Με το δικό τους τρόπο «υποδέχονται» την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα μαζικά κινήματα και οργανώσεις της Δανίας. Η Δανία έχει αναλάβει την Προεδρία για το δεύτερο εξάμηνο του 2002 (1/7-31/12) και ήδη έχει φιλοξενήσει μια σειρά επίσημες και μη συναντήσεις υπουργών, ενώ η Σύνοδο Κορυφής θα διεξαχθεί στις 13-15 Δεκέμβρη. Με την αρχή του νέου έτους θα παραδώσει την προεδρία στην ελληνική κυβέρνηση.

Με αφορμή την προεδρία της Δανίας, έχει δημιουργηθεί μια πλατιά συσπείρωση, με το όνομα «Στοπ στην Ενωση». Το «Στοπ στην Ενωση» αποτελεί μια ξεκάθαρη πλατφόρμα εναντίωσης στην ΕΕ με 4 βασικές αρχές: Σταματήστε την Ενωση, Υπερασπιστείτε την Πρόνοια και τη Δημοκρατία, Οχι στο Στρατό της ΕΕ και Διεθνής Αλληλεγγύη. Αυτή η συσπείρωση έχει κινητοποιηθεί και οργανώσει μια σειρά διαδηλώσεις, συναντήσεις και συγκεντρώσεις. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των υπουργών για Κοινωνικές και Εργατικές Υποθέσεις πραγματοποιήθηκε μια διαδήλωση με μεγάλη συμμετοχή του συνδικαλιστικού κινήματος. Επίσης, κατά τη συνάντηση υπουργών Περιβάλλοντος, καθώς και κατά τη διάρκεια της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών, που συναντήθηκαν άτυπα στο Ελσινορ, η συσπείρωση «Στοπ στην Ενωση», πραγματοποίησε μια σειρά συγκεντρώσεις και πορείες, ενώ παράλληλα προετοιμάζει και για άλλες.

Η συσπείρωση παίρνει μέρος και στην «Πρωτοβουλία για μια Διαφορετική Ευρώπη», που αποτελείται από μαζικά κινήματα και πολιτικά κόμματα. Η δημιουργία της «Πρωτοβουλίας» αποφασίστηκε τον περασμένο Γενάρη, σε συνάντηση που πήραν μέρος μια σειρά αντιπροσωπείες διάφορων οργανώσεων. Βλέπει επιφυλακτικά την ΕΕ και επιδιώκει διεθνή δραστηριοποίηση, ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΕΕ. Στόχος της συγκεκριμένης συσπείρωσης είναι να αναδειχτεί το ζήτημα για το πώς μπορεί να υπάρξει μια διαφορετική Ευρώπη απ' αυτήν που παρουσιάζουν σήμερα οι κυβερνητικοί ηγέτες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι πολυεθνικές. Καλούν τις εθνικές οργανώσεις της χώρας, καθώς και τις διεθνείς οργανώσεις της Ευρώπης να πάρουν μέρος σε μια σειρά δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί για όλο αυτό το εξάμηνο, με αποκορύφωση τη μαζική διαδήλωση στις 14 Δεκέμβρη, κατά τη διάρκεια δηλαδή της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Επίσης, υπάρχει και το «Φόρουμ Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων - Σταματήστε τη Βία» που αφορά σε μια πλατιά συσπείρωση οργανώσεων που στοχεύουν σε μη βίαιες δραστηριότητες.

Με το σύνθημα: Ο Κόσμος μας δεν είναι για πούλημα - ο Λαός πριν το Κέρδος, η «Πρωτοβουλία για μια Διαφορετική Ευρώπη», κατέληξε σε ένα πολιτικό πρόγραμμα, όπου απευθύνει κάλεσμα σε ντόπιες και διεθνείς οργανώσεις, να συμμετάσχουν σ' αυτήν την πλατφόρμα πριν τη Συνάντηση Κορυφής της Κοπεγχάγης. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, αναφέρει:

«Θέλουμε να διοργανώσουμε μια λαϊκή κινητοποίηση για τη δημιουργία μιας διαφορετικής Ευρώπης, όπου η δημοκρατία, η αλληλεγγύη με τις αναπτυσσόμενες χώρες και η προστασία του περιβάλλοντος θα βρίσκονται στις πρώτες προτεραιότητες. Μια διαφορετική Ευρώπη από την Ευρωπαϊκή Ενωση που ζούμε σήμερα, όπου οι πολυεθνικοί γίγαντες σχεδιάζουν την ημερήσια διάταξη και οι ανάγκες των απλών ανθρώπων συχνά παραμερίζονται.

Μια διαφορετική Ευρώπη χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε, αφού το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών όσο πάει και μεγαλώνει. Το περιβάλλον καταστρέφεται. Υπονομεύονται τα δημοκρατικά δικαιώματα και ο νόμος. Την ίδια στιγμή, μια νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση ανεμπόδιστα μας οδηγεί στις ιδιωτικοποιήσεις, στις κοινωνικές περικοπές και στα κοινωνικά προβλήματα σε μια σειρά χώρες, επιδρώντας κυρίως στις ζωές των γυναικών.

Διαμαρτυρόμαστε ενάντια στην αντιδημοκρατική ΕΕ. Η βάση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι ο νεοφιλελευθερισμός, που είναι καταστρεπτικός για την εργασία, την αλληλεγγύη και τη δημοκρατία.

Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στην Ανατολική Ευρώπη, που βίαια οδηγείται σε κοινωνικές περικοπές και ιδιωτικοποιήσεις, ώστε να μπορεί να εισέλθει στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης.

Αντιτιθέμεθα στη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, ενάντια στο ρατσισμό και ενάντια στη δημιουργία μιας Ευρώπης - φρούριο. Θέλουμε να υπερασπίσουμε τα βασικά δημοκρατικά δικαιώματα και το νόμο, που τώρα υπονομεύονται από την ΕΕ, χρησιμοποιώντας σαν δικαιολογία μια χούφτα από τρομοκράτες.

Τα προοδευτικά κινήματα και οι οργανώσεις σε κάθε χώρα της Ευρώπης χρειάζεται να συνεργαστούν και με άλλα λαϊκά μαζικά κινήματα του κόσμου σε κλίμα αλληλεγγύης. Γι' αυτό το λόγο κινήματα και οργανώσεις της Σκανδιναβίας έχουν δημιουργήσει την «Πρωτοβουλία για μια Διαφορετική Ευρώπη». Επιδιώκουμε τη διοργάνωση ειρηνικών και μαζικών δραστηριοτήτων, μαζί με άλλα προοδευτικά κινήματα πριν και κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, το Δεκέμβρη του 2002. Οι δραστηριότητες θα κορυφωθούν με μια δημόσια ευρωπαϊκή διαδήλωση κατά τη διάρκεια της Συνόδου, όπου θα προβληθούν συνθήματα σε ό,τι αφορά τα δημοκρατικά δικαιώματα και ενάντια στα πακέτα τρομοκρατίας της ΕΕ, υπέρ της ειρήνης και της διεθνούς συνεργασίας -ενάντια στη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, υπέρ της διεθνούς αλληλεγγύης αλλά και της αλληλεγγύης με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ενάντια στις επιβολές του ΔΝΤ, του ΠΟΕ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπέρ μιας ενισχυμένης αγροτικής παραγωγής και ενάντια στην αγροτική πολιτική της ΕΕ, καθώς και πολλά άλλα».

Μια σειρά δραστηριότητες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Μεταξύ άλλων, στις 19 Ιούλη έγινε συγκέντρωση που οργανώθηκε από το «Στοπ στην ΕΕ», καθώς συναντιόνταν οι υπουργοί Περιβάλλοντος. Ενώ στις 17-18 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η Διεθνής Συνάντηση στην Κοπεγχάγη, για να συζητηθούν οι προετοιμασίες των δραστηριοτήτων για το επόμενο διάστημα.

Παράλληλα, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις από την «Πρωτοβουλία» και το «Στοπ στην ΕΕ» έχουν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Επιτροπής των υπουργών Εξωτερικών, της συνόδου του ΕΚΟΦΙΝ, της Συνόδου των ΥΠΕΞ σε ό,τι αφορά τις συνεχιζόμενες επιθέσεις στα πολιτικά δικαιώματα και τη δημοκρατία. Και ο κατάλογος των δραστηριοτήτων συνεχίζεται.

Ωστόσο, ήδη για το Δεκέμβρη έχουν σχεδιαστεί μια σειρά από δραστηριότητες, συγκεντρώσεις, συζητήσεις στη βάση της πολιτικής πλατφόρμας, ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία της πολιτικής της κυβέρνησης της Δανίας. Η κορύφωση των δραστηριοτήτων θα είναι στις 14 Δεκέμβρη στη μαζική διαδήλωση.

• Πληροφορίες και ηλεκτρονικές διευθύνσεις για τη Δανία περιέχονται στην ηλεκτρονική σελίδα της Κίνησης «Δράση: Θεσσαλονίκη 2003» http://www.action-salonica2003.org

Θυμάμαι σαν τώρα, στην παιδική ηλικία, το ταξίδι στην πρωτεύουσα της ΕΣΣΔ. Πριν φτάσουμε στη Μόσχα στο τρένο οπωσδήποτε κάθε φορά άνοιγαν το ράδιο και ο εκφωνητής με επίσημη φωνή ανακοίνωνε ότι μας καλωσορίζει η «πόλη - ήρωας», η Μόσχα. Από το καλωσόρισμα αυτό περιμέναμε ό,τι το καλύτερο. Επειδή η Μόσχα ήταν το κέντρο του πολιτισμού και της επιστήμης. Εδώ έρχονταν οι καλύτεροι και πιο ταλαντούχοι άνθρωποι από κάθε άκρη της χώρας. Ο σοσιαλισμός είχε δημιουργήσει στη Μόσχα μια εξαιρετική ατμόσφαιρα. Η Μόσχα ήταν φωτεινή και καλοσυνάτη. Ο ξένος από οποιοδήποτε σημείο της ΕΣΣΔ αισθανόταν ότι η Μόσχα είναι η κοινή μας πόλη, η κοινή μας ιδιοκτησία.

Το πιο μεγάλο ελάττωμα εκείνης της Μόσχας ήταν ο ελάχιστα αναπτυγμένος τομέας των υπηρεσιών. Αυτό, ανάμεσα στ' άλλα, εκνεύριζε πολλούς και ήταν σχεδόν το κύριο επιχείρημα στα χέρια των εχθρών του σοσιαλισμού. «Υπάρχουν ουρές», έλεγαν αυτοί. Πράγματι, ουρές υπήρχαν και μάλιστα στα εστιατόρια, επειδή δεν υπήρχαν πολλά εστιατόρια, όμως σχεδόν όλοι μπορούσαν να επιτρέψουν στον εαυτό τους να πάνε σε εστιατόριο. Μετά τις 8 το βράδυ κανείς δεν μπορούσε να αγοράσει ένα πακέτο τσιγάρα, για να μην αναφέρω ένα μπουκάλι μπίρα, αφού τα μαγαζιά έκλειναν, και το νυχτερινό εμπόριο δεν προβλεπόταν. Ολα έπρεπε να αγοραστούν εκ των προτέρων.

Σήμερα η Μόσχα είναι εντελώς διαφορετική. Μπορείς να αγοράσεις εδώ ό,τι και όποιον θέλεις, σ' οποιαδήποτε ώρα του εικοσιτετραώρου, αρκεί να έχεις λεφτά. Η σοσιαλιστική Μόσχα και η σημερινή Μόσχα είναι δύο εντελώς διαφορετικές πόλεις. Πρώτο, είναι ολοφάνερο ότι η Μόσχα έχει πλουτίσει. Η συγκέντρωση του πλούτου και των πλούσιων ανθρώπων μπορεί να συγκριθεί πλήρως με τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Σαν μανιτάρια φυτρώνουν τα πολυτελή κτίρια, εμφανίζονται ολόκληρες «αξιοπρεπείς» περιοχές για πλούσιους, όπως και για τους προκλητικά πλούσιους. Εχει ανθίσει η βιομηχανία διασκέδασης. Οσοι έχουν χρήματα μπορούν να διασκεδάσουν καλύτερα και από το Μόντε-Κάρλο. Το αντίτιμο γι' αυτή τη μοσχοβίτικη πολυτέλεια είναι η αφαίμαξη της υπόλοιπης χώρας, που αργοπεθαίνει, μιας και αυτή έχει βρεθεί σ' ένα είδος αποικιοκρατικής εξάρτησης από τη Μόσχα.

Ο πλούτος της Μόσχας, που χτυπάει στα μάτια, δεν εξαλείφει την ένδεια και τη φτώχεια, αλλά, αντίθετα, την κάνει ακόμα πιο φανερή και ανάγλυφη. Ναι, πράγματι, είναι η πόλη των αντιθέσεων. Η Μόσχα έγινε ο μαγνήτης που τραβάει τους ζητιάνους από όλη την πρώην ΕΣΣΔ. Αφού εδώ υπάρχουν οι πλούσιοι σκουπιδότοποι, εδώ οι άνθρωποι έχουν χρήματα και με την επαιτεία μπορεί κανείς να βγάλει χρήματα. Η ζητιανιά κι η εξαθλίωση στη Μόσχα λαμβάνουν τεράστιες διαστάσεις. Χιλιάδες άνθρωποι ζουν σε υπόγεια, στις υπόγειες αποχετεύσεις, δίπλα από τους αγωγούς παροχής ζεστού νερού, βγαίνοντας από κει το πρωί για να μαζέψουν χρήματα για πιοτό και ένα κομμάτι ψωμί. Ο παρασιτισμός των άνω συμβαδίζει με τον παρασιτισμό των κάτω.

Η καπιταλιστική Μόσχα χρησιμοποιεί έναν τεράστιο αριθμό εργατών από άλλες περιοχές, στις πιο διαφορετικές εργασίες: από τις οικοδομές έως την πορνεία. Πολλοί απ' αυτούς δεν αντέχουν το μοσχοβίτικο «κάτεργο» και το ρίχνουν στο πιοτό, παρατούν τις οικογένειές τους, καταλήγουν στον «πάτο». Και ο σημερινός μοσχοβίτικος «πάτος» είναι πολύ χειρότερος απ' αυτόν που κάποτε είχε περιγράψει ο Γκόρκι. Σχεδόν όλες οι εργατικές ειδικότητες στην πόλη έχουν καταληφθεί από ανθρώπους που έχουν έρθει να δουλέψουν από άλλες περιοχές. Αυτοί δουλεύουν στις δημοτικές υπηρεσίες, φτιάχνουν δρόμους και παλάτια για τους πλούσιους, οδηγούν λεωφορεία και τρένα του μετρό. Αυτοί οι εργάτες συχνά διαμένουν στον ίδιο τον τόπο εργασίας τους, σε βαγονάκια ή παραπήγματα. Οι πιο τυχεροί απ' αυτούς νοικιάζουν διαμερίσματα, όπου ζουν ανά δεκάδες, μιας και τα νοίκια στη Μόσχα είναι πανάκριβα. Οι ίδιοι δε οι Μοσχοβίτες, σε μεγάλο βαθμό, μετατράπηκαν σ' ένα μικροαστικό στρώμα, που έχει στην κατοχή του την ακριβή μοσχοβίτικη στέγη, γι' αυτό και στην πράξη δεν τους βλέπεις σχεδόν καθόλου να δουλεύουν σε εργατικές ειδικότητες.

Η σημερινή Μόσχα είναι μια πόλη παραφορτωμένη από ανθρώπους και αυτοκίνητα. Από νωρίς το πρωί στους δρόμους κατεβαίνουν εκατομμύρια αυτοκίνητα, που δημιουργούν αφάνταστα μποτιλιαρίσματα. Το πρωί οι δρόμοι είναι μποτιλιαρισμένοι προς την κατεύθυνση του κέντρου. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το θέαμα το πρωί του χειμώνα, που αργεί να χαράξει, και ακόμα τα αυτοκίνητα έχουν αναμμένα τα φώτα τους. Τα μποτιλιαρίσματα είναι παντού. Εξαιτίας τους υποφέρουν ακόμα και τα μέλη της κυβέρνησης, που αργούν στις συνεδριάσεις τους εξαιτίας της κατάστασης στους δρόμους. Υπάρχουν ήδη περιπτώσεις δηλητηρίασης ανθρώπων από τις αναθυμιάσεις των εξατμίσεων των αυτοκινήτων. Κι όμως ο αριθμός των αυτοκινήτων στην πόλη αυξάνει.

Εντυπωσιακός είναι επίσης ο αριθμός των αναπήρων, που στέκονται στο μετρό ζητώντας χρήματα. Οι περισσότεροι ανάπηροι έχουν «αφεντικό», που τους τοποθετεί εκεί και στη συνέχεια τους αφαιρεί τα χρήματα. Είναι γνωστό πως στη Μόσχα γίνεται εμπόριο αναπήρων, που έχουν πια γίνει πολυζήτητο «εμπόρευμα». Νωρίς το πρωί μπορείς να δεις στις υπόγειες διαβάσεις του μετρό, ιδιαίτερα στις στάσεις που είναι κοντά σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, εκατοντάδες παιδιά να κοιμούνται. Είναι παιδιά του δρόμου, ορφανά, ή παιδιά που έφυγαν από τα σπίτια τους για να γλιτώσουν από τους πιωμένους και τρελαμένους από τα αδιέξοδα γονείς τους. Στα παιδιά δίνουν ελεημοσύνη καλύτερα από τους ενήλικες, έτσι αυτά είναι χορτάτα, ίσως περισσότερο απ' ό,τι στο σπίτι τους. Μάστιγα γι' αυτά τα παιδιά έχει γίνει η κόλλα «Μομέντ», που εδώ την εισπνέουν σχεδόν όλα τους. Συχνά τα παιδιά συγκρούονται με τους άστεγους, χτυπώντας τους και διώχνοντάς τους από τους σταθμούς του μετρό, με εντολή της Αστυνομίας. Ο αριθμός των ανθρώπων που έχει χάσει το σπίτι του στη σημερινή Μόσχα είναι τεράστιος. Παίρνοντας υπόψη το επίπεδο του αλκοολισμού του πληθυσμού, μπορείς με σιγουριά να προβλέψεις πως ο αριθμός τους δε θα μειωθεί. Ο «αιώνας του άστεγου» δεν είναι μεγάλος. Πολλοί απ' αυτούς δεν αντέχουν το χειμώνα. Αλλά στη θέση τους έρχονται άλλοι. Στη σημερινή Μόσχα μεθυσμένοι δεν είναι μόνο οι άστεγοι. Η κατανάλωση αλκοόλ έχει περάσει κάθε όριο. Την Παρασκευή και το Σάββατο, μετά τις 10 το βράδυ στους δρόμους από όσους κυκλοφορούνε ελάχιστοι είναι αυτοί που δεν έχουν πιει. Το βράδυ στους μοσχοβίτικους δρόμους βγαίνουν οι πόρνες. Είναι δύσκολο σήμερα να βρεις δρόμο στη Μόσχα που δεν έχει τέτοιο «στέκι». Το τι συμβαίνει μοιάζει περισσότερο με φεουδαρχική αγορά...

Η καπιταλιστική Μόσχα είναι μια τρομερή πόλη, κι όμως και σ' αυτή την πόλη, όπως και στις άλλες μεγάλες καπιταλιστικές μεγαλουπόλεις, πρέπει να ωριμάσει εκείνη η δύναμη που θα κατατροπώσει το καπιταλιστικό τέρας. Κι αυτή η δύναμη ήδη ωριμάζει. Μπροστά μας έχουμε το θέρος!