Κατά καιρούς έχουν ακουστεί διάφορα χρονοδιαγράμματα, με τελευταίο το "διάσημο" πλέον 2004, για την υλοποίηση των έργων αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων της Ακρόπολης.Κανένα, όμως, δεν ήταν πλήρως και επαρκώς αιτιολογημένο και, βέβαια, κανένα δεν είχε την... ευτυχία της επιβεβαίωσης. Ελάχιστο εργατοτεχνικό προσωπικό, γραφειοκρατικά εμπόδια, καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων, ήταν αιτίες της στασιμότητας. Αλλά ο υπουργός Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλος,παρουσιάζοντας το Προεδρικό Διάταγμα για τα έργα στον Ιερό Βράχο προσέθεσε και κάτι ακόμα: "την επιστημονική αβεβαιότητα" και τις "κακές σχέσεις των μελών επιμέρους ομάδων".

Πάντως, αυτή τη στιγμή μπορεί να μην υπάρχει χρονοδιάγραμμα, αλλά σε λίγο καιρό θα πρέπει να συνταχθεί τόσο ένα γενικό και αιτιολογημένο, όσο και επιμέρους ετήσια χρονοδιαγράμματα. Κι αυτό είναι μόνο ένα μέρος όσων προβλέπει το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. Επιπλέον:

• Ως προς τις γραφειοκρατικές εμπλοκές και την οργάνωση ενιαίου εργοταξίου: η Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΕΣΜΑ) θα έχει κυρίως επιστημονικό χαρακτήρα, ενώ την ευθύνη της υλοποίησης θα έχει η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ). Μια τεχνική περιφερειακή υπηρεσία του ΥΠΠΟ, υπαγόμενη στον γενικό γραμματέα του υπουργείου, με αυτοτελή χαρακτήρα και διευθυντή - ως εργοταξιάρχη - καθώς και με δυνατότητα "ευέλικτων" χειρισμών,χωρίς να αποκλείονται και οι εξωτερικές αναθέσεις έργου.
• Για το προσωπικό: δημιουργούνται 60 νέες θέσεις μαρμαροτεχνιτών, 5 επιστημονικού προσωπικού και 5 διοικητικού προσωπικού.

Στο εξής η ΕΣΜΑ θα διαχειρίζεται τα κονδύλια των έργων και επίσης θα υποβάλλει πρακτικό στο ΚΑΣ, το οποίο θα πρέπει εντός 15 ημερών να συζητάει τα θέματα.

Ενα άλλο Προεδρικό Διάταγμα, που αφορά αποκλειστικά στα έργα Συντήρησης στο Αγιο Ορος,"αποκαθιστά τις σχέσεις μεταξύ ΥΠΠΟ και Ιεράς Κοινότητας", κατά τα λεγόμενα του υπουργού Πολιτισμού. Το βέβαιο είναι ότι επαναπροσδιορίζονται προς τα πάνω οι αμοιβές των υπαλλήλων του ΥΠΠΟ (αρχαιολόγων, συντηρητών, τεχνιτών) που απασχολούνται στα έργα, λόγω ειδικών συνθηκών. Κι αυτή η ρύθμιση θεωρείται από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ "ασφαλιστική δικλείδα" για την καλή συντήρηση των κειμηλίων, αφού δημιουργεί οικονομικά κίνητρα για "εντονότερη παρουσία του ΥΠΠΟ στα μοναστήρια".

Είναι όμως έτσι; Προς το παρόν είναι ασαφές προς ποια κατεύθυνση "αποκαταστάθηκαν" οι σχέσεις,δεδομένου ότι συχνά η μοναστική πολιτεία είχε και έχει σχέδια... αυτόνομων, και συχνά μη ενδεδειγμένων, επεμβάσεων στα μνημεία, κάτι που το επιτρέπει το ιδιόμορφο νομικό καθεστώς του Αγίου Ορους. Κι επιπλέον, τα κονδύλια του ΥΠΠΟ που αφορούν στη συντήρηση θα τα διαχειρίζεται η 10η ΕΒΑ,η οποία θα συντονίζει το έργο, υπό τον έλεγχο της Διεύθυνσης Βυζαντινών Μνημείων και της Διεύθυνσης Συντήρησης, αλλά δεν ξεκαθαρίστηκε εάν αποκλείστηκε, παράλληλα, και η απευθείας χρηματοδότηση του ΥΠΠΟ προς τις Μονές, επίσης, για εργασίες συντήρησης.

Σημειώνεται πως ούτως ή άλλως η Ιερά Κοινότητα έχει τη δυνατότητα απευθείας άλλων χρηματοδοτήσεων από διάφορες πηγές για έργα στα μνημεία. Ως προς τη συντήρηση, όμως, στο εξής θα υπάρχει, όπως είπε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ, Ε. Γιαννακόπουλος, "η προϋπόθεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος, όπως προβλέπει ο νόμος" για όσους συντηρητές εργαστούν εκεί ιδιωτικά. Θα ακολουθηθεί, όμως, διαδικασία έγκρισης μελετών από το ΚΑΣ;

Δ. Μ.

Πάλε, Μπάνια Λούκα, Βούκοβαρ, Βελιγράδι, Φιλιππούπολη, Πράσινη Γραμμή και Λευκωσία. Ενα οδοιπορικό ψυχών και σημάτων, με οδηγό την κοινή πολιτιστική ρίζα των λαών της Βαλκανικής. Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αλβανία και Σερβία, δίνουν το Μάη ραντεβού στο Βελιγράδι, για να τιμήσουν τον διαφωτιστή των λαϊκών εξεγέρσεων στα Βαλκάνια, τον προπαγανδιστή και πρωτεργάτη της Επανάστασης του '21.

Στα πλαίσια του γιορτασμού των 200 χρόνων από το μαρτυρικό θάνατο του Ρήγα Βελεστινλή,το Μεσογειακό Βαλκανικό Κέντρο,στηρίζοντας τη νεοσύστατη έδρα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, διοργανώνει από τις 7 έως τις 9 Μάη, στον τόπο που βρήκε μαρτυρικό θάνατο, στο Βελιγράδι, σειρά καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και συμπόσιο με θέμα: "Ρήγας Βελεστινλής και βαλκανικοί λαοί".

Στο συμπόσιο θα συμμετάσχουν είκοσι ιστορικοί και ειδικοί επιστήμονες, ενώ οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν θεατρική παράσταση με Ελληνες και Σέρβους ηθοποιούς, σε σκηνοθεσία Ειρήνης Κονιδάρη,απαγγελία του "Θούριου" από τον ηθοποιό Ρήγα Αξελό,μουσική και τραγούδια από την Ελλάδα, ερμηνευμένα από τον τραγουδιστή Λάκη Χαλκιά,με τη συνοδεία του συγκροτήματός του.

Οπως αναφέρθηκε στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις στη Βοσνία και τη Σερβία ξεκίνησαν το 1992 με τις παραστάσεις "Αντιγόνη","Φωνές Γυναικών" και "Θραύσματα Φωνών",από τη σκηνοθέτρια Ειρήνη Κονιδάρη.Ακολούθησαν οι "Τρωάδες",στο Εθνικό Θέατρο Βελιγραδίου, στην οποία συμμετείχαν 30 γνωστοί Σέρβοι ηθοποιοί. Τώρα, στα πλαίσια των φετινών εκδηλώσεων, θα παρουσιαστεί η θεατρική παράσταση "Πάθος - Ερως - Ηρως",εμπνευσμένη από τις ιδέες του ποιητή και επαναστάτη Ρήγα Φεραίου. Πρωταγωνιστούν ηθοποιοί από την Ελλάδα, τη Σερβία και Βουλγαρία: Νίκη Φραγκούλη, Πένυ Σταθάκη, Ξ. Τζοβάνοβικ, Σ. Πετρίσεβικ, Ελ. Καλίνοβα.

Σημειώνουμε ότι οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τους: Μ. Στογιάνοβικ (καθηγητής Γλώσσας και Πολιτισμού στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου), Σπ. Χατζάρα (από την ελληνική πρεσβεία Βελιγραδίου), Ειρ. Κονιδάρη (σκηνοθέτρια), Γ. Σάββα (πρόεδρος του Συλλόγου "Ρήγας Φεραίος"), Β. Χροναίο (Οργανισμός Τουρισμού Βελιγραδίου), Ποπόβικ Περσεφόνι (καθηγήτρια Ελληνικής Γλώσσας), Πρέντραγκ Γκόργκεβικ (ελληνιστής), Λ. Βούρος (εκπρόσωπος του Μεσογειακού Βαλκανικού Κέντρου).