Την ιδιωτικοοικονομική διαχείριση στον πολιτισμό ενισχύει ακόμη περισσότερο η κυβέρνηση, καθιστώντας ΝΠΙΔ, όπως το Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Εργων (ΤΔΠΕΑΕ) του ΥΠΠΟ ...σε γενικό «δερβέναγα» των κρατικών υπηρεσιών προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της εξέλιξης αποτελεί η ένταξη του έργου «Αποκατάσταση και ανάδειξη κτιρίων και συντήρηση κινητών και ακινήτων μνημείων του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου» στο ΤΔΠΕΑΕ, θέμα που συζητά σήμερα το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Το πρόβλημα είναι ότι το ΤΔΠΕΑΕ, από τον ιδρυτικό νόμο, διαχειρίζεται κονδύλια για αρχαία μνημεία - δηλαδή, σύμφωνα με τον ισχύοντα αρχαιολογικό νόμο, για μνημεία μέχρι το 1830 - και όχι για νεότερα, όπως του Τατοϊου. Το θέμα δεν είναι νομικό ή υπηρεσιακό. Ανεξάρτητα του ποια νομική «φόρμουλα» παρουσιαστεί για την εμπλοκή του Ταμείου στο Τατόι, αυτό που προκύπτει είναι ότι η χρηματοδότηση των έργων προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς επιχειρείται να «περνά» μέσα από νομικά «μορφώματα» τύπου ΤΔΠΕΑΕ, των οποίων η λειτουργία και η διαχειριστική λογική τους παραπέμπει σε ανώνυμη εταιρεία.

Το ΤΔΠΕΑΕ φτιάχτηκε το 1992 ως ΝΠΙΔ για να διαχειρίζεται κοινοτικά, εθνικά, «χορηγικά» και λοιπά κονδύλια για αρχαιολογικά έργα, χάριν της ...«ευελιξίας» που υποτίθεται ότι δεν μπορεί να έχει ο δημόσιος τομέας. Το Ταμείο, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, «δεν υπάγεται στον δημόσιο τομέα και λειτουργεί και διαχειρίζεται τις πιστώσεις κατά τις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου, εξαιρείται των διατάξεων του δημοσίου λογιστικού και υπάγεται στην εποπτεία και τον έλεγχο του Κράτους, που ασκείται από τον υπουργό Πολιτισμού». Εχει τη δυνατότητα να «προσλαμβάνει το απαιτούμενο προσωπικό, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων», να «προκηρύσσει τους αναγκαίους για την εκτέλεση των έργων διαγωνισμούς», να «κατακυρώνει το αποτέλεσμα αυτών», να «υπογράφει συμβάσεις και εγκρίνει κάθε άλλη αναγκαία δαπάνη για την εκτέλεση των έργων και τη λειτουργία του Ταμείου».

Εξαρχής το Ταμείο έγινε δεκτό με αντιδράσεις από την αρχαιολογική κοινότητα, αφού είναι σαφές πως όχι μόνο την υποκαθιστά, αλλά ο τρόπος λειτουργίας του άνοιγε επικίνδυνους δρόμους για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό δεν εμπόδισε τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ να το διατηρήσουν, ενώ, πέρσι, με τροπολογία στο νόμο για το Νέο Μουσείο Ακρόπολης, η κυβέρνηση της ΝΔ ανάγκασε το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων να διαθέτει πόρους του - που μέχρι τότε πήγαιναν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία που πλήττεται από την υποχρηματοδότηση - στο ΤΔΠΕΑΕ όσο και σε άλλες ανάλογες εταιρείες του «δημοσίου», όπως η «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνα ΑΕ» (σ.σ. αυτή είναι «φρούτο» των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ).

Το γιατί ένα τέτοιο «εργαλείο» χρησιμοποιείται στο Τατόι, δεν είναι άσχετο με τα γενικότερα αντιδραστικά σχέδια της κυβέρνησης για την περιοχή. Θυμίζουμε ότι με το περιβόητο ΠΔ περί «Καθορισμού Ζωνών Προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας» (νομοθετήθηκε το 2007 επί ΝΔ, αλλά είχε αρχίσει να συντάσσεται το 2003 επί ΠΑΣΟΚ), το Τατόι «σαλαμοποιείται» και παραδίδεται σε εμπορευματικές χρήσεις. Ετσι, το ΤΔΠΕΑΕ επιλέχθηκε λόγω της «ευλελιξίας» του για να «τρέξει» γρηγορότερα το πολύπλευρο «πλιάτσικο» στην περιοχή...

Από τους πρωτοπόρους της μουσικής δημιουργίας του 20ού αιώνα, ο Ιάννης Ξενάκης, εφάρμοσε δημιουργικά μαθηματικές θεωρίες και τύπους της Φυσικής στο συνθετικό του έργο. Συνέδεσε το ηχητικό αποτέλεσμα με γραφικές απεικονίσεις και διαμόρφωσε ενα μοναδικό συνθετικό έργο, καταξιωμένο διεθνώς. Από σήμερα 15/9 έως 1/10/2009 το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, σε συνεργασία με το Κέντρο Μουσικής Σύνθεσης και Ερμηνείας, διοργανώνει τη συνέχεια του αφιερώματος στον Ιάννη Ξενάκη, στο χώρο νέων έργων του ΕΜΣΤ και στο μεσοπάτωμα. Σήμερα (8 μ.μ.) θα παρουσιαστεί το έργο του «Nomos A» από τον Christophe Roy (βιολοντσέλο) - «σπεσιαλίστα» σε εκτελέσεις έργων των Ξενάκη, Kagel, Globokar - και τον Μάκη Σολωμό (ομιλία).

Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα υπάρχουν μόνιμα εγκατεστημένα: Χώρος Νέων Εργων: To «Διάτοπο - Ο μύθος του Ηρώς» και τo «Πολύτοπο του Cluny» (η προβολή - ακρόαση των έργων θα επαναλαμβάνεται ανά 70', καθ' όλη τη διάρκεια του αφιερώματος). Μεσοπάτωμα: Το ντοκιμαντέρ «Charisma X» της Εφης Ξηρού. Αudio-video με την εργογραφία του Ιάννη Ξενάκη και ηχητικά αποσπάσματα έργων του. Θεωρητικά έργα του συνθέτη, παρτιτούρες και σχετικά βιβλία. Χειρόγραφα αντίγραφα από τετράδια σημειώσεων του Ιάννη Ξενάκη (αρχείο Α. Αντωνόπουλου). Το πολυαγωγικό σύστημα Upic. Το video - installation της Εφης Ξηρού, με υλικό από την «Ορέστεια» του Ιάννη Ξενάκη. Συνέντευξη του Ξενάκη στον μουσικολόγο Harry Halbreich (video προβολή). Είσοδος ελεύθερη.

Μεγαλύτερος σε εμβαδόν προκύπτει ο καταποντισμένος προϊστορικός οικισμός στο Παυλοπέτρι Λακωνίας, μετά τις νεότερες, υποβρύχιες έρευνες της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία, το εμβαδόν του καταποντισμένου οικισμού αυξήθηκε περίπου κατά ένα τρίτο σε σχέση με την ήδη γνωστή έκτασή του, ενώ ανελκύστηκαν 230 όστρακα και ομάδες οστράκων, που χρονολογούνται στην πρωτοελλαδική εποχή, μικρότερος αριθμός στη μεσοελλαδική και στην υστεροελλαδική και μερικά στους ιστορικούς χρόνους.

Εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν νέα κτιριακά κατάλοιπα και ένα μεγάλο κτίριο, μήκους 35 μέτρων. Οι διαστάσεις και η κάτοψη του κτιρίου θυμίζουν αντίστοιχες κατασκευές της πρώιμης χαλκογραφίας, που τοποθετούνται σε κεντρική θέση των οικισμών της εποχής. Ονομάζονται «μέγαρα» και θεωρούνται έδρα και κατοικία της ηγετικής ομάδας.