Η βεντάλια των ταραγμένων σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας ανοίγει, για μια ακόμη φορά, επικίνδυνα, καθώς δημοσιοποιήθηκε από την εφημερίδα "Τζουμχουριέτ" έκθεση του τουρκικού στρατού, η οποία επαναφέρει τις διεκδικήσεις της Αγκυρας για τα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες του Αιγαίου, των οποίων το καθεστώς - σύμφωνα με τις απόψεις της τουρκικής διπλωματίας - δεν είναι ξεκαθαρισμένο από Διεθνείς Συνθήκες.

Η εφημερίδα "Τζουμχουριέτ" στη χτεσινή της έκδοση, με τίτλο "Η Τουρκία δεν μπόρεσε να προστατεύσει τα δικαιώματά της στο Αιγαίο" και υπότιτλο "Στην έκθεση για το Αιγαίο του Αρχηγείου Πολεμικών Ακαδημιών τονίστηκε ότι όλα τα νησιά εντός των 6 μιλίων ανήκουν στην Τουρκία", αναφέρει ότι τα στρατιωτικά επιτελεία της χώρας υπογράμμισαν πως η Τουρκία δεν έδειξε την απαιτούμενη αποδοτικότητα, όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων που αναγνωρίστηκαν σε αυτή.

Η έκθεση του Αρχηγείου Πολεμικών Ακαδημιών, σύμφωνα με το δημοσίευμα της "Τζουμχουριέτ", προετοιμάστηκε και υποβλήθηκε στην τουρκική κυβέρνηση αμέσως μετά την κρίση της Ιμιας, με τίτλο "Η γεωγραφική - ιστορική - νομική κατάσταση των νησιών, νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο και η πολιτική που εφαρμόζεται".

Σύμφωνα με την έκθεση, όπως δημοσιεύεται από την τουρκική εφημερίδα, τα νησιά, πάνω στα οποία συνεχίζονται κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας, πέραν αυτών που δόθηκαν στην Ελλάδα με συμφωνίες, χωρίζονται σε τρεις ομάδες:

Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει "τα νησιά Ζούραφα, Κογιούν, Χουρσίτ και οκτώ νησιά και τρεις νησίδες γύρω από την Κρήτη, που μένουν εκτός των νησιών που δόθηκαν στην Ελλάδα βάσει του άρθρου 12 της Συνθήκης της Λωζάνης". Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τα νησιά "Υψηλή και Καρααντά, που υπάγονται στο καθεστώς της συμφωνίας της 4ης Ιανουαρίου 1932". Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει μια ομάδα περίπου 70 νησιών, νησίδων και βράχων, μεταξύ των οποίων αναφέρεται η Κάλυμνος και η Ιμια.

Η έκθεση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με το δημοσίευμα της "Τζουμχουριέτ", καταλήγει με την πρόταση περί πραγματοποίησης ελληνοτουρκικής συζήτησης πάνω σε όλο το Αιγαίο και με την προτροπή, προφανώς προς την πολιτική ηγεσία της χώρας, "να μη διστάσει να προστατεύσει τα δικαιώματα που απορρέουν από τις συνθήκες".

Η δημοσιοποίηση των απόψεων των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, τουλάχιστον, δεν προκάλεσε καμία έκπληξη στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Οπως υπογράμμιζαν κύκλοι του υπουργείου, είναι ολοφάνερο πως η Αγκυρα εξακολουθεί να παραμένει αμετακίνητη από τις θέσεις που διατύπωσε στην υπόθεση της Ιμιας. Το νέο στοιχείο που προσφέρει αυτή η έκθεση, συμπλήρωναν οι ίδιες πηγές, είναι ο επακριβής καθορισμός του σώματος των αμφισβητήσεων.Στόχος της δημοσιοποίησης των απόψεων του τουρκικού στρατού, όπως εκτιμούν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, είναι η επαναφορά των "ελληνοτουρκικών προβλημάτων" στο προσκήνιο της επικαιρότητας, από το οποίο είχαν απομακρυνθεί λόγω τις εσωτερικής πολιτικής κατάστασης και στις δύο χώρες. Η επαναφορά του θέματος στο προσκήνιο, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, προετοιμάζει το έδαφος για την προώθηση διαλόγου ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα, ο οποίος αναμένεται να δρομολογηθεί, μετά τις αμερικανικές εκλογές.

Επισήμως, η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης διατυπώθηκε από δήλωση του υπουργού Τύπου Δ. Ρέππα."Το κείμενο αυτό, είπε ο Δ. Ρέππας, αν είναι γνήσιο, επαναλαμβάνει τις εξωφρενικές απόψεις που κατά καιρούς διατυπώνει η τουρκική πλευρά στις διεκδικήσεις της σε βάρος της Ελλάδας". Στη δήλωσή του ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης κάλεσε την κυβέρνηση της Αγκυρας να αποδοκιμάσει το κείμενο και "να παραιτηθεί από τέτοιες απόψεις και αξιώσεις". Ο Δ. Ρέππας, σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, υπέδειξε στην Τουρκία το "δρόμο του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης" και υπογράμμισε πως η Ελλάδα "θα προβάλει το θέμα, θα το αναδείξει στα πλαίσια της ΕΕ, αλλά και στα πλαίσια των διπλωματικών σχέσεων που διατηρεί με άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο".

Από την πλευρά της, η ΝΔ με δήλωση του προέδρου της, Μ. Εβερτ,αφού επισημαίνει τη συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα, επαναφέρει την πρόταση για σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προκειμένου να αναζητηθεί μια στρατηγική αντιμετώπισης των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Για την αναγκαιότητα της σύγκλησης του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, αλλά και για τη συγκρότηση Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, μίλησε στην ανακοίνωση που εξέδωσε και ο ΣΥΝ, ενώ ο πρόεδρος της Πολιτικής Ανοιξης Αντ. Σαμαράς,με δήλωσή του κάλεσε την κυβέρνηση να πάψει να αδρανεί, ρωτώντας ταυτόχρονα τον πρωθυπουργό, Κ. Σημίτη, "αν έχει αναλάβει δέσμευση απέναντι στην ΕΕ να προσφύγει η χώρα στη Χάγη και για τις νέες τουρκικές διεκδικήσεις".

Δίχως διαμεσολαβητές οι Πρόεδροι της Σερβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, και της Κροατίας, Φράνκο Τούτζμαν, συζήτησαν χτες στην Αθήνα, στον "Αστέρα" της Βουλιαγμένης, σε μια προσπάθεια αναζήτησης λύσεων στα προβλήματα που εμποδίζουν την αναγκαία και απαραίτητη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών. Πρέπει να σημειωθεί πως πρόκειται για την πρώτη κατ' ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και αυτό το γεγονός από μόνο του είναι μια θετική εξέλιξη.

Οι δύο ηγέτες, μετά από πολύωρη συζήτηση, συμφώνησαν "στο γενικό πλαίσιο" για την προώθηση των διμερών σχέσεων, καθώς επίσης και για την πραγματοποίηση νέας συνάντησης στα τέλη Αυγούστου στο Βελιγράδι των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών

Ο πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, ο οποίος συμμετείχε σε ένα μέρος της συζήτησης των δύο ηγετών κατά τη διάρκεια του γεύματος, χαρακτήρισε αυτή τη συνάντηση "σημαντικό βήμα" για την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή και τόνισε τη συμβολή της Ελλάδας σε αυτή την προσπάθεια.

Η ατζέντα των συνομιλιών Μιλόσεβιτς - Τούτζμαν, πρέπει να σημειωθεί, καταρτίστηκε από τις διπλωματικές υπηρεσίες των δύο χωρών, δίχως η Ελλάδα να συμβάλλει σε αυτή τη διαδικασία. Οταν η διαδικασία αυτή ολοκληρώθηκε ζητήθηκε από τις δύο πλευρές να φιλοξενηθεί η συνάντηση των ηγετών στην Ελλάδα, με την οποία οι δύο χώρες διατηρούν καλές σχέσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες διπλωματικών πηγών από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, τρία ήταν τα προβλήματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης στη Βουλιαγμένη.

Πρώτον, η αναγνώριση από τη Σερβία των συνόρων της Κροατίας καθώς και η ολοκλήρωση της αμοιβαίας διπλωματικής αναγνώρισης των δύο χωρών. Το θέμα αυτό, όπως υπογραμμίζουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, αποτέλεσε και το κλειδί της επιτυχίας αυτής της συνάντησης.

Δεύτερο πρόβλημα που απασχόλησε τις συνομιλίες ήταν η ρύθμιση των - κυρίως - οικονομικής φύσεως ζητημάτων που προέκυψαν από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Οι Σέρβοι πρόσφυγες από την Κροατία, καθώς επίσης και όσοι απ' αυτούς έχουν απομείνει στην Κράινα ήταν ένα ακόμη πρόβλημα που οι δύο ηγέτες συζήτησαν στη Βουλιαγμένη.

Ως οικοδεσπότης ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, μετά το τέλος των συζητήσεων Μιλόσεβιτς - Τούτζμαν, εξέφρασε την ικανοποίησή του από την εξέλιξη και σημείωσε πως "εμείς επιδιώξαμε αυτή τη συνάντηση και δώσαμε κάθε βοήθεια, γιατί πιστεύουμε ότι στον χώρο των Βαλκανίων πρέπει να προωθήσουμε τη συνεργασία και τη φιλία μεταξύ των διαφόρων λαών". Μέσα από αυτό το πρίσμα, όπως είπε ο πρωθυπουργός, η Ελλάδα "σχεδιάζει να πραγματοποιηθεί μια συνάντηση των βαλκανικών χωρών τον επόμενο χρόνο", με στόχο την προώθηση δραστηριοτήτων οι οποίες θα συσφίξουν τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων χωρών.