Ενας σπουδαίος συνθέτης, ένας δημιουργός με πλούσιο, πολύπλευρο μουσικό, παιδαγωγικό και θεωρητικό έργο, ο Νικηφόρος Ρώτας δεν υπάρχει πια. Ο άξιος καλλιτέχνης και δάσκαλος της μουσικής πέθανε χτες το πρωί, στα 75 του χρόνια, χτυπημένος από τον καρκίνο. Μέχρι χτες το βράδυ δεν είχε ανακοινωθεί η μέρα της κηδείας του. Γιος του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, σπουδαίου ποιητή, δραματουργού, πεζογράφου, μεταφραστή Βασίλη Ρώτα, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1929. Από πολύ νωρίς πορεύτηκε το δρόμο του αγώνα. Εφηβος ακόμα συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση - ενώ αργότερα υπήρξε μέλος του «Θεάτρου του Βουνού». Για την αγωνιστική του δράση υπέστη μακροχρόνιο πολιτικό διωγμό, απομόνωση, αποσιώπηση βραβεύσεών του.

Θεωρώντας την κοινωνική συνείδηση ως το μέγιστο επίτευγμα του ανθρώπου και τη μουσική ως «μήτρα» μέσα στην οποία πλάθεται η κοινωνική συνείδηση, ο Ν. Ρώτας ανέπτυξε ένα πρωτότυπο θεωρητικό έργο. Πτυχές της αντίληψής του για τον μουσικό μας πολιτισμό ξεδίπλωνε στη στήλη του «Και η Μουσική πού είναι;», στο «Ριζοσπάστη», την περίοδο 1988-1993 (επιλογή από αυτή τη συνεργασία περιλαμβάνει η συλλογή άρθρων του που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη, 1994). Το 1986 από τον «Κέδρο» κυκλοφόρησε η μελέτη του «Πώς ακούμε μουσική» (για τις σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων μέσα στο μουσικό έργο και για τις σχέσεις μουσικής και κοινωνίας, μουσικής και κοινωνικότητας).

Είχε δίπλωμα σύνθεσης (με άριστα), καθώς και το αυστριακό κρατικό βραβείο σπουδών «Abgangspreis» από τη Μουσική Ακαδημία Βιέννης (τάξη Karl Schiske). Εργάστηκε ως υπεύθυνος για τη μουσική εκπαίδευση στον Ελληνικό Οργανισμό Ορχηστικής Εκπαιδεύσεως (μετέπειτα ΚΣΟΤ) και στην επαγγελματική σχολή χορού Μάγιας Σοφού. Από το 1963-1967 συνεργάστηκε με τη Ζουζού Νικολούδη στα «Χορικά», δίδαξε χορωδίες, διηύθυνε την όπερα του Γκλουκ «Ορφέας και Ευρυδίκη» («Ρεξ» 1967), δίδαξε μουσική και recorder. Τη δεκαετία του '70 έδωσε σειρές διαλέξεων στη ΧΕΝ Αθήνας, ενώ ήταν διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Αργυρούπολης από την ίδρυσή του το 1989 έως το 1992. Υπήρξε μέλος του εταιρικού θιάσου του Σωματείου Ηθοποιών «Αρμα Θεάτρου», μέλος της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών (παραιτήθηκε το 1994 για λόγους αρχών), μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και Μουσουργών και του Θεατρικού Μουσείου.

Το μουσικό έργο του Νικηφόρου Ρώτα είναι εκτεταμένο και περιλαμβάνει περισσότερα από 80 έργα, σχεδόν κάθε είδους, μικρού ή μεγάλου οργανικού ή (και) φωνητικού συνόλου και έργα ηλεκτρονικής μουσικής. Εκτός των παραπάνω περιλαμβάνει 40 έργα μουσικής θεάτρου (ανάμεσά τους 17 αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες) που έχουν παιχτεί σε όλα τα ελληνικά φεστιβάλ και στο εξωτερικό. Περιλαμβάνει επίσης μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Εκτός όμως της θεατρικής του μουσικής, ελάχιστα έργα του έχουν παιχτεί. Ο ίδιος θεωρούσε ότι οι μηχανισμοί απομόνωσης ενός συνθέτη και του έργου του, αλλά και οι συμβιβασμοί για την υπαγωγή των μουσικών ιδεών στις διαδικασίες της λεγόμενης επιτυχίας, λειτουργούν ως άτυπη, αλλά απαγορευτική λογοκρισία των πρωτότυπων μουσικών ιδεών, με αποτέλεσμα την αποτελμάτωση του μουσικού πολιτισμού.

Είχε δημιουργήσει 6 πρωτότυπες σειρές ραδιοφωνικών εκπομπών (5 για την ελληνική ραδιοφωνία και 1 για τη ραδιοφωνία της Κύπρου). Τον Απρίλη του 1967 με πρωτοβουλία του διέκοψε τη ραδιοφωνική του εκπομπή «Τα Μουσικά Οργανα» (παραγγελία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας) ως διαμαρτυρία για την επιβολή της δικτατορίας. Επίσης, δημιούργησε μια πειραματική μέθοδο για τη διδασκαλία της μουσικής στο Δημοτικό Σχολείο πάνω σε εντελώς νέες βάσεις, είχε γράψει εκπαιδευτικά βιβλία κ.ά.

• Συλλυπητήρια για το θάνατο του Ν. Ρώτα εξέφρασαν η αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Φ. Πάλλη - Πετραλιά, ο υφυπουργός Π. Τατούλης και ο ΓΓ Χρ. Ζαχόπουλος.

Οι 46 παραγωγές - από τις οποίες οι πέντε ήταν της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας - με 71 παραστάσεις, δε στάθηκαν ικανές να φέρουν τα επιθυμητά εισιτήρια στο Φεστιβάλ Αθηνών το καλοκαίρι που μας πέρασε. Ούτε και η Επίδαυρος. Δε «συνέρευσαν τα πλήθη» από όλο τον κόσμο - που νόμιζαν κάποιοι ότι θα προσελκύσουν λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο έκοψε 93.674 εισιτήρια φέτος έναντι 114.929 θεατών πέρσι και 147.467 το 2002.

Το Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος της Επιδαύρου έκοψε φέτος 43.031 εισιτήρια έναντι 89.352 πέρυσι και 89.987 το 2002.

Το Ελληνικό Φεστιβάλ έκοψε συνολικά 160.321 εισιτήρια και εισέπραξε 4.341.317 ευρώ. Ηρώδειο: 3.160.560 ευρώ - Επίδαυρος: 984.466 ευρώ - και Μουσικός Ιούλιος (Μικρή Επίδαυρος): 3.904 εισιτήρια - 106.312 ευρώ. Ηχος και Φως (Ρόδος): 19.712 εισιτήρια - 89.979 εισιτήρια - 21.000 θεατές.

Πέρσι τα έσοδα ήταν 3.747.275,60 ευρώ και 3.534.340,50 ευρώ το 2002. Οσο για την αύξηση των εσόδων οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση της τιμής των εισιτηρίων που σε πολλές περιπτώσεις ήταν «απλησίαστα».

Στα απολογιστικά νούμερα του Ηρωδείου και της Επιδαύρου δε συμπεριλαμβάνονται οι παραγωγές της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, του Εθνικού Θεάτρου και του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.

Από τις παραστάσεις της Επιδαύρου τους περισσότερους θεατές συγκέντρωσαν τρεις παραστάσεις: «Ιππόλυτος» από το Εθνικό Θέατρο (13.300 εισιτήρια), «Πλούτος» με τον Λ. Λαζόπουλο (12.459) και «Λυσιστράτη» Εθνικού (12.198). Ακολουθούν, «Φιλοκτήτης» από το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας (8.109), «Ευμενίδες» από την Αννα Συνοδινού (6.306), «Τρωάδες» (5.303), «Ανδρομάχη» από το Αμφι-Θέατρο (4.397), «Μυρμηδόνες, Νηρηίδες, Φρύγες» από τον ΘOK (4.333), «Τραχίνιες» από KΘBE (2.785) και ιταλικές «Βάκχες» του Λούκα Ρονκόνι (2.124).

Τα περισσότερα εισιτήρια στο Ηρώδειο έφεραν ο Δ. Σαββόπουλος (8.332 εισ.), Γ. Νταλάρας (7.832), M. Θεοδωράκης (7.285), Μπαλέτο Σαν Φρανσίσκο (7.200), «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» από ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας (4.984), Κινέζικο υπερθέαμα (4.617) κ.ά.

Τέλος, στη Μικρή Επίδαυρο τα περισσότερα εισιτήρια έκοψε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης (1.417) και ακολουθούν Δόμνα Σαμίου (1.149), Καμεράτα (690), Ναταλία Μιχαηλίδου (495) και Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο (153).

Η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το λιβάδι που δακρύζει» θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα για τα φετινά Ευρωπαϊκά Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Οι νικητές θα ανακοινωθούν στις 11 Δεκέμβρη στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο της Βαρκελώνης.

Στα συγκεκριμένα βραβεία συμμετέχει κάθε ευρωπαϊκή χώρα με μία ταινία, η οποία διεκδικεί βραβείο στις κατηγορίες Καλύτερης Ευρωπαϊκής Ταινίας, Ευρωπαίου Σκηνοθέτη, Ηθοποιού, Σεναριογράφου, Διευθυντή Φωτογραφίας και Συνθέτη μουσικής. Στη συνέχεια, τα μέλη της Ακαδημίας ψηφίζουν και καταλήγουν σε 6 υποψηφιότητες σε κάθε κατηγορία.

Η ελληνική ταινία είναι υποψήφια σε τρεις κατηγορίες: Ευρωπαίου Σκηνοθέτη (Θόδωρος Αγγελόπουλος), Διευθυντή Φωτογραφίας (Ανδρέας Σινάνος) και Συνθέτη μουσικής (Ελένη Καραΐνδρου).