Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, ερωτώμενος σε συνέντευξή του στους «Financial Times» για τις σχέσεις με την Τουρκία και την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο Πρόεδρο, έσπευσε να θυμίσει πως «όταν συναντήθηκα για πρώτη φορά ως νεοεκλεγείς πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο Ερντογάν τον Σεπτέμβριο του 2019 στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, του δήλωσα ευθέως ότι προσβλέπω στο άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά αυτό θα σήμαινε ότι πρέπει να σταματήσουμε την επιθετική συμπεριφορά, να διασφαλίσουμε ότι διατηρούμε σχέσεις καλής γειτονίας και να βασιστούμε στο διεθνές δίκαιο για να επιλύσουμε οποιεσδήποτε διαφορές μπορεί να έχουμε», προσθέτοντας πως «δυστυχώς, η απάντηση της Τουρκίας δεν είναι μέχρι στιγμής αυτή που ήλπιζα, καθώς συμπεριφέρεται με αυξανόμενη επιθετικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, υπέγραψε ένα μνημόνιο κατανόησης, το οποίο θεωρούμε εντελώς παράνομο, για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης και δραστηριοποιείται πολύ έντονα στη Λιβύη κατά πλήρη παράβαση όσων συμφώνησε να πράξει στη Διαδικασία του Βερολίνου. Πραγματοποιεί παράνομες γεωτρήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Ουσιαστικά, είπαμε ότι αυτή η συμπεριφορά δεν μπορεί να συνεχιστεί πλέον. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία παραμένουν ανοικτοί».

Τη διαθεσιμότητα της κυβέρνησης για διάλογο και διευθετήσεις με την Τουρκία επανέλαβε και ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, σε συνέντευξή του στα «Παραπολιτικά», σημειώνοντας πως «επιθυμούμε το διάλογο με την Τουρκία, αλλά όχι υπό καθεστώς εκβιασμών και προκλήσεων. Δεν μπορεί η Τουρκία να επιδεικνύει αυτή την επιθετική στάση και εμείς να λέμε "ελάτε να συζητήσουμε". Σίγουρα οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί. Αλλά για να γίνει διάλογος ουσίας, θα πρέπει η Τουρκία να αντιληφθεί ότι με τη στάση της ενεργεί αντιπαραγωγικά, υπονομεύοντας όχι μόνο τις προοπτικές του διαλόγου».

Για το ενδεχόμενο προσφυγής στο Δικαστήριο της Χάγης, ο Ν. Δένδιας σημείωσε ότι «η προσφυγή απαιτεί συμφωνία των μερών. Απαιτεί από κοινού αποδοχή του ζητήματος, επί του οποίου θα κληθεί να αποφανθεί το Δικαστήριο. Προϋποθέτει, ακόμα, κοινή αποδοχή του Διεθνούς Δικαίου και ιδίως του Δικαίου της Θάλασσας, ως πλαισίου συζήτησης μεταξύ μας. Θα μου επιτρέψετε, λοιπόν, να πω ότι προς το παρόν είμαστε μακριά από ένα τέτοιο ενδεχόμενο».

Για το Καστελόριζο και τη δήλωση του τέως προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ Εξωτερικών Χρ. Ροζάκη, πως το νησί είναι «απομονωμένο», ο Ν. Δένδιας δήλωσε πως «σεβόμαστε απόλυτα όλες τις απόψεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τις υιοθετούμε ως υπουργείο Εξωτερικών και ως εθνική θέση» και πρόσθεσε πως το Καστελόριζο «ως νησί που κατοικείται, έχει τα ίδια δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες με τα δικαιώματα που έχουν τα ηπειρωτικά εδάφη, ανεξάρτητα από το μέγεθός του».

Ο Ν. Δένδιας αναφέρθηκε και στις συνομιλίες με την Αίγυπτο προκειμένου να υπάρξει συμφωνία για την ΑΟΖ, που στο πλαίσιο των σχεδιασμών ΗΠΑ - ΝΑΤΟ, επί της ουσίας θα είναι ένα ακόμα βήμα σε διευθετήσεις που δείχνουν συνεκμετάλλευση. Δήλωσε ότι «οι διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο είναι σε εξέλιξη» και πως «είναι, πάντως, δεδομένο ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές είναι πιο πολύπλοκες σε σχέση με την Ιταλία, όπου προϋπήρχε οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας».

Ολα αυτά σε συνδυασμό με τα σχέδια για μετατροπή της χώρας σε μια απέραντη βάση και ορμητήριο των ΗΠΑ, στο δρόμο που χάραξαν διαδοχικά οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ. «Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι άριστες και η συνεργασία μας με τις ΗΠΑ είναι διαρκής, στενή και εποικοδομητική σε όλα τα επίπεδα», τόνισε ο Δένδιας και για να το πιστοποιήσει, γνωστοποίησε ότι «το αμέσως επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθεί στην Αλεξανδρούπολη μια σημαντική αμερικανική άσκηση, αναδεικνύοντας τη γεωστρατηγική σημασία του λιμένα της πόλης, καθώς και την ολοένα στενότερη αμυντική συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ, στην οποία συνέβαλε και η επικαιροποιημένη MDCA» (η νέα συμφωνία για τη βάση). Καλλιεργώντας εξάλλου τον βλαβερό εφησυχασμό για τους ...φίλους και προστάτες, είπε πως «σε σταθερή συνεννόηση και συνεργασία με τις ΗΠΑ, επιδιώκουμε να μη φτάσουμε σε "κρίσιμη στιγμή"» στο Αιγαίο με την Τουρκία.

• Στο μεταξύ, σε 22 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου προχώρησε χτες η τουρκική Πολεμική Αεροπορία στο Αιγαίο, ενώ σημειώθηκε και μία εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά που σηκώθηκαν για αναγνώριση και αναχαίτιση. Ταυτόχρονα, πηγές αναφέρουν ότι στο 5μηνο Γενάρης - Μάης καταγράφηκαν πάνω από χίλιες παραβιάσεις των χωρικών υδάτων.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΒΑΛΕΤΑ.--

Η κλιμάκωση της τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη και οι προετοιμασίες για επιχειρήσεις στη Σύρτη προκαλούν έντονη κινητικότητα και άλλων δυνάμεων. Πληροφορίες αραβικών ΜΜΕ («Al Arabiya», «Al Awsat» κ.λπ.) ανέφεραν ότι κατά τις συνομιλίες που είχαν μέχρι το Σάββατο ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, ο γενικός επιτελάρχης Ενόπλων Δυνάμεων και ο διοικητής του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, «έκλεισε» στρατιωτικό σύμφωνο που μεταξύ άλλων εξασφαλίζει τα τουρκικά συμφέροντα στη Λιβύη (στο μέρος της χώρας που ελέγχεται από τις δυνάμεις του Σάρατζ), προσφέρει ασυλία στους Τούρκους στρατιωτικούς που βρίσκονται στο λιβυκό έδαφος, προωθεί την εκπαίδευση των Ενόπλων Δυνάμεων της «κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας» του Σάρατζ από τον τουρκικό στρατό καθώς και τις πωλήσεις τουρκικών όπλων και πολεμοφοδίων. Δεν φαίνεται επίσης να λείπουν και οι αναφορές σε μία τουρκική αεροπορική και ναυτική βάση.

Ωστόσο, λίγες ώρες μετά την αποχώρηση των Τούρκων στρατιωτικών από την Τρίπολη, βομβαρδιστικά αεροσκάφη «άγνωστης προέλευσης» χτύπησαν θέσεις Τούρκων στρατιωτικών και εγκαταστάσεις τους στην αεροπορική βάση Αλ Ουατίγια, την οποία είχαν καταλάβει πριν λίγους μήνες από τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ και του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού». Τούρκοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι, μιλώντας σε αραβικά ΜΜΕ, διέψευσαν ότι υπήρξαν θύματα, προβλέποντας εντούτοις ότι τέτοιες ενέργειες «θα αυξήσουν τη συχνότητα των συγκρούσεων» στην ευρύτερη περιοχή. Φέρεται επίσης να παραδέχτηκαν αφενός ότι αιφνιδιάστηκαν από την επιδρομή, αφετέρου ότι σημειώθηκαν αρκετές υλικές ζημιές, κυρίως σε συστήματα αεράμυνας. Αργότερα, το σαουδαραβικό δίκτυο «Al Arabiya» μετέδωσε σημαντική αποχώρηση Τούρκων στρατιωτικών από τον στρατώνα στη βάση Ουατίγια.

Οσον αφορά την ταυτότητα ή προέλευση των βομβαρδιστικών, επισήμως υπάρχει αβεβαιότητα. Το τουρκικό δίκτυο ΤRT, επικαλούμενο στρατιωτικές πηγές, μετέδωσε ως πιθανή τη συμμετοχή βομβαρδιστικών από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αραβικά ΜΜΕ μετέδωσαν ως πιθανή τη δράση γαλλικών βομβαρδιστικών από βάσεις που διαθέτουν στο (γειτονικό με τη Λιβύη) Τσαντ, θυμίζοντας ότι και το Φλεβάρη του 2019 γαλλικά βομβαρδιστικά είχαν αναλάβει δράση χτυπώντας τζιχαντιστές στα σύνορα Λιβύης - Τσαντ, είδηση που διαψεύστηκε πάντως από το γαλλικό υπουργείο Αμυνας. Αλλα ΜΜΕ κάνουν λόγο για αιγυπτιακά μαχητικά.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση Σάρατζ εντείνει τις σχέσεις της και με τη Μάλτα. Ο Λίβυος δοτός πρωθυπουργός ξεκίνησε την Κυριακή διήμερη επίσημη επίσκεψη στη Βαλέτα, συναντώντας τον Μαλτέζο ομόλογό του Ρόμπερτ Αμπέλα. Ο Αμπέλα εξήρε τις διμερείς σχέσεις, χαρακτηρίζοντάς τες «εξαιρετικές», επειδή όπως εκτίμησε θα βελτιώσουν τον έλεγχο των θαλάσσιων περιοχών και θα αποτρέψουν νέες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές. Αποκάλεσε επίσης τη Λιβύη «έμπιστο φίλο». Αξίζει να σημειωθεί πως στη Βαλέτα εμφανίστηκαν, παράλληλα με τον Σάρατζ, και ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Ακάρ μαζί με τον γενικό επιτελάρχη και τον διοικητή του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. Ο Ακάρ συναντήθηκε μεταξύ άλλων με τον Μαλτέζο υπουργό Εσωτερικών Εβαρίστ Μπαρτόλα, παρουσία του Τούρκου πρέσβη στη Βαλέτα, Κερέμι Κιρατλί.

Στο μεταξύ, την Κυριακή στη Βεγγάζη συγκεντρώθηκαν χιλιάδες διαδηλωτές, εκφράζοντας την αντίθεσή τους στη δράση τουρκικών στρατευμάτων σε λιβυκό έδαφος. Απαίτησαν την άμεση αποχώρησή τους, κατηγορώντας την Αγκυρα για «αποικιοκρατία», ενώ φώναξαν συνθήματα κατά του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, διαμηνύοντας ότι «ποτέ δεν θα γονατίσουμε μπροστά στην Τουρκία».

Ενδιάμεσα εμφανίστηκε στο προσκήνιο ο Αμερικανός πρέσβης στην Αίγυπτο, Τζόναθαν Κοέν, που είπε ότι «οι ΗΠΑ είναι αντίθετες με όλες τις ξένες επεμβάσεις στη Λιβύη» και κάλεσε σε διαπραγμάτευση υπό τον ΟΗΕ, την ίδια ώρα οι ίδιες οι ΗΠΑ κάνουν πλάτες στη δράση της «συμμάχου» Τουρκίας, ως ανάχωμα στη ρωσική επιρροή.

Υπέρ μιας διεθνούς στρατιωτικής αποστολής, με τη συμμετοχή Γερμανών, για να υπάρξει ...ειρήνευση στη Λιβύη, τάχθηκε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου και υποψήφιος για την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), Νόρμπερτ Ρέτγκεν. Μίλησε κι αυτός για αποστολή κυανοκράνων και τόνισε πως τα αποτελέσματα της διάσκεψης για τη Λιβύη, πριν λίγους μήνες στο Βερολίνο, «απέτυχαν συνολικά να υλοποιηθούν» και πως έχει αποδειχθεί «ότι η διπλωματία χωρίς στρατιωτικά ειρηνευτικά μέσα δεν θα τερματίσει τον πόλεμο στη Λιβύη». Ταυτόχρονα, σημείωσε, «θα πρέπει να προσπαθήσουμε να προσέλθει η Ρωσία σε έναν εποικοδομητικό ρόλο σε αυτή τη σύγκρουση».

Στη Ρώμη, τέλος, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάγιο, μιλώντας χτες στο πρακτορείο ειδήσεων «Nova», κάλεσε την ΕΕ να αναλάβει την ευθύνη αναζήτησης «βιώσιμης λύσης για την αποκατάσταση της ειρήνης στη Λιβύη», μέσω πολιτικού διαλόγου.