Ευχάριστη έκπληξη της περιόδου χαρακτηρίστηκε η ΤΣΣΚΑ, που υποδέχεται την Πέμπτη τον Ολυμπιακό στο πλαίσιο της ημιτελικής φάσης του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος. Στο ξεκίνημα της περιόδου κανείς δεν την υπολόγιζε στα φαβορί. Πρώτη την πλήρωσε η γαλλική Αντίμπ και στη συνέχεια ο ΠΑΟΚ. Κι όμως οι Ρώσοι είχαν προειδοποιήσει ότι επανέρχονται με αξιώσεις στο προσκήνιο. Το 1993 αθόρυβα έφτασαν στον τελικό του "Ευρωμπάσκετ" και ένα χρόνο αργότερα στον τελικό του "Μουντομπάσκετ". Αν ο Ολυμπιακός εφησυχάσει με το αβαντάζ έδρας που διαθέτει, κακό του κεφαλιού του.

Η ομάδα του Στάνισλαβ Ερέμιν, βαδίζει στο δρόμο που χάραξε η Γιουγκοπλάστικα στα τέλη της δεκαετίας του 80 και η Παρτιζάν πριν την τιμωρία των Σέρβων από τη ΦΙΜΠΑ. Ομάδα συνόλου, κέρδισε τις εντυπώσεις και τα κολακευτικά σχόλια των αντιπάλων της. "Οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ παίζουν σήμερα ίσως το καλύτερο μπάσκετ στην Ευρώπη, εκρηκτικό, επιθετικό" δηλώνει ο προπονητής της Ρεάλ Ζ. Ομπράντοβιτς. Την ίδια άποψη υποστηρίζει και ο Χ. Μπιριούκοφ. "Στο παιχνίδι της ΤΣΣΚΑ υπάρχει το απρόβλεπτο που τόσο εκτιμάται στο μπάσκετ. Επιπλέον έχει έναν απ' τους καλύτερους πλέι μέικερ όπως είναι ο Καράσεφ", υπογράμμισε μετά την ήττα της ομάδας του στη Μόσχα. Περισσότερο εντυπωσιασμένος από το παιχνίδι της ομάδας του ρώσικου στρατού είναι ένας πρώην παίκτης της. Ο Λιθουανός Ρ. Κουρτινάιτις που με τα χρώματά της κατέκτησε το πρωτάθλημα ΕΣΣΔ το 1983. "Οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ παίζουν το πιο θεαματικό μπάσκετ στην Ευρώπη. Είναι όλοι τους πρωτοκλασάτοι και σε ένα δυο χρόνια, όταν θα αποκτήσουν πείρα, θα μπορούν να κερδίσουν οποιοδήποτε ευρωπαϊκό τουρνουά".

Στρατιωτικοί με γαλόνια στο σύνολό τους οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ εκτός των Βαντέεφ, Σπιριντόνοφ που είναι απλοί οπλίτες, αμφισβήτησαν την... επανάστασή τους, χάνοντας στη Λισαβόνα από την Μπενφίκα με 80-102. Ο Στ. Ερέμιν έχει τη δική του άποψη για την αποτυχία. "Είχαμε προγραμματίσει μια κάμψη στα τέλη Δεκέμβρη με αρχές Γενάρη. Ετσι κι έγινε. Η πτώση ήταν όμως λίγο μεγαλύτερη, γιατί έπαιξαν άσχημα οι Αμερικανοί μας κι επειδή αρρώστησαν κάποιοι παίκτες μας. Το ψυχολογικό άλμα έγινε με την αποχώρηση των Εβανς και Εντι. Τα παιδιά μας λες και ξύπνησαν" δήλωσε στη ρώσικη εφημερίδα "Σπορτ Εξπρές". Οι δυο Αμερικανοί όταν αντιλήφθηκαν ότι τα αφεντικά τους δεν είναι ικανοποιημένα με το παιχνίδι τους, απαίτησαν εξόφληση των υπόλοιπων πέντε μηνών για να συνεχίσουν. Οι Ρώσοι δεν έχασαν την ευκαιρία, τους έστειλαν σπίτι τους και το θαύμα έγινε. Με τέσσερις νίκες στο φινάλε απ' τις οποίες οι δύο εκτός έδρας, βρέθηκαν στην ημιτελική φάση της διοργάνωσης. Αν διέθεταν ένα κλασικό σέντερ τύπου Βράνκοβιτς, Σαμπόνις ή Τάρλατς θα συγκαταλέγονταν στα φαβορί για την κατάκτηση του κυπέλλου. Εστω κι έτσι όμως ο Σεργκέι Πανόφ δεν ανησυχεί. "Και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του Τορόντο παίξαμε χωρίς ψηλό, αλλά νικήσαμε μία από τις ισχυρότερες ομάδες όπως είναι η Κροατία των Κούκοτς, Ράτζα" υποστηρίζει. Ο Στ. Ερέμιν τόλμησε μάλιστα να υποστηρίξει, ότι νίκησαν στη Σλοβενία την Ολύμπια, επειδή προτιμούσαν να αντιμετωπίσουν τον Ολυμπιακό παρά τη Λιμόζ. Οι μόνοι αρμόδιοι να τους αποδείξουν ότι έκαναν λάθος είναι οι παίκτες του Ολυμπιακού. Ειδικότερα ο Αλεξάντερ Βολκόφ που συνδέεται συναισθηματικά με την ΤΣΣΚΑ. Ο Ουκρανός φόρεσε για δύο χρόνια τη φανέλα της κατακτώντας ισάριθμα πρωταθλήματα, ενώ οφείλει να αποδείξει και στον Σεργκέι Μπέλοφ ότι κακώς δεν τον υπολογίζει για την εθνική ομάδα της Ρωσίας.

Γιάννης ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

Δεν ήταν μόνο η είδηση αυτή καθ' αυτή που συγκλόνισε την αμερικανική κοινωνία. Οι ανάλογες ομολογίες του Αρθουρ Ας και του Μάτζικ Τζόνσον είχαν προετοιμάσει το έδαφος. Εκείνο που σόκαρε περισσότερο ήταν μια λεπτομέρεια της είδησης. Ο Γκρεγκ Λουγκάνις δημοσιοποιώντας από τη μικρή οθόνη ότι εδώ και επτά χρόνια πάσχει από AIDS, αποκάλυψε ταυτόχρονα, ότι γνώριζε για την ασθένειά του ακόμα και τη στιγμή που το αίμα του πλημμύρισε την πισίνα της Σεούλ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988.

"Σε κείνα τα κλάσματα του δευτερολέπτου που κατάλαβα ότι κατά την κατάδυση χτύπησα άσχημα το κεφάλι μου στο βατήρα, το μόνο πράγμα που πρόλαβα να σκεφτώ ήταν να βάλω το χέρι στην πληγή και να βγω γρήγορα από το νερό. Μόλις βγήκα και είδα μπροστά μου το γιατρό παρέλυσα από το φόβο. Λάθος; Ισως..." αφηγήθηκε ο συμπαθής πρωταθλητής στην πολύκροτη τηλεοπτική εμφάνισή του. Αμέσως ξέσπασε στις ΗΠΑ εμφύλιος πόλεμος.

Λάθος που δε μαρτύρησε τότε την ασθένειά του ή όχι; Με ποιο δικαίωμα έθεσε σε κίνδυνο τους συναθλητές του και τον γιατρό Πάφελ; Η Αμερική διχάστηκε. Πρωτοσέλιδα, εκπομπές, άρθρα. Επώνυμοι και ανώνυμοι βρήκαν βήμα να πουν την άποψή τους. Αλλες απόψεις ήταν κατευναστικές όπως εκείνη του διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος κατά του AIDS Μπρους Νταν,που είπε ότι ο φόβος από δυο σταγόνες αίματος είναι αστήριχτος, άλλες δε ήταν ακραίες, όπως της εφημερίδας "Ντέιλι Νιους", που αναρωτήθηκε στον τίτλο της "πώς μπορεί κανείς να προβάλλεται στα ΜΜΕ, όταν είναι γκέι"!

Ας κρατήσουμε την ανθρωπιά και την ευαισθησία της άποψης του αθλητή Μπράιαν Μαρκ Μπράτσοου,που έπεσε στη ματωμένη πισίνα αμέσως μετά τον Λουγκάνις εκείνη τη μέρα στη Σεούλ: "Δεν πιστεύω, ότι εκείνη τη στιγμή ο Γκρεγκ θα μπορούσε να αντέξει την κατακραυγή, που θα ακολουθούσε την αποκάλυψή του". Και ας υπογραμμίσουμε το μήνυμα του ίδιου του Λουγκάνις: "Μισώ το AIDS, όχι τη ζωή".

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Γκρεγκ Λουγκάνις δεν αισθάνεται πια το μεγαλείο του διάσημου Ολυμπιονίκη των καταδύσεων. Οποιος μάλιστα μάθαινε την ιστορία του θα συμφωνούσε ότι δεν το αισθάνθηκε ποτέ. Ούτε καν τότε που σάρωνε το μετάλλια. Γόνος πατέρα από τη Σαμόα και μητέρας από τη Βόρεια Ευρώπη εγκαταλείφθηκε, ενώ ήταν ακόμη βρέφος. Τον υιοθέτησε η μεσοαστική οικογένεια του ελληνικής καταγωγής Λουγκάνις. Τα προβλήματα όμως δε σταμάτησαν. Στο σχολείο του Σαν Ντιέγκο οι συμμαθητές του δεν έπαψαν να σχολιάζουν το σκούρο χρώμα του δέρματός του και τη δυσλεξία του. Η διαφυγή στα φυσικά προσόντα ήταν η μόνη πράξη που του έδωσε λίγη χαρά. "Με τις καταδύσεις αισθάνθηκα για πρώτη φορά καλύτερος σε κάτι. Κάτι που μου χάριζε θαυμασμό και θερμότητα". Παροδική η χαρά. Οταν ανακάλυψε τις ομοφυλοφιλικές τάσεις του έπεσε σε νέα φουρτουνιασμένη πισίνα. Ο Τομ δεν ήταν εντάξει μαζί του. "Η σχέση μου με τον Τομ έγινε κάτω από τον οιωνό της ψυχολογικής κακομεταχείρισης" λέει ο ίδιος. Και αυτή η σχέση κράτησε 12 χρόνια.

Το 1988 ο Γκρεγκ μαθαίνει ότι ο Τομ πάσχει από AIDS. Εσπευσε αμέσως να κάνει εξετάσεις και βρίσκει ότι πάσχει κι αυτός. Συγκλονίστηκε αλλά επέζησε και επιζεί. Βρήκε μάλιστα τη δύναμη να στεφθεί ακόμα και χρυσός Ολυμπιονίκης. Στην περίπτωση Λουγκάνις είναι μοιραία η μεταφορά της φράσης του Αμερικανού συγγραφέα Ρόμπερτ Κόλινς ότι "μια ζωή που τελειώνει με μια τραγωδία, πολύ συχνά έχει αρχίσει με τον ίδιο τρόπο". Ομως ο Γκρεγκ είναι δυνατός. Δε θα τελειώσει τη ζωή. Επιχείρησε να της δώσει τέλος παίρνοντας χάπια αλλά απέτυχε... Σαρκάζει την απόπειρά του και λέει: "Δεν είμαι ικανός ούτε να πεθάνω".

Για πρώτη φορά στη Λαμία και για τέταρτη φορά εκτός Αθηνών, διεξάγεται ο τελικός κυπέλλου. Το Παναθηναϊκό Στάδιο (4), το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (9), το Αλεξάνδρειο (3) και το γυμναστήριο της Γλυφάδας (1), είχαν την τιμητική τους στους προηγούμενους 19 τελικούς.

Ο Αρης είναι η ομάδα με τις περισσότερες διακρίσεις. Σε 8 συμμετοχές κατέκτησε 6 φορές το τρόπαιο. Ακολουθεί ο Ολυμπιακός με 5 κύπελλα σε 8 παρουσίες σε τελικό και ο Παναθηναϊκός που έφυγε μόνο μία φορά ηττημένος στις 6 συμμετοχές του σε τελικό. Από μία φορά έχουν κατακτήσει το κύπελλο ΠΑΟΚ, Πανιώνιος και ΑΕΚ. Ο ΠΑΟΚ έχει μάλιστα μια άσχημη παράδοση στη διοργάνωση, καθώς απέτυχε 5 φορές να κατακτήσει το κύπελλο. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή του 1991. Επέστρεψε από τη Γενεύη κυπελλούχος Ευρώπης και έχασε στο στάδιο Ειρήνης και Φιλίας από τον Πανιώνιο με 73-70.

Οι 19 Τελικοί

1976 Ολυμπιακός - ΑΕΚ81-69

1977 Ολυμπιακός - Πανιώνιος 103-88

1978 Ολυμπιακός - ΑΕΚ83-72

1979 Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός 79-72

1980 Ολυμπιακός - ΑΕΚ85-80

1981 ΑΕΚ - Ηρακλής 84-78

1982 Παναθηναϊκός - ΠΑΟΚ 66-63

1983 Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός 72-62

1984 ΠΑΟΚ - Ηρακλής74-70

1985 Αρης - Παναθηναϊκός 86-70

1986 Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός 88-78

1987 Αρης - Πανελλήνιος 110-70

1988 Αρης - ΑΕΚ84-71

1989 Αρης - ΠΑΟΚ 91-86

1990 Αρης - ΠΑΟΚ 75-62

1991 Πανιώνιος - ΠΑΟΚ73-70

1992 Αρης - ΑΕΚ74-62

1993 Παναθηναϊκός - Αρης 96-89

1994 Ολυμπιακός - Ηρακλής63-51

199518.45: Μικρός τελικός

###### 21.00: Μεγάλος τελικός