ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

Ολοκληρώνεται σήμερα στο ΥΠΠΟ η διεθνής επιστημονική συνάντηση (21, 22/10) που οργάνωσε η Διεύθυνση Τεχνικών Ερευνών Αναστήλωσης του ΥΠΠΟ, στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης της Διεθνούς Επιστημονικής Επιτροπής για την Ανάλυση και Δομική Αποκατάσταση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς (International Scientific Committee for Analysis and Restoration of Structures of Architectural Heritage - ISCARSAH) του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών).

Η 45μελής, περίπου, διεπιστημονική επιτροπή αποτελείται από πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, αρχαιολόγους κλπ., από διάφορες χώρες. Χτες, παρουσιάστηκε η Διεθνής Χάρτα του ICOMOS για την «Ανάλυση, Συντήρηση και Δομική Αποκατάσταση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς και του Κειμένου των Οδηγιών», που επικύρωσε η Γενική Συνέλευση του ICOMOS στη Ζιμπάμπουε το 2003.

Σήμερα θα συζητηθεί ένα θέμα που αφορά ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα, δηλαδή ο αντισεισμικός σχεδιασμός των δομικών επεμβάσεων σε μνημεία. Προσκλήθηκαν Ελληνες και ξένοι επιστήμονες - μέλη της επιτροπής για την ανταλλαγή απόψεων και παρουσίαση προτάσεων για την εκπόνηση ενός ειδικού κανονιστικού πλαισίου για την αντισεισμική συμπεριφορά των μνημείων.

Από τη χτεσινή παρουσίαση της Χάρτας αξίζει να αναφέρουμε ένα σημείο που επιβεβαιώνει τη θέση της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, ότι η μέθοδος αποκατάστασης ενός διατηρητέου κτιρίου μόνο με τη διατήρηση της πρόσοψης και την κατεδάφιση του εσωτερικού, είναι καταστροφική. Η Χάρτα επί του θέματος αναφέρει: «Η αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς δεν καθορίζεται μόνο από την εξωτερική της εμφάνιση, αλλά και από την ακεραιότητα όλων των στοιχείων της, ως μοναδικό προϊόν της εξειδικευμένης οικοδομικής τεχνολογίας της εποχής της. Ειδικότερα, η αφαίρεση της εσωτερικής δομής ενός κτιρίου και η διατήρηση μόνο των όψεων δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια της δομικής συντήρησης. Οταν προτείνεται οποιαδήποτε αλλαγή στη χρήση ή λειτουργία ενός μνημείου, πρέπει να λαμβάνονται προσεκτικά υπόψη όλες οι απαιτήσεις τόσο της θεωρίας της συντήρησης όσο και των συνθηκών ασφαλείας. Η δομική αποκατάσταση ενός μνημείου της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μέσο προς τον τελικό σκοπό, που είναι η προστασία του κτιρίου ως συνόλου».

Θα εισακουστούν όλα αυτά από το ΥΠΠΟ και το ΥΠΕΧΩΔΕ ή τα συνέδρια - όσο κι αν είναι σημαντικά και καλών προθέσεων - θα αποτελούν άλλοθι μιας πολιτικής που στο επίκεντρο και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς θα έχει το κέρδος;

Η Αρχαία Ηλιδα αποκαλύπτεται

Ενας από τους λαξευτούς τάφους που αποκαλύφθηκαν στην Αρχαία Ηλιδα

Σημαντικότατες αρχαιότητες αποκαλύφθηκαν σε σωστική ανασκαφή της Ζ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (Ολυμπία) στην Αρχαία Ηλιδα στο οικόπεδο όπου θα κατασκευαστεί λυόμενο θέατρο.

Συγκεκριμένα, στην ανατολική πλαγιά του φυσικού γηλόφου, στην κορυφή του οποίου είναι κτισμένο το κτίριο της παλιάς Αρχαιολογικής Συλλογής, αποκαλύφθηκε ένα οργανωμένο προϊστορικό νεκροταφείο, με 25 θαλαμωτούς τάφους, δρόμο και στόμιο. Οι τάφοι ήταν λαξευμένοι στο αμμώδες έδαφος (μαρμαριά). Σε κάθε τάφο υπήρχαν επάλληλες ταφές νεκρών σε συνεσταλμένη στάση και συνοδεία κτερισμάτων, συνήθως αγγείων, αλλά και κοσμήματα, όπως λίθινα περίαπτα ή χάντρες περιδεραίων. Κάθε τάφος περιείχε συνήθως τρεις με πέντε νεκρούς, αλλά μερικοί δέκα και παραπάνω νεκρούς.

Το άφθονο οστεολογικό υλικό σώζεται σε άριστη κατάσταση, ενώ μαζί με τα κτερίσματα και τα έθιμα ταφής θα δώσουν σημαντικότατες πληροφορίες για την κοινωνία του προϊστορικού οικισμού (τέλος 4ης - αρχή 3ης χιλιετίας) στην Αρχαία Ηλιδα. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι αυτός ο οικισμός δεν ήταν απομονωμένος, αλλά είχε επαφή με άλλους αιγαιακούς πολιτισμούς. Οι τάφοι χρονολογούνται μεταξύ 3500-2800 π.Χ. Πρόκειται για το τρίτο νεκροταφείο αυτής της εποχής που αποκαλύφθηκε σε ολόκληρη την Πελοπόννησο, μετά από την ανασκαφή τριών τάφων στην Επίδαυρο και ενός νεκροταφείου στο Καλαμάκι Ν. Αχαΐας. Να επισημανθεί ότι πριν λίγα χρόνια τάφοι αυτής της εποχής ήταν εντελώς άγνωστοι στην Πελοπόννησο.

Στο ίδιο οικόπεδο αποκαλύφθηκε ένας κεραμικός κλίβανος και εργαστήρια ελληνιστικών χρόνων, που απέδωσαν τεράστιο αριθμό «ηλειακής» κεραμικής. Οι ανασκαφές έγιναν υπό την εποπτεία και καθοδήγηση της διευθύντριας της Ζ΄ ΕΠΚΑ Δρ. Ξένης Αραπογιάννη, ενώ τη δαπάνη του τελευταίου ανασκαφικού μήνα ανέλαβε ο Δήμος Αμαλιάδος.

Θεατρικές στιγμές...

«Ενα ψέμα του μυαλού» στο θέατρο «Εμπρός»

Πρεμιέρα, σήμερα, στο «Εμπρός», του έργου «Ενα ψέμα του μυαλού» του Σαμ Σέπαρντ, σε μετάφραση - σκηνοθεσία Τάσου Μπαντή, σκηνικό Λιλής Κεντάκα, κοστούμια Μπρουνό Φαταλό. Παίζουν: Αγης Εμμανουήλ, Τάσος Νούσιας, Εκάβη Ντούμα, Ιωσήφ Πολυζωίδης, Αννα Μακράκη, Μαρία Ζορμπά, Γιώργος Μωρόγιαννης, Ολγα Δαμάνη.

«Ερωτική μπαλάντα, ένα παραμύθι για την παντοδυναμία του έρωτα», χαρακτηρίζει το έργο του ο Σαμ Σέπαρντ. Το τυφλό ερωτικό πάθος οδηγεί ένα ζευγάρι σε βίαιη διάρρηξη της σχέσης τους. Βουτηγμένοι στο σπαραγμό ενός ακραίου έρωτα, επιστρέφουν ο καθένας στην αρχέγονη μήτρα της οικογένειας. Μέσα από παράλληλες διαδρομές, καταβυθίζονται στο περιβάλλον από το οποίο είχαν από χρόνια αποκοπεί. Γονείς και παιδιά, σύζυγοι, εραστές, πιασμένοι στο δόκανο των εξαρτήσεων, του φόβου, αλλά και της ασίγαστης δίψας για αγάπη.

Η κωμωδία των Μπόργκενσον - Σίνγκερ - Λονγκ «Ολόκληρος ο Σαίξπηρ σε μία ώρα», παρουσιάζεται, στο θέατρο «Κιβωτός», σε διασκευή - σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη. Σκηνικά - κοστούμια Αναστασίας Αρσένη, μουσική επιμέλεια Κώστα Σουρβάνου. Παίζουν: Ακης Σακελλαρίου, Ναταλία Δραγούμη, Αντώνης Λουδάρος, Γεράσιμος Γεννατάς.
Το Εθνικό Θέατρο επαναλαμβάνει, στη Σκηνή Κοτοπούλη, το έργο των Θ. Παπαθανασίου - Μ. Ρέππα «Ποια Ελένη;». Η μουσική και τα τραγούδια είναι της Αφροδίτης Μάνου. Η σκηνοθεσία των συγγραφέων, τα σκηνικά των Αντώνη Δαγκλίδη - Σωτήρη Στέλιου, τα κοστούμια της Εβελυν Σιούπη, οι χορογραφίες του Φωκά Ευαγγελινού, οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου. Παίζουν: Τζέσυ Παπουτσή, Βασιλική Δέλιου, Φωτεινή Ντεμίρη, Τάνια Τρύπη, Λευτέρης Λαμπράκης, Τζίνη Παπαδοπούλου, Χριστίνα Τσάφου, Ελενα Γεροδήμου, Γιώργος Καραμίχος, Χρήστος Πλαΐνης, Νατάσα Μανίσαλη, κ.ά.
Στην «Αλκυονίδα», σήμερα, ανεβαίνει ο μολιερικός «Μισάνθρωπος», με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Μεσσάλα. Με το έργο αυτό, ο Μολιέρος αναδεικνύεται σε επαναστάτη ποιητή, χτυπώντας ανελέητα την άρχουσα τάξη. Μετάφραση - απόδοση Ντένης Θέμελη, σκηνοθεσία - κοστούμια Γιώργου Μεσσάλα, σκηνικά Βασίλη Τσιντσικώφ, μουσική επιμέλεια Σωκράτη Παπαθεοδώρου. Παίζουν: Βασίλης Παλαιολόγος, Παναγιώτης Σπηλιόπουλος, Ντένη Θεμελή, Ανδρέας Ντούζος, Γιάννης Λιακάκης και Ολγα Πολίτου.
Οι «Γυμνοί» της Ντόρις Ντέρι ανεβαίνουν σήμερα, στο «Γκλόρια», σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη. Στο έργο - σε μετάφραση Μαρίας και Ελένης Παξινού - τρία ζευγάρια, ασφυκτιώντας στην πόλη τους, προσπαθούν να αλλάξουν την κατάστασή τους και να διασκεδάσουν. Παίζουν: Θοδώρα Σιάρκου, Μιχάλης Μαρκάτης, Δώρα Χρυσικού, Περικλής Κασσανδρινός, Νίκος Ιωαννίδης, Μαρία Καβουκίδου. Σκηνικά Δέσποινας Βολίδη.

Απεργία για τις απολύσεις

Πενθήμερη απεργία του εκπαιδευτικού προσωπικού του Αλεξάνδρειου Δημοτικού Ωδείου Γιαννιτσών, προκήρυξε το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας της Πανελλήνιας Ενωσης Μουσικών (ΠΕΜ)- ΟΤΑ, από 22-26/10. Η απεργία αποτελεί μια πρώτη ενέργεια αντίδρασης στις πολιτικές και συνδικαλιστικές διώξεις του ΔΣ της ΔΕΠΑΓ κατά καθηγητών του Ωδείου.

Υπενθυμίζουμε, ότι το Ωδείο απέλυσε τον καθηγητή και πρόεδρο του Συλλόγου Ωδείων και Μουσικών Σχολών Μακεδονίας - Θράκης, Θανάση Ρεπάνη, μετά από 15χρονη εργασία, προκειμένου όπως κατήγγειλε η ΠΕΜ-ΟΤΑ να καμφθεί το ηθικό και η συνδικαλιστική δραστηριότητα των εργαζομένων στο Ωδείο. Ακολούθησε η μη επαναπρόσληψη του καλλιτεχνικού διευθυντή του Ωδείου, Δημήτρη Αθανασιάδη, μετά από 20χρονη προσφορά, γεγονός που όπως κατήγγειλε η Ενωση οφείλεται στη σθεναρή αντίδρασή του στην αυθαίρετη απόλυση του Θ. Ρεπάνη και στη συμβολή του για την αποκάλυψη των αιτιών της απόλυσης του συνδικαλιστή. Οι καθηγητές μουσικής των ΟΤΑ απαιτούν τη δικαίωση των διωχθέντων συναδέλφων τους, με άμεση ανάκληση της απόλυσής τους και τονίζουν ότι ο εργοδοτικός αυταρχισμός δε θα περάσει.

Βυζαντινότροπη τραγωδία

Τον «Αυτοκράτορα Μιχαήλ» του Αγγελου Τερζάκη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη, ανεβάζει σήμερα το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο πρώην «Βασιλικό Θέατρο». Το έργο ανήκει στις «βυζαντινές τραγωδίες» του Αγγελου Τερζάκη και αναφέρεται στην ιστορία του Μιχαήλ Δ' του Παφλαγόνα, που βασίλευσε από το 1034- 1041. Ομορφος, νέος, αλλά ασθενικός, ανέβηκε στο θρόνο όταν τον ερωτεύτηκε η Ζωή η Πορφυρογέννητη, κόρη του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η' και πρώην σύζυγος του Ρωμανού Αργυρού. Αυτοκράτορας σε χρόνια δύσκολα, άσημος κληρονόμος αυτοκρατόρων την εποχή της ακμής του Βυζαντίου, έγινε μάρτυρας της παρακμής του κράτους και του ίδιου. Μια αγωνιώδης ύπαρξη, με μια διαρκή αμφιβολία, μελαγχολία και μετάνοια και σταδιακά απομονώνεται, αφήνοντας τους άλλους να νέμονται την εξουσία.

Τα σκηνικά είναι του Αγγελου Αγγελή, τα κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ, η μουσική του Πέτρου Ταμπούρη. Παίζουν: Νόνικα Γαλινέα, Μάνος Ζαχαράτος, Βασίλης Σεϊμένης, Δημήτρης Μόσχος, Δημήτρης Γιαννακόπουλος, Φώτης Ζήκος, Θανάσης Κεραμίδας, Αλέξανδρος Τσακίρης, Γιώργος Κώτσος, Νινή Βοσνιάκου, Δημήτρης Καμπερίδης, Θωμάς Γκαγκάς, Γιώργος Καύκας, Χάρης Τσιτσάκης, Κώστας Χαλκιάς, Νίκος Παναγιωτίδης, Γιάννης Σαμσιάρης, Κώστας Γακίδης, κ.ά.