Η αποκάλυψη της αξιοποίησης προσωπικών πληροφοριών δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών του «Facebook», με σκοπό την πολιτική και κοινωνική χειραγώγησή τους και ειδικότερα την υποστήριξη της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ (το λεγόμενο σκάνδαλο «Cambridge Analytica»), θεωρήθηκε «προδοσία» της εμπιστοσύνης των χρηστών αυτού του Μέσου Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ), «εξαπάτηση» σχετικά με τις διαβεβαιώσεις προστασίας των δεδομένων τους, «ανεπάρκεια» της εταιρείας σε σχέση με το ίδιο το περιστατικό (γιατί το άφησε να γίνει), αλλά και με τη διαχείρισή του (καθυστέρηση στην παραδοχή του). Και αφού η «κριτική» έκανε τον κύκλο της στην αστική δημοσιολογία και εκφράστηκαν πολλές ανησυχίες για τη δυνατότητα χειραγώγησης της κοινωνικής συνείδησης από τα ΜΚΔ, τώρα που «πάει να κλείσει το θέμα», έφτασαν να γράφονται ακόμη και απόψεις του τύπου: Ας πρόσεχαν οι χρήστες του «Facebook» να μη συμμετέχουν σε έρευνες που τους ζητούν προσωπικά στοιχεία. Δηλαδή φταίχτες είναι τελικά τα θύματα, που τα είχαν διαβεβαιώσει ότι συμμετέχουν σε μια επιστημονική έρευνα και ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή.

Το θέμα, υποστηρίζουν, δεν είναι να εγκαταλειφθεί το «Facebook», το θέμα είναι να προσέχουν οι χρήστες τι πληροφορίες ανεβάζουν σ' αυτό. Λες και οι 270.000 συμμετέχοντες απαρίθμησαν εθελοντικά τους 30-50 εκατομμύρια «φίλους» τους και δεν έγινε αυτό εν αγνοία τους, με απευθείας αξιοποίηση των διασυνδέσεων που έχουν με άλλους χρήστες. Το πρόσφατο «σκάνδαλο» με το «Facebook» είναι μόνο η κορυφή της ...κορυφής του παγόβουνου. Οχι επειδή δεν αποκαλύφθηκαν ποιος ξέρει πόσες άλλες ανάλογες περιπτώσεις αξιοποίησης από τρίτους προσωπικών δεδομένων των χρηστών του «Facebook» (και του «Twitter» και του «Instagram» και όλων των άλλων ΜΚΔ), αλλά επειδή συγκαλύφθηκε η μεγαλύτερη εικόνα: Το ίδιο το «Facebook» και τα άλλα ΜΚΔ είναι που εκμεταλλεύονται πρώτα απ' όλους και σε μόνιμη βάση τις πληροφορίες που σκοπίμως ή άθελά τους, με άμεσο, αλλά κυρίως με έμμεσο τρόπο αναρτούν τα δισεκατομμύρια των χρηστών τους στις σελίδες τους. Βεβαίως, αυτές οι «αποκαλύψεις» γίνονται στο πλαίσιο αντιπαράθεσης, πολέμου οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, η ουσία όμως δεν είναι η «κακή» χρήση αυτών των μέσων («κοινωνικής δικτύωσης»), αλλά η ίδια η λειτουργία τους, που δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική αφού βρίσκονται υπό τον έλεγχο μονοπωλιακών ομίλων και της εξουσίας του κεφαλαίου.

Τι μέτρα πήρε το «Facebook» για να μην ξαναϋπάρξει άλλη περίπτωση τύπου «Cambridge Analytica»; Πέρα από τα γνωστά φληναφήματα, τις υποσχέσεις περί προστασίας των δεδομένων, δεσμεύτηκε να αλλάξει τη διασύνδεση προγραμματισμού του συστήματός του, για να περιορίσει τις δυνατότητες τρίτων να συλλέγουν στοιχεία. Με άλλα λόγια, περιορίζει για τους απ' έξω την πρόσβαση στον τεράστιο όγκο προσωπικών πληροφοριών που το ίδιο συγκεντρώνει και θα συνεχίσει να συγκεντρώνει, να διατηρεί και να επεξεργάζεται για δικό του εμπορικό όφελος. Ο περιορισμός δεν επηρεάζει τις διωκτικές αρχές και τις μυστικές υπηρεσίες, που κάθε χρόνο πραγματοποιούν δεκάδες χιλιάδες επίσημες αιτήσεις προς το «Facebook» για παράδοση στοιχείων (εκείνων που δεν μπορούν να συλλέγουν μέσω της διασύνδεσης προγραμματισμού), οι οποίες βεβαίως ικανοποιούνται πάραυτα από τους κεφαλαιοκράτες ιδιοκτήτες. Και αυτές πιο πολύ για «ξεκάρφωμα» είναι, αφού η NSA (Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ) έχει ουσιαστικά πλήρη και online πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων του «Facebook». Τα ΜΚΔ είναι αποδεδειγμένα εξαιρετικό δώρο προς τα κράτη (περισσότερο των ΗΠΑ, αλλά και τα υπόλοιπα) και χρησιμοποιούνται πολλαπλώς από τις υπηρεσίες τους. Ορισμένες φορές, μάλιστα, κρατικές αρχές, όπως η αστυνομία, υπερηφανεύονται για το πώς αξιοποίησαν το «Facebook» ή άλλα ΜΚΔ στην αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας», στην πάταξη της εγκληματικότητας και πάει λέγοντας.

Το «Facebook» και τα άλλα ΜΚΔ είναι «δωρεάν» επειδή χρυσοπληρώνονται από την πώληση και εκμετάλλευση των πληροφοριών που αντλούν από τους χρήστες τους εν αγνοία τους. Προσφέρουν χωρίς ενοίκιο το «χωράφι» όπου οι χρήστες θα καλλιεργήσουν με δικό τους κόπο πληροφορίες προσωπικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Τον «καρπό» από αυτόν τον «αγρό» δρέπουν τα μονοπώλια, ώστε να μπορούν οι ιδιοκτήτες τους να φιγουράρουν στη λίστα με τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Με τις ίδιες πολύτιμες πληροφορίες «εξοπλίζονται» μυστικές και άλλες υπηρεσίες, που είναι επιφορτισμένες με το καθήκον της θωράκισης του αστικού συστήματος. Κάθε καλοπροαίρετος και κυρίως όποιος συμμετέχει στο κίνημα και στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες, πρέπει να σκεφτεί καλά πού αφιερώνει το χρόνο και την ενέργειά του, πώς προστατεύει τον εαυτό του για το σήμερα και για το αύριο. Στο «Facebook» γίνεται «γραναζάκι» του μηχανισμού παραγωγής κερδών για τους ιδιοκτήτες του και πληροφοριών χρήσιμων σε αυτούς που προσπαθούν να τον εμποδίσουν να αλλάξει τον κόσμο. Οι πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις, τα πραγματικά κοινωνικά δίκτυα οικοδομούνται με τη διά ζώσης επικοινωνία, την έμπρακτη αλληλεγγύη στις δυσκολίες της καθημερινής ζωής και ιδίως εκεί που ο αγωνιστής μαζί με τους συναδέλφους του και τους συντρόφους του αναμετριέται με την αστική τάξη, στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στο σχολείο, στον τόπο κατοικίας.