Κάτω απ' αυτό το πρίσμα, και με «προβληματισμούς» για την εξασφάλιση της «διαφορετικότητας» που μπορεί να συμβάλει στην επιχειρηματική επιτυχία, αλλά και για τα εμπόδια που θέτουν τα «στερεότυπα» και ο «σεξισμός», οργανώθηκε τον περασμένο μήνα μια σχετική εκδήλωση από το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο.

«Οι γυναίκες αποτελούν περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού και όσο δεν αξιοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα ταλέντα του καθενός και της καθεμιάς περιορίζουμε τις δυνατότητές μας», ανέφερε ο «πολυπράγμων» πρέσβης των ΗΠΑ, Τζ. Πάιατ, απαριθμώντας μια σειρά από ενέργειες και πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η πρεσβεία για την «ενδυνάμωση» του γυναικείου δυναμικού, σε συνεργασία με φορείς και οργανώσεις σε όλη την Ελλάδα.

Και μόνο το γεγονός ότι το ενδιαφέρον για τις γυναίκες και την ευρύτερη ένταξή τους στην παραγωγή εκφράζεται από τον πρέσβη της πρώτης ιμπεριαλιστικής δύναμης - που έχει καταδικάσει χιλιάδες παιδιά ανά τον κόσμο να ζουν χωρίς τις μητέρες τους, εξαιτίας των δολοφονικών ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων, που σπέρνει φτώχεια και προσφυγιά, με μεγαλύτερα θύματα τις γυναίκες - είναι δηλωτικό για το τι κρύβεται πίσω από τις διακηρύξεις του κεφαλαίου και των επιτελείων του για καταπολέμηση των αποκλεισμών και των ανισοτήτων σε βάρος των γυναικών.

Μάλιστα, με την παρουσία του και το χαιρετισμό του στη διοργάνωση, ο πρέσβης φρόντισε να προσθέσει την «ισότητα» των δύο φύλων στην «ατζέντα» της στενότατης «στρατηγικής συνεργασίας» Ελλάδας και ΗΠΑ, η οποία έχει στην πραγματικότητα ιδιαίτερα εχθρικό πρόσωπο για τις γυναίκες, όπως και για όλο το λαό.

«Ο σεξισμός επιμένει, όταν εμείς δεν επιμένουμε», σημείωσε στην ομιλία της η Ζ. Μηλιοπούλου, καθηγήτρια στο Αμερικανικό Κολέγιο, προσθέτοντας πως ο ρόλος των «ηγετών» είναι να κατανοήσουν «πόσο η διαφορετικότητα συμβάλλει στην επιτυχία και την πρόοδο ώστε να τη διασφαλίσουν».

Η «επένδυση» στο γυναικείο δυναμικό και η αξιοποίηση του «ανθρώπινου κεφαλαίου» που αντιπροσωπεύει, παρουσιάζονται ως μερικά από τα αναγκαία συστατικά της ...συνταγής που συμβάλλει στη διαμόρφωση καλύτερων οικονομικών αποτελεσμάτων, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των επιχειρήσεων.

Η συζήτηση όμως δεν περιορίζεται στα υψηλόβαθμα κλιμάκια των επιχειρηματικών ομίλων. Αντίθετα, επιδιώκεται να συμπεριλάβει και τις γυναίκες που μοχθούν με τη δουλειά τους για τα κέρδη των επιχειρηματικών κολοσσών και παράλληλα επιβαρύνονται με το κύριο βάρος της φροντίδας των μικρών παιδιών, των ηλικιωμένων γονιών, των μελών της οικογένειας που αντιμετωπίζουν χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες, μαζί με τις καθημερινές δουλειές του νοικοκυριού.

Ετσι, μέσα από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου καταγράφηκαν μια σειρά από υπαρκτές κοινωνικές διακρίσεις σε βάρος των μισθωτών γυναικών. Μεταξύ αυτών, τα φαινόμενα που αποκαλούν «ποινή μητρότητας» και «διάτρητο σωλήνα», δηλαδή οι διακοπές στον επαγγελματικό βίο των γυναικών που γίνονται μητέρες, ακόμα και η εγκατάλειψη της εργασίας τους.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις και περιγραφές γίνονται στο έδαφος των στόχων αύξησης του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών, της προσπάθειας αύξησης του γυναικείου εργατικού δυναμικού ειδικά σε κλάδους και τομείς της οικονομίας που καταγράφουν δυναμική ανάπτυξης.

Αυτό που κρύβουν, όμως, επιμελώς όλες οι σχετικές παρεμβάσεις, είναι το γεγονός ότι οι παραπάνω αντιφάσεις καταγράφονται στο πλαίσιο του καπιταλισμού και τα όποια μέτρα και προσπάθειες διαχείρισής τους δεν μπορούν να τις αναιρέσουν. Οι εργαζόμενες γυναίκες αναγκάζονται σε ένα ποσοστό να αποσυρθούν, έστω και προσωρινά, από τη συμμετοχή τους στην κοινωνική εργασία, λόγω της μητρότητας και της σχεδόν αποκλειστικής ευθύνης για τη φροντίδα της οικογένειας, σε συνθήκες συρρίκνωσης και εμπορευματοποίησης των σχετικών υπηρεσιών Υγείας, Πρόνοιας, Παιδείας.

Ορισμένες από τις οξυμένες συνέπειες της επέκτασης της μισθωτής εργασίας των γυναικών στις συνθήκες έλλειψης μέτρων στήριξης της μητρότητας και της οικογένειας επιχειρούν να διαχειριστούν διακρατικοί οργανισμοί, επιχειρηματικοί όμιλοι και κυβερνήσεις με «όχημα» κρατικές πολιτικές, αλλά και εταιρικά μέτρα για τη λεγόμενη «συμφιλίωση» οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.

Οι γυναίκες «επιτελούν το 66% της παγκόσμιας εργασίας» και το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας τους είναι «μη αμειβόμενο», σημείωσε χαρακτηριστικά η ομιλήτρια στην εκδήλωση. «Οι δουλειές του σπιτιού, της ανατροφής των παιδιών και της φροντίδας των ηλικιωμένων για πολλούς δεν θεωρούνται καν δουλειά», είπε αντιτείνοντας πως πλέον «διεθνώς, η δουλειά αυτή αποτιμάται με οικονομικά μεγέθη».

Πράγματι, υπολογισμούς και στατιστικά στοιχεία που αποτυπώνουν το χρόνο που αφιερώνουν άνδρες και γυναίκες στις παραπάνω δραστηριότητες, αναλύσεις που αποτιμούν με όρους ποσοστών επί του ΑΕΠ τη «δουλειά» στο νοικοκυριό και τη φροντίδα της οικογένειας, μπορεί να βρει κανείς σε αφθονία από τις σελίδες των εκδόσεων του ΟΟΣΑ μέχρι τις ανακοινώσεις φεμινιστικών οργανώσεων.

Κοινός τόπος στις διαφορετικές αναφορές στο φαινόμενο είναι ο χαρακτηρισμός του χρόνου που δαπανάται στο νοικοκυριό και τη φροντίδα μελών της οικογένειας ως «απλήρωτης» ή «μη αμειβόμενης» εργασίας.

Στην κατεύθυνση αυτή, ο όρος «μη αμειβόμενη εργασία» αποτυπώνει, σύμφωνα με την ομιλήτρια, «είτε την ανάγκη της εργαζόμενης γυναίκας να προσλάβει αμειβόμενη βοήθεια στο σπίτι, είτε το γεγονός ότι οι μη αμειβόμενες εργασίες τής στερούν χρόνο για τον οποίο θα μπορούσε να δουλεύει και να πληρώνεται».

Σε γενικές γραμμές, σε όλες τις σχετικές προσεγγίσεις, η πιο εκτεταμένη ενασχόληση των γυναικών με τη λεγόμενη «μη αμειβόμενη εργασία» παρουσιάζεται ως η μία όψη του νομίσματος, που έχει στην άλλη του πλευρά τη χαμηλότερη συμμετοχή τους στην «αμειβόμενη εργασία».

Αυτό που ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση, είναι να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες, διαφορετικής έντασης και έκτασης σε διαφορετικές χώρες και διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, που συνεπάγεται η δέσμευση των γυναικών στο πλαίσιο των οικογενειακών ευθυνών.

Με περισσότερο ή λιγότερο ξεκάθαρο τρόπο, οι σχετικές αναλύσεις και προβληματισμοί αναφέρονται στην ανάγκη να αντικαθίσταται η δουλειά που γίνεται εκτός της «αγοράς εργασίας» με εργασία που γίνεται μέσα στο πλαίσιό της, ως μισθωτή εργασία. Μάλιστα, ο αντίκτυπος μιας τέτοιας αντικατάστασης και μετατροπής παρουσιάζεται διπλός: Από τη μία, αποδεσμεύει γυναικείο εργατικό δυναμικό προκειμένου να διοχετευθεί στην «αγορά εργασίας». Από την άλλη, διευκολύνει την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων σε τομείς της κοινωνικής ζωής, που πριν δεν είχαν οικονομική σημασία για το κεφάλαιο, ως ένα ακόμα πεδίο για τη «δραστηριοποίηση» επιχειρήσεων.

Μια σειρά από υπηρεσίες και υποδομές για τη στήριξη της οικογένειας ήδη προσφέρονται σήμερα από την καπιταλιστική αγορά, σε όποια και όποιον μπορεί να πληρώσει για να τις αποκτήσει, σε ποιότητα ασφαλώς που συναρτάται με το ύψος του αντιτίμου που μπορεί να καταβάλει.

Ο εμπορευματικός χαρακτήρας αυτών των υποδομών και υπηρεσιών τις κάνει απαγορευτικές για τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων και άνεργων γυναικών, ενώ ενισχύει την αντίληψη που κυριαρχεί στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, ότι η ολόπλευρη στήριξη της οικογένειας αποτελεί αποκλειστικά ατομική - οικογενειακή ευθύνη.

Την ίδια στιγμή, η άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας δεν συνοδεύεται από τη μείωση του εργάσιμου χρόνου για κάθε μισθωτό και μισθωτή, αλλά από την ένταση της εκμετάλλευσης, την «ευελιξία» των εργασιακών σχέσεων, την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, τα διαρκώς σχετικά υψηλά επίπεδα ανεργίας, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου για την εργαζόμενη γυναίκα, παρά τα σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα στον οικιακό εξοπλισμό, που μειώνουν και το χρόνο και το βάρος της σχετικής δραστηριότητας.

Τα σχετικά προβλήματα και αδιέξοδα έχουν τη ρίζα τους στον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της παραγωγής με κριτήριο το μέγιστο καπιταλιστικό κέρδος. Δεν μπορούν να λυθούν από ιμπεριαλιστικές ενώσεις και θεσμούς, επιχειρηματικούς ομίλους και επιμελητήρια. Η λύση τους προϋποθέτει τη συμμετοχή της γυναίκας στην κοινωνική εργασία, με εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων και δωρεάν υποδομών και υπηρεσιών για την οικογένεια, ως βάση για την κατάργηση ανισοτιμιών και διακρίσεων και την κατάργηση των εκμεταλλευτικών σχέσεων παραγωγής, ως προϋπόθεση για την κατάργηση κάθε κοινωνικής ανισότητας σε βάρος της.

Κάλεσμα να δυναμώσει «η κοινή πάλη Ελλήνων, προσφύγων και μεταναστών εργατών για έναν κόσμο χωρίς φτώχεια, εκμετάλλευση, πολέμους και προσφυγιά» απευθύνει η Γραμματεία Προσφύγων και Μεταναστών του ΠΑΜΕ, με αφορμή τη Διεθνή Μέρα Μεταναστών στις 18/12.

Στην κατεύθυνση αυτή, την Τετάρτη 18/12 καλεί σε πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και μετανάστες τα συνδικάτα της Αθήνας στο Σκαραμαγκά (10 π.μ.) και τα συνδικάτα του Πειραιά στο Σχιστό.

«Το ταξικό εργατικό κίνημα της Ελλάδας στέκεται σταθερά στο πλευρό των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα. Δυναμώνουμε τον αγώνα για έναν κόσμο χωρίς πολέμους, χωρίς φτώχεια και προσφυγιά. Δυναμώνουμε τον αγώνα για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση», σημειώνει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή της η Γραμματεία του ΠΑΜΕ.

Είδη πρώτης ανάγκης, φάρμακα, τρόφιμα μακράς διάρκειας, ρούχα, κουβέρτες, τετράδια και λοιπά σχολικά είδη συγκεντρώνει η Ενωση Λογιστών - Ελεγκτών Περιφέρειας Αττικής. Η βοήθεια συγκεντρώνεται καθημερινά στα γραφεία του σωματείου (Κάνιγγος 27) και στα γραφεία του ΠΑΜΕ (Αγίας Φιλοθέης 5Β) καθημερινά (9 π.μ. - 5 μ.μ. και 6.30 μ.μ. - 8 μ.μ.) μέχρι την Τρίτη, προκειμένου να παραδοθεί στους πρόσφυγες και μετανάστες σε Σκαραμαγκά και Σχιστό την Τετάρτη 18/12.

Υπενθυμίζεται ότι το ΠΑΜΕ, απευθύνοντας κάλεσμα στα συνδικάτα της Ευρώπης, της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, έχει προτείνει την οργάνωση συντονισμένων πρωτοβουλιών αλληλεγγύης:

-- Διοργάνωση Διεθνούς Βδομάδας Αλληλεγγύης των Συνδικάτων σε Πρόσφυγες και Μετανάστες στις 18 - 24 Δεκέμβρη, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Μεταναστών, με επισκέψεις των συνδικάτων σε χώρους προσφύγων - μεταναστών, προσφορά υλικής βοήθειας, τροφίμων, φαρμάκων κ.λπ. στους μετανάστες, δώρα στα μικρά παιδιά κ.ά.

-- Αγωνιστικές δράσεις σε κάθε χώρα στις 21 Γενάρη, ως κορύφωση μιας πλατιάς καμπάνιας ενημέρωσης - συζήτησης με τους εργαζόμενους με το κοινό κάλεσμα των συνδικάτων.