Τα τελευταία δέκα χρόνια, σε όλη τη χώρα, με κάλεσμα Εργατικών Κέντρων, Σωματείων Εκπαιδευτικών, Συλλόγων Γυναικών, άλλων φορέων, με ανταποκρινόμενους εκατοντάδες εκπαιδευτικούς, χιλιάδες μαθητές στηρίχτηκαν στον αγώνα τους να προσεγγίσουν τη γνώση, κόντρα στις αντιξοότητες που γεννά το υποχρηματοδοτούμενο, υποστελεχωμένο, ανταγωνιστικό και εξετασιοκεντρικό σχολείο, μέσα από Μαθήματα Λαϊκής Αλληλεγγύης.

Ολοι αυτοί οι φορείς έτειναν χέρι αλληλεγγύης, πρωτοστατώντας στον αγώνα για τη διεκδίκηση πιο ανθρώπινης ζωής, με δικαιώματα, δείχνοντας ξεχωριστή φροντίδα για τα παιδιά των εργαζομένων, των ανέργων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Ξετυλίχτηκε μια πρωτόγνωρη διαδικασία, με πολύ μεράκι και δημιουργικότητα, πολύμορφες παράλληλες πρωτοβουλίες που ενίσχυαν και εμπλούτιζαν την κύρια, τη μαθησιακή, εκπαιδευτική λειτουργία.

Συγκινητικές αναφορές για απόφοιτους μαθητές των Λαϊκών Φροντιστηρίων Αλληλεγγύης, που επέστρεφαν, ως φοιτητές, πια, να συμβάλουν στη λειτουργία τους και να κάνουν οι ίδιοι μαθήματα, ανταποδίδοντας την αλληλεγγύη στις επόμενες φουρνιές παιδιών.

Σήμερα, ακόμα περισσότερο, στις συνθήκες όπως έχουν διαμορφωθεί, με την ακρίβεια στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, τους υπέρογκους λογαριασμούς ρεύματος, τα απαγορευτικά ενοίκια να τσακίζουν το λαϊκό εισόδημα, τους κουτσουρεμένους, καθηλωμένους μισθούς να εξανεμίζονται πριν καλά καλά τους πιάσουμε στα χέρια μας.

Σήμερα, στο σχολείο, όπως έχει διαμορφωθεί - με το αποτύπωμα της πανδημίας και της διαχείρισής της να είναι βαθιά χαραγμένο στους μαθητές όλων των ηλικιών - με τα μαθησιακά κενά να είναι μεγάλα, τα συναισθηματικά/κοινωνικά προβλήματα να εκδηλώνονται καθημερινά μέσα και έξω από τα σχολεία, με τις νομοθετικές παρεμβάσεις όλων των κυβερνήσεων να έχουν μετατρέψει την εκπαιδευτική διαδικασία σε μια σκληρή αρένα, για γερά νεύρα και πορτοφόλια, την ενισχυτική διδασκαλία στα δημόσια σχολεία να ξεκινά με καθυστέρηση, πολύ περιορισμένα σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, αφήνοντας, ουσιαστικά, ακάλυπτη τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών...

Σε αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες δημιουργείται, πιο επιτακτικά, η ανάγκη τα Λαϊκά Φροντιστήρια Αλληλεγγύης να ριζώσουν σε κάθε εργατική - λαϊκή γειτονιά, δίνοντας ανάσα και στήριξη στους μαθητές, αποτελώντας κυψέλη δημιουργίας και μάθησης ταυτόχρονα, ανοίγοντας από κοινού με γονείς, εκπαιδευτικούς, οργανωμένα, μέσα από τα σωματεία και τους φορείς, την ανάγκη διεκδίκησης ενός σύγχρονου σχολείου που να ανταποκρίνεται στις μορφωτικές τους ανάγκες.

Η προηγούμενη πολύτιμη δεκαετής πείρα επιβεβαίωσε τις δυνατότητες που δημιουργούνται για την ουσιαστική, ποιοτική παρέμβαση στο περιεχόμενο των μαθημάτων, με τους εκπαιδευτικούς να βάζουν τη σφραγίδα τους όχι μόνο στη «διδακτέα» ύλη του υπουργείου Παιδείας και την επιτυχή προετοιμασία των μαθητών για τον προβιβασμό ή την είσοδο σε κάποιο τριτοβάθμιο ίδρυμα, αλλά και την «ευκταία» ύλη, που αφορά στη μορφή και το περιεχόμενο των μαθημάτων. Δηλαδή την προσπάθεια, ξεφεύγοντας από τα παραδεδομένα, να δώσουν απαντήσεις που δεν υπάρχουν στα σχολικά βιβλία, να ενσταλάξουν τον προβληματισμό και την αμφιβολία, στοιχεία αναγκαία για να πλάσεις σκεπτόμενα μυαλά.

Εγιναν μαθήματα Ιστορίας, με αφορμή εκδηλώσεις και ιστορικές επετείους, όπου ακούστηκαν αλήθειες που αποσιωπούνται εντέχνως ή διαστρεβλώνονται στα σχολικά βιβλία Ιστορίας, αφού η διδακτέα ύλη χωράει μόνο την κυρίαρχη άποψη και εκδοχή, που συνοψίζεται στο εξής: «Κάτσε στα αυγά σου γιατί τίποτα δεν αλλάζει».

Αντίστοιχα είχαμε μαθήματα φυσικών επιστημών που εξηγούσαν με τη σωστή μέθοδο, την κατάλληλη διαδοχή εννοιών, καλλιεργώντας την ικανότητα ερμηνείας των φαινομένων, της κίνησης αλλά και της εξέλιξης, διαμορφώνοντας κριτήριο ώστε να μπορούν τα παιδιά να τα εξηγούν, κόντρα στην αντιεπιστημονικότητα, τον ανορθολογισμό, το αποσπασματικό στοίβαγμα εννοιών και ορισμών που δημιουργεί χάος στη σκέψη τους.

Αυτή η δυνατότητα να αφήσεις το προοδευτικό αποτύπωμα, υπάρχει σε κάθε επιστημονικό αντικείμενο, κάθε μάθημα, και οι εκπαιδευτικοί των Λαϊκών Φροντιστηρίων Αλληλεγγύης προσπάθησαν, στο μέτρο του δυνατού, να το δώσουν.

Πέρα όμως από την προσφορά στον μαθησιακό/εκπαιδευτικό τομέα, σημαντική είναι η οργάνωση, σε πολλά από αυτά, πλούσιου προγράμματος δραστηριοτήτων, με επισκέψεις και εκδρομές, καλλιτεχνικές ομάδες (θεατρικές, μουσικές, φωτογραφίας) έκφρασης των παιδιών, μετατρέποντας τους χώρους σε πραγματικό πολύβουο εργαστήριο (παρόλο που ανεστάλησαν λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν από την εξέλιξη της πανδημίας), δίνοντας διέξοδο στη δημιουργική έκφρασή τους, σημαντική πλευρά, στη συνολικότερη ανάπτυξη και κοινωνικοποίησή τους.

Η θετική πείρα από περιοχές με μεγάλη συμμετοχή μαθητών, με αδιάλειπτη, πολυετή προσφορά, μας διδάσκει ότι η φροντίδα και η δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων είναι το μυστικό για να κερδηθούν και να συμμετέχουν οι μαθητές. Οι προσεγμένοι όροι λειτουργίας με την επιμέλεια του χώρου, η εξασφάλιση των μέσων για τη διδασκαλία, το πλατύ κάλεσμα σε εκπαιδευτικούς για τη στελέχωση, η αυστηρότητα στα οργανωτικά ζητήματα και τον προγραμματισμό ώστε να μη χάνονται μαθήματα, οι περιοδικές και τακτικές συναντήσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών ώστε να ανταλλάσσεται η πείρα, οι συναντήσεις με τους γονείς με ποικίλη θεματολογία και την ενεργή εμπλοκή τους, ακόμα και στα πρακτικά ζητήματα λειτουργίας των μαθημάτων, μα πάνω απ' όλα η αγάπη και το μεράκι όλων όσοι προσφέρουν γνώσεις και χρόνο, είναι τα εχέγγυα για να πετύχει το έργο, να κερδηθούν οι μαθητές, να καταξιωθεί η δράση και η λειτουργία τους, να γίνουν πόλος έλξης και ακτινοβολίας στις γειτονιές.

Με οδηγό την πλούσια θετική πείρα που υπάρχει, με επιβεβλημένη την ανάγκη όπως προκύπτει από τα ίδια τα προβλήματα των λαϊκών οικογενειών και των παιδιών τους, ξεπερνώντας εμπόδια, δυσκολίες, μπορούν να πληθύνουν τα καλέσματα ίδρυσης και λειτουργίας των Λαϊκών Μαθημάτων Αλληλεγγύης, με έμφαση σε γειτονιές που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη.

Γιατί σίγουρα, όταν κερδίζεται ο μαθητής, μέσα στον αγώνα του να κατακτήσει τη γνώση, εκεί που λάμπει το φως της γνήσιας ταξικής αλληλεγγύης, εκεί φωτίζεται και το μονοπάτι της ζωής του, για όλους τους μελλοντικούς αγώνες που θα κληθεί να δώσει. Με ένα τόσο σημαντικό καθήκον τείνουμε το χέρι μας σε κάθε μαθητή.