Οι κίνδυνοι για το ίδιο το έργο, αλλά και για την εικόνα της ευρύτερης περιοχής, μετά την ολοκλήρωσή του, αναδείχτηκαν στη συζήτηση για το κτιριολογικό πρόγραμμα του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, στην προχθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, παρόντος και του Δ. Παντερμαλή, που κατέθεσε το κτιριολογικό πρόγραμμα εκ μέρους του Οργανισμού ΝΜΑ, του οποίου προεδρεύει.

Το κτιριολογικό πρόγραμμα (εγκρίθηκε στα κεντρικά του σημεία) και η μελέτη διαμόρφωσης του αρχαιολογικού χώρου στο οικόπεδο Μακρυγιάννη, όπου θα χτιστεί το μουσείο (η οποία εγκρίθηκε από το ΚΑΣ την περασμένη εβδομάδα) αποτελούν, αφ' ενός, τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να έχουν οι διαγωνιζόμενοι αρχιτέκτονες για να συντάξουν τις μελέτες τους και, αφ' ετέρου, τα βασικά κριτήρια, ιδίως το κτιριολογικό, με τα οποία θα εξεταστούν οι αρχιτεκτονικές μελέτες.

Ωστόσο, τα κριτήρια αυτά, τα οποία διαμορφώθηκαν με βάση τις παρατηρήσεις του ΚΑΣ, είναι δύσκολο έως αδύνατο να ελεγχθούν από το συμβούλιο. Κι αυτό, διότι η επιτροπή κρίσης των μελετών είναι πιθανό να εγκρίνει μια μελέτη με βάση τη δική της φιλοσοφία και όχι αυτήν του ΚΑΣ. Γεγονός, που προκάλεσε το εξής ερώτημα από μέλος του συμβουλίου: «Ποιος θα κρίνει τις προτάσεις και πώς το ΚΑΣ θα εγκρίνει, τελικά, χωρίς να κρίνει;».

Το πρόβλημα δεν είναι θεωρητικό. Η πείρα δείχνει πως οι μελετητές παρουσιάζουν συνήθως στο συμβούλιο μαξιμαλιστικές προτάσεις («για ευνόητους λόγους», όπως παρατήρησε η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ, Λίνα Μενδώνη), σε αντίθεση με τους, συνήθως μινιμαλιστικούς, όρους που θέτει το ΚΑΣ, το οποίο πολλές φορές βρίσκεται προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Πολύ περισσότερο, που στο συγκεκριμένο έργο «παίζονται» πολλά δισεκατομμύρια και κάθε τετραγωνικό μέτρο παραπάνω αυξάνει ...το κόστος. Γι' αυτό το ΚΑΣ ανάλωσε πολύ χρόνο για να δώσει σαφείς προδιαγραφές, ισορροπώντας, παράλληλα, με την ανάγκη ελεύθερης έκφρασης της αρχιτεκτονικής δημιουργικότητας.

Το άλλο μεγάλο ζήτημα που ακούστηκε μεν στο ΚΑΣ, προσπεράστηκε δε αμέσως, είναι το θέμα της χωροθέτησης του μουσείου, που έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. Ενα τέτοιο μουσείο στου Μακρυγιάννη θα τινάξει στα ύψη την αξία της γης στην περιοχή, γι' αυτό και ζητήθηκε από μέλος του ΚΑΣ η συμβολή του ΥΠΕΧΩΔΕ στην αναδιοργάνωση του χώρου. Το κυκλοφοριακό που θα χειροτερέψει και οι κάθε είδους τουριστικές επιχειρήσεις που θα «ξεφυτρώσουν» γύρω από το μουσείο - καθώς και η κερδοσκοπία της γης που έπεται σε τέτοιες περιπτώσεις - είναι μια απειλή που δεν ενοχλεί ...όσους θα έπρεπε. Σε κάθε περίπτωση και παρά τις εκρήξεις ενθουσιασμού για το έργο, η - θεμιτή - επιμονή του ΚΑΣ να καταστήσει σαφές πως θέλει «μικρό» κτίριο, εμπεριέχει, ίσως, τη σιωπηλή παραδοχή της απόλυτα ορθής άποψης ότι για το ΝΜΑ δεν έπρεπε να επιλεγεί το οικόπεδο Μακρυγιάννη.

Σύμφωνα τώρα με τις γενικές κατευθύνσεις της μελέτης, όπως παρουσιάστηκαν από τον Δ. Παντερμαλή, το ΝΜΑ θα είναι κατ' εξοχήν μουσείο των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, «προσανατολισμένο» θεματικά στην Ακρόπολη. Οι μελετητές πρέπει να λάβουν υπόψη το κτίριο Βάιλερ, το μετρό και το Βράχο της Ακρόπολης, αλλά η μορφή του κτιρίου δε χρειάζεται να είναι αναγκαστικά κλασικιστική, αλλά συμβατή με το περιεχόμενο.

Οι άλλες ιστορικές φάσεις της Ακρόπολης θα εκτίθενται με περιοδικές εκθέσεις σε αίθουσα που προβλέπεται γι' αυτό το σκοπό, ενώ τα εργαστήρια, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και η διοίκηση θα στεγαστούν στο Βάιλερ. Οι μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι θα καταλαμβάνουν έκταση 7.200 τ.μ., ενώ τα ευρήματα της ανασκαφής του οικοπέδου θα αποτελούν ξεχωριστό έκθεμα, έκτασης 2.200 τ.μ. Εκτός της ανασκαφής, δεσμευτική για τους αρχιτέκτονες είναι και η αίθουσα της ζωοφόρου του Παρθενώνα (3.500 τ.μ.), που σε έναν τοίχο της (21Χ60 μ.) θα τοποθετηθούν τα «Ελγίνεια». Εδώ υπάρχει πρόβλημα, αφού, βασική φιλοσοφία του μουσείου είναι να μην αναμειχθούν πρωτότυπα με αντίγραφα εκθέματα, αλλά ουδείς γνωρίζει πώς θα καλυφθεί αυτός ο τοίχος, αν οι Αγγλοι δεν επιστρέψουν τα γλυπτά. Η μεικτή έκταση του ΝΜΑ θα είναι 20.760 τ.μ., ενώ, μαζί με το Βάιλερ θα είναι 24.600 τ.μ.. Η προσπέλαση θα γίνεται από τη Δ. Αρεοπαγίτου.

Στις 5/3 εγκαινιάζεται το «3ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα», που θα διεξαχθεί μέχρι τις 11/3 στο «Ολύμπιον Ι» και «Παύλος Ζάννας» με συνδιοργανωτές το ΥΠΠΟ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και τη ΝΕΤ, με τη χορηγία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και την υποστήριξη της ΕΤ-3.

Το φεστιβάλ περιλαμβάνει 62 προγράμματα και συνολικά 101 ταινίες από Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Σλοβενία, Ιταλία, Ελβετία, Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Βρετανία, Σουηδία, Ρωσία, Ιράν, Καναδά, ΗΠΑ, Μεξικό, Βραζιλία και Αυστραλία.

Οι ταινίες θα προβληθούν σε έξι θεματικές ενότητες: «Οψεις του κόσμου» (ταινίες κοινωνικές - ιστορικές), «Η καταγραφή της μνήμης» (πρόσωπα και γεγονότα της σύγχρονης πραγματικότητας), «Πορτρέτα - ανθρώπινες διαδρομές» (έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα), «Μικρές αφηγήσεις» (προσωπικές ιστορίες), «Μουσική μέσα από το φακό» (στιγμές μεγάλων μουσικών), «Κοινωνία και περιβάλλον» (οικολογικά θέματα).

Θα γίνουν και τα εξής αφιερώματα: Στον ντοκιμαντερίστα Λευτέρη Ξανθόπουλο, με προβολές, έκθεση φωτογραφιών και απόδοση ειδικού Τιμητικού Βραβείου. Στους αδερφούς Ντέιβιντ και Αλμπερτ Μάιλις, πρωτοπόρους του αμερικάνικου «άμεσου σινεμά» (θα τιμηθούν με το ίδιο βραβείο). Στον Ιρανικό Κινηματογράφο. Αφιέρωμα με τίτλο «Εικόνες μιας χώρας - Γιουγκοσλαβία (Η ανατομία της φρίκης)» όπου θα προβληθούν 12 ντοκιμαντέρ από την εποχή του εμφυλίου μέχρι σήμερα.

Οι παράλληλες εκδηλώσεις επικεντρώνουν στη «Διεθνή Αγορά Ντοκιμαντέρ» και μαζί με τη ΝΕΤ επιχειρείται διανομή των ταινιών σε ξένα τηλεοπτικά δίκτυα. Στην αγορά συμμετέχουν 18 αγοραστές από 12 χώρες και 15 κανάλια.

Στο «Pitching Forum 2001» Ελληνες και συνάδελφοί τους από τη Ν. Ευρώπη και τα Βαλκάνια θα παρουσιάσουν τις ιδέες τους σε εκπροσώπους ευρωπαϊκών και ελληνικών τηλεοπτικών σταθμών.

Παρότι μη διαγωνιστικό, το Φεστιβάλ απονέμει τρία ισότιμα βραβεία (ύψους 1 εκατ.). Επταμελής δημοσιογραφική επιτροπή θα ψηφίσει την καλύτερη ελληνική και ξένη ταινία, ενώ το κοινό θα βραβεύσει τη δική του επιλογή.

Συνεχίζονται με μεγάλη επιτυχία οι παραστάσεις της όπερας «Καπέλο από ψάθα Ιταλίας» του Νίνο Ρότα, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Εργο ανάλαφρο, με γρήγορους διαλόγους και υπέροχη μουσική, που θυμίζει τις συνθέσεις του Ρότα για τις ταινίες του Φελίνι και που ο δημιουργός της χαρακτήριζε ως «μουσική φάρσα». Η όπερα παρουσιάζεται σε μουσική διεύθυνση Μίλτου Λογιάδη, σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα, διεύθυνση χορωδίας Φανής Παλαμίδη, χορογραφία: Ισίδωρου Σιδέρη. Ερμηνεύουν: William Matteuzzi,Σέργιος Καλαμπάκος,Γιάννης Γιαννίσης,Σώτος Παπούλκας,Κύρος Πατσαλίδης,Μαρία Μητσοπούλου,Μαρίνα Κρίλοβιτς κ.ά.

Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε την περασμένη Κυριακή στην κατάμεστη αίθουσα της ΕΛΣ, ενθουσιάζοντας τους θεατές. Μεταξύ άλλων την παράσταση παρακολούθησε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα. Θα δοθούν τέσσερις ακόμη παραστάσεις αύριο, το Σάββατο, την Κυριακή και στις 28/2.