Eurokinissi

Ενδεικτικά, στις δηλώσεις τους μπροστά στις κάμερες και ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την ερχόμενη βδομάδα στη Νέα Υόρκη (στο περιθώριο της οποίας ο Ελληνας πρωθυπουργός θα έχει συνάντηση με τον Ερντογάν, βάζοντας τον νέο «οδικό χάρτη του ελληνοτουρκικού διαλόγου», μπροστά στη σύγκληση, στο τέλος του έτους, του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Τουρκία) ο Μητσοτάκης είπε ότι Αθήνα και Λευκωσία «συντονίζουν τις ενέργειές τους ενόψει και των διαφαινόμενων εξελίξεων στο κυπριακό ζήτημα. Επομένως, θα μας δοθεί, για ακόμα μία φορά, η ευκαιρία να κάνουμε μία συνολική επισκόπηση των ανοιχτών ζητημάτων, σε μία εποχή, μάλιστα, όπου δυστυχώς υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για την κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή».

Στο ίδιο τέμπο, ο Χριστοδουλίδης μίλησε για «κοινές ανησυχίες» που οι δύο πλευρές έχουν και για «πολλαπλές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε». Χαρακτήρισε, εξάλλου, «κρίσιμη» την ερχόμενη βδομάδα στη Νέα Υόρκη, επιμένοντας ταυτόχρονα ότι «μέσα από την επίλυση του Κυπριακού και την πλήρη εξομάλυνση και των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα συμβάλουμε ακόμα περισσότερο σε αυτό που Ελλάδα και Κύπρος, Κύπρος και Ελλάδα αποδεικνύουν, ότι είναι πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας σε αυτή την περιοχή της ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας». Φράση που δείχνει ότι πάνε για «λύση πακέτο», αμερικανοΝΑΤΟικής κοπής πάνω σε διχοτομικά σχέδια, και με μπούσουλα την ενίσχυση της ευρωατλαντικής συνοχής στην Ανατ. Μεσόγειο, κόντρα σε άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Συνθήκες που μόνο ειρήνη και σταθερότητα δεν προοιωνίζονται για τους λαούς.

Σημειωτέον, Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης απέφυγαν μπροστά στις κάμερες κάθε αναφορά στο σχεδιαζόμενο έργο για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου - Κρήτης (GSI - αφορά ευρύτερα τη σύνδεση των δύο χωρών και με το Ισραήλ), θέμα για το οποίο ασκείται στη Λευκωσία όργιο πιέσεων από ΗΠΑ και ΕΕ, με τη συμμετοχή και της ελληνικής κυβέρνησης, ώστε να το χρηματοδοτήσει, καθώς κουμπώνει πάνω στον ευρύτερο ευρωατλαντικό προγραμματισμό για «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο. Ωστόσο η κυπριακή πλευρά θέτει όρους για το κόστος που θα επωμιστεί αν το έργο ακυρωθεί λόγω της «γεωπολιτικής αβεβαιότητας», κι ενώ η Τουρκία διακηρύσσει σε όλα τα επίπεδα ότι κανένα έργο δεν θα προχωρήσει στην Ανατολική Μεσόγειο δίχως την έγκρισή της.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Π. Μαρινάκης, ερωτηθείς αργότερα χτες για το θέμα προσπάθησε ανεπιτυχώς να πείσει ότι το μόνο ζήτημα είναι το οικονομικό σκέλος και ότι οι εξελίξεις «δεν έχουν καμία σχέση με γεωπολιτικής φύσεως ζητήματα».

Εξάλλου, δίνοντας ο ίδιος το πρόγραμμα Μητσοτάκη στη Ν. Υόρκη είπε ότι θα απευθύνει ομιλία ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης την Πέμπτη 26/9 εστιάζοντας στις «μεγάλες, παγκόσμιες γεωπολιτικές και τεχνολογικές προκλήσεις». Επίσης, θα έχει διμερείς συναντήσεις με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, θα απευθύνει ομιλία σε ομογενειακές οργανώσεις, ενώ θα έχει και «συναντήσεις με επενδυτές, όπου θα έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει το νέο τοπίο που διαμορφώνει για την ελληνική οικονομία», όπως είπε χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Για τη Ν. Υόρκη φεύγει αύριο, Σάββατο, και ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτης, ο οποίος θα συμμετάσχει σε συναντήσεις του πρωθυπουργού με ξένους ηγέτες, «τρέχοντας» παράλληλα το δικό του πρόγραμμα συναντήσεων με ομολόγους του από Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Ασία, Αφρική, Κεντρική και Λατινική Αμερική, καθώς και με υψηλόβαθμους αξιωματούχους του ΟΗΕ και περιφερειακών οργανισμών. Μεταξύ άλλων και με τον γγ του Αραβικού Συνδέσμου, ενώ θα παραστεί, επίσης, σε «Δείπνο Εργασίας Υπουργικού Επιπέδου για τη Μέση Ανατολή» και σε Υπουργική Συνάντηση με αντικείμενο την κατάσταση στη Γάζα και το παλαιστινιακό ζήτημα.

Θα παρακαθίσει στο «Διατλαντικό Δείπνο» που διοργανώνει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντ. Μπλίνκεν, παρουσία των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ και βέβαια στις τριμερείς των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου και Ελλάδας - Κύπρου - Ιορδανίας.

Παραπέρα, θα λάβει μέρος στη Συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των κρατών - μελών της ΕΕ, στο «Πρόγευμα Εργασίας Υπουργικού Επιπέδου» της «Ομάδας Φίλων Δυτικών Βαλκανίων», παρουσία των υπουργών Εξωτερικών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, στην τετραμερή Συνάντηση Ελλάδας, Ρουμανίας, Κροατίας, Βουλγαρίας, καθώς και σε Συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP).

Στο μεταξύ, με τα σχέδια για μεγαλύτερη εμπλοκή στα ΝΑΤΟικά σχέδια ανά χείρας και με την ντόπια αστική τάξη να αναζητεί αναβαθμισμένο ρόλο στον ευρωατλαντικό καταμερισμό, ο υπουργός Αμυνας, Ν. Δένδιας, συνοδευόμενος από τους αρχηγούς ΓΕΕΘΑ και ΓΕΝ, μετέβη χτες στη Γαλλία για την τελετή καθέλκυσης της φρεγάτας FDI HN «ΝΕΑΡΧΟΣ» (έγινε στις εγκαταστάσεις της NAVAL στη Lorient), ενώ αργότερα επιθεώρησε και τις εργασίες στη φρεγάτα «ΚΙΜΩΝ» (υποτίθεται θα παραδοθεί στο Πολεμικό Ναυτικό τον Μάρτη του 2025).

Δείχνοντας τον χαρακτήρα αυτών των χρυσοπληρωμένων από τον λαό εξοπλισμών, ο υπουργός Αμυνας είπε ότι η καθέλκυση μεταξύ άλλων «επιβεβαιώνει τη θέση μας ως αξιόπιστου συμμάχου και ισχυρού παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο», όπως και ότι με αυτούς τους εξοπλισμούς «ισχυροποιούμε την παρουσία μας στην Ανατολική Μεσόγειο, προστατεύοντας, ταυτόχρονα τα σύνορα και τα συμφέροντα της ΕΕ. Ουδέποτε αμφισβητώντας τα νόμιμα δικαιώματα άλλων χωρών της περιοχής», πρόσθεσε, κλείνοντας ταυτόχρονα το μάτι στην Αγκυρα ότι μπορεί να καταληχθεί ένας συμβιβασμός για τα μερίδια της καπιταλιστικής λείας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Στο ίδιο φόντο, ανακοίνωσε και την «πρόθεση» της κυβέρνησης να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους Γάλλους με στόχο να αποκτήσει μια ακόμη φρεγάτα, την τέταρτη του ίδιου τύπου. Πρόσθεσε, τέλος, με νόημα ότι οι φρεγάτες αυτές θα έχουν τη δυνατότητα να φέρουν τον πύραυλο SCALP NAVAL - πλήττει στόχους στρατηγικής σημασίας σε μεγάλες αποστάσεις, άνω των 1.000 χλμ., και με μεγάλη ακρίβεια, σε ενίσχυση βέβαια του ΝΑΤΟικού οπλοστασίου στην περιοχή.

Οι διαφωνίες με την τουρκική αστική τάξη δεν έχουν εξαλειφθεί, αλλά και δεν εμποδίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας που η Ουάσιγκτον προτάσσει λόγω της «σημασίας της Τουρκίας στον κόσμο».

Αυτά τόνισε σε εκτενή του συνέντευξη στη «Χουριέτ» ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζον Μπας (πρέσβης ΗΠΑ στην Αγκυρα 2014-2017), ολοκληρώνοντας επαφές του στην Τουρκία για όλες τις εξελίξεις στη «γειτονιά». Αναφερόμενος ειδικά στον ρόλο της Αγκυρας στην υπεράσπιση της «σταθερότητας της περιοχής», ο Μπας υπογράμμισε ότι «εκτιμούμε βαθύτατα τις προσπάθειες και το όραμα της τουρκικής κυβέρνησης να κάνει μια σωστή συνεισφορά που αντανακλά τη σημασία της στον κόσμο», ενώ κληθείς να σχολιάσει όσους λένε ότι η Τουρκία έχει αποστασιοποιηθεί από το δυτικό μπλοκ και το ΝΑΤΟ, απάντησε: «Δεν το βλέπω αυτό στο σύνολο των σχέσεών μας. Βλέπω μια ισχυρή χώρα με αυτοπεποίθηση, που προσπαθεί να διασφαλίσει ότι έχει ισχυρές σχέσεις με ένα ευρύ φάσμα χωρών. Σήμερα, υπάρχουν περισσότερες από αρκετές προκλήσεις στον κόσμο για να αντιμετωπίσουμε, όλοι μας», παραθέτοντας μία προς μία τις «πραγματικά σημαντικές συνεισφορές» της Αγκυρας σε θέματα όπως η διαμεσολάβησή της για «προκλήσεις που υπάρχουν» μεταξύ αφρικανικών κρατών (π.χ. Σομαλίας - Αιθιοπίας), μέχρι τις «συνεχείς συνεισφορές στην προσπάθεια να τερματιστεί αυτή η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ - Χαμάς», την «πρωτοβουλία της για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα». Δεν παρέλειψε δε να πει ότι κάθε φορά που επισκέπτεται την Τουρκία, εκπλήσσεται «από τον συνεχιζόμενο δυναμισμό και την ενέργεια στην τουρκική κοινωνία και οικονομία», που αναδεικνύουν «την ανάγκη ενίσχυσης των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών ως στρατηγικών εταίρων».

Εξίσου χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του Μπας ως «πολύ παραγωγική και καρποφόρα» για το τμήμα των συνομιλιών του που αφορούσαν τη Συρία. Με φόντο την αναθέρμανση των σχέσεων Αγκυρας - Δαμασκού αλλά και την επανέναρξη κοινών περιπολιών Τουρκίας και Ρωσίας στην ανατολική Συρία, ο Μπας ξεκαθάρισε ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Αγκυρα για τον τερματισμό του πολέμου στη Συρία και ειδικά την αντιμετώπιση της «διαρκούς πρόκλησης που δημιούργησε το "Ισλαμικό Κράτος", με τρόπους (...) που θα συμβάλλουν συνολικά στη βελτίωση της ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή». Σχολιάζοντας δε ειδικά την επαναπροσέγγιση των κυβερνήσεων Ερντογάν - Ασαντ, είπε: «Υπάρχουν μια σειρά από προκλήσεις που συνοδεύουν τα μακρά σύνορα με τη Συρία, που απαιτούν μια σειρά αλληλεπιδράσεις με τις αρχές της Δαμασκού. Εναπόκειται, ξέρετε, σε κάθε κυβέρνηση να αποφασίσει πώς θα αλληλεπιδράσει με το καθεστώς Ασαντ».

Επιπλέον, κληθείς να απαντήσει για τα σχέδια της Τουρκίας να ενταχθεί στους BRICS, είπε ότι «καταλαβαίνουμε γιατί η Τουρκία μπορεί να ενδιαφέρεται να επιχειρήσει να εμβαθύνει τη σχέση της με τουλάχιστον ορισμένα από τα μέλη του ομίλου BRICS (...) υπάρχει μια σειρά από διαφορετικούς λόγους για τους οποίους μια βαθύτερη σχέση με τις χώρες των BRICS μπορεί να έχει νόημα», προσθέτοντας βέβαια ότι «εμείς είμαστε πολύ ξεκάθαροι στις συζητήσεις μας με την τουρκική κυβέρνηση σχετικά με τη φύση των προκλήσεων που θέτουν στη διεθνή κοινότητα οι κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Κίνας, και ιδιαίτερα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ»... Τέλος, για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι διαφωνίες των δύο πλευρών απέναντι στο Ισραήλ και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, επέμεινε ξανά πως «το βάθος και το εύρος της σχέσης μας είναι πολύ πιο δυνατό και πιο μεγάλο και πιο πλούσιο σε σχέση με ό,τι μπορεί να το επιβαρύνει οποιοδήποτε σημείο διαφωνίας».

Το περιεχόμενο που οι δύο πλευρές προτάσσουν στη συνεργασία τους αποτύπωσε και η συμμετοχή του Τούρκου υπουργού Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, στο συνέδριο GasTech στο Τέξας, όπου τόνισε ότι με βάση τα επενδυτικά σχέδια που «τρέχουν» «εμείς (τα επόμενα χρόνια θα) μπορούμε να προμηθεύουμε τις ευρωπαϊκές αγορές, ιδιαίτερα σε αυτές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που έχουν ανάγκη από φυσικό αέριο».

Υπολογίζεται ότι οι συμφωνίες που «έκλεισαν» με κολοσσούς όπως οι «Shell» και «Total Energies» θα φέρουν ένα σημαντικό πλεόνασμα αερίου στην Τουρκία, που «κουμπώνει» με τα σχέδια μετατροπής της σε ενεργειακό κόμβο.

Τούρκοι και Αμερικανοί αναλυτές παρατηρούσαν χτες ότι οι εξελίξεις δίνουν στην Αγκυρα «ευελιξία να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους ή να μειώσει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο από τη Ρωσία και το Ιράν», με δεδομένο ότι τα συμβόλαια με «Gazprom Export» και την «National Iranian Gas Company» λήγουν, αντίστοιχα, το 2025 και το 2026.