσαίωνα. Εισαγωγή στη Νευματική Επιστήμη".Το βιβλίο βασίζεται στο τρίτομο έργο του "Παγκόσμια Νευματική Επιστήμη" (κυκλοφόρησε το '70 στη Γερμανία) και αποσκοπεί με εκλαϊκευμένο τρόπο να γνωστοποιήσει στο κοινό την ελληνική καταγωγή των σλαβικών λειτουργικών μελωδιών και του γρηγοριανού χορικού. Η μετάφραση - επιμέλεια έγινε από το συνθέτη και μουσικολόγο Κωνσταντίνο Κακαβελάκη, ο οποίος στα προλεγόμενά του σημειώνει: "μέσα από την ασφαλή πλοήγηση του κ. Φλώρου θα γνωρίσουμε και θα εξερευνήσουμε, έστω και με μια μικρή καθυστέρηση, κάτω από το φως της ελληνικής γλώσσας, τις πτυχές που κατά τον Μεσαίωνα χάραξαν και καθόρισαν την πορεία της μετέπειτα ευρωπαϊκής μουσικής ιστορίας".

Το βιβλίο παρουσιάστηκε χτες το μεσημέρι στη "Στοά του Βιβλίου", με ομιλητές τους καθηγητές Γρ. Στάθη, Γ. Αμαργιανάκη και Γ. Παντελίδη, οι οποίοι επισήμαναν το σημαντικό και πρωτοποριακό έργο του συγγραφέα. Ιδιαίτερα συγκινημένος ο Κ. Φλώρος, καθώς είχε προηγηθεί η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (η τελετή έγινε προχτές το βράδυ), ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η "βυζαντινή μουσική είναι κάτι γνήσιο, εξαιρετικό, που ζει ακόμη και σήμερα" κι "έχει ασκήσει τεράστια επίδραση στη Δύση".

• Βασ. Ι. Λαζανά "Πινδάρου Επίνικοι (Ι. Ολυμπιόνικοι. ΙΙ Πυθιόνικοι. ΙΙΙ Νεμεόνικοι. ΙV Ισθμιόνικοι)".Πρόκειται για ύμνους προς τους νικητές των αρχαίων αθλητικών αγώνων στην Ολυμπία, στους Δελφούς, στη Νεμέα και στον Ισθμό της Κορίνθου. Ο Β. Ι. Λαζανάς καταθέτει και εκτενή προλεγόμενα για τη ζωή και το έργου του Πινδάρου, εισαγωγή και σημειώσεις και πλάι στο αρχαίο κείμενο παραθέτει την έμμετρη μετάφρασή του. (Αθήνα 1997, Διεύθυνση συγγραφέα: Μιαούλη 6 - Ν. Χαλκηδόνα Αττικής, 14343, τηλ. 2525.113).
• Από το "Φιλιππότη" κυκλοφόρησαν: Ελένη Γκίκα "Δι' Εσόπτρου εν αινίγματι".Το βιβλίο αφορά σε γνωστούς δημιουργούς του καιρού μας. Στη σειρά "Χθες - σήμερα - αύριο" κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με κείμενα γνωστών ανθρώπων της επιστήμης και της τέχνης με τίτλο "Ετοιμαστείτε, πιάνουμε Τήνο...".
• Το "Ινστιτούτο του Βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα" κυκλοφόρησε την ογκώδη μελέτη του Νίκου Παναγιωτόπουλου "Οι απόκληροι. Τα ιδρύματα αγωγής ανηλίκων".Ο Ν. Παναγιωτόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδημίας Αθηνών και ασχολείται με έρευνες κοινωνιολογίας, εκπαίδευσης, παρέκκλισης, γνώσης και κοινωνικών μεταβολών.
• Χρήστος Στ. Μάρτης "Ο εμπαιγμός (Ο βιασμός μιας εποχής)".Ο Καισαριανιώτης ομότιμος καθηγητής Γναθοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας πολλών επιστημονικών συγγραμμάτων, καταθέτει το προσωπικό του "κατηγορώ" για το βιασμό του λαού μας - με αναφορές και των εμπειριών του από την Καισαριανή - στα προπολεμικά κατοχικά και μεταπολεμικά χρόνια. Το βιβλίο διατίθεται από τις εκδόσεις "Εντός" (Ερυθραίας 4, Καισαριανή, τηλ. 7648.900, FAX 7648.901).
• Από τις εκδόσεις "ΑΜΜΟΣ" (Ιπποκράτους 43, τηλ. 3633.083) κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μιχάλη Ιερωνυμίδη "Πίσω από τον μπερντέ (Ηχητικά και οπτικά τεχνάσματα στο ελληνικό θέατρο Σκιών)".Το βιβλίο του γνωστού καραγκιοζοπαίχτη προλογίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μιχάλης Μερακλής.
• Από τα "Νέα Σύνορα" - Α.Α. Λιβάνη κυκλοφόρησαν: Ο Δ τόμος του έργου του πρώην γιατρού των δημοσιογράφων και συνεργάτη της "Ελευθεροτυπίας" Νίκου Βαρδιάμπαση "Ιστορία μιας λέξης".Το μυθιστόρημα της Σοφίας Θωμοπούλου "Στους πρόποδες του φεγγαριού".
• Γιώργος Λ. Χιωτάκης: "Μπροστά στα πολιτικά προβλήματα (1990-1996)" (εκδόσεις "Ιωλκός").
• "Οδηγός 1999 για τα Βαλκάνια και τις παρευξείνιες χώρες (Πολιτική - Οικονομία - Αμυνα - Πρόσωπα - Ανασκόπηση)" τιτλοφορείται ο ογκώδης τόμος που κυκλοφόρησε από το "Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων" και τις εκδόσεις "Ιανός" της Θεσσαλονίκης.

Οι "16 Ανακλάσεις" του Γ. Β. αποτελούν μια δίγλωσση έκδοση σ' ελληνική και αγγλική γλώσσα. Τα ποιήματα του Γ. Β. αναφέρονται σε κάποιες πόλεις της Αμερικής όπου έζησε και ζει ο ποιητής.

Επισκέπτης και προσκυνητής στη γενέτειρα πατρίδα, εμπνέεται από τις ομορφιές της Ελλάδας μας. Μνήμες παιδικές, εφηβικές αναμνήσεις ζωντανεύουν την πένα του Γ. Β. με αρκετά θετικά στοιχεία. Λυρικοί τόνοι, ευαισθησία, σωστός καθαρός λόγος. Οσον αφορά τη μετάφραση δημιουργούνται κάποιες ασάφειες. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι κάποιοι στίχοι ή και ολόκληρα ποιήματα γράφτηκαν στα αγγλικά σαν πρώτη γραφή.

Ωστόσο ο Γ. Β. είτε γράφει στη μια ή στην άλλη γλώσσα, μας πείθει για το ταλέντο του και την ποιητική του έκφραση. Κύριο θέμα η αγάπη σε όλες τις αποχρώσεις της.

Ξαφνικά ο κόσμος είναι/ μια άδεια φωλιά, καμία έκπληξη/ μέχρι που η αμαρτία χτυπά σαν τη/ βροχή μέσα στο τροπικό δάσος. / Αδύναμος παραδίνεσαι.(Εκδόσεις "ΑΠΟΠΕΙΡΑ", Ναυαρίνου 18 - 20, 1997).

Φαίδρα ΖΑΜΠΑΘΑ - ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ