Συνεδριάζει σήμερα το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) προκειμένου να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα της συνάντησης που είχαν αργά προχτές το βράδυ με τον υπουργό Εσωτερικών, Πρ. Παυλόπουλο, για τα οικονομικά των δήμων, όπως αυτά διαγράφονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2005.

Η σημερινή συνεδρίαση, όπως και η προχτεσινή συνάντηση, γίνεται στο πλαίσιο ενός συναινετικού πολιτικού κλίματος σε ό,τι αφορά στο ρόλο που αμφότερες οι πλευρές προδιαγράφουν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ) - ενός δηλαδή μηχανισμού που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και με φορολογική εξουσία - και με φόντο μία δήθεν μεταξύ τους σύγκρουση για χρήματα που πρέπει να αποδοθούν στους δήμους, τα οποία η ΚΕΔΚΕ ποτέ δε διεκδίκησε ουσιαστικά.

Με αφορμή, λοιπόν, την κατάθεση του προϋπολογισμού, η ΚΕΔΚΕ «διαμαρτύρεται» ότι δεν αποδίδεται μέρος των παρακρατημένων πόρων της ΤΑ, όπως είχε υποσχεθεί ο υπουργός, και ότι δεν καλύπτεται το κόστος των μεταφερόμενων από το κράτος στους δήμους αρμοδιοτήτων, τις οποίες θυμίζουμε ότι ένθερμα ανέλαβε η ηγεσία της ΚΕΔΚΕ στο όνομα της δήθεν ισχυροποίησης του θεσμού. Ο υπουργός υποστήριξε ότι οι δήμοι θα λάβουν περισσότερους πόρους το νέο έτος κατά 250 εκατομμύρια ευρώ (προσπέρασε τη νέα παρακράτηση που γίνεται στους πόρους της ΤΑ) και ότι η απόδοση των παρακρατημένων θα γίνει σταδιακά. Στην κατεύθυνση αυτή τους είπε ότι θα αποδοθούν στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) 13,2 εκατομμύρια ευρώ από εισπράξεις προστίμων που αφορούν σε παραβάσεις του ΚΟΚ. Διεμήνυσε ακόμα στην ΚΕΔΚΕ ότι θα δοθούν επιπλέον 50 εκατομμύρια ευρώ από το λογαριασμό της Συλλογικής Απόφασης Τοπικής Αυτοδιοίκησης (κοινοτικοί και εθνικοί πόροι που χρηματοδοτούν έργα δήμων).

Σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότηση των νέων αρμοδιοτήτων, ο Πρ. Παυλόπουλος είπε στην ΚΕΔΚΕ ότι μέχρι τις 10 του Δεκέμβρη θα καταθέσει την πρότασή του για το τι μπορεί να δώσει. Βέβαια, στον προϋπολογισμό τα πράγματα είναι σαφή σε σχέση με τις νέες αρμοδιότητες (τα χρήματα που δίνονται είναι πολύ λίγα) ενώ για αρκετές από αυτές (όπως η Δημοτική Αστυνομία) υπάρχουν νόμοι - στους οποίους συναίνεσε η ΚΕΔΚΕ - που κάνουν καθαρό ότι το κόστος λειτουργίας τους θα καλύπτεται από τους ίδιους τους δήμους.

Λήγει στις 15 Δεκέμβρη η τελευταία «ευκαιρία» που έχουν οι δήμοι για να χρηματοδοτηθούν έργα τους από το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ), το οποίο δημιουργήθηκε με τον νόμο «Καποδίστρια» για τη δήθεν ενίσχυση των δήμων και κοινοτήτων που συνενώθηκαν, καθώς αυτό αντικαταστάθηκε με νόμο φέτος από το πρόγραμμα «Θησέας».

Στην ουσία και τα δύο προγράμματα διέπονται από την ίδια φιλοσοφία, δηλαδή οι δήμοι χρηματοδοτούν τα έργα που επιλέγει η κεντρική εξουσία με κριτήρια στο μεν «ΕΠΤΑ» την επιλεξιμότητα των έργων, στο δε «Θησέας» τη σύμπραξη με το ιδιωτικό κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υπουργεία δεν απέδωσαν ποτέ στο ΕΠΤΑ τα κονδύλια που όφειλαν και τη συγκεντρωτική επιλογή του «Καποδίστρια» χρηματοδότησαν κυρίως οι δήμοι των αστικών κέντρων. Στο ίδιο πνεύμα, οι δήμοι της χώρας συνεισφέρουν με το 80% των κονδυλίων στο πρόγραμμα «Θησέας» για να χρηματοδοτηθούν έργα που επιλέγει η Κεντρική Επιτροπή Παρακολούθησης, δηλαδή η κυβέρνηση.

Σ' αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Εσωτερικών, με εγκύκλιο που υπέγραψε χτες, ολοκληρώνει το ΕΠΤΑ. Συγκεκριμένα, καλεί τις περιφερειακές επιτροπές παρακολούθησης του προγράμματος να καταθέσουν τις προτάσεις τους με συμπληρωματικά τμήματα των ήδη εγκεκριμένων έργων και με μελέτες για έργα που προτίθενται να εντάξουν στο «Θησέα». Οι μελέτες αφορούν έργα μικρών δήμων που δεν έχουν τη σχετική δυνατότητα καθώς στερούνται τεχνικής υπηρεσίας. Με τον τρόπο αυτό δρομολογείται και η έναρξη του «Θησέα». Το κόστος των παραπάνω εντάξεων και μελετών δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ ανά περιφέρεια.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι άδειες δημοπράτησης των έργων θα πρέπει να έχουν γίνει το αργότερο μέχρι τα τέλη Μάρτη του 2005, ώστε να ολοκληρωθούν μέχρι τη λήξη του επόμενου έτους. Η 31η Δεκέμβρη του 2005 είναι και η καταληκτική ημερομηνία πληρωμής έργων του ΕΠΤΑ. Οσα έργα δεν εγκριθούν, θα ενταχθούν στον«Θησέα». Για την κατάρτιση του «Θησέα», ο υφυπουργός Εσωτερικών Θ. Νάκος, με επιστολή του προς τους γενικούς γραμματείς των Περιφερειών της χώρας,τους καλεί να προχωρήσουν στην καταγραφή των αναγκών κάθε δήμου για μελέτες, έργα, ενέργειες και δράσεις μέχρι τις 30 Νοέμβρη 2004.

Υπέρ της διατήρησης του σημερινού καλπονοθευτικού συστήματος ανάδειξης των Δημοτικών Συμβουλίων, τάχθηκε χτες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κ. Στεφανόπουλος, στη διάρκεια εκδήλωσης προς τιμήν του που διοργάνωσε η ΚΕΔΚΕ. Οπως είπε χαρακτηριστικά, «πρέπει ο δήμαρχος έστω κι αν υποστεί μια δεύτερη περιπέτεια να στηρίζεται στην απόλυτη πλειοψηφία των συμπολιτών και των δημοτών του».

Σημειώνουμε πως στις σκέψεις της κυβέρνησης είναι η θεσμοθέτηση νέου επίσης καλπονοθευτικού εκλογικού συστήματος, που θα δίνει τη δυνατότητα στην παράταξη που συγκεντρώνει το 42% των ψήφων να σχηματίσει διοίκηση. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΚΕΔΚΕ, Π. Κουκουλόπουλο, η σκέψη αυτή μάλλον αποσύρθηκε, για να απαντήσει ο Κ. Στεφανόπουλος ότι «καλώς απεσύρθη».