«Για την εργατική τάξη η τέχνη είναι μία επένδυση. Ενα ακόμα λιθαράκι που βοηθά τους εργαζόμενους να πάνε ένα βήμα μπροστά», τόνισε ο πρόεδρος του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά, Σωτήρης Πουλικόγιαννης, εγκαινιάζοντας το βράδυ της περασμένης Παρασκευής την έκθεση «Ζώνη Περάματος, Ανθρωποι - χρώμα και σίδερο». Μία ξεχωριστή εικαστική παρουσίαση, που θα φιλοξενείται έως τις 19/2 στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» του Δήμου Κερατσινίου, στην Αμφιάλη (Εμ. Μπενάκη 70), με διοργανωτές τα σωματεία της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης. «Η έκθεση αυτή», συνέχισε ο Σ. Πουλικόγιαννης, «αποτελεί "πάντρεμα" του αγώνα των εργατών και της εικαστικής τέχνης. Μία ευκαιρία να αναδείξουμε, να βγάλουμε προς τα έξω, το χώρο εργασίας μας, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, τις ελπίδες μας».

Ασφυκτικά γεμάτος ο χώρος της έκθεσης, από καλλιτέχνες, φιλότεχνους, αλλά και δεκάδες εργαζόμενους της Ζώνης, που με ενδιαφέρον έβλεπαν μπροστά τους «τοπία» της ζωής τους. Αναγνώριζαν πρόσωπα εργαζομένων, φιγούρες που αποτυπώνονταν στον καμβά, πάνω στη σκαλωσιά, μέσα στις δεξαμενές, μπροστά στον γκρίζο όγκο του πλοίου να κολλούν ή να βάφουν... Εργα ζωγραφικής, χαρακτικής και νέων τεχνολογιών, «καρπός» της επαφής που είχαν οι εικαστικοί, τον περασμένο Αύγουστο, με τη Ζώνη Περάματος. «Μία επαφή», τόνισε η Εύα Μελά, εκ μέρους των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση, «η οποία έδωσε ένα περιεχόμενο στη δουλιά μας, που έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον... Πιστεύω ότι με τα έργα μας δεν μπορέσαμε να δώσουμε πλήρως εκείνο που αισθανθήκαμε, επισκεπτόμενοι τη Ζώνη. Η μυρωδιά, η ζέστη και το βάσανο δε "χωράει" σ' ένα τελάρο».

Η επαφή της τέχνης με τον αγώνα των εργατών είχε και μία ακόμη πλευρά, εκείνη του θεάτρου, αφού το βράδυ του Σαββάτου στο θεατράκι του Πολιτιστικού Κέντρου, η θεατρική ομάδα της ΚΝΕ παρουσίασε το μονόπρακτο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Τα όπλα της κυρα -Καρράρ» (σκηνοθεσία Αννα Συνταρίδου, μετάφραση Παναγιώτης Σκούφης). Το έργο, που παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο 31ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «ΟΔΗΓΗΤΗ», αναφέρεται στον Ισπανικό Εμφύλιο και διαδραματίζεται σε ένα φτωχόσπιτο, σ' ένα ανδαλουσιανό ψαροχώρι, τον Απρίλη του 1937. Το έργο ιστορικοποιεί την αντίσταση του ισπανικού λαού στον πεμπτοφαλαγγίτικο φασισμό του Φράνκο, αλλά και επικαιροποιεί τα μηνύματα του Μπρεχτ: Η παθητικότητα, η «ουδετερότητα», η «λογική» του φτωχού, καταπιεσμένου λαού, ότι δεν μπορεί αυτός να πολεμήσει τους καταπιεστές του, μόνο στην ολοκληρωτική συντριβή του λαού οδηγεί.

Στην έκθεση και τη θεατρική παράσταση παραβρέθηκαν η βουλευτής του ΚΚΕ, Βέρα Νικολαΐδου, ο επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Πέραμα - σύγχρονη πόλη» Γιάννης Πατσιλινάκος, ο δήμαρχος Νίκαιας, Στέλιος Μπενετάτος, η νομαρχιακή σύμβουλος της ΝΑΣ, Ελένη Παπαδοπούλου και πολλοί άλλοι.

Το παλαιότερο, μέχρι σήμερα, ταφικό σύνολο αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Αγορά της Πέλλας. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Αγγελιοφόρος», πρόκειται για τμήμα νεκροταφείου με ταφές που χρονολογούνται από το τελευταίο τέταρτο του 5ου αι. π.Χ.

Οι ταφές έγιναν μέσα σε ορθογώνια λαξεύματα στο φυσικό βράχο και το μέγεθός τους ποικίλλει, δηλαδή έχουν ταφεί νεαρά άτομα και ενήλικες. Σε ορισμένους από τους τάφους εντοπίστηκαν θέσεις για τη στερέωση επιτύμβιων στηλών και πεσσών, με χαραγμένα τα ονόματα των νεκρών, όπως αυτά της Ζωβίας και της Ευγενίας, κόρης του Ξένωνος. Βρέθηκαν αγγεία, πήλινα ειδώλια, γεωργικά εργαλεία, αθλητικά σύνεργα, που συνόδευαν τους νεκρούς, χάλκινες, σιδερένιες και αργυρές πόρπες στους ώμους και κατά μήκος των χεριών. Οι παιδικές ταφές συνοδεύονταν από ένα παιχνιδάκι, όπως ένα ομοίωμα περιστεριού ή σκυλιού. Εντοπίστηκαν χάλκινα, επάργυρα και αργυρά νομίσματα, το «αντίτιμο» για τη μεταφορά της ψυχής των νεκρών διαμέσου του Αχέροντα στον Αδη.

Εξάλλου, έξω από το ανατολικό νεκροταφείο της Πέλλας αποκαλύφθηκε - και μάλιστα τυχαία, από έναν αγρότη - ο μεγαλύτερος λαξευτός θαλαμωτός τάφος που εντοπίστηκε μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο.

Ο τάφος φέρει συνολικά οκτώ θαλάμους (οι μέχρι σήμερα γνωστοί τάφοι δεν ξεπερνούν τους τρεις θαλάμους), έχει εσωτερικό εμβαδόν που ξεπερνά τα 63 τ.μ. και τοιχώματα επιχρισμένα με πολύχρωμα και καλοδιατηρημένα κονιάματα (κόκκινο, γαλάζιο, χρυσό).

Το ταφικό συγκρότημα χρονολογείται στον 3ο-2ο αιώνα π.Χ και πιθανότατα φιλοξενούσε μέλη κάποιας μεγαλοαστικής οικογένειας, ενώ λειτουργούσε επί 150 χρόνια. Ο τάφος έχει συληθεί, ωστόσο βρέθηκαν δεκάδες πήλινα αγγεία, χάλκινα νομίσματα, δύο μικρά χρυσά σκουλαρίκια και τρεις μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες.

Στοιχεία και για τις δύο ανασκαφές θα δοθούν στο συμπόσιο για το αρχαιολογικό έργο της προηγούμενης χρονιάς στη Μακεδονία και τη Θράκη, το οποίο θα πραγματοποιηθεί (16-19/2) στο ΑΠΘ. Η συγκεκριμένη μορφή λαξευτών τάφων συναντάται την ίδια χρονική περίοδο - και παλαιότερα - στην Αίγυπτο, αλλά και στην Κρήτη και την Κύπρο.