Associated Press

Οι φωτογραφίες είναι από εργατικές κινητοποιήσεις αυτής της χρονιάς στην Γερμανία

Στο τεύχος του Αυγούστου το στέλεχος Μαγιόροβ γράφει:

«1. Ενα μεγάλο μέρος των Γερμανών κομμουνιστών εξακολουθεί να ανήκει ακόμα στο ΚΟΔΗΣΟ. Οι σύντροφοι αυτοί δεν είναι ευχαριστημένοι με την κούρσα (την πολιτική) της ρεφορμιστικής ηγεσίας, αλλά μένουν ακόμα στο παλιό αυτό κόμμα και δε δείχνουν προθυμία να το εγκαταλείψουν, μια και προς το παρόν δε βλέπουν ακόμα καμιά εναλλακτική λύση.

2. Η Κομμουνιστική Πλατφόρμα (KPF) του ΚΟΔΗΣΟ πιάνει μόνο ένα κομμάτι των κομμουνιστών του ΚΟΔΗΣΟ. Αυτή προς το παρόν φαίνεται να μη θεωρεί σκόπιμο την οργανωτική ρήξη με τους οπορτουνιστές.

3. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας (KPD), που δημιουργήθηκε το Γενάρη του 1990 ως απάντηση στο «έκτακτο συνέδριο» της ομάδας Γκίζι, παρέμεινε ένας ανεξάρτητος σχηματισμός και προς το παρόν δεν έχει προοπτική να αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία.

4. Μερικές χιλιάδες κομμουνιστές ανήκουν στο DKP (Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα). Ανάμεσά τους είναι και Ανατολικογερμανοί κομμουνιστές, που εγκαταλείψανε το ΚΟΔΗΣΟ ή που μπήκαν στο DKP απευθείας από το SED (Θ. Β. το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας της ΓΛΔ).

Το DKP - Ost (της Ανατ. Γερμανίας) αποτέλεσε ντε φάκτο μια νεοσύστατη οργάνωση στα πλαίσια ενός ιστορικού δυτικογερμανικού κόμματος (του DKP). Αυτό το γεγονός δεν επιτρέπεται να παραγνωριστεί, μια και στους Ανατολικογερμανούς κομμουνιστές είχε διαμορφωθεί, περισσότερο από κάθε άλλη κοινωνική ομάδα, η συνείδηση ενός πραγματοποιούμενου σχηματισμού σοσιαλιστικού έθνους, της ΓΛΔ... Αυτοί οι Ανατολικογερμανοί σύντροφοι από το 1989-'90 είναι ενωμένοι σε ένα κόμμα με θαρραλέους και δοκιμασμένους στον αγώνα συντρόφους του DKP από τη Δύση. Απ' αυτό προέκυπτε μια μοναδική ευκαιρία. Τα δύο αυτά ρεύματα εμπειρίας θα μπορούσαν να συγχωνευτούν σε μια ως τώρα πρωτόφαντη μείξη, από την οποία θα αναδείχνονταν ένα ποιοτικά νέο κόμμα. Αυτή την άποψη Ανατολικογερμανών κομμουνιστών δεν τη συμμερίστηκε η κομματική διεύθυνση (του DKP) στο Εσσεν. Ετσι το Γερμανικό ΚΚ (DKP) στην Ανατολική Γερμανία γίνεται αποδεκτό με δισταγμό. Ναι μεν αυξάνεται ο αριθμός των μελών του, αλλά σε σχέση με το υπάρχον δυναμικό (κομμουνιστών) πολύ αργά.

Associated Press

Ο συγγραφέας ασχολείται στη συνέχεια με το θέμα της ενότητας του κομμουνιστικού κινήματος και την ανάγκη της μεταφοράς της έδρας του στο Βερολίνο. Γράφει σχετικά:

«Σήμερα, δέκα χρόνια μετά την αντεπαναστατική συντριβή του ΕΣΚΓ ως μαρξιστικού-λενινιστικού κόμματος, πρέπει να αναζητηθούν και να βρεθούν δρόμοι για να προσεγγίζουν αυτοί οι διαφορετικοί κομμουνιστικοί σχηματισμοί και να συνδεθούν σε κοινές δράσεις. Οι ελπίδες μιας γρήγορης δημιουργίας ενός μεγάλου κομμουνιστικού κόμματος δεν εκπληρώθηκαν. Απέτυχε η προσπάθεια ανακοπής της πολιτικής-ιδεολογικής κατάπτωσης του ΚΟΔΗΣΟ. Το ΚΚΓ δεν μπόρεσε να διευρύνει την επιρροή του και το Γερμανικό ΚΚ (DKP) με το ως τώρα στιλ της πολιτικής του απέναντι στην Ανατολή έχει λίγες προοπτικές να αναπτυχθεί σε μεγάλο κόμμα στην πρώην ΓΛΔ.

Η τύχη ενός μελλοντικά μεγαλύτερου και ενιαίου κομμουνιστικού κόμματος της ΟΔΓ θα κριθεί στην Ανατολική Γερμανία. Το γεγονός ότι σήμερα σε ολόκληρο το πρώην έδαφός της ένα σημαντικό τμήμα εκλογέων - διαφορετικά είναι στη Δύση - ψηφίζει το ΚΟΔΗΣΟ, που στα μάτια του πληθυσμού είναι αριστερό σοσιαλιστικό κόμμα, αυτό το γεγονός δείχνει καθαρά ότι το ειδικό βάρος των Γερμανών κομμουνιστών βρίσκεται στην Ανατολή. Γι' αυτό είναι ακόμα πιο ακατανόητο ότι η ηγεσία του DKP εξακολουθεί να έχει την έδρα της ακόμα στο Εσσεν. Η κεντρική διεύρυνση ενός κομμουνιστικού κόμματος Γερμανίας πρέπει να είναι στην πρωτεύουσα. Εδώ ζουν οι περισσότεροι κομμουνιστές της Γερμανίας».

Associated Press

«Ενώ αμέσως μετά τη νίκη της αντεπανάστασης από τους Δυτικογερμανούς συντρόφους σωστά μπορούσε να προβληθεί η έλλειψη εμπειριών των Ανατολικογερμανών σε συνθήκες καπιταλισμού, αυτό το επιχείρημα, δέκα χρόνια μετά τη "γερμανική ένωση" και τη διαμόρφωση ενός τύπου αποικιοκρατικού καπιταλισμού στην Ανατολική Γερμανία, δεν ευσταθεί πια. Στο μεταξύ, αποκτήθηκαν αρκετές γνώσεις μέσα σ' αυτό το σύστημα. Οποιος, ακόμα και σήμερα, ισχυρίζεται ότι οι Ανατολικογερμανοί κομμουνιστές πρέπει πρώτα να μάθουν τον ταξικό αγώνα υπό αστικές συνθήκες, σφάλλει. Αυτοί έχουν τώρα εμπειρίες τόσο σχετικά με την εξουσία όσο και με την αντίσταση κατά της εξουσίας... Δεν έχει μικρή σημασία και η αντεπανάσταση που βίωσαν στη ΓΛΔ. Σ' αυτά προστίθεται και η επιτόπου καθημερινή εμπειρία με το ΚΟΔΗΣΟ - υπό θετική και αρνητική έννοια... Κατά τη γνώμη μου κατ' αρχάς πρόκειται για το εξής. Να δημιουργηθεί σε πρώτη φάση μια συμμαχία συντονισμού, μέσα στην οποία ο καθένας παραμένει στον κομματικό σχηματισμό του. Σε ένα δεύτερο στάδιο, απ' αυτή τη συμμαχία, θα πρέπει να προέλθει το κοινό κόμμα».

Το κόμμα αυτό θα πρέπει να συμφωνήσει σε μια σειρά από αρχές, μερικές από τις οποίες θα είναι:

«1. Παραδοχή του μαρξισμού - λενινισμού, δηλαδή αναγνώριση των διδασκαλιών των Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν ως των κλασικών του επιστημονικού σοσιαλισμού.

2. Αναγνώριση της προ-ρεβιζιονιστικής Σοβιετικής Ενωσης, δηλαδή ιστορικά ακριβής εκτίμηση της Οχτωβριανής Επανάστασης και του αγώνα της ΕΣΣΔ και του ΚΚΣΕ στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο και στη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

3. Αναγνώριση της ΓΛΔ και του ΕΣΚΓ ως της έως τώρα ύψιστης κατάκτησης και του επιτυχέστερου κόμματος του γερμανικού εργατικού κινήματος.

4. Θεώρηση του ρόλου του Γκορμπατσόφ και της κλίκας του ως προδοτικών όχι μόνο εναντίον του κομμουνιστικού κινήματος και της κοινότητας των σοσιαλιστικών κρατών, αλλά και γενικότερα της κοινωνικής προόδου.

5. Απόρριψη αντικομμουνιστικών μαχητικών εννοιών όπως "σταλινισμός" και άλλων αστικών σλόγκαν...».

Στο τεύχος Οκτώβρη, άλλο στέλεχος της οργάνωσης γράφει σε άρθρο με τον τίτλο «Η υπόθεση πρέπει να ωριμάσει», ανάμεσα σε άλλα: «Το πολιτικό τοπίο της ΟΔΓ έχει αλλάξει ποιοτικά. Η δεξιά στροφή των παραδοσιακών κομμάτων είναι προφανής. Το SPD έχει πάψει να αντιπροσωπεύει σοσιαλδημοκρατικά περιεχόμενα. Οι Πράσινοι στο μεταξύ δεν είναι ούτε οικολόγοι ούτε δημοκράτες στη βάση, αλλά ένα εντελώς συνηθισμένο αστικό κόμμα. Ο αρχηγός τους, Φίσερ (σ.σ. ο ΥΠΕΞ) είναι ένας εξέχων κομματικός (σ.σ. Πράσινο) εκπρόσωπος του ιμπεριαλισμού. Το ΚΟΔΗΣΟ, που διακηρύσσει ότι είναι "αριστεροσοσιαλιστικό", έγινε κατεστημένο και βολεύτηκε στο καπιταλιστικό σύστημα. Στην Αριστερά χάσκει ένα κενό. Μόνο το DKP και άλλα κομμουνιστικά κόμματα, σχηματισμοί ή μεμονωμένα πρόσωπα αντιπροσωπεύουν σήμερα στη Γερμανία πραγματικά αριστερή πολιτική. Ομως είναι απομονωμένα και προς το παρόν χωρίς αξιόλογη επιρροή. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται ότι η περίοδος του αφοπλισμού, της αποθάρρυνσης και της απάθειας των κομμουνιστών, που ακολούθησε την αντεπανάσταση, εξασθενίζει και αρχίζει να επανέρχεται η επαναστατική αυτοπεποίθηση. Ωριμάζουν συνθήκες που βάζουν στην ημερήσια διάταξη την αναγκαιότητα της συσπείρωσης όλων των κομμουνιστικών δυνάμεων της χώρας σε ένα ενιαίο κομμουνιστικό κόμμα. Αυτό το πρόβλημα απασχολεί πολλούς συντρόφους, ιδιαίτερα στην Ανατολή (σ.σ. Ανατολική Γερμανία(. Γιατί εδώ συγκεντρώθηκαν μακροχρόνιες εμπειρίες με ένα ενιαίο μαρξιστικο-λενινιστικό κόμμα της εργατικής τάξης - το SED, (σ.σ. Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας)...

Ο προσανατολισμός προς τη συσπείρωση των κομμουνιστών είναι προκαταρκτικός όρος για τη συμπόρευση όλων των αντιφασιστών και αντιιμπεριαλιστών. Ενα ισχυρό ΚΚ με το λαό θα μπορούσε να δώσει ισχυρές ωθήσεις στο σχηματισμό μιας πλατιάς συμμαχίας. Μπροστά στη διαγραφόμενη όξυνση του ταξικού αγώνα υφίσταται αντικειμενικά η αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός τέτοιου κόμματος. Ομως νηφάλια πρέπει να καταγραφεί ότι η επίγνωσή της στην εργατική τάξη εκφράζεται ως τώρα μόνο μεμονωμένα. Αυταπάτες για μια γρήγορη αλλαγή αυτής της κατάστασης δεν είναι σκόπιμες...

Δημοσιογραφικά όργανα, ντοκουμέντα, κείμενα κλπ. των (κομμουνιστικών) κομμάτων αφήνουν να διαφανεί ότι προς το παρόν υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε βασικά ζητήματα. Στα λόγια διακηρύσσεται πίστη στο μαρξισμό-λενινισμό και σε μερικές από τις "αρχές" δεν επιτρέπεται να ξεγελάσει ότι η ερμηνεία του περιεχομένου συχνά απέχει φανερά μεταξύ τους. Θα απαιτηθούν υπομονή, επιμονή και ευελιξία για να φτάσουμε από κοινού σε επιστημονικά θεμελιωμένες μαρξιστικές θέσεις. Απλή θέληση, ανυπόμονος μαξιμαλισμός και τυφλός αξιονισμός (σ.σ. έφεση για δράση) δεν οδηγούν σχεδόν καθόλου στο στόχο. Τη λυδία λίθο θα αποτελέσουν η δραστηριότητα στον ταξικό αγώνα και η ικανότητα να δίνονται πειστικές απαντήσεις σε ζητήματα του παρόντος και του μέλλοντος. Η υπόθεση πρέπει να ωριμάσει. Αυτό δε σημαίνει να την αφήσουμε στο αυθόρμητο... Ενα μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα, ένα κοινό και μεγαλύτερο Κομμουνιστικό Κόμμα ως προφυλακή της εργατικής τάξης είναι επείγουσα ανάγκη».

Στις 26 Νοεμβρίου έγινε στην Αγκυρα το Συνέδριο του HADEP. Από μέρους του ΚΚΕ παρακολούθησε τις εργασίες ο Θ. Παπαρήγας και έγραψε στη συνέχεια το άρθρο που ακολουθεί:

Η παρακολούθηση ενός Συνεδρίου του HADEP είναι, ασφαλώς, μια ευκαιρία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Το Κόμμα αυτό (Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, όπως συνήθως μεταφράζεται ή Κόμμα της Δημοκρατίας του Λαού, όπως μας φαίνεται σωστότερο) συνδέεται στενά με τον Κουρδικό λαό που κατοικεί στις ΝΑ περιοχές της Τουρκίας.

Ο τίτλος του Συνεδρίου δεν είναι λιγότερο φιλόδοξος -«4ο Τακτικό Μεγάλο Συνέδριο, Συνέδριο Δημοκρατίας, Ενότητας και Αλλαγής».

Είναι γεγονός ότι τα συνέδρια (μήπως θα έπρεπε να πούμε «η επίσημη πλευρά των Συνεδρίων;») των κομμάτων της Τουρκίας δε θυμίζουν ακριβώς αυτό που εμείς θεωρούμε Συνέδριο. Οι συμμετέχοντες είχαν έρθει από διάφορες γωνιές της Τουρκίας. Αυτό φαινόταν καθαρά και από τα λεωφορεία που ήταν συγκεντρωμένα, όπου μπορούσαμε εύκολα να διαβάσουμε τις ενδείξεις «Ντιγιάμπακιρ», «Αριβιν» κ.α. ακόμη «Μπακίρκια», ένα γνωστό προάστιο της Κωνσταντινούπολης.

Εκείνο που, προφανώς, δε λείπει απ' αυτό το μεγάλο πλήθος είναι το πάθος. Από μακριά ακόμη, ακούγονταν τα τύμπανα και οι φλογέρες που έπαιζαν τοπικούς σκοπούς. Καθώς πλησιάζουμε, βλέπουμε ότι σε πολλά σημεία, έχουν στηθεί και χοροί, πράγμα που, συντελουσών και των γενικών προδιαγραφών πάρκου της περιοχής, δίνουν στο χώρο μια εικόνα Φεστιβάλ.

Εντονα πολιτικού Φεστιβάλ, όμως. Γύρω μας, αναρτημένα σε τοίχους και στύλους, βλέπουμε πανό με συνθήματα, ενώ άλλα τα κρατούν στα χέρια πολλά συγκεντρωμένα. Ας ρίξουμε μια πιο κοντινή ματιά. «Είμαστε Κούρδοι ως το τέλος», γράφει ένα πλακάτ που κρατά ένας παριστάμενος. «Ούτε άρνηση, ούτε αποχωρισμός, Δημοκρατική Δημοκρατία», γράφει το μεγάλο πανό πάνω από την κεντρική είσοδο.

Τα συνθήματα, όμως, δεν περιορίζονται στα πανό. Φωνάζονται και από χιλιάδες στόματα. Ενα από αυτά τραβά την προσοχή μας και, παρά το γεγονός ότι η γνώση μας της Κουρδικής είναι από ελάχιστη ως ανύπαρκτη, καταφέρνουμε να καταλάβουμε ότι πρόκειται για ένα σύνθημα που σχετίζεται με τον γνωστό μας Αμπντουλάχ Οτζαλάν και σημαίνει «Ζήτω ο αρχηγός Αμπό».

Ενα άλλο στοιχείο που τραβά την προσοχή μας, είναι η μεγάλη παρουσία της αστυνομίας.

Μέσα στο χώρο του Συνεδρίου, ο συνδυασμός αυτός θα είχε θεαματική εκδήλωση. Πριν προχωρήσουμε, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως μάθαμε επί τόπου, μέσα στα συνέδρια της Τουρκίας παρευρίσκεται και η αστυνομία, η οποία παρακολουθεί, με δικαίωμα άμεσης επέμβασης, όλα όσα λέγονται σ' αυτά, από την άποψη της - κατά γενική ομολογία, εξαιρετικά περιοριστικής νομοθεσίας της Τουρκίας. Εκεί, συνέβη και το ECLAT του Συνεδρίου. Οταν νεαρή βουλευτής του Γερμανικού Κοινοβουλίου, Κουρδικής καταγωγής, παίρνει το λόγο στο βήμα και μιλώντας στην κουρδική γλώσσα, λέει ότι, αφού η χρησιμοποίηση της κουρδικής είναι απαγορευμένη, θα μιλήσει γερμανικά, η αστυνομική επέμβαση είναι άμεση. Υστερα από κατευναστική παρέμβαση του προέδρου του Συνεδρίου, που είναι και Δήμαρχος, της μεγάλης ΝΑ πόλης του Ντιγιάρμπακιρ, η αγόρευση μεταφράζεται στην Τουρκική. Το επεισόδιο, όμως, που έχει συνοδευτεί από κορυφαία αποθέωση της νεαρής συμπατριώτισσας και έντονη αποδοκιμασία των αστυνομικών ενεργειών, δείχνει πόσο βαριά είναι η ατμόσφαιρα. Στο φουαγέ του αμφιθεάτρου, βλέπουμε, μεταξύ άλλων φωτογραφιών, και τη φωτογραφία μιας γυναίκας με τοπική ενδυμασία, που κρατά ένα πλακάτ, όπου διαβάζουμε (στην τουρκική): «Η εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα θα έρθει με το HADEP».

Υστερα από όλα αυτά, δε χρειάζεται ιδιαίτερη σοφία για να καταλάβει κανείς ότι η κατάσταση γύρω από το Κουρδικό βρίσκεται στην Τουρκία σε σημείο βρασμού, και, πάντως, έντονων ζυμώσεων. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, πάντοτε, φάνηκε καθαρά.

1) Στην ομιλία του στο Συνέδριο, ο απερχόμενος, αλλά και επανεκλεγείς ΓΓ Αχμέτ Τουράν Ντεμίρ δήλωσε ότι «στην Τουρκία το ζωτικότερο πρόβλημα είναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, το Κουρδικό πρόβλημα». Ο Α.Τ. Ντεμίρ τόνισε ότι πρόκειται για πρόβλημα εθνικής ταυτότητας, ανέφερε ότι, μέσα σε 77 χρόνια, έγιναν 28 εξεγέρσεις και ότι η τελευταία ήταν κατά τον 9ο Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, «η πιο γενικευμένη εξέγερση» και ανέφερε ότι, στις τελευταίες του ανακοινώσεις το ΡΚΚ εμφανίζεται πρόθυμο να συμβάλει σε μια διαπραγματευμένη λύση. Παράλληλα, ο Γ.Γ. θεώρησε καλό να αναφερθεί και σε γεγονότα της Μέσης Ανατολής και, ιδιαίτερα, στην πρόσφατη έξαρση στην οποία βρίσκεται το Παλαιστινιακό και η οποία συνεχίζεται, αλλά και στο Βόρειο Ιράκ όπου, όπως είπε, «καθώς η εξαρτημένη από το εξωτερικό γραμμή δεν έφερε κέρδη στο λαό της περιοχής, ενισχύεται η δημοκρατική ενότητα που μπορεί να αναπτυχθεί με τους γειτονικούς λαούς». Τόνισε, τέλος, την ανάγκη ειρηνικής λύσης του προβλήματος, με παραίτηση από την κυρίαρχα επίσημη άποψη του «κράτους μιας ταυτότητας» που επικρατεί στην Τουρκία.

2) Από τη σημασία που έδωσε στο Συνέδριο ο λεγόμενος «Μεγάλος Τύπος», ο οποίος στα πλαίσια διαφορετικών τοποθετήσεων, συνέδεσε καθαρά το HADEP με τους «Κούρδους» και μόνο η αναφορά στη φορτισμένη έκφραση «Κούρδοι» θα πρέπει να δείχνει στους ενδιαφερόμενους ότι η απαγόρευση της Κουρδικής γλώσσας είναι μια άγονη τακτική που δεν οδηγεί πουθενά.

Στο σημείο αυτό, θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε ότι οι εκπρόσωποι άλλων κομμάτων ή οργανώσεων της Τουρκίας που χαιρέτισαν το Συνέδριο, τάχθηκαν υπέρ της πλήρους αναγνώρισης των εθνικών δικαιωμάτων των Κούρδων. Μεταξύ των χαιρετιστήριων προς το Συνέδριο, συμπεριλαμβάνονταν και μηνύματα βουλευτών, καθώς και ενός υπουργού.

Τα στοιχεία που έχουμε και που είδαμε με την ευκαιρία του Συνεδρίου του HADEP δε μας επιτρέπουν ασφαλείς προβλέψεις, πολύ περισσότερο που πρόκειται για πρόβλημα σε λεπτή, όπως όλα δείχνουν, φάση. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα που απαιτεί πιεστικά κάποια λύση, όπως δείχνει, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι το HADEP έχει περάσει πολλές διώξεις. Το ίδιο συνέβη και με ατομικούς του εκπροσώπους, μερικοί από τους οποίους βρίσκονται και σήμερα στη φυλακή. Η πτυχή αυτή του προβλήματος φάνηκε και στο Συνέδριο αυτό καθ' εαυτό με δύο περιστατικά. Το ένα είναι το γεγονός ότι ο Αχμέτ Τουράν Ντεμίρ βρισκόταν και βρίσκεται υπό δίωξη για μερικές δηλώσεις που είχε κάνει. Το άλλο ήταν το μήνυμα που έστειλε στο Συνέδριο (και το οποίο έγινε δεκτό με θύελλα επευφημιών) η Λεϊλά Ζανά. Η Λείϊά Ζανά, πρώην μέλος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης (Κοινοβουλίου) της Δημοκρατίας της Τουρκίας και σύζυγος πρώην δημάρχου του Ντιγιάρμπακιρ, βρίσκεται ήδη 7 χρόνια στη φυλακή και η ποινή της λήγει σε άλλα 5. Ο μόνος λόγος αυτής της μεταχείρισης φαίνεται να ήταν το ότι, στη διάρκεια της θητείας της στο Κοινοβούλιο, έθεσε το θέμα των δικαιωμάτων των Κούρδων. Με άλλα λόγια, η θέση ενός θέματος το οποίο σήμερα όλοι συζητούν (ή, πάντως, αναφέρουν) στην Τουρκία.

Με την ευκαιρία αυτή, αναφέρουμε και ένα άλλο μήνυμα που προκάλεσε αίσθηση. Το μήνυμα του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάσιμο Ντ' Αλέμα, ο οποίος, όπως ξέρουμε, είχε αναμειχθεί και στην υπόθεση Αμπντουλάχ Οτζαλάν.

Από το Συνέδριο δεν έλειψε και ένα διασκεδαστικό παραπολιτικό. Στη «Χουριέτ» της Δευτέρας, 27.11.2000, εμφανίζεται, κάτω από τον τίτλο «ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΑΚΕΛ ΛΙΓΟΤΕΡΟ», η σκοτεινή φυσιογνωμία του Συνεδρίου. Πιο συγκεκριμένα, η φωτογραφία του Δ. Καραγιάννη, εκπροσώπου του ΑΚΕΛ. Κατά την εφημερίδα, πρόκειται περί «φανατικού εχθρού της ειρήνης στην Κύπρο και της Τουρκίας, ο οποίος παρακολούθησε σιωπηλός το Συνέδριο και μετά, επίσης σιωπηλός, εξαφανίστηκε», Δημοσιογραφικές υπερβολές...

Τελειώνοντας, επισημαίνουμε και μια άλλη, γενικότερη αυτή, λεπτομέρεια την οποία είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε, αξιοποιώντας το Συνέδριο του HADEP. Η Τουρκία συνεχίζει αμείωτη την πολιτική της «ελλειμματικής ανάπτυξης». Αυτό φαίνεται και από ένα γεγονός που είναι αδύνατο να δεχτούμε ότι δεν παρατηρεί κάθε ξένος επισκέπτης και το οποίο συνεχίζεται, όπως φαίνεται, απρόσκοπτο: Την κατάρρευση της λίρας. Ετσι, ενώ στην τελευταία μας επίσκεψη (Μάρτης 2000), η λίρα ήταν 180.000/1 σε σχέση με το δολάριο, στα τέλη Νοέμβρη του ίδιου χρόνου η ισοτιμία ήταν 695.000/1.