(Της απεσταλμένης μας Αριστούλας ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ).--

Η μακρόχρονη προσπάθεια της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών - Βιβλιοπωλών για την προβολή του ελληνικού βιβλίου στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου (ΔΕΒ) της Φραγκφούρτης και το επίμονο αίτημά της, για να οριστεί η Ελλάδα ως η τιμώμενη χώρα στη ΔΕΒ Φραγκούρτης το 2001 απέδωσε αληθινούς «καρπούς». Ανάγκασε αφ' ενός την ελληνική πολιτεία τα τρία τελευταία χρόνια να στηρίξει οικονομικά και ηθικά την παρουσία του βιβλίου και της λογοτεχνίας μας στην έκθεση αυτή, και αφ' ετέρου να καταστήσει ουσιαστικούς ουραγούς της φετινής έκθεσής μας μια σειρά κρατικών και μη φορέων (υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, μουσείων ιδρυμάτων κλπ.). Αποτέλεσμα των προσπαθειών αυτών ήταν ότι καταρρίφθηκε και η εντύπωση των διοικούντων τη ΔΕΒ ότι η εκθεσιακή πρόταση της Ελλάδας θα ήταν του τύπου «Ζορμπάς - συρτάκι». Μια δικαίωση των προσπαθειών αυτών είναι τα εκτενή επαινετικά δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, οι δηλώσεις θαυμασμού των Γερμανών επισήμων και εκδοτών για την υψηλή θεματική και αισθητική ποιότητα και του Εθνικού Περιπτέρου (2.500 τ.μ.), αλλά και της ΠΟΕΒ (400 τ.μ.), καθώς και των 86 Ελλήνων εκδοτών (600 τ.μ.), και οι έπαινοι που απέδωσε χτες στην ΠΟΕΒ και τα μέλη, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, εγκαινιάζοντας το περίπτερο της Ομοσπονδίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα 1.000 τ.μ. που καταλαμβάνουν τα περίπτερα της ΠΟΕΒ των 86 εκδοτών, φορέων (λ.χ. η Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, Ινστιτούτου Βιβλίου και Ανάγνωσης, Διεύθυνσης Πολιτιστικών Σχέσεων ΥΠΠΟ, Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Αθήνας, κ.ά.), η ελληνική λογοτεχνία, η επιστήμη, η Τέχνη, γενικότερα ο Πολιτισμός από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας προβάλλονται με ποικίλους καλαίσθητους τρόπους: Με εκθέσεις αρχαιοτήτων του Μουσείου Μπενάκη και του Κυκλαδικού Μουσείου. Με δύο έξοχες επιδαπέδιες προθήκες, από τις οποίες η μία περιλαμβάνει αρχαία αντικείμενα και μουσικά όργανα, τα οποία αναπαριστούν σε μικρογραφία την πομπή των αρχαίων Παναθηναίων και η άλλη προθήκη αντιπροσωπευτικά σπάνια βιβλία από τα 500 χρόνια της ελληνικής τυπογραφίας, καθώς και κάσες με παλιές γραμματοσειρές. Μεγάλα ταμπλό με τις μορφές των: Σολωμού, Καβάφη, Παλαμά, Βάρναλη, Σικελιανού, Ρίτσου, Ελύτη,Σεφέρη, Παπαδιαμάντη, Καζαντζάκη, Εγγονόπουλου, Εμπειρίκου. Φωτογραφίες όλων των τιμώμενων και προσκεκλημένων στη φετινή έκθεση σύγχρονων συγγραφέων και ποιητών. Αφίσες με πρόσωπα συγγραφέων και ποιητών. Εντυπα (βιοεργογραφικά) για 100 συγγραφείς και ποιητές. Προβολή σε μεγάλες οθόνες - υπολογιστές των δύο CD - ROM της ΠΟΕΒ για τους 150 Ελληνες ποιητές και όλους τους εκδότες - μέλη της. Και, βέβαια, η πληθώρα των ελληνικών βιβλίων.

Μια τόσο προσεγμένη παρουσίαση του ελληνικού βιβλίου, δικαιούται να θεωρηθεί ως «ο πρώτος μεγάλος σταθμός της πορείας του», ώστε «να βγει από την εσωστρέφεια, να σπάσει τις χρυσές αλυσίδες της γλώσσας του και να βρει το παγκόσμιο κοινό του», όπως είπε ο πρόεδρος της ΠΟΕΒ, Γιώργος Δαρδανός, στα χτεσινά εγκαίνια του περιπτέρου της.

Η χτεσινή ημέρα «έφερε» και την απονομή από τον υπουργό Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλο, του Ελληνογερμανικού Βραβείου Λογοτεχνικής Μετάφρασης στη Γερμανίδα ελληνίστρια Μπριγκίτ Χίλντεμπραντ για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Παύλου Μάτεσι «Η μητέρα του σκύλου». Κατά την τελετή της απονομής του βραβείου, με ομιλητές τούς Ε. Βενιζέλο, Χρήστο Λάζο (διευθυντής ΕΚΕΒΙ), του διευθυντή του ΥΠΕΞ Γερμανίας, και την εκπρόσωπο της Κριτικής Επιτροπής του βραβείου, η τελευταία ζήτησε από μέρους της επιτροπής να τιμηθούν και δύο άλλοι μεταφραστές - υποψήφιοι για το βραβείο, με τη μετάκλησή τους στην Αθήνα, για να διδάξουν στο Ελληνικό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης. Πρόκειται για τους μεταφραστές των βιβλίων του Αγγελου Τερζάκη «Πριγκιπέσα Ιζαμπώ» και του Αρη Αλεξάνδρου «Το κιβώτιο».

Οι χτεσινές εκδηλώσεις στο Εθνικό Περίπτερο, στης ΠΟΕΒ και σε εκδοτών περιλάμβανε παρουσιάσεις αρκετών συγγραφέων, συζητήσεις, συναντήσεις με Γερμανούς παράγοντες και ξένους εκδότες και μουσικές εκδηλώσεις. Η επίσημη εκδήλωση της ημέρας ήταν η συναυλία της Αγνής Μπάλτσα στην Οπερα της Φραγκφούρτης.

Θα κλείσουμε το σημείωμά μας με την εξαιρετική αίσθηση που προκάλεσε και τα συγχαρητήρια που απέσπασε (Γερμανών και Ελλήνων) η προχτεσινή ομιλία του Αγγελου Δεληβοριά (διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη) με την κριτική τόλμη και το στοχασμό της για το πού οδηγούν οι σημερινές «πρακτικές αποπροσανατολισμού των συνειδήσεων», η «ωφελιμιστική πλανητική κυριαρχία», ο «κίνδυνος στρατοκρατικής αναπαραγωγής του ενός, της μονογλωσσίας και κάθε ηγεμονισμού».

«Βγαίνω και τα φυλάς», Κούλα Καραμηνά - Πόθου, ποιήτρια, αγωνίστρια, συγγραφέας αυτού του βιβλίου, που, παρ' όλο που φέρνει στην επιφάνεια εκείνα τα πολύ αθώα παιδικά χρόνια του Δημοτικού Σχολείου, γίνεται ανάσασμα ψυχικό για όλες τις ηλικίες. Οι μνήμες, οι αναμνήσεις μιας γειτονιάς εκτός σχεδίου, κάπου στο Πέραμα, όπου ζούσαν άνθρωποι με το Α κεφαλαίο. Δεμένοι μεταξύ τους, στις χαρές και στις μύριες συμφορές της φτώχειας, το ίδιο και τα παιδιά τους. Αυτή η ταπεινή καθημερινότητα, όπως αναπαράγεται από την Κούλα Καραμηνά - Πόθου μοσχοβολάει Ελλάδα. Πλήθος τα ηθογραφικά, λαογραφικά στοιχεία, που κάθε οικογένεια φέρνει μαζί της, γκόλφι ακριβό από τις διάφορες πατρίδες, νησιά, Μικρασία. Το κέντημα, τα μυριστικά, τα καλούδια, οι γιορτές και τα πανηγύρια, οι σχόλες υπογραμμίζονται με ωραίους στίχους που φύλαξε η παράδοση κι εξακολουθούν και σήμερα να σιγοψιθυρίζονται ή να τραγουδιούνται κι από τα παιδιά μας: «Βασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου...»!

Παιχνίδια, «βγαίνω και τα φυλάς», το κρυφτό δηλαδή, το κυνηγητό, που ξεπέρασαν τα όρια του χρόνου, γιατί μέσα σ' όλ' αυτά υπάρχει η ολόφρεσκια παιδική ψυχή, που θ' αναπαράγει όλ' αυτά τα στοιχεία, όσο ζούμε.

Η συγγραφέας δεν παραλείπει και το χιούμορ το ελληνικό, το αλατισμένο με καλή καρδιά, που αλαφρώνει κάθε θλιβερή αναφορά, μέσα από ιστορίες με πρωταγωνιστές διάφορους τύπους ιδιόμορφους, ή αλαφροΐσκιωτους, ή δουλευτάδες επαγγελμάτων που χάθηκαν πια: Ο νερουλάς, ο αυγουλάς, ο παπλωματάς, ο τραμβαγιέρης, ο εισπράκτορας...

Η ψυχογραφική της ικανότητα χτίζει προσωπογραφίες μικρών και μεγάλων, γονιών και παιδιών, σαν από χρωστήρα ζωγράφου (επιδίδεται η συγγραφέας και στη ζωγραφική) και οι τοπιογραφίες της μυρίζουν φρέσκια μπογιά, που τρέχει με άπειρη τρυφερότητα κι αγάπη, κατ' εξοχήν από τα δάχτυλά της ίσα στην καρδιά μας: «Δεν υπάρχει κανένα μέτρο ή ζυγαριά να μετράμε την αγάπη. Αν έχεις αγάπη, δίνεις. Αν η πορτούλα της καρδιάς σου είναι ανοιχτή, την παίρνεις, τη ζεσταίνεις, την κάνεις πιο μεγάλη και τη μοιράζεις κι εσύ στους ανθρώπους, στα ζώα, στα πουλιά, στα λουλούδια, στη θάλασσα, στη φύση, στο περιβάλλον...». (Εκδόσεις «Εντός», Αθήνα 2001).