Η Ελλάδα έχει ένα προνόμιο, έγραψε ο καθηγητής αναφερόμενος στην πολιτιστική κληρονομιά. Σημείωνε ότι πρέπει να αντιληφθούμε το ελληνικό "παρελθόν" ως σύστημα "σχέσεων" και όχι ως άθροισμα πραγμάτων και περιγραφών και ότι πρέπει να αναζητήσουμε μέσα σε αυτό το ελληνικό "παρελθόν" την "ιστορική ύλη, το νόημα των συγκρούσεων και την ανάγκη των ρήξεων".

Ο Γ. Χ. Χουρμουζιάδης έκανε τούτη τη δραματική διαπίστωση: "Εδώ και χρόνια, έχει κυριαρχήσει στο υπουργείο του Πολιτισμού, που είναι και αρμόδιο για την εκπόνηση και την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης μουσειολογικής πολιτικής, η άποψη πως δε χρειαζόμαστε άλλα μουσεία. Γιατί, λέει, τα μουσεία είναι πολυέξοδα. Γιατί αυτά που έχουμε μάς φτάνουν. Γιατί δεν μπορεί κάθε χωριό να έχει και το δικό του μουσείο. Γιατί, τέλος πάντων, τι το περάσαμε εδώ! Την ίδια στιγμή όμως, οι "συνευρωπαίοι" μας, τα βλέπουν και τα αντιλαμβάνονται αλλιώς τα πράγματα. Εχουν καθιερώσει μια αντίληψη που πιστεύει (και μη σας φαίνεται υπερβολικό αυτό) πως πίσω από κάθε εργαζόμενο πρέπει να στήνεται μια σαφής εικόνα του παρελθόντος του. Κάθε εργαζόμενο, με άλλα λόγια, πρέπει να τον ακολουθεί με εύγλωττο και δημιουργικό τρόπο η Ιστορία του. Στήνονται, λοιπόν, μουσεία, αναπαριστάνεται μέσα σ' αυτά η καθημερινή ζωή των "προγόνων" και συσχετίζεται με τη σύγχρονη. Πουλιούνται εκμαγεία, "συνταγές" αρχαίων φαγητών. Ετσι, ο επισκέπτης αυτών των προσεγμένων "οικομουσείων", όπως λέγονται, δεν έχει την αίσθηση ότι περιέρχεται μια στημένη συμβατικά αποθήκη αρχαίων πραγμάτων. Είναι βέβαιος ότι οδοιπορεί στην Ιστορία. Είναι βέβαιος ότι ανταλλάσσει πληροφορίες με τους οικείους του και κάθε τόσο επαληθεύει τη σημασία του δικού του προσώπου".

Ομως, σύντροφε καθηγητή, τα πράγματα είναι πολύ πιο άσχημα. Ακόμα και η απλή περιήγηση σέ έναν αρχαιολογικό χώρο είναι απαγορευμένος καρπός για κείνους που έχουν ανάγκη τα πολιτιστικά εφόδια. Η κυρίαρχη λογική του υπουργείου Πολιτισμού, δε διακατέχεται μόνο απ' την άρνηση για την επέκταση των μουσείων αλλά αντιλαμβάνεται και αντιμετωπίζει την επίσκεψη σε ένα μουσείο ως μέσο για την άντληση εσόδων - τα χαράτσια που λέει ο λαός μας.

Την ίδια μέρα που δημοσιεύτηκε το άρθρο σας σύντροφε καθηγητή οι μαθητές του 3ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Ιωνίας μαζί με τους γονείς τους επισκέφτηκαν την Επίδαυρο. Ηταν η εκδρομή της χρονιάς που οργανώνει ο Σύλλογος Γονέων και κηδεμόνων.

Πριν την εκδρομή, ο σύλλογος και ο διευθυντής του σχολείου ζήτησαν, εγγράφως, απ' το υπουργείο Πολιτισμού να επιτρέψει τη δωρεάν είσοδο στο θέατρο και το μουσείο και στους γονείς εκτός απ' τα παιδιά. Στάθηκε όμως αδύνατο κι έτσι ο κάθε γονιός έπρεπε να πληρώσει 1.500 δραχμές - ή 3.000 δραχμές και οι δυο μαζί.

Ο σύλλογος δεν είχε τα οικονομικά μέσα για το εισιτήριο εκείνων που δεν είχαν να πληρώσουν, ούτε και για πληρώσει ξεναγό.

Ετσι βρήκε τη λύση: Οσοι μπήκαν στον αρχαιολογικό χώρο, πήραν τα παιδιά και αυτών που δε "θέλησαν" να μπουν. Κι ύστερα επιστρατεύτηκαν οι γνώσεις κάποιων για την ενημέρωση των παιδιών σχετικά με το θέατρο στην αρχαιότητα. Εγινε και μια ρίψη κερμάτων στη μέση του θεάτρου για να διαπιστώσουν τα παιδάκια τη μοναδική ακουστική του χώρου.

Ο φύλακας εξήγησε ότι οι εκπαιδευτικοί και οι πολύτεκνοι δεν πληρώνουν. Δεν μπήκαν στο θέατρο αρκετοί γονείς. Κι έμεινε έξω και ο μετανάστης που - μαζί με τη γυναίκα του - έφερε και τα τρία παιδιά του στην εκδρομή πληρώνοντας 1.700 δραχμές εισιτήριο στο λεωφορείο για τον καθένα: Τουτέστιν πλήρωσε μόνο για μεταφορικά 8.500 δραχμές.

Είναι η στιγμή της ιερής αγανάκτισης. Νοιώθεις ένοχος που έχεις το "προνόμιο" να μπείς είτε πληρώνοντας -είτε ελεύθερα όπως ο γράφων.

Αυτά σύντροφε, καθηγητή, ως προσθήκη στις δικές σας παιδευτικές υποδείξεις.

Αλίμονο όμως! Τοσο οι δικές σας καταπληκτικές επισημάνσεις όσο και η αγανάκτηση που νοιώθει ένας επισκέπτης δεν φαίνεται να πιάνουν τόπο καθώς οι ανερμάτιστοι του εκσυγχρονισμού τοποθέτησαν τη χώρα μας στον τροπικό της πολιτιστικής μιζέριας -και όχι στην Ευρώπη όπως καμπορρημονούν.

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ