Με ενδιαφέροντα αφιερώματα, και για το μακαρθισμό, ξεκινά την Παρασκευή το 17ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, που διοργανώνει η «Ελευθεροτυπία», με την υποστήριξη του ΥΠΠΟ και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Οι προβολές - μέχρι τις 14/10 - θα γίνονται στον «Απόλλωνα» και στην «Αθηναΐδα» (από τις 8/10). Η αρχή θα γίνει με την «Αληθινή ζωή» του Πάνου Χ. Κούτρα.

Το φεστιβάλ περιλαμβάνει νέες ευρωπαϊκές και αφιερωματικές ταινίες. Φέτος της κριτικής επιτροπής προεδρεύει ο Μαξ φον Σίντοφ, ενώ μετέχει και τριμελής επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών (FIPRESCI).

Στα αφιερώματα περιλαμβάνονται: Ο σκηνοθέτης Κεν Ράσελ με τις ταινίες «Ερωτευμένες γυναίκες», «Ανεξέλεγκτες καταστάσεις», «Μάλερ», «Τόμι», «Billion Dollar Brain». Επίσης: Ο «άρχοντας» της ιταλικής κωμωδίας και σάτιρας Μάριο Μονιτσέλι με τις ταινίες «Ο κλέψας του κλέψαντος», «Οι εντιμότατοι φίλοι μου», «Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε», «Toto Cerca Casa», «Ο μεγάλος πόλεμος», «Ο ανθρωπάκος». Ο Ελία Καζάν με τις ταινίες «Μπούμερανγκ», «Πανικός στους δρόμους», «Συμφωνία κυρίων», «Πίνκι η μιγάς», «Πυρετός στο αίμα» και «America-America». Το γαλλικό φιλμ νουάρ με τις ταινίες «Αλφαβίλ» του Γκοντάρ, «Ο χαφιές» του Μελβίλ, «Ασανσέρ για δολοφόνους» του Λουί Μαλ, «Ο κόκκινος κύκλος» και «Bob Le Flambeur» του Μελβίλ, «Οι διαβολογυναίκες» του Ανρί Ζορζ Κλουζό, «Serie Noire» του Αλέν Κορνό, «Διαμέρισμα δολοφόνων» του Κώστα Γαβρά και «Le Cousin» του Αλέν Κορνό. Ο αντικομμουνιστικός μακαρθισμός στις ΗΠΑ με τις ταινίες «Ο νόμος των γκάνγκστερ» του Αβραάμ Πολόνσκι, «Ο Τζόνι πήρε το όπλο του» του Ντάλτον Τράμπο, «Αποστολή στη Μόσχα» του Μάικλ Κέρτιζ, «Η βιτρίνα» του Μάρτιν Ριτ, «Γυμνή πόλη» του Ζυλ Ντασσέν, «Διασταυρούμενα πυρά» του Εντουαρντ Ντμίτρικ, «Το αλάτι της γης» του Χέρμπερτ Τζ. Μπίμπερμαν.

Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στην ελληνική λογοκρισία με την έκθεση «Η λογοκρισία ταινιών στην Ελλάδα» (1-9/10, Στοά του Βιβλίου), που θα περιλαμβάνει επίσημες αποφάσεις της Επιτροπής Λογοκρισίας, άρθρα εφημερίδων και φωτογραφικό υλικό, ενώ θα προβληθούν οι ταινίες που υπέφεραν από τους λογοκριτές: «Καγκελόπορτα» του Δημήτρη Μακρή, «Τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορτσέζε, «Woodstock», «Πάγος» του Ρόμπερτ Κρέιμερ και «Ρόδα» του Θόδωρου Αδαμόπουλου.

Σε πανελλήνια πρεμιέρα θα προβληθούν, μεταξύ άλλων, οι ταινίες: «Ο Ανθρωπος της Μαντζουρίας» του Τζόναθαν Ντέμι, «De-Lovely» του Εργουιν Γουίνκλερ, «Η Ζωή είναι ένα Θαύμα» του Κουστουρίτσα, «Ae Fond Kiss» του Κεν Λόουτς, «Σαλώμη» του Κάρλος Σάουρα κ.ά. Από ελληνικής πλευράς θα προβληθεί η νέα ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Delivery» που συμμετείχε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας.

Στο διαγωνιστικό πρόγραμμα θα παρουσιαστούν 10 νέες ευρωπαϊκές ταινίες. Στο αφιέρωμα στον Μαξ φον Σίντοφ θα προβληθούν οι ταινίες «Η έβδομη σφραγίδα» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν και «Πέλε ο κατακτητής» του Μπιλ Ογκουστ. Τέλος, στο τμήμα «αναπαλαιωμένων κλασικών ταινιών» θα προβληθούν: «Γατόπαρδος» - Λουκίνο Βισκόντι, «Γη ποτισμένη με ιδρώτα» - Μεχμπούμπ Χαν, «Γιοζίμπο» - Ακίρα Κουροσάβα, «Ερωτες Μιας Ξανθιάς» - Μίλος Φόρμαν και η γερμανική βουβή εξπρεσιονιστική ταινία «Ο δρόμος χωρίς χαρά» του Παμπστ.

Στα 50χρονα των Επιδαυρίων και του Φεστιβάλ Αθηνών αφιερώνεται ο φετινός γιορτασμός της «Ημέρας του Ηθοποιού» που θα πραγματοποιηθεί (4/10, 8 μ.μ.) στο Ηρώδειο. Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν ζωντανά ολιγόλεπτα αποσπάσματα αρχαίων τραγωδιών και κωμωδιών, ενώ η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, με 65 μουσικούς και μαέστρο τον Ανδρέα Πυλαρινό, θα αποδώσει αποσπάσματα έργων Ελλήνων μουσουργών για παραστάσεις αρχαίου δράματος.

Στην οργανωτική ομάδα της εκδήλωσης μετέχει ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος, ενώ το συντονισμό της ανέλαβε ο σκηνοθέτης Σπύρος Ευαγγελάτος. Αποσπάσματα θα ερμηνεύσουν οι ηθοποιοί: Αντιγόνη Βαλάκου, Αντώνης Θεοδωρακόπουλος, Χρήστος Καλαβρούζος, Θύμιος Καρακατσάνης, Κώστας Καστανάς, Φιλαρέτη Κομνηνού, Εύα Κοταμανίδου, Αννα Συνοδινού, Λήδα Τασοπούλου, Νικήτας Τσακίρογλου.

Ο πρόεδρος του ΣΕΗ, Βασίλης Κολοβός, σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου θύμισε ότι το 2002, το ΔΣ του ΣΕΗ και η οργανωτική επιτροπή, αναβίωσε, μετά από 36 χρόνια σιωπής, την «Ημέρα του Ηθοποιού». Η αναβίωσή της στόχευε στην παγίωση «στη συνείδηση του λαού ότι ο ηθοποιός, πέρα από λειτουργός αισθητικής και πνευματικής καλλιέργειας είναι πάντα παρών στις επάλξεις των αγώνων του λαού». Η γιορτή καθιερώθηκε από το ΣΕΗ το 1956. Δυστυχώς, η ανώμαλη πολιτική περίοδος 1965-1966 και έπειτα η επτάχρονη δικτατορία έγιναν αιτία διακοπής του θεσμού.

«Το 2003 έγινε το δεύτερο βήμα... Δεν υπάρχουν λόγια να αποδώσουν το μέγεθος της προσφοράς των Ελλήνων ηθοποιών, οι οποίοι αφιέρωσαν κάθε σωματική και πνευματική ικμάδα για τη θεμελίωση και τη διεθνή ακτινοβολία των Επιδαυρίων και του Φεστιβάλ Αθηνών, και μαζί με αυτούς και οι εμπνευσμένοι δάσκαλοι: σκηνοθέτες, μεταφραστές, μουσικοί, ενδυματολόγοι, σκηνογράφοι, χορογράφοι. Εκατοντάδες αφανείς μαστόροι που δημιουργούσαν πίσω από τη σκηνή τις παραστάσεις. Για όλους αυτούς ετοιμάσαμε τη φετινή μας γιορτή», τόνισε ο Β. Κολοβός.

Ο πρόεδρος του ΣΕΗ ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στην προετοιμασία της γιορτής, και σημείωσε ότι οι δυο πενηντάχρονοι θεσμοί είναι η «πιο σημαντική κατάθεση υπέρ του πολιτισμού μας» και τόνισε ότι σ' αυτούς τους θεσμούς οι Ελληνες ηθοποιοί «έδειξαν και απέδειξαν ότι ο ηθοποιός μέσα από τη σκηνική πράξη, δίνει μορφή και υπόσταση στη συνείδηση όσων μπόρεσαν ή μπορούν να επικοινωνούν μαζί του».