Copyright 2021 The Associated

Από την κοινή συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη στον Λευκό Οίκο

Για «γεμάτη ατζέντα που έχουμε μπροστά μας», περιλαμβανομένης της «διαρκούς φιλίας» των δύο χωρών, έκανε λόγο ο Μπάιντεν, την «ανυπομονησία να εμβαθύνουμε ξανά τη σχέση μας» εξέφρασε η Μέρκελ, αποτυπώνοντας την προσπάθεια ΗΠΑ και Γερμανίας να βρουν συμβιβασμούς στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, με το βλέμμα στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό κύρια με την Κίνα και τη Ρωσία.

Είχε προηγηθεί συνάντηση της Μέρκελ και με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις, στην οποία, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, οι δύο πλευρές μοιράστηκαν την κοινή επιθυμία για ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου μετά από τη συνάντηση Μπάιντεν - Μέρκελ, ο Αμερικανός Πρόεδρος ευχαρίστησε την καγκελάριο επειδή εργάστηκε πάντα, όπως είπε, για «μια ακέραια, ελεύθερη και ειρηνική Ευρώπη». Ανέφερε ότι συζήτησαν «μια ευρεία κατηγορία θεμάτων», με στόχο πώς «θα ηγηθούμε με βάση τις αξίες» και τις «δημοκρατικές αρχές μας», σε μια περίοδο που δυνάμεις όπως η Κίνα παρεμβαίνουν σε άλλη κατεύθυνση. Μεταξύ άλλων υπογράμμισε ότι επανέλαβε τις «ανησυχίες» του για τον αγωγό «Nord Stream 2», ενώ πρόσθεσε ότι «στεκόμαστε μαζί στην υπεράσπιση των συμμάχων μας στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα».

Από τη μεριά της η Μέρκελ, επαναλαμβάνοντας ότι «δεν είμαστε απλά εταίροι και σύμμαχοι, είμαστε και φίλοι», μίλησε για μια «κρίσιμη περίοδο», κατά την οποία η «αφοσίωση» των δύο πλευρών στη συνεργασία τους πρέπει να μεταφραστεί και σε «πρακτικά βήματα». Αναγνώρισε «διαφορετικές αξιολογήσεις» στο θέμα του «Nord Stream 2», «καθησυχάζοντας» ωστόσο ότι για το Βερολίνο η Ουκρανία (που παρακάμπτεται με τον εν λόγω αγωγό) «παραμένει χώρα μετάβασης» για τη μεταφορά Ενέργειας (του ρωσικού αερίου) και έχει κάθε δικαίωμα στην «εδαφική ακεραιότητα». Σχετικά με την Κίνα, είπε ότι συζητήθηκαν πεδία συνεργασίας αλλά και ανταγωνισμού μαζί της, μιλώντας για «πολλές προκλήσεις» που έχει η αντιμετώπισή της, ενώ επανέλαβε κι αυτή τη «δέσμευση» Βερολίνου και Ουάσιγκτον στις «ελεύθερες δημοκρατικές κοινωνίες».

Οι δύο πλευρές κατέληξαν στη «Διακήρυξη της Ουάσιγκτον», που μεταξύ άλλων τονίζει την «κοινή δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές» και στην «υπεράσπιση ενός ανοιχτού κόσμου», ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην «καθοριστική σημασία της ελευθερίας στη ναυσιπλοΐα και στις νόμιμες υπερπτήσεις».

Το κείμενο της Διακήρυξης όπως και η ανακοίνωση για την «Εταιρική Σχέση ΗΠΑ - Γερμανίας για το Κλίμα και την Ενέργεια» μπορεί να μην περιλαμβάνουν ονομαστικές αναφορές στην Κίνα και τη Ρωσία, ωστόσο «φωτογραφίζουν» καθαρά τον ανταγωνισμό με το Πεκίνο και τη Μόσχα.

Εξάλλου, και η Σύνοδος ΕΕ - ΗΠΑ είχε αναδείξει πολύ καθαρά ότι βασική αφετηρία των εκατέρωθεν προθέσεων για ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας είναι πρώτα απ' όλα η γοργή ισχυροποίηση της Κίνας, απέναντι στην οποία βέβαια οι προσεγγίσεις των δύο πλευρών έχουν διαφορές. Ενόψει της τότε Συνόδου, ο Μπάιντεν τόνιζε ότι «ο κόσμος έχει αλλάξει εντελώς», εμφανίζοντας τη συνεργασία ΕΕ - ΗΠΑ ως την «καλύτερη απάντηση για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών». Ο δε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, είχε εκτιμήσει ότι μετά την ανάδειξη της κυβέρνησης Μπάιντεν «έχουμε και πάλι έναν πολύ ισχυρό εταίρο για την προώθηση της πολυμερούς προσέγγισης» και διαπίστωνε την «ευκαιρία» να υιοθετηθεί «μια πιο προληπτική προσέγγιση μπροστά στην άνοδο της Κίνας και τη ρωσική επιθετικότητα».

Μπροστά δε στην άφιξη Μέρκελ στην Ουάσιγκτον, δημοσιεύματα υπενθύμιζαν ότι την επομένη της ορκωμοσίας Μπάιντεν, η καγκελάριος επισήμαινε στα ΜΜΕ: «Μην θεωρήσετε ότι θα υπάρχει μόνο αρμονία μεταξύ μας...».

«Αγκάθια» στην «αρμονία» αποτελούν μεταξύ άλλων ο αγωγός «Nord Stream 2» και τα «όρια» στις μπίζνες του Βερολίνου με τη Ρωσία, οι όροι της εμπορικής συνεργασίας ΕΕ - ΗΠΑ (ενόσω π.χ. δασμοί παραμένουν σε μια σειρά προϊόντα). Σημειωτέον ότι και στη συνάντηση η Μέρκελ έθεσε το θέμα της διατήρησης ταξιδιωτικών περιορισμών για τους Ευρωπαίους προς τις ΗΠΑ, για το οποίο ο Μπάιντεν είπε ότι «αξιολογούμε» πότε μπορούν αυτοί να αρθούν.

Αναλυτής του αμερικανικού πανεπιστημίου «Τζον Χόπκινς» δήλωσε στο CNN ότι «ξεκάθαρα η Γερμανία θέλει να προχωρήσει με τον "Nord Stream 2" αλλά και θέλει να διαβεβαιώσει τις ΗΠΑ ότι δεν θα δώσει στον Πούτιν την ευκαιρία να εκβιάσει την ΕΕ...». Ακόμα ότι «οι Γερμανοί ελπίζουν να πάρουν ένα βασικό σήμα "προχωράτε" από τις ΗΠΑ (σ.σ. στο θέμα του "Nord Stream 2"), με αντάλλαγμα μια δέσμευση ότι οι ΗΠΑ μπορούν να αυξήσουν τις εξαγωγές LNG στην Ευρώπη, αλλά και θα θελήσουν να αποφύγουν έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο με την Κίνα, με την οποία το Βερολίνο έχει τα δικά του σημαντικά εμπορικά συμφέροντα».

Ο δε πρώην Αμερικανός πρέσβης στο Βερολίνο Τζον Εμερσον δήλωσε στο «Reuters» ότι για την Ουάσιγκτον η συγκεκριμένη σχέση είναι «αναντικατάστατη», δεδομένου του ρόλου της Γερμανίας ως της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης και της ιδιότητάς της ως μέλους του ΝΑΤΟ, αλλά και για την «οικοδόμηση γεφυρών» για την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική.

Εναν μήνα μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης συνασπισμού στο Ισραήλ, που από την πρώτη στιγμή χαιρετίστηκε από την κυβέρνηση Μπάιντεν και από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων της έσπευσε να δώσει σαφή δείγματα για την αταλάντευτη συνέχιση του εγκλήματος κατά του παλαιστινιακού λαού, φαίνεται να αναπτύσσεται ξανά μια έντονη διπλωματική κινητικότητα γύρω από το Παλαιστινιακό.

Οι ΗΠΑ, που επί δεκαετίες στηρίζουν την κατοχή της Παλαιστίνης και την επίθεση κατά του παλαιστινιακού λαού, επιδιώκουν να «φρεσκάρουν» ξανά τον «διαμεσολαβητικό» τους ρόλο, αφού η προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ «έτρεξε» την αναβάθμιση των σχέσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και μοναρχίες του Κόλπου και του αραβικού κόσμου, παρακάμπτοντας την επίλυση του Παλαιστινιακού.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε από τις 12 Ιούλη σε Ισραήλ και Δυτική Οχθη τον βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για τις ισραηλινο-παλαιστινιακές υποθέσεις, Χάντι Αμρ, για να εκτιμήσει καλύτερα το έδαφος, πραγματοποιώντας επαφές με στελέχη της κυβέρνησης του Παλαιστίνιου Προέδρου Μ. Αμπάς (στο φόντο και των πρόσφατων κινητοποιήσεων Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη μετά το θάνατο υπό κράτηση του Ν. Μπανάτ) καθώς και με αξιωματούχους της νέας ισραηλινής κυβέρνησης. Σημειώνεται εδώ πως κατά τις συναντήσεις που είχε αυτήν τη βδομάδα στις Βρυξέλλες σε ΝΑΤΟ και ΕΕ ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γ. Λαπίντ, επισήμανε τις «θεμελιώδεις διαφορές» μεταξύ των κομμάτων που συναπαρτίζουν τη νέα κυβέρνηση σε ό,τι αφορά το Παλαιστινιακό, ενώ ανέφερε ότι «δεν υπάρχει πιθανότητα για λύση δύο κρατών».

Ο σχεδιασμός των ΗΠΑ για νέο παζάρι στο Παλαιστινιακό συμπεριλαμβάνει και την Ιορδανία, με τη σημασία που αυτή έχει για τα αμερικανο-ισραηλινά γεωπολιτικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε προ δύο βδομάδων συνάντηση στο Αμμάν ανάμεσα στον Ιορδανό βασιλιά, Αμπντάλα Β', και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Ν. Μπένετ, μετά τη συμφωνία για εξομάλυνση των διμερών τεταμένων σχέσεων και έπειτα από την πρόσφατη απόφαση του Ισραήλ να χορηγήσει έως τον Δεκέμβρη 50 εκατ. κ.μ. νερού στην Ιορδανία. Τη Δευτέρα, εξάλλου, ο Ιορδανός βασιλιάς επισκέπτεται τις ΗΠΑ, όντας ο πρώτος Αραβας ηγέτης που θα συναντήσει τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο.

Στην «εξίσωση» προστίθεται το πρόσφατο τριήμερο ταξίδι του Παλαιστίνιου Προέδρου, Μ. Αμπάς, στην Τουρκία, καθώς και η επακόλουθη 40λεπτη τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου ομολόγου του, Ρ. Τ. Ερντογάν, με τον Ισραηλινό Πρόεδρο, Ισαάκ Χέρτζογκ. Η Αγκυρα επιχειρεί να κατοχυρώσει ενισχυμένο «μεσολαβητικό» ρόλο, για να προωθήσει τα γεωπολιτικά συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης, «διαφημίζοντας» σε αυτό το πλαίσιο τις καλές σχέσεις που διατηρεί ταυτόχρονα με την Παλαιστινιακή Αρχή και την «Χαμάς» στη Γάζα. Οι ανακοινώσεις μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν - Χέρτζογκ, για τη «μεγάλη δυνατότητα συνεργασίας σε πολλούς τομείς» μεταξύ Τουρκίας - Ισραήλ, η αναφορές του εκπροσώπου του ΑΚΡ για τη δυνατότητα για «αμοιβαία επωφελείς εξελίξεις», προστίθενται στη «μεγάλη εικόνα» της ευρύτερης περιοχής.

Στο πλαίσιο αυτής της κινητικότητας, στο προσκήνιο τίθεται και το σενάριο για μια συνάντηση του Παλαιστίνιου Προέδρου με τον Ισραηλινό ομόλογό του. Διπλωματικές πηγές που επικαλείται ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοσταθμός ΚΑΝ προέβλεπαν πως αυτή μπορεί να συμβεί «σύντομα».