«Οσο και εάν μας κατηγορείτε, το σίγουρο είναι ότι χωρίς τους χορηγούς δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν οι αγώνες». Η απάντηση ενός βασικού στελέχους της Οργανωτικής Επιτροπής της προηγούμενης διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων το 2012, σε σχετικές ερωτήσεις για την τακτική που εφάρμοζαν οι πολυεθνικές - χορηγοί για τους φιλάθλους κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ξεκάθαρη. Εξάλλου η νούμερο 1 σε παγκόσμιο ενδιαφέρον αθλητική διοργάνωση, όπως θεωρούνται οι Ολυμπιακοί Αγώνες, από καταβολής της ιστορίας τους, ήταν δεμένη με την εμπορική εκμετάλλευση. Από τους πρώτους ιδιώτες εμπόρους και μεγαλοσχήμονες της εποχής, έως τα σημερινά μονοπώλια που επιβάλλουν ακόμα και απαγορεύσεις σε φιλάθλους στο τι ρούχα θα φορούν (εάν φέρουν το σήμα άλλου χορηγού), κύλησε βέβαια πολύ νερό στο αυλάκι. Αλλά όπως και να 'χει, η συγκεκριμένη διοργάνωση αποτέλεσε και αποτελεί την ευκαιρία για τρελή κερδοφορία τεράστιων μονοπωλιακών ομίλων που «επενδύουν» πάνω της. Ετσι που «αβίαστα» να καλλιεργείται από το σύστημα το «ασφαλές» συμπέρασμα ότι «χωρίς χορηγούς δεν θα μπορούσαν να γίνουν αγώνες».

Δυστυχώς βέβαια γι' αυτούς, η Ιστορία λέει άλλα. Τέτοιοι αγώνες, χωρίς χορηγούς και κέρδη, όχι μόνο θα μπορούσαν θεωρητικά να γίνονται, αλλά και έχουν γίνει! Τότε και εκεί που η εργατική τάξη πήρε στα χέρια της την εξουσία και την οικονομία, διαμορφώνοντας την κοινωνία και όλα τα άλλα, όπως τον αθλητισμό, στα μέτρα των δικών της αναγκών, που καμία σχέση δεν έχουν με την αθλητική βιομηχανία του κέρδους. Μια τέτοια απάντηση αποτέλεσε και η διοργάνωση των περίφημων εργατικών Ολυμπιάδων ή «Σπαρτακιάδων» με τη διοργάνωσή τους άρρηκτα συνδεμένη με τις αξίες του αθλητισμού ως δικαιώματος και όχι ως μέσου κέρδους για κάποιους.

Από το τέλος του 19ου αιώνα υπήρξε η ανάπτυξη των εργατικών αθλητικών συλλόγων, όπου δόθηκε στους εργάτες η δυνατότητα ενασχόλησης με τον αθλητισμό και μάλιστα οργανωμένα. Επίσης, οργάνωναν και δικά τους πρωταθλήματα, σε αντίθεση με τα πρωταθλήματα των συλλόγων της αστικής τάξης. Οπως, για παράδειγμα, συνέβη στο πρωτάθλημα ράγκμπι της Αγγλίας, ένα άθλημα ιδιαίτερα δημοφιλές στη χώρα, όπου μάλιστα υπήρξαν και δύο Ενώσεις: Αυτή της «Γιούνιον» για τις ομάδες των εργατών και της «Λιγκ» των αστών. Η διαφορετική φιλοσοφία ανάμεσα στις εργατικές και αστικές ομάδες ήταν εμφανής, αφού στις πρώτες τόσο στους μεταξύ τους αγώνες όσο και στα πρωταθλήματα που διοργανώνονταν κυριαρχούσε η άμιλλα, η αλληλεγγύη, η συναδέλφωση. Αντίθετα, ο ανταγωνισμός, το κυνήγι του αποτελέσματος και της επιτυχίας, για μια σειρά λόγους άσχετους και με τον αθλητισμό, ήταν τα στοιχεία που χαρακτήριζαν τα αστικά πρωταθλήματα.

Μετά την επικράτηση της Οχτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, αρκετά πράγματα άρχισαν να αλλάζουν και στον παγκόσμιο αθλητισμό. Ετσι το 1921 ιδρύεται η Κόκκινη Αθλητική Διεθνής, με έδρα τη Μόσχα. Μια Ενωση που πέραν του γεγονότος ότι εξ αρχής μπήκε στο στόχαστρο των αστών πολεμήθηκε λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή της και από τα οπορτουνιστικά σοσιαλιστικά κόμματα της εποχής. Τα τελευταία, μάλιστα, την είχαν αποκλείσει από τους πρώτους Εργατικούς Αγώνες που είχαν διοργανώσει το 1925.

Αξιοσημείωτη είναι και η στάση που κράτησε η Κόκκινη Αθλητική Διεθνής ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 στο Βερολίνο, που αποτέλεσαν την πρώτη ευκαιρία «επίδειξης δύναμης» του ναζιστικού καθεστώτος. Το 1935 υπογράφεται από την Κόκκινη Αθλητική Διεθνή και τη Σοσιαλιστική Διεθνή Ενωση Φυσικής Αγωγής, ανοιχτή πρόσκληση προς τους αθλητές όλου του κόσμου να μη συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, που η ΔΟΕ επέλεξε να γίνουν στην πρωτεύουσα της Γερμανίας του Χίτλερ, το Βερολίνο.

Το 1928, διοργανώθηκαν στη Μόσχα διεθνείς εργατικοί αθλητικοί αγώνες, που έφεραν τον τίτλο 1η Διεθνής Αθλητική «Σπαρτακιάδα», προς τιμήν του ηγέτη των εξεγερμένων σκλάβων στην αρχαιότητα, Σπάρτακου. Οι αγώνες ουσιαστικά αποτέλεσαν και απάντηση στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας που είχε ορίσει η ΔΟΕ. Πήραν μέρος 7.000 αθλητές, ανάμεσά τους και 600 αθλητές από 17 καπιταλιστικές χώρες. Οργανώθηκαν 22 αθλήματα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν αγώνες δρόμου, γυμναστικής, κολύμβησης, ποδοσφαίρου, μπάσκετ, ποδηλασίας και σκοποβολής. Ωστόσο, το αξιοσημείωτο είναι ότι η διοργάνωση της «Σπαρτακιάδας» δεν αποτέλεσε απλά μια αθλητική διοργάνωση. Αντίθετα, συνδύαζε το καθαρά αθλητικό μέρος με την Τέχνη και τον Πολιτισμό, ακόμα και με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Ετσι, διεξήχθησαν και αγώνες ποίησης, παραδοσιακής μουσικής από ερασιτεχνικά συγκροτήματα και σχήματα χορού, αλλά και αγώνες μοτοσικλέτας και αυτοκινήτου. Μάλιστα, όσον αφορά τον τελευταίο τομέα, μιλάμε για κάτι πρωτόγνωρο, μιας και από τότε κιόλας ήταν μια πανάκριβη δραστηριότητα για τα λαϊκά στρώματα και τους εργαζομένους στα καπιταλιστικά κράτη της εποχής. Η επόμενη διοργάνωση διεξήχθη στο Βερολίνο το 1931, ενώ το 1936 επρόκειτο να διεξαχθεί στη Βαρκελώνη. Ωστόσο η ανατροπή του Λαϊκού Μετώπου από το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο και η έναρξη του ισπανικού εμφυλίου δεν επέτρεψαν τη διεξαγωγή της.

Εκτός από τις Διεθνείς Σπαρτακιάδες στη Σοβιετική Ενωση διεξάγονταν μια σειρά από εσωτερικοί αγώνες με το όνομα «Σπαρτακιάδα». Ξεκίνησαν το 1956 και σε αυτούς μετείχαν αποκλειστικά πολίτες από τις Σοβιετικές Δημοκρατίες. Η διοργάνωσή τους ξεκινούσε σε τοπικό επίπεδο από αθλητικούς ομίλους, εργοστασιακά σωματεία, κολχόζ, σοβχόζ, αγροτικούς συλλόγους, εκπαιδευτικά ιδρύματα κ.λπ. και μπορούσε να μετέχει ελεύθερα ο οποιοσδήποτε σε κάθε άθλημα που καλλιεργούσε η χώρα. Ακολουθούσαν οι «Σπαρτακιάδες» πόλεων, τοπικών περιοχών, επαρχιών και Σοβιετικών Ενωσιακών Δημοκρατιών. Η διοργάνωση ολοκληρωνόταν με την «Πανενωσιακή Σπαρτακιάδα» ή «Σπαρτακιάδα των Λαών της ΕΣΣΔ», η οποία κάθε φορά γινόταν σε διαφορετική πόλη και περιοχή της Σοβιετικής Ενωσης και αποτελούσε μια μορφή σοβιετικής Ολυμπιάδας. Εκτός από τη Θερινή «Σπαρτακιάδα», διεξαγόταν και η Χειμερινή. Στις τελευταίες «Σπαρτακιάδες» υπήρχε και διεθνής συμμετοχή αθλητών από άλλες χώρες. Συνολικά, συμπεριλαμβανομένων και των προκριματικών αγώνων πριν την τελική φάση, μετείχε ένας τεράστιος αριθμός πολιτών. Το 1975, στην 6η Θερινή «Σπαρτακιάδα», έλαβαν μέρος συνολικά 90 εκατομμύρια άτομα, ενώ στην 3η Χειμερινή «Σπαρτακιάδα» μετείχαν 20 εκατομμύρια άτομα.

Σημειώνεται πως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο διεξάγονταν και αρκετές εθνικές «Σπαρτακιάδες» στα σοσιαλιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, όπου και εκεί η συμμετοχή ήταν επίσης μαζική. Αυτές διεξάγονταν είτε με τη μορφή που γίνονταν στη Σοβιετική Ενωση είτε με άλλες μορφές π.χ. με λιγότερα αθλήματα.