Στιγμιότυπο από πρόσφατη κινητοποίηση Τούρκων μεταλλεργατών, που απέργησαν ενάντια στους μισθούς - ψίχουλα. Η ανάγκη μείωσης του «εργατικού κόστους» είναι κάτι στο οποίο συμφωνούν όλοι οι υπερασπιστές της τουρκικής «ανταγωνιστικότητας»

Την ίδια στιγμή, φυσικά, και ενώ οι αντιθέσεις παραμένουν, αναπτύσσονται μια σειρά επαφές μεταξύ των δύο αστικών τάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αξιοποιήσει ξανά στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και αυτό παρά το γεγονός ότι οι τουρκικές προκλήσεις δυναμώνουν, όπως φάνηκε και από την NOTAM που εκδόθηκε και μετά αποσύρθηκε και «έκοβε» το Αιγαίο στα δύο «δεσμεύοντας» περιοχές μέχρι και τη Σκύρο προκειμένου να διεξαχθούν αεροναυτικές ασκήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας.

Με δεδομένο ότι η σημερινή κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας (που χαρακτηρίζεται ακόμα στο μεγαλύτερο μέρος από κρίση υπερπαραγωγής, ύφεση ή στην καλύτερη περίπτωση αναιμική ανάκαμψη) προκαλεί έντονη ανησυχία στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και αυτό δυναμώνει την αντιπαράθεση για τον έλεγχο αγορών, πρώτων υλών, εμπορικών και ενεργειακών διαδρόμων, είναι κρίσιμο ζήτημα η ένταση της δουλειάς των κομμουνιστών, ώστε οι εργάτες να ερμηνεύουν τις «κόντρες» των αστών από τη σκοπιά των δικών τους ταξικών συμφερόντων. Να αποκαλύπτεται γιατί οι λαοί ούτε βγήκαν ποτέ, ούτε και πρόκειται να βγουν ποτέ κερδισμένοι από τις αλλαγές στις καρέκλες όπου θρονιάζονται οι υπηρέτες και τα στελέχη των μονοπωλίων. Είναι μεγάλη η ευθύνη των κομμουνιστών, των στελεχών και των μελών του ΚΚΕ, να συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση, οργανωμένα, στοιχειοθετημένα, συστηματικά, να μη μένει χωρίς απάντηση η καλοσχεδιασμένη επιχείρηση με την οποία το κεφάλαιο και οι υπηρέτες του χρησιμοποιούν τις γεωπολιτικές εξελίξεις, σε μια περιφέρεια ή διεθνώς, για να δυναμώνει τη λαϊκή ενσωμάτωση και υποταγή, να εξασφαλίζει πειθήνιους εργάτες που θέλει να έχει στη διάθεσή του και σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου.

Τις τελευταίες βδομάδες, τα διεθνή και τουρκικά ΜΜΕ εστίασαν ειδικά στην κριτική που συνεχίζει να ασκεί ο Ερντογάν στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (ΚΤΤ), καθώς η ηγεσία της επιμένει να μη μειώνει δραστικά τα επιτόκια. Μάλιστα, το τελευταίο δεκαήμερο, η ίδια κριτική επεκτάθηκε και σε κεντρικά στελέχη της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος AKP, όπως ο αρμόδιος για την οικονομική πολιτική αντιπρόεδρος, Αλί Μπαμπακάν (που υποστήριξε τις επιλογές της ΚΤΤ), ο οποίος θεωρούταν για χρόνια ένα από τα σημαντικότερα στελέχη του AKP και ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ερντογάν. Γνωστός για το ύφος της κριτικής του, ο Ερντογάν έφτασε να λέει ότι η Κεντρική Τράπεζα «είναι ανεξάρτητη μόνο όταν παίρνει αποφάσεις κατά των προσδοκιών μας».

Την ίδια στιγμή, η «κόντρα» με αφορμή τα επιτόκια της ΚΤΤ φαίνεται ότι δεν είναι το μόνο ζήτημα που γεννά αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του AKP. Χαρακτηριστική είναι και η διαφωνία που εξέφρασε «ανοιχτά» ο Ερντογάν σχετικά με την παραίτηση του πρώην επικεφαλής της ΜΙΤ (Μυστικές Υπηρεσίες) Χακάν Φιντάν, ο οποίος επέλεξε να αφήσει ένα κρίσιμο πόστο για να είναι υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιούνη. Ο Φιντάν, επίσης ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ερντογάν, θεωρείται και άνθρωπος - κλειδί στις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με το PKK. Φαίνεται δηλαδή ότι η τύχη του έχει ειδικό «βάρος». Μεταξύ άλλων, εμφανίζεται ως ένας από τους υπέρμαχους της σύσφιξης της ιρανο-τουρκικής συνεργασίας, που η Αγκυρα ούτως ή άλλως ιεραρχεί τον τελευταίο καιρό, παρά τη δυσαρέσκεια, π.χ., της Ουάσινγκτον.

Αντίστοιχα «σύννεφα» εμφανίζονται στις σχέσεις του Ερντογάν και με άλλα στελέχη της κυβέρνησης ή του AKP, όπως τον επίσης αντιπρόεδρο Μπουλέντ Αρίντς ή ακόμα και τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αχμέντ Νταβούτογλου.

Η ενδοαστική αντιπαράθεση, που εδώ και καιρό δυναμώνει στην Τουρκία (βλέπε όσα ξεκίνησαν με αφορμή τις εκδηλώσεις για το πάρκο Γκεζί, οι διώξεις που άρχισαν το Δεκέμβρη του 2013 αποκαλύπτοντας την οριστική ρήξη με το «περιβάλλον» του ισλαμιστή επιχειρηματία Φετουλάχ Γκιουλέν), φαίνεται ότι επεκτείνεται και στο εσωτερικό της κυβερνητικής «παράταξης». Σίγουρα όμως αυτό δεν είναι ζήτημα «προσωπικών επιλογών» ή «ξεροκεφαλιάς» του Ερντογάν ή άλλων (που, σημειωτέον, με αφορμή τα επιτόκια της ΚΤΤ άσκησε κριτική και στον πρόεδρο της Ενωσης των Βιομηχάνων TUSIAD Μουχάρεμ Γιλμάζ).

Το ύψος των επιτοκίων που καθορίζει η Κεντρική Τράπεζα μιας χώρας αλληλεπιδρά με μια σειρά ζητήματα. Π.χ., το πώς ευνοούνται οι εισαγωγές ή οι εξαγωγές από αυτή τη χώρα. Δηλαδή, το ποιες μερίδες του κεφαλαίου μπορεί να ευνοηθούν περισσότερο ή λιγότερο από άλλες. Το ποια επενδυτικά σχέδια θα προωθηθούν ταχύτερα ή θα δυσκολευτούν, επηρεάζοντας και τις διμερείς σχέσεις μεταξύ χωρών ή ευρύτερα ιμπεριαλιστικών κέντρων. Το αν μονοπώλια, κεφάλαια προερχόμενα από διάφορες περιοχές και κλάδους θα συνεχίσουν να θεωρούν συμφέρον να διατηρούν κεφάλαιά τους στις τράπεζες αυτής της χώρας, κατ' επέκταση το τι αλυσιδωτές συνέπειες μπορεί να προκληθούν για τη λεγόμενη «ρευστότητα των τραπεζών», άρα και την ευκολία δανεισμού των επιχειρηματιών.

Μια σειρά στάδια της διαδικασίας με την οποία το κεφάλαιο αναπτύσσει τη δράση του, διεκδικώντας περισσότερο χώρο από τους ανταγωνιστές του, επηρεάζονται από τις επιλογές των Κεντρικών Τραπεζών, των οποίων η «συμπεριφορά» είναι φυσικό να αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στις διαφορετικές μερίδες του κεφαλαίου, που με τη σειρά τους έχουν συμφέροντα που πολλές φορές όχι μόνο δεν είναι κοινά αλλά μπορεί και να συγκρούονται.

Οι αντιθέσεις μεταξύ των μονοπωλίων βαθαίνουν ακόμα περισσότερο, ειδικά στις σημερινές συνθήκες, στις οποίες η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελεί «φλεγόμενη ζώνη» και η επιχείρηση «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας» και των τζιχαντιστών δεν είναι παρά προκάλυμμα των σχεδιασμών αλλαγής των συνόρων και ξαναμοιράσματος των αγορών.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μην ξεχνάμε ότι σήμερα έχουν διαμορφωθεί νέα «δεδομένα» και στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ (που πριν μερικά χρόνια ήταν πολύ στενές) και στις σχέσεις της Τουρκίας με άλλες δυνάμεις, όπως η Αίγυπτος ή ακόμα και οι ΗΠΑ.

Η τουρκική αστική τάξη εντοπίζει την «πίεση» και τις «προκλήσεις» που γεννά αντικειμενικά η όξυνση των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών, αναζητά τρόπους και συμμαχίες να επεκταθεί ή και να κυριαρχήσει σε κλάδους και σε περιοχές που μέχρι τώρα είχε ή δεν είχε παρουσία. Επιλέγει τα βήματα και τους πολιτικούς της υπηρέτες ανάλογα με το τι κρίνει ότι την εξυπηρετεί καλύτερα στην παρούσα φάση.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, πρέπει να εξεταστεί και η στάση που θα επιλέξει να τηρήσει και στο Αιγαίο, όπου παραμένουν οι «γκρίζες ζώνες» και το μεγάλο ενδιαφέρον και των δικών της μονοπωλίων. Αντίστοιχα, μελετά τις κινήσεις της και στο Κυπριακό, γενικά την Ανατολική Μεσόγειο όπου «παράγοντες», όπως η συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, δημιουργούν νέες «δράσεις» και «αντιδράσεις».

Το σκηνικό μέσα στο οποίο το αμέσως επόμενο διάστημα θα εκδηλωθούν οι παλιότεροι και νεότεροι σχεδιασμοί των εχθρών των λαών περιπλέκεται διαρκώς. Ενα μόνο είναι σίγουρο: Οτι όποιο «σενάριο» και αν κυριαρχήσει θα αφορά την προώθηση των επόμενων αντιλαϊκών - αντεργατικών επιδρομών. Απέναντι σε αυτές, οι λαοί καλούνται να οργανώσουν τη δική τους αυτοτελή πάλη, μακριά και ενάντια στα συμφέροντα όσων χαράζουν σύνορα με το δικό τους αίμα.