Οι εξελίξεις σε τρεις χώρες - Τουρκία, Βραζιλία, Αίγυπτο - το τελευταίο διάστημα με βασικό χαρακτηριστικό τις μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις, παίρνοντας κανείς υπόψη τις υπαρκτές ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους, δίνουν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Εξετάζοντας αυτές τις κινητοποιήσεις πρέπει να εκτιμούμε αν αντικειμενικά μπορούν να συμβάλουν στην οργάνωση της αντεπίθεσης της εργατικής τάξης, των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων ενάντια στα μονοπώλια.

Το βασικό χαρακτηριστικό τους ήταν το αντικυβερνητικό περιεχόμενο. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, και στη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη», αυτό ήταν το βασικό περιεχόμενο και μάλιστα έφερε το αποτέλεσμα αλλαγής κυβέρνησης ενάντια στην οποία ξαναξεσηκώθηκαν. Ουσιαστικά πρόκειται για κινητοποιήσεις που αντανακλούν όξυνση ενδοαστικών αντιθέσεων. Βεβαίως υπάρχει υπόβαθρο το οποίο ωθεί λαϊκό κόσμο στις κινητοποιήσεις, τα οξυμένα προβλήματα που δημιουργεί ο καπιταλισμός, αλλά εντάσσεται στις κινητοποιήσεις πίσω από δυνάμεις που δεν αμφισβητούν τον καπιταλισμό, το αστικό πολιτικό σύστημα αλλά μόνο τις κυβερνήσεις. Ενα τέτοιο κίνημα είναι εκ των προτέρων χειραγωγημένο στην αστική πολιτική. Οι λαοί σε αυτές τις χώρες βλέπουν τους μονοπωλιακούς ομίλους να θησαυρίζουν από την εκμετάλλευσή τους, αλλά ακολουθούν δυνάμεις που επιδιώκουν αλλαγή κυβέρνησης, χωρίς στο ελάχιστο να θιχτούν τα μονοπώλια. Επίδραση επίσης μπορεί να άσκησε ο αυταρχισμός των κυβερνήσεων η κατασταλτική τους δράση, ιδιαίτερα δε σε Αίγυπτο και Τουρκία με τα χαρακτηριστικά του ισλαμισμού που ενίοτε αποκτούν βαθιά αντιδραστικά χαρακτηριστικά, αλλά η πάλη μόνο ενάντια στον αυταρχισμό δεν αρκεί για να καλυτερέψει τη ζωή των λαών.

Αυτοί οι αγώνες δείχνουν επίσης ότι δεν αρκεί η διεκδίκηση κάποιων αιτημάτων, ή ακόμη και η αλλαγή κυβέρνησης, για να υπάρξουν ριζικές αλλαγές υπέρ του λαού. Η πείρα της Αιγύπτου δείχνει ότι ακόμα και οι πιο δυναμικοί αγώνες με δίκαια αιτήματα μπορεί να χειραγωγηθούν από το σύστημα, αν δεν έχουν στοχεύσει σωστά τον αντίπαλο. Που δεν είναι απλά μια κυβέρνηση, αλλά η αστική τάξη, η εξουσία της, τα κόμματά της, οι διεθνείς της συμμαχίες. Στην περίπτωση για παράδειγμα που το κίνημα θα διεκδικεί την αλλαγή μιας κυβέρνησης και όχι της τάξης που είναι στην εξουσία στην καπιταλιστική κοινωνία, είναι βέβαιο ότι ο «τροχός» του κινήματος, μπορεί μεν να κινείται, ο ταξικός αντίπαλος όμως θα μπορεί ανάλογα να το χρησιμοποιεί. Αρα πρέπει το κίνημα να στοχεύει σωστά τον αντίπαλο, να έχει καθαρό σε ποιον πρέπει να ανήκουν τα μέσα παραγωγής, στους εκμεταλλευτές ή σε αυτούς που παράγουν. Διαφορετικά θα χειραγωγείται, θα μπαίνει κάτω από τις σημαίες της μιας ή της άλλης δύναμης που από διαφορετικό δρόμο θέλει να υπηρετήσει το σύστημα και βέβαια όχι να συγκρουστεί μαζί του.

Βεβαίως, θα πει κάποιος, ότι δεν είναι είναι το ίδιο ένας εργαζόμενος να ζει σε ένα αυταρχικό ή αντιδραστικό ή δικτατορικό καθεστώς και το ίδιο σε ένα... δημοκρατικό κοινοβουλευτικό με κάποιες στοιχειώδεις ελευθερίες. Σωστά, αλλά δεν πρέπει να χάνεται το βασικό, η ταξική εκμετάλλευση που είναι η ίδια. Ετσι και πάλι το ζητούμενο είναι τι κίνημα και σε ποια κατεύθυνση πρέπει να στραφεί. Ο ταξικός επομένως προσανατολισμός που πρέπει αυτό να έχει για να ανοίγει προοπτική στη διαδικασία ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων δεν εξαρτάται από τις συνθήκες και τους συσχετισμούς, αλλά είναι ζήτημα που πρέπει η πρωτοπορία της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα να ζυμώνει και να προωθεί πάντα.

Η απάντηση που δίνει το ΚΚΕ, μελετώντας και την εμπειρία των αγώνων, είναι: ισχυροποίηση της Λαϊκής Συμμαχίας, δηλαδή της συμμαχίας της εργατικής τάξης και των άλλων εκμεταλλευόμενων στρωμάτων που πλήττονται από τα μονοπώλια, πάλη για την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός, που θέτει τα κλειδιά της οικονομίας στην υπηρεσία της λαϊκής ευημερίας, διαγραφή των χρεών που δημιούργησε η πλουτοκρατία και αποδέσμευση από όλους τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Σε οργανωμένο αγώνα για να σπάσουν τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της ανισοτιμίας καλεί τις εργαζόμενες το ΠΑΜΕ

«Οι περισσότερες εργαζόμενες, ιδιαίτερα οι νέες, είτε δε γνωρίζουν τι δικαιούνται, είτε παραγνωρίζουν τα δικαιώματά τους κάτω από την πίεση της εργοδοτικής τρομοκρατίας», σημείωσε στην ομιλία της η Μαρία Κατσαλή, εκ μέρους της Γραμματείας Γυναικών, και υπογράμμισε πως το ΠΑΜΕ δίνει τη μάχη με στόχο να ανέβει η συμμετοχή των γυναικών στα Σωματεία, στα Συνδικάτα, στους αγώνες των εργαζομένων. Αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες: Ελαστικές εργασιακές σχέσεις, εκ περιτροπής εργασία, ανασφάλιστη δουλειά, συνθήκες εντατικοποίησης. Εθιξε, ακόμα, μια σειρά από παράγοντες, που επιβαρύνουν την υγεία των γυναικών, προκαλούν επιπλοκές στην κύηση και τον τοκετό, την ίδια στιγμή μάλιστα που οι συνεχείς περικοπές, η εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της Υγείας κάνουν για όλο και περισσότερες εργαζόμενες και άνεργες απαγορευτικές την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την αποκατάσταση των προβλημάτων αυτών. Στάθηκε στα εμπόδια που συναντούν οι νέες εργαζόμενες στη δημιουργία οικογένειας, που ξεκινούν από την ανεργία και τα μεροκάματα πείνας και φτάνουν μέχρι το δυσβάσταχτο κόστος των κοινωνικών υπηρεσιών που χρειάζεται η λαϊκή οικογένεια. Η Μ. Κατσαλή τόνισε την ανάγκη να βρεθούν τα προβλήματα που «καίνε» τις εργαζόμενες και τις οικογένειές τους στην ημερήσια διάταξη της δράσης των Σωματείων και των Συνδικάτων και επισήμανε πως η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για την οποία παλεύουν οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ, δεν μπορεί να συντελεστεί χωρίς τη συμβολή και των εργαζόμενων γυναικών.

Στη συνέχεια το λόγο πήραν οι γυναίκες, εργαζόμενες και μητέρες, δραστήρια μέλη των σωματείων τους. Από το χώρο των ΟΤΑ σημειώθηκαν ιδιαίτερα οι επιπτώσεις που έχει η απουσία μέτρων υγείας και ασφάλειας στις γυναίκες. Οι εργαζόμενες στην καθαριότητα δουλεύουν χωρίς μέτρα προστασίας, χωρίς εμβόλιο για την ηπατίτιδα, πράγμα που πολλαπλασιάζει τους κινδύνους, καθώς μετά τη δουλειά επιστρέφουν στο σπίτι να φροντίσουν το παιδί τους. Εργαζόμενες στους παιδικούς σταθμούς μετέφεραν την αγωνία τη δική τους αλλά και των γονιών μπροστά στα προβλήματα. Από το χώρο του εμπορίου επισημάνθηκε η ζωή - λάστιχο που ετοιμάζουν για τις γυναίκες με την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας και την απελευθέρωση του ωραρίου. Από τις τράπεζες και το φάρμακο αποτυπώθηκε η καθημερινότητα εκατοντάδων εργαζόμενων γυναικών, με απλήρωτες υπερωρίες, εκβιασμούς και τρομοκρατία, με απολύσεις μητέρων, για τις οποίες μάλιστα η Επιθεώρηση Εργασίας μπορεί να αποφαίνεται πως είναι παράνομες αλλά σπεύδει να συμβουλεύσει τις απολυμένες να μην είναι σίγουρες πως θα γίνει κάτι...

Πάνω από όλα, όμως, ακούστηκε το προσωπικό παράδειγμα των γυναικών που αγωνίζονται μέσα από τις γραμμές των σωματείων τους. «Ενα κι ένα κάνουν δύο, αν δεν διεκδικήσεις δεν γίνεται τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά μία από τις εργαζόμενες που πήραν το λόγο. Ενώ πολλές υπογράμμισαν πως δεν αρκεί η έγνοια για το ζεστό φαγητό και το καθαρό ρούχο του παιδιού, πως δε χρειάζονται ενοχές και τύψεις όταν λείπουν ο χρόνος και τα χρήματα, αλλά επίγνωση ότι καλή μητέρα είναι αυτή που παλεύει για το μέλλον των παιδιών της.