Το κλίμα σύγκρουσης για τη μοιρασιά της εξουσίας και την κυριαρχία στο κυβερνών κόμμα, κυριάρχησε την πρώτη μέρα της συνεδρίασης της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, όπου οι αντιμαχόμενες ομάδες αναμετρήθηκαν χωρίς προσχήματα για τους επιδιωκόμενους στόχους, αν και απέφυγαν να βάλουν στη μάχη το "βαρύ πυροβολικό" και να αποκαλύψουν τα "κρυφά χαρτιά" τους.

Χαρακτηριστικό της... "ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης" που επικράτησε στη συνεδρίαση της ΚΕ, ήταν το γεγονός ότι στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρέθηκε η θέσπιση ή μη της θέσης του αντιπροέδρου και των εξουσιών που θα έχει. Γύρω από αυτό το "μείζον πολιτικό" θέμα αναπτύχθηκαν τρεις προτάσεις:- Η πρόταση που εκφράστηκε εμμέσως από τον Κ. Σημίτη και ευθέως από τους στενούς συνεργάτες του (Μαντέλης, Τσουκάτος) ότι ο αντιπρόεδρος πρέπει να είναι διάδοχος του Α. Παπανδρέου.

- Η πρόταση του ΕΓ, που υποστηρίζεται και από την ομάδα Τσοχατζόπουλου, ότι ο αντιπρόεδρος πρέπει να αναπληρώνει τον "απόντα ή κωλυόμενο" πρόεδρο Α. Παπανδρέου και ο διάδοχος να εκλεγεί σε επόμενο συνέδριο και

- Η τρίτη πρόταση, που υποστηρίχτηκε από τους Γ. Παπανδρέου, Παρ. Αυγερινό, Μ. Παπαϊωάννου, να μην εκλεγεί στο συνέδριο αντιπρόεδρος.

Πλην απροόπτου οι απόψεις αυτές θα μεταφερθούν στο συνέδριο, το οποίο θα κληθεί να αποφασίσει. Σήμερα αναμένεται να αποσαφηνίσουν τις θέσεις τους οι Α. Τσοχατζόπουλος και Γερ. Αρσένης.Η αντιπαράθεση θα κορυφωθεί καθώς οι προσκείμενοι στον υπουργό Εσωτερικών σχεδιάζουν να θέσουν σε ψηφοφορία τις αποφάσεις του ΕΓ.

Στην προεκλογικού χαρακτήρα ομιλία του ο Κ. Σημίτης επιχείρησε να ικανοποιήσει όλους: Και τα μεγάλα αφεντικά και τον κομματικό μηχανισμό και τους εργαζόμενους. Παράλληλα εξαπέλυσεφραστική επίθεση κατά της ΝΔ προσπαθώντας να δείξει ότι μεταξύ των δύο κομμάτων υπάρχει διαχωριστική γραμμή (! ).

Απευθυνόμενος στα "μεγάλα αφεντικά" ο πρωθυπουργός έδωσε τη διαβεβαίωση ότι δεν πρόκειται το αρνητικό κλίμα των ημερών να επηρεάσει την κυβέρνηση και να καταφύγει "στην εύκολη διέξοδο των αναβολών και των μεταθέσεων του χρόνου των κρίσιμων αποφάσεων". Αντίθετα κατέστησε σαφές ότι η κυβέρνηση θα φανεί συνεπής στις δεσμεύσεις της και δεν πρόκειται να αδρανήσει. "Δεν πρόκειται, είπε, η κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ να περισπαστούν στο έργο τους και στις πρωτοβουλίες τους από τις συγκρούσεις επιχειρηματικών συμφερόντων". Αναφερόμενος στο "νοσηρό κλίμα που κυριαρχεί στη δημόσια ζωή" προσπάθησε να πείσει ότι "αυτές οι διαμάχες συμφερόντων δεν αφορούν την κυβέρνησή μας" (! ).

Ταυτόχρονα όμως δε δίστασε, χάρη κατανάλωσης, να εμφανιστεί ως αντίπαλος της "νέας εξουσίας" των διαπλεκομένων συμφερόντων και υπερασπιστής των λαϊκών συμφερόντων. Ζήτησε παράλληλα από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ να τον στηρίξουν, επειδή μόνο ένα ισχυρό κόμμα μπορεί να αντισταθεί απέναντι στα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα.

Αναφερόμενος στο επίμαχο ζήτημα της εξουσίας στο κυβερνών κόμμα απέφυγε να πάρει ευθέως θέση αλλά αποκάλυψε με έμμεσο τρόπο τις προθέσεις του να γίνει κυρίαρχος και στο κόμμα. "Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι, ούτε μπορεί να μεταβληθεί σε ομοσπονδία διαφορετικών ρευμάτων και θέσεων. Η συλλογικότητα δε σημαίνει κατανομή αξιωμάτων με κλειδάριθμους". Στο ίδιο μήκος κύματος επανέλαβε τα περί καθαρών και αποφασιστικών λύσεων στο συνέδριο, οι οποίες θα ενισχύσουν τη διακυβέρνηση και τη θέση του ΠΑΣΟΚ στο λαό.

Δε δίστασε να αναφερθεί στον Α. Παπανδρέου, υπενθυμίζοντας τη ρήση του ότι "η μεταπαπανδρεϊκή εποχή δε θα είναι μεταπασοκική εποχή", με σκοπό να περιγράψει τη μεταπαπανδρεϊκή εποχή όπως αυτός τη θέλει.

Ο γραμματέας της ΚΕ Κ. Σκανδαλίδης,αφού μετέφερε μήνυμα αγωνίας και πίστης του Α. Παπανδρέου στην ενότητα και την προοπτική της παράταξης, παρουσίασε τις βασικές αλλαγές που προτείνονται από το ΕΓ για το καταστατικό. Η πρώτη αλλαγή αφορά τις αρμοδιότητες του προέδρου και του αντιπροέδρου. "Ο πρόεδρος του κινήματος ασκεί την πολιτική στα πλαίσια των αποφάσεων του συνεδρίου και της ΚΕ" ενώ ο αντιπρόεδρος "συνεργάζεται με τον πρόεδρο και τον αναπληρώνει απόντα ή κωλυόμενο σε κάθε περίπτωση που προκύπτει ανάγκη οριστικής αντικατάστασης του προέδρου, τον αντικαθιστά ο αντιπρόεδρος μέχρι τη σύγκληση του συνεδρίου για την εκλογή προέδρου".

Στην απόφαση του ΕΓ επιτέθηκαν οι στενοί συνεργάτες του Κ. Σημίτη. Ο Θ. Τσουκάτος διαπίστωσε κενό εξουσίας από την ασθένεια του Α. Παπανδρέου και στη βάση αυτή ζήτησε να θεσμοθετηθεί μια θέση "αντ' αυτού", την οποία όποιος καταλάβει θα είναι ο διάδοχός του. Ο γραμματέας του Υπουργικού ΣυμβούλιουΤ. Μαντέλης έθεσε ευθέως τα καυτά ερωτήματα: "ποιος θα είναι επικεφαλής της ΚΟ, ποιος επικεφαλής του εκλογικού συνδυασμού, σε ποιον θα αναθέσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης;". Στα ερωτήματα αυτά απάντησε ο Κ. Σκανδαλίδης λέγοντας ότι ο αντιπρόεδρος αναπληρώνει πλήρως τον πρόεδρο και είναι ισχυρός.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

Μέσα στο κλίμα της - τεχνητής - έντασης που επικρατεί στο Αιγαίο, Αθήνα και Αγκυρα προετοιμάζονται για τις σημαντικές συναντήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων των υπουργείων Εξωτερικών, που θα πραγματοποιηθούν στην Ελβετία, με στόχο την οργάνωση της συζήτησης μεταξύ Πάγκαλου και Γκιονενσάι, που θα γίνει στις αρχές του επόμενου μήνα στο Βερολίνο στο περιθώριο της Εαρινής Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ.

Στις συζητήσεις αυτές, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας την περασμένη Τετάρτη, θα τεθούν τα θέματα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στα μικρασιατικά παράλια, των χωρικών υδάτων, των νησίδων και των βράχων. Κατά τη δήλωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, σκοπός των συνομιλιών θα είναι να προσδιοριστεί η "γκρίζα ζώνη" στο Αιγαίο και να αναζητηθεί ικανοποιητική συμφωνία για τις δύο χώρες.

Αντιδρώντας η ΝΔ, με ανακοίνωσή της κάλεσε την κυβέρνηση να διευκρινίσει αν υπάρχει τέτοια ατζέντα συζήτησης και να δηλώσει πως δεν πρόκειται να συζητήσει αυτά τα θέματα. Ανταπαντώντας ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας, κάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση να εμπιστεύεται περισσότερο την ελληνική κυβέρνηση από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών.

Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μ. Γιλμάζ, από τη Βόννη όπου βρίσκεται για επίσημη επίσκεψη, μίλησε για "πρόβλημα βράχων" στο Αιγαίο. "Εχουμε, είπε, πολλά προβλήματα που πρέπει να λυθούν, προβλήματα στο Αιγαίο, τα νησιά, τα χωρικά ύδατα, τον εναέριο χώρο, το πρόβλημα της μειονότητας και τώρα έχουμε και το πρόβλημα των βράχων".

Για τον Μ. Γιλμάζ, "υπάρχουν, όπως είπε στις δηλώσεις, δύο τρόποι για να λυθούν τα προβλήματα αυτά, είτε με διαπραγματεύσεις είτε με πόλεμο, αλλά η δεύτερη λύση δεν οδηγεί πουθενά".

Στις δηλώσεις του ο Τούρκος πρωθυπουργός επανέλαβε την πρόσκληση της χώρας του προς την Ελλάδα για έναν εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικό διάλογο, ο οποίος αν δεν αποδώσει, μπορεί να καταλήξει στο Δικαστήριο της Χάγης. Πάντως ο πρωθυπουργός της Τουρκίας εκτιμά πως δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί ουσιαστικό βήμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις πριν την ολοκλήρωση του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ.

Είναι αυτονόητη η οικονομική και πολιτική σημασία που έχουν υποθέσεις σαν αυτή των ψηφιακών του ΟΤΕ. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο πολύ σοβαρότερο και έχει να κάνει με μια άλλη πρόκληση των ίδιων των πρωταγωνιστών των όποιων σκανδάλων. Η πρόκληση - προσπάθεια να μας κάνουν να αποδεχτούμε και να συνθηκολογήσουμε με τις όποιες ανομίες τους. Να σταματήσουμε ενδεχόμενα ακόμα και να τις καταγγέλλουμε, αφού πλέον είναι βέβαιο ότι όταν οι κρατούντες δείχνουν πως ασχολούνται με τη διαλεύκανση ενός σκανδάλου είναι βέβαιο ότι ετοιμάζουν ένα άλλο μεγαλύτερο.

Για να λειτουργήσουν, όμως, αυτές οι εξισώσεις, πρέπει να εξασφαλιστεί όχι μόνο η ανοχή, αλλά και η συνενοχή της περιβόητης "κοινής γνώμης", που όχι μόνο πρέπει να αποδεχτεί τους κανόνες, αλλά και να εξοικειωθεί με τις μεθόδους και τα μέσα του παιχνιδιού. Σε αντάλλαγμα θα της δίνουν το δικαίωμα να ρίχνει μια ματιά στο "κρεβάτι" της συνεύρεσης των οικονομικών και των πολιτικών συμφερόντων, ενώ στον καθένα ξεχωριστά θα δημιουργείται η θεμιτή προσδοκία ότι "θα γυρίσει ο τροχός... " για να επωφεληθεί κι αυτός. Αυτοί είναι τα πραγματικά θύματα.

Το βέβαιο πάντως σε κάθε περίπτωση είναι ένα: Αυτό το κουβάρι, όπως και ο "Γόρδιος Δεσμός", δε λύνεται κόμπο κόμπο.

"Αποστάσεις" από τα διαπλεκόμενα συμφέροντα προσπαθεί να εμφανίσει ο Κ. Σημίτης