Associated Press

Από παλιότερη διαδήλωση στο Ισραήλ ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την αντιλαϊκή πολιτική

Στις εκλογές συμμετέχουν 34 κόμματα, διεκδικώντας ποσοστό μεγαλύτερο του 2%, προκειμένου να κερδίσουν έδρες στην 120μελή Κνέσετ. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν την Παρασκευή - δεν επιτρέπεται μετά από αυτήν την ημερομηνία καμία σχετική δημοσίευση - δίνουν το πολύ 32 - 35 έδρες στο «Ισραελ - Μπεϊτένιου», ακολουθεί το Εργατικό Κόμμα, που ανεβάζει σημαντικά τις έδρες του, με 16 - 17, το ακροδεξιό εποικιστικό «Εβραϊκό Σπίτι» με 13 - 14 έδρες, το κεντρώο «Γιες Ατίντ» που δημιούργησε γνωστός δημοσιογράφος, με 10 - 13 έδρες, το θρησκευτικό υπερορθόδοξο εβραϊκό «Σας» με 11 - 12 έδρες, το «Χατνουάχ» της πρώην υπουργού Εξωτερικών Τζίπι Λίβνι με 7 - 8 έδρες.

Το «Χαντάς», το Μέτωπο του οποίου κορμός είναι το ΚΚ Ισραήλ, φαίνεται να διατηρεί τις 4 έδρες που έχει σήμερα στη Βουλή, με τάσεις ανόδου. Επίσης, έχει συμφωνήσει σε μετεκλογική συνεργασία με το αραβικό κόμμα «Μπάλαντ», που φέρεται να εξασφαλίζει 3 έδρες, ενώ γίνονται συζητήσεις για την προοπτική σύστασης ευρύτερης κοινοβουλευτικής ομάδας συνεργασίας. Μεγάλη ανατροπή σε σχέση με τις περασμένες εκλογές το «Καντίμα», από όπου αποχώρησε η Λίβνι, καθώς στις εκλογές του 2009 είχε συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους, αν και δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση, ενώ τώρα δεν αναμένεται να πάρει πάνω από 3 έδρες.

Προεκλογικό «άρωμα» ανίχνευσαν πολλοί αναλυτές τόσο στη στρατιωτική επιχείρηση του ισραηλινού στρατού κατά της Λωρίδας της Γάζας, στις αρχές Νοέμβρη (έληξε με συμφωνία εκεχειρίας διά της διαμεσολάβησης της νέας αιγυπτιακής ηγεσίας του «Αδελφού Μουσουλμάνου», Μουχάμαντ Μούρσι), αλλά και στις εποικιστικές προκλήσεις και στον οικονομικό «στραγγαλισμό» της Π. Αρχής, στα οποία έχει επιδοθεί η ισραηλινή κυβέρνηση «απαντώντας» στην αναβάθμιση του νομικού καθεστώτος της Παλαιστίνης στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έστω σε συμβολικό επίπεδο από «οντότητα» σε «κράτος - παρατηρητή, μη μέλος», στα τέλη του ίδιου μήνα. Η κορύφωση της απροκάλυπτα κατοχικής αυτής πολιτικής ήρθε από τον ίδιο τον Νετανιάχου, πριν δύο ημέρες, όταν δήλωσε απερίφραστα στην εφημερίδα «Μααρίβ» ότι «δεν πρόκειται να εκκενωθεί κανένας εποικισμός», αλλά αντίθετα θα «επεκταθούν». Εκτός από μια ύστατη προσπάθεια να ανακόψει ένα ρεύμα ψηφοφόρων προς το ακροδεξιό εποικιστικό κόμμα «Εβραϊκό Σπίτι», οι διακηρύξεις αυτές δίνουν και σαφές στίγμα της πολιτικής που το «Λικούντ - Μπεϊτένιου» προτίθεται να ακολουθήσει σε περίπτωση που σχηματίσει, εκ νέου, κυβέρνηση.

Οι απειλές εξαπόλυσης επίθεσης κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ήταν επίσης ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν σε αυτήν την προεκλογική περίοδο, αν και τελικά όχι τόσο όσο αναμενόταν αρχικώς. Οι Νετανιάχου και Λίμπερμαν επέμειναν στη στάση που έχουν τηρήσει, παρουσιάζοντας το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ως «έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τον πλανήτη». Παρόλα αυτά, με δεδομένη τη διενέργεια και των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και την επανεκλογή Ομπάμα - την οποία σημαντικό τμήμα του ισραηλινού Τύπου χαρακτήρισε «ήττα» για τον Νετανιάχου, ο οποίος σχεδόν ανοιχτά είχε υποστηρίξει εκείνον τον τρόπο έκφρασης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που εκπροσωπούσε ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος Μιτ Ρόμνεϊ - το ζήτημα του Ιράν δεν κατέλαβε, τελικά, έμεινε κυρίως στο επίπεδο της επιθετικής ρητορικής «για την περίπτωση που οι κυρώσεις σε βάρος του συνεχίσουν να μην αποδίδουν», όπως υποστηρίζει η ισραηλινή ηγεσία.

Παρά τις περί του αντιθέτου προσπάθειες, το μείζον ζήτημα ενόψει των πρόωρων εκλογών δεν είναι άλλο από την οικονομική και κατ' επέκταση την κοινωνική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη χώρα. Αν και ποτέ δεν ήρθαν στο φως λεπτομέρειες, η ισχυρότατη κυβέρνηση συνεργασίας που είχε συσταθεί μόλις τον Μάη με την προσχώρηση του «Καντίμα», διαλύθηκε τον Οκτώβρη υπό το βάρος ενός δυσβάσταχτου αντιλαϊκού προϋπολογισμού, στον οποίο, προφανέστατα, δεν υπήρχε ούτε ένα σημείο που να δικαιολογεί τα δήθεν συμφωνηθέντα της κυβερνητικής συνεργασίας περί «γεφύρωσης των διαφορών φτωχών και πλουσίων». Βεβαίως, αντικατοπτρίζονταν μέτρα ενίσχυσης του κεφαλαίου με ιδιωτικοποιήσεις.

Σύμφωνα με τα ισραηλινά ΜΜΕ, το έλλειμμα του 2012 αναθεωρήθηκε στο 3,3%, αλλά αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο. Τα έσοδα του κράτους είναι χαμηλότερα από τα προβλεπόμενα, κάτι που σημαίνει ότι στον επόμενο προϋπολογισμό το έλλειμμα θα αναθεωρηθεί εκ νέου προς τα πάνω. Οικονομολόγοι της Τράπεζας του Ισραήλ εκτιμούν ότι στο σκέλος των δαπανών ο προϋπολογισμός του 2013 θα έχει 10 δισεκατομμύρια έλλειμμα και αναλόγου μεγέθους έλλειμμα θα υπάρχει και στο σκέλος των εσόδων. Και πιστεύουν ότι, ήδη, θα πρέπει να θεωρείται αναπόφευκτη η μείωση κρατικών δαπανών, η μείωση κοινωνικών παροχών και οι αυξήσεις φόρων, μεταξύ αυτών και του ΦΠΑ από 16% στο 17%, πιθανώς και από το β' εξάμηνο του 2012.

Και όλα αυτά, μόλις ενάμιση χρόνο μετά από τις ογκώδεις διαδηλώσεις που σάρωσαν το Ισραήλ και σημαδεύτηκαν ακόμη και με αυτοπυρπολήσεις διαδηλωτών, ως διαμαρτυρία για το αυξανόμενο κόστος ζωής και την ολοένα μεγαλύτερη ψαλίδα μεταξύ πλουσίων - φτωχών, που έχει ανεβάσει το ποσοστό των Ισραηλινών που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας στο 20,5% το 2008 έναντι 12,8% το 1989, με την πλειοψηφία να προέρχεται από τον πληθυσμό των Ισραηλινών Αράβων. Η σπίθα της έκρηξης ήταν το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ενοικίασης ή αγοράς διαμερίσματος, που μεταξύ 2005 - 2011 αυξήθηκε κατά μέσο όρο 34% ενώ την ίδια ώρα μειώθηκε η κρατική χρηματοδότηση των ενοικίων και της ανέγερσης κατοικιών.

Σε αυτά όλα θα πρέπει να προστεθεί η εκτόξευση στα ύψη των τιμών των βασικών αγαθών, ενώ οι μισθοί παρέμειναν σταθεροί, αλλά και η αύξηση της φορολογίας, η σταδιακή περικοπή του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης - όπου είχαν ήδη από το 2011 αρχίσει συζητήσεις περί μείωσης του 6,9% που προβλέπεται στον ετήσιο προϋπολογισμό, καθώς και αύξηση των εισφορών των εργαζομένων για τις παροχές υγείας. Το αίτημα παρέμεινε μέχρι τέλους το ίδιο: κρατική χρηματοδότηση των ενοικίων, ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες ομάδες όπως οι φοιτητές και τα νέα ζευγάρια, αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για την Παιδεία και την Υγεία, φρένο στις ιδιωτικοποιήσεις των δύο αυτών κοινωνικών αγαθών.

Επί της ουσίας ακόμη και η αντιπαράθεση σχετικά με τον νόμο Ταλ, την αναθεώρηση του οποίου είχε θέσει το Μάη ως βασική προϋπόθεση το «Καντίμα», για να προχωρήσει σε κυβερνητική σύμπραξη, έχει οικονομικές διαστάσεις. Πρόκειται για το νόμο που εξαιρεί από τη στρατιωτική θητεία τους θρησκευόμενους Εβραίους που αποτελούν σημαντικό, πλέον, τμήμα του πληθυσμού, έχουν ψήφο αλλά δεν στρατεύονται, δεν εργάζονται, ζουν με κρατικά επιδόματα για να μελετούν την Τορά (τα ιερά κείμενα). Η ευνοϊκή αυτή μεταχείριση έχει προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στους κόλπους της ισραηλινής κοινωνίας και έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε ρήγμα, όσο αυξάνεται ο αριθμός των θρησκευόμενων Εβραίων, και ολοένα περισσότερα βάρη πέφτουν στις πλάτες του υπόλοιπου πληθυσμού.

Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι το Ισραήλ διατείνεται ακόμη ότι είναι το μόνο μη θρησκευτικό κράτος στην περιοχή, αν και δεν έχει σύνταγμα παρά μόνο Βασικό Νόμο και παρά το ότι συντηρεί επίσης έναν πληθυσμό φανατικών θρησκευόμενων, κατηγορώντας τα αραβικά κράτη ότι λειτουργούν κατά τον τρόπο αυτό. Να προστεθεί επίσης ότι παρά τη δεδηλωμένη δυσφορία και του ίδιου του Νετανιάχου για το νόμο «Ταλ», τελικά αποδείχτηκε ότι η επιρροή (κοινωνική και εκλογική) των θρησκευτικών κομμάτων αποδείχτηκε ισχυρότερη από ό,τι αναμενόταν και ο νόμος, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έχει τροποποιηθεί.

Ενδεικτικό για το ότι, σε μεγάλο βαθμό, η αντιπαράθεση επί του προϋπολογισμού αποτελεί διαπάλη διαφορετικών τρόπων διαχείρισης ανάμεσα στα αστικά κόμματα, αποτελεί και το γεγονός ότι στο ζήτημα της ενέργειας, που τα τελευταία χρόνια η αστική τάξη της χώρας αναβαθμίζει το ρόλο της (διαμορφώνει τον άξονα με Ελλάδα και Κύπρο) σε συνεργασία με μεγάλες πολυεθνικές, υπάρχει συμφωνία. Το θέμα αυτό δεν τέθηκε παρά μόνο περιθωριακά στην προεκλογική ατζέντα.

Κρίσιμες έχει χαρακτηρίσει τις εκλογές αυτές, ήδη από τότε που προκηρύχθηκαν, το «Χαντάς» - Δημοκρατικό Μέτωπο για την Ειρήνη και την Ισότητα. Εχοντας, ως ένα βαθμό, υιοθετήσει στο προεκλογικό του πρόγραμμα τα αιτήματα των διαδηλώσεων του 2011, ο νυν και υποψήφιος βουλευτής του Μετώπου, Ντόβ Κχένιν, υπογραμμίζει, στην πλέον πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Χααρέτζ», ότι μια νέα κυβέρνηση υπό τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου «θα είναι επικίνδυνη για τον ισραηλινό λαό». Ως βασικό στόχο της προεκλογικής μάχης το «Χαντάς» θέτει τη δημιουργία προϋποθέσεων - με την αύξηση και της εκλογικής δύναμής του - προκειμένου να δοθεί η μάχη ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα που έχουν σχεδιαστεί μέσα στον προϋπολογισμό αλλά και ενάντια στις λογικές διχασμού του ισραηλινού λαού με νόμους τύπου «Ταλ», την περιθωριοποίηση των Ισραηλινών Αράβων, υπέρ της επίτευξης δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης με τους Παλαιστινίους στο πλαίσιο γενικότερης απεμπλοκής του Ισραήλ από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή.