INTIME NEWS

Χαρακτηριστικό εξάλλου είναι πως στην πρόταση της Επιτροπής παραμένει το κριτήριο της «χώρας πρώτης υποδοχής», ενώ επιβεβαιώνοντας τα «φούμαρα» περί ευρωενωσιακής «αλληλεγγύης», η πρόταση πάει πίσω ακόμη και από τις ελάχιστες προτάσεις για κατανομή προσφύγων και μεταναστών ανάμεσα στα κράτη - μέλη, πόσο μάλλον από το αίτημα λαού, νησιωτών, μεταναστών για άμεσο απεγκλωβισμό των ξεριζωμένων από τα κολαστήρια τύπου Μόριας και μετεγκατάσταση στις χώρες προορισμού τους, προτείνοντας ως «δίκαιο διαμοιρασμό της ευθύνης» έναν μηχανισμό «ευέλικτων συνεισφορών» των κρατών - μελών στην πολιτική εγκλωβισμού, καταστολής και απελάσεων των μεταναστών.

Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός αυτός προβλέπει πως τα κράτη - μέλη θα «συνεισφέρουν» ανάλογα με το οικονομικό τους βάρος και τον πληθυσμό τους, επιλέγοντας είτε να υποδεχθούν αιτούντες άσυλο με αντάλλαγμα οικονομική ενίσχυση από τα ταμεία της ΕΕ, είτε να γίνουν «ανάδοχοι» της απέλασης και της επιστροφής μεταναστών που έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου τους, είτε παρέχοντας «λειτουργική υποστήριξη», δηλαδή λεφτά και μέσα για τις δομές - φυλακές στις χώρες πρώτης υποδοχής και για την ένταση της καταστολής στα σύνορα της ΕΕ.

Ενδεικτικό στο μεταξύ είναι πως ακόμη κι αυτός ο μηχανισμός είναι προαιρετικός, ενώ η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής σε αυτόν προβλέπεται μόνο σε «συνθήκες έντονης πίεσης» και μάλιστα κατόπιν ειδικής απόφασης της Κομισιόν.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Kομισιόν ανακοίνωσε ότι θα συγκροτήσει και «Task force» (ομάδα δράσης) τάχα για τη «βελτίωση της κατάστασης των προσφύγων και των μεταναστών στη Λέσβο», στην πραγματικότητα για τη μονιμοποίηση της φυλακής προσφύγων και μεταναστών στο νησί, με «ανθεκτικές υποδομές» αλλά και για να επιβλέπει τις ενέργειες για fast track διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων για άσυλο.

Παράλληλα, η πρόταση της Κομισιόν, συμπυκνώνοντας όλες τις αντιδραστικές αποφάσεις όλων των τελευταίων χρόνων της ΕΕ, προβλέπει fast track διαδικασίες ελέγχου και απελάσεων, που επί της ουσίας παραβιάζουν ακόμη και τα πιο στοιχειώδη δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών.

Συγκεκριμένα, εισάγεται ένας μηχανισμός «προδιαλογής» (pre-screening) στα σύνορα, που με βάση την εθνικότητα και τα σχετικά στοιχεία της Eurostat θα διαχωρίζει τους ξεριζωμένους σε όσους «ενδέχεται» να πάρουν άσυλο, οι οποίοι και θα ακολουθούν τη ισχύουσα διαδικασία, και σε όσους οι Ευρωενωσιακοί θα θεωρούν πως έχουν λίγες πιθανότητες, για τους οποίους προβλέπονται fast track διαδικασίες, όπου ουσιαστικά θα υπάρχουν γενικευμένη κράτηση, σωρηδόν απορριπτικές αποφάσεις, απελάσεις.

Μάλιστα, για την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής προβλέπεται και η παραπέρα «αναβάθμιση» της Frontex, η οποία όπως χαρακτηριστικά λέγεται αναλαμβάνει ρόλο «λειτουργικού βραχίονα» των απελάσεων - αποκτώντας μεταξύ άλλων και ειδικό διευθυντή απελάσεων - και συνολικά υλοποίησης της αντιπροσφυγικής-αντιμεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ, συμπληρωματικά στα υπόλοιπα κατασταλτικά καθήκοντα στα σύνορα, όπως με την ενεργοποίηση «μόνιμων στρατευμάτων» που θα εγκατασταθούν στα σύνορα από την 1η Γενάρη του 2021.

Η προσήλωση στην πολιτική των απελάσεων φανερώνεται και από τη θέσπιση του «Συντονιστή Επιστροφών» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος θα επικουρείται στο έργο του από το «Υψηλού Επιπέδου Δίκτυο για τις Επιστροφές» σε εθνικό επίπεδο, όπως «εύηχα» λέγονται οι απελάσεις.

Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην προώθηση των «προσαρμοσμένων και κοινά επωφελών» συμφωνιών με τρίτες χώρες για την επιστροφή μεταναστών, με παροχή κινήτρων και αντι-κινήτρων εάν δεν συνεργάζονται, συμφωνίες που ως γνωστόν λειτουργούν και ως μηχανισμοί διείσδυσης της ιμπεριαλιστικής ένωσης σε «ζώνες ενδιαφέροντος» και ανταγωνισμού με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Ενώ ενδεικτικά της «στρόφιγγας» που ανοιγοκλείνει ανάλογα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου είναι και όσα προβλέπονται για την προσέλκυση φθηνού, ειδικευμένου εργατικού και επιστημονικού δυναμικού που έχουν ανάγκη τα ευρωπαϊκά μονοπώλια, με την ανάπτυξη «εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων» με τρίτες χώρες (talent partnerships). Στις σχετικές προβλέψεις υπάρχει ρητή αναφορά για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε αυτή την κατεύθυνση, ενώ αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «η ΕΕ έχει μείνει πίσω στον αγώνα δρόμου για την προσέλκυση ταλέντων», ιδιαίτερα σε σχέση με ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.

Παρουσιάζοντας την άθλια αυτή πρόταση της Κομισιόν, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, υπεραμύνθηκε μιας «δίκαιης και λογικής» ισορροπίας ανάμεσα στην «ευθύνη και την αλληλεγγύη» μεταξύ των «27», σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «πρέπει να βρούμε μακροπρόθεσμες λύσεις για τη μετανάστευση» και υπογραμμίζοντας πως η πυρκαγιά στον καταυλισμό της Μόριας ήταν μια «έντονη υπενθύμιση της ανάγκης για δράση», προς τη γνωστή ακόμα αντιδραστικότερη κατεύθυνση. Για «Σύμφωνο που προσφέρει τα κομμάτια που έλειπαν από το "παζλ" για μια συνολική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση» έκανε λόγο ο επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς.

Από την πλευρά της κυβέρνησης, η πρώτη αντίδραση ήρθε μέσω του αναπληρωτή υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Γ. Κουμουτσάκου, που σημείωσε ότι η Κομισιόν «κατέβαλε προσπάθεια να συγκεράσει αποκλίνουσες απόψεις, προερχόμενες από διαφορετικές ομάδες κρατών» και πως σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση «τα κείμενα που παρουσιάστηκαν σήμερα θα αποτελέσουν αντικείμενο έντονων διαπραγματεύσεων» με γνώμονα τις θέσεις της, που βέβαια δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις που αποτυπώνονται και στο νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο.

Στις αμέσως επόμενες μέρες παραπέμπει η κυβέρνηση για την έναρξη των διερευνητικών επαφών που επιταχύνουν «διευθετήσεις» στα Ελληνοτουρκικά για διασφάλιση της ΝΑΤΟικής συνοχής στη νοτιοανατολική πτέρυγα της λυκοσυμμαχίας και δρομολόγηση μπίζνες. Στο ίδιο πλαίσιο δεν αποκλείεται και επικοινωνία Μητσοτάκη - Ερντογάν.

Ο πρωθυπουργός, μετέχοντας χτες σε τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, επέμενε ότι «η συμφωνία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας - Τουρκίας αποτελεί θετικό βήμα επαναπροσέγγισης», προσθέτοντας ότι «χρειάζεται συνέχεια και συνέπεια από την τουρκική πλευρά στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης», αναφέρθηκε δε στην «ανάγκη να τερματιστούν οι προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ». Σε ανάλογο πνεύμα είχε συνομιλία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σε ό,τι αφορά το ακριβές χρονοδιάγραμμα συναντήσεων και επαφών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στ. Πέτσας, είπε χτες στην κρατική τηλεόραση ότι «θα μάθουμε τις επόμενες ημέρες την ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών», προσθέτοντας ότι «λόγω της αναβολής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (σ.σ. πήγε για τις 1 - 2/10) ίσως να έχουμε την ημερομηνία έναρξης λίγο αργότερα».

Σε κάθε περίπτωση, επιχειρώντας ξανά εφησυχασμό του λαού μπροστά σε επικίνδυνες εξελίξεις, όπου τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μπαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι «εφόσον ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές θα πάμε σε μία ύφεση αυτής της προκλητικής συμπεριφοράς που είχαμε δει το προηγούμενο διάστημα. Και αυτό γιατί θα ήταν αδιανόητο να συζητούμε για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας και την ίδια στιγμή να βλέπουμε, για παράδειγμα, πλοία στην περιοχή». Αυτό βέβαια σε καμιά περίπτωση δεν αναιρεί τις αξιώσεις της τουρκικής κυβέρνησης, οι οποίες μεταφέρονται πλέον στο γήπεδο των διερευνητικών.

Σε κάθε περίπτωση, και δίνοντας το περίγραμμα των όσων θα συζητηθούν ανάμεσα στις δυο αντιπροσωπείες, πηγές παραπέμπουν στο άρθρο Μητσοτάκη που δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα στις εφημερίδες «The Times», «Frankfurter Allgemeine Zeitung» και «Le Monde» στις 10/9, δύο μέρες πριν το «Ορούτς Ρέις» αποχωρήσει από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, με το οποίο, όπως σημειώνουν, ο Ελληνας πρωθυπουργός έστελνε, ήδη από τότε, μήνυμα «συμφωνίας κυρίων» στον Ερντογάν για απομάκρυνση των πλοίων αμφοτέρων των χωρών από την περιοχή έως ότου διαμοιραστεί, χώρια όσα ειπώθηκαν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας στις επαφές των συμβούλων τους.

Θυμίζουμε πως τότε ο πρωθυπουργός έγραφε ότι «ο Πρόεδρος Ερντογάν έστειλε το Πολεμικό Ναυτικό του για να στηρίξει μια προσπάθεια εξερεύνησης κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην οποία τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία διεκδικούν δικαιώματα και η οποία δεν έχει ακόμη οριοθετηθεί. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, επρόκειτο για μονομερή πράξη κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου» και ζητούσε από την Τουρκία «απλώς να απόσχει από τη ναυτική και ερευνητική της δραστηριότητα σε μη οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες και να συγκρατήσει την επιθετική ρητορική της».

Στο μεταξύ, στο ίδιο πνεύμα, των «αμοιβαία επωφελών» συνεργασιών και των ανταγωνισμών ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις, στο πλαίσιο και του ευρύτερου ευρω-τουρκικού «παζαριού», ο Στ. Πέτσας δεν αρνήθηκε, εκ μέρους της κυβέρνησης, ακόμα και οικονομική ενίσχυση προς την Τουρκία, λέγοντας πως «η Ελλάδα και οι περισσότερες χώρες έχουμε πει ότι πρέπει να έχουμε απέναντι στην Τουρκία μια πολιτική "μαστιγίου" και "καρότου". Το "μαστίγιο", φυσικά, είναι οι κυρώσεις, το "καρότο" είναι οποιαδήποτε συνδρομή προς τη χώρα αυτή, η οποία πλήττεται σοβαρά από τις εξελίξεις στην οικονομία της. Οποιαδήποτε συνδρομή μπορεί είτε να είναι οικονομική είτε να έχει σχέση με τα κεφάλαια προενταξιακών διαπραγματεύσεων, τα οποία - λίγο έως πολύ - έχουν βαλτώσει».

Ερωτηθείς, τέλος, για το ενδεχόμενο επικοινωνίας Μητσοτάκη - Ερντογάν, απάντησε ότι αν υπάρχουν «εμπιστοσύνη και καλή προετοιμασία» «τότε όλα είναι πιθανά». Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι «τακτικές» και συνεχίζονται οι επαφές των διπλωματικών συμβούλων Μητσοτάκη και Ερντογάν, Ελ. Σουρανή και Ι. Καλίν, αντίστοιχα, με εμπλοκή στις συνομιλίες και του συμβούλου της Μέρκελ, Γ. Χέκερ.

Σε ένα τέτοιο κλίμα, ο πρωθυπουργός χαρακτηριζόταν χτες «πρόσωπο της εβδομάδας» από το γερμανικό ειδησεογραφικό δίκτυο N-TV, το οποίο σημείωνε ότι «το άλλοτε προβληματικό παιδί της Ευρώπης εξελίσσεται σε υποδειγματικό μαθητή», με την ελληνική κυβέρνηση στοιχισμένη - ζυγισμένη στους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για να «τρέξουν» μπίζνες και «διευθετήσεις» στην περιοχή. Το γερμανικό δίκτυο σημειώνει άλλωστε ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός «αναζητεί στο παρασκήνιο την προσέγγιση με τους συμμάχους σε Ευρώπη και ΝΑΤΟ και επιλύει με διπλωματικό τρόπο τη μία ή την άλλη κρίση, πριν αυτή κλιμακωθεί επικίνδυνα», όπως και ότι «με επιδεξιότητα βάζει στο παιχνίδι το Διεθνές Δικαστήριο (της Χάγης)».

Ο πρωθυπουργός, στο μεταξύ, συναντήθηκε χτες με τον νέο μητροπολίτη Ιμβρου και Τενέδου, Κύριλλο, και αντιπροσωπεία συλλόγων Ιμβρίων, συζητώντας «την κατάσταση της ελληνικής μειονότητας σε Ιμβρο και Τένεδο».