Σε απόσταση αναπνοής από τα πέντε νεκροταφεία που βρίσκονται στον Αγιο Δημήτριο ζουν οι κάτοικοι της περιοχής. Τα σπίτια πολλών απ' αυτούς απέχουν μόλις τέσσερα μέτρα από τους κορεσμένους, πια, χώρους ενταφιασμού, καθιερώνοντας έτσι στην περιοχή μια ιδιόρρυθμη όσο και επικίνδυνη συμβίωση. Οι συνέπειες αυτής της συμβίωσης δεν περιλαμβάνουν απλά μια σειρά ενοχλήσεων, όπως δυσάρεστες οσμές ή το αίσθημα του τρόμου, κυρίως για τα μικρά παιδιά, αλλά επεκτείνονται και στη μείωση του υγειονομικού επιπέδου της περιοχής, αφού η πιθανότητα ανάπτυξης και μετάδοσης επιδημικών νοσημάτων είναι υψηλή. Αρκεί να πούμε ότι πολύ συχνά, και ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ξεπηδούν από τα νεκροταφεία ποντίκια, μύγες και κατσαρίδες.

"Φοβόμαστε να καθίσουμε στην αυλή του σπιτιού μας. Οι κατσαρίδες πετάνε κυριολεκτικά κατά πάνω μας", είπε χαρακτηριστικά στο "Ρ" η Ελένη Λαζαρίδου,κάτοικος της περιοχής. Και ο Μιχάλης Μικελάτος,το σπίτι του οποίου απέχει μόλις τέσσερα μέτρα από τη μάντρα του νεκροταφείου του Αγίου Δημητρίου, συμπληρώνει: "Η μυρωδιά είναι ανυπόφορη, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, ενώ η σκουληκόμυγα πάει σύννεφο".

Εκεί, λοιπόν, στην οδό Αναπαύσεως, στον Αγιο Δημήτρη, βρίσκονται δίπλα δίπλα δύο νεκροταφεία που εξυπηρετούν τις ενταφιακές ανάγκες του ομώνυμου δήμου και του Δήμου Δάφνης. Πιο πέρα βρίσκονται άλλα τρία: Της Ν. Σμύρνης, της Καλλιθέας και του Π. Φαλήρου. Πολύ κοντά βρίσκονται και τα σπίτια. "Τη δεκαετία του '40 τα νεκροταφεία βρίσκονταν εκτός των τειχών του δήμου μας, που τότε ήταν συνοικισμός του Δήμου Δάφνης. Η μαζική απόδραση από την επαρχία προς την πόλη και η άναρχη δόμηση που ακολούθησε είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξή τους μέσα στο Μπραχάμι, οπότε και ξεκίνησαν τα προβλήματα για τους κατοίκους", μας είπε ο αντιδήμαρχος Μπραχαμίου Κωνσταντίνος Σούλης.Η συγκατοίκηση σπιτιών και νεκροταφείων άρχισε να γίνεται ανυπόφορη για τους γείτονες του νεκροταφείου Μπραχαμίου τη δεκαετία του '60, όταν αποφασίστηκε η προέκτασή του στο χώρο που "μας είχαν πει ότι θα γίνει δασύλλιο. Με κόπο καταφέραμε να κρατήσουμε αυτή την απόσταση των πέντε μέτρων", είπε στο "Ρ" ο Μιχάλης Μικελάτος. Τα πέντε ή είκοσι μέτρα που χωρίζουν κάποια άλλα σπίτια από τις μάντρες των νεκροταφείων δεν αλλάζουν, όμως, αυτό που τελικά είναι τα νεκροταφεία: Μια σημαντική εστία μόλυνσης για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων. "Η δυσοσμία είναι έντονη, ενώ οι δρόμοι γύρω από το νεκροταφείο ξεχειλίζουν με νερά που προηγούμενα έχουν χρησιμοποιηθεί για το πλύσιμο των τάφων και των οστών.

Η μεταφορά των νεκροταφείων από το Μπραχάμι αποτελεί χρόνιο αίτημα, η εκπλήρωση του οποίου γίνεται όλο και πιο επιτακτική, όσο η πόλη αναπτύσσεται πληθυσμιακά. Ομως, "δε μας δίνουν σημασία. Ολοι λένε ότι τα νεκροταφεία πρέπει να φύγουν από 'δω, αλλά κανείς δεν κάνει κάτι", θα πει στο "Ρ" η Κατερίνα Μαρκάκη.Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα πτώματα δεν προλαβαίνουν να λιώσουν, αφού τα ξεθάβουν γρήγορα για να θάψουν άλλους.

Το όπλο που είχαν στη διάθεσή τους οι κάτοικοι - ο Σύνδεσμος Μεταφοράς των Νεκροταφείων - είναι σήμερα άσφαιρο. Ο Σύνδεσμος αυτός συγκροτήθηκε πριν τέσσερα χρόνια, κατόπιν πρωτοβουλίας και αγώνων των κατοίκων, επιδιώκοντας να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο νεκροταφείο σε μια περιοχή που θα τηρεί τις προϋποθέσεις της ασφαλούς, για την υγεία και το περιβάλλον, λειτουργίας του. "Ομως ο Σύνδεσμος, στον οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι των πέντε δήμων - αλλά και των δήμων της υπόλοιπης Νοτιανατολικής Αττικής - αρκέστηκε σε κάποιες προτάσεις και διαβήματα, που δε στάθηκαν ικανά για την αποστολή και το μέγεθος του εγχειρήματος που ανέλαβε", τονίζει ο Χρήστος Λογαράς.

Συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος είχε προτείνει τη δημιουργία σύγχρονου νεκροταφείου στο "Λαγό", περιοχή που σήμερα ανήκει στην Εκκλησία και συγκεκριμένα στη Μονή Πετράκη. Πέρα από την άρνηση των παπάδων να παραχωρήσουν το συγκεκριμένο χώρο, υπάρχει και η αντίδραση του Δήμου Βάρης, αφού από κει θα περνούν όλες οι νεκροφόρες που θα κατευθύνονται προς το "Λαγό". Υπάρχουν και τα προβλήματα της απόστασης, που θα γεννηθούν με την απομάκρυνση των νεκροταφείων από το Μπραχάμι ή και από άλλες περιοχές, αφού η μεταφορά αφορά το σύνολο σχεδόν των νεκροταφείων της Αττικής. "Πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και το πρόβλημα της απόστασης. Πώς θα κινείται ο κόσμος, που θέλει, για παράδειγμα, ν' ανάβει κάθε μέρα το καντήλι ενός αγαπημένου προσώπου;", αναρωτιέται ο Γιώργος Ταρλαντάς,κάτοικος Αγίου Δημητρίου. "Τα νεκροταφεία είναι κορεσμένα πάντως", συνεχίζει ο ίδιος.

Για την ευόδωση της δαπανηρής προσπάθειας για τη μεταφορά των νεκροταφείων, "απαιτείται η βοήθεια από το ίδιο το κράτος που ολιγωρεί και την Εκκλησία. Απαραίτητη βέβαια είναι και η δραστική επαναλειτουργία του Συνδέσμου, που η πρόεδρός του και πρώην δήμαρχος Μπραχαμίου Βασιλική Βερυκάκη, φρόντισε να οδηγήσει σε διοικητική παράλυση", υπογραμμίζει ο Χρ. Λογαράς.

Τον κορεσμό των νεκροταφείων παραδέχεται και ο Κωνσταντίνος Σούλης, σημειώνοντας ότι "πολλές φορές δεν τηρούνται οι προδιαγραφές υγιεινής ταφής και αποτελούν μια σημαντική εστία μόλυνσης. Πρέπει να δρομολογηθεί μια λύση, που θα προβλέπει την απομάκρυνση των νεκροταφείων, θέτοντας το θέμα σε νομαρχιακό επίπεδο". Το θέμα της επίλυσης του προβλήματος των νεκροταφείων αδρανοποιήθηκε και σε επίπεδο δημοτικών συμβουλίων, κυρίως λόγω δημοτικών εκλογών. Σύμφωνα και με τον Χρ. Λογαρά, είναι ανάγκη οι ίδιοι οι κάτοικοι να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, προκειμένου να δώσουν τη μοναδική λύση στο πρόβλημα: Τη μεταφορά των νεκροταφείων κατόπιν διαδημοτικής πρωτοβουλίας και την καθιέρωση μιας σύγχρονης λειτουργίας, που θα επιτρέπει και την καύση των νεκρών. Για να μην επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη της κυρίας Μικελάτου:"Θα πεθάνω και τα νεκροταφεία ακόμα εδώ θα είναι".

Χριστίνα ΔΙΑΜΑΝΤΗ

Τη δυσοσμία και τα έντομα που αναδίνονται απ' τα νεκροταφεία, τα γνωρίζει καλά ο Μ. Μικελάτος, το σπίτι του οποίου απέχει μόλις τέσσερα μέτρα από τη μάντρα του νεκροταφείου Μπραχαμίου

Το πρόβλημα της απόστασης, σε περίπτωση απομάκρυνσης των νεκροταφείων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, κατά τον Γιώργο Ταρλαντά

Πολυκατοικία δίπλα στους τάφους του νεκροταφείου Δάφνης

Πολλά σπίτια των κατοίκων βλέπουν τους τάφους των νεκροταφείων