Μέση Ανατολή

Μόνιμη ένταση και αδιέξοδο

Μπαρούτι άρχισε να μυρίζει η περιοχή της Μέσης Ανατολής, ήδη, από το Γενάρη του 1996, όταν δολοφονήθηκε ο Γεχία Αγιάς ("μηχανικός"), ηγετικό στέλεχος της εξτρεμιστικής ισλαμικής παλαιστινιακής οργάνωσης "Χαμάς". Οι συναγωνιστές του ορκίστηκαν εκδίκηση και κατηγόρησαν τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, όπως και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ. Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ουδέποτε το αρνήθηκαν. Η διενέργεια των πρώτων παλαιστινιακών εκλογών στις 20 Γενάρη, όπου ο Αραφάτ επικράτησε με 88,1% και εξασφάλισε την πλειοψηφία του Παλαιστινιακού Συμβουλίου, παρά τις επικρίσεις για νοθείες και ύποπτες διαδικασίας, έδωσαν μια καλή αφορμή στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Ουόρεν Κρίστοφερ, να πραγματοποιήσει μία ακόμη περιοδεία στην περιοχή για να "κατευνάσει τα πνεύματα".

Δώρον άδωρον, όμως, καθώς οι βομβιστικές επιθέσεις της "Χαμάς" σκόρπισαν το θάνατο και διόγκωσαν τα υπάρχοντα προβλήματα. Είκοσι τέσσερις νεκρούς άφησαν πίσω τους οι δύο βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας της οργάνωσης στην Ασκελόν και στην Ιερουσαλήμ το Φλεβάρη και 39 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες οι ανάλογες επιθέσεις της στην Ιερουσαλήμ και το Τελ Αβίβ το Μάρτη. Επί τόπου έσπευσαν ειδικοί Αμερικανοί εμπειρογνώμονες για να "βοηθήσουν στην οχύρωση του Ισραήλ έναντι της τρομοκρατίας". Στα τέλη Φλεβάρη η Εκτελεστική Επιτροπή της ΟΑΠ αποφάσισε να απαλείψει από το καταστατικό της το άρθρο που αναφέρεται σε καταστροφή του εβραϊκού κράτους (το οποίο και τροποποιήθηκε οριστικά δύο μήνες αργότερα), ενώ τον Απρίλη ο τότε Ισραηλινός πρωθυπουργός, Σιμόν Πέρες, και το κυβερνών Εργατικό Κόμμα κατήργησαν την άρνηση δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

Μάλιστα, στις 13 Μάρτη, πραγματοποιήθηκε στο Σαρμ ελ Σεϊν της Αιγύπτου Διεθνής Διάσκεψη κατά της τρομοκρατίας, στην οποία πήραν μέρος πολλές αραβικές χώρες εκτός της Συρίας και του Λιβάνου, χώρες της ΕΕ, η Ρωσία και προήδρευσαν από κοινού ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, Χόσνι Μουμπάρακ, και ο Αμερικανός ομόλογός του, Μπιλ Κλίντον. Και στο Σαρμ ελ Σέιχ οι γενικόλογες διακηρύξεις περί ειρήνης κατέληγαν στο ένα και συγκεκριμένο σημείο: στήριξη με κάθε δυνατό τρόπο της υπάρχουσας ειρηνευτικής διαδικασίας.

Παρ' όλα αυτά, οι ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο.

Από την πλευρά του, ο Σιμόν Πέρες, βασικός εμπνευστής των συμφωνιών του Οσλο, αποφεύγει να κάνει μεγαλόστομες δηλώσεις και σαφή βήματα, καθώς οι αιματοβαμμένες επιθέσεις της "Χαμάς" έχουν προκαλέσει σοβαρότατο ρήγμα στην ισραηλινή κοινή γνώμη και έχουν ενισχύσει τη θέση της δεξιάς αντιπολίτευσης. Προτιμά, λοιπόν, να ανοίξει ένα άλλο μέτωπο, αυτό του Νοτίου Λιβάνου, το οποίο για τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές ήταν σαφέστατα μια κίνηση πολιτικού εντυπωσιασμού ενόψει των πρόωρων ισραηλινών εκλογών που προγραμματίστηκαν για την 29η Μάη.

Η πολιτική σκακιέρα του Ισραήλ και της περιοχής ολόκληρης βύθισε στο αίμα το Νότιο Λίβανο, όπου στις 11 Απρίλη άρχισε η περίφημη επιχείρηση "Σταφύλια της Οργής" με αφορμή ορισμένες επιθέσεις με πυραύλους "Κατιούσα" της σιιτικής φιλοϊρανικής οργάνωσης "Χεζμπολάχ" κατά ισραηλινού εδάφους. Το απροκάλυπτο αναίτιο αιματοκύλισμα τελείωσε στις 24 Απρίλη με συμφωνία κατάπαυσης του πυρός εκατέρωθεν, μετά από τις διπλωματικές παρεμβάσεις τόσο της Ευρώπης και κυρίως της Γαλλίας όσο και των ΗΠΑ, που, όμως, φρόντισαν να καλύψουν ως "υπεράσπιση του ισραηλινού λαού" τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Καμία δικαιολογία, βέβαια, δε βρέθηκε για το βομβαρδισμό της βάσης του ΟΗΕ στην Κανά, όπου είχαν καταφύγει άμαχοι πρόσφυγες και στοίχισε τη ζωή σε 101 ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους μητέρες με τα παιδιά τους. Ο ΟΗΕ, ένα μήνα αργότερα, υποστήριξε στο πόρισμά του ότι η σφαγή των αμάχων ήταν προμελετημένη, κάτι που, βέβαια, αρνήθηκε η ισραηλινή κυβέρνηση, που μίλησε περί λάθους. Οι φρικιαστικές εικόνες, που έκαναν το γύρο του κόσμου, αμαύρωσαν σοβαρότατα την εικόνα "του ειρηνευτικού προφίλ" του Ισραήλ.

Ούτε το ματοκύλισμα του Λιβάνου, ούτε η επιμονή στην αναγκαιότητα συνέχισης της "ειρηνευτικής διαδικασίας" από έναν πρωτομάστορά της, τον Πέρες, ο οποίος εξασφάλισε και την υποστήριξη του Αμερικανού Προέδρου, Μπιλ Κλίντον, κατάφεραν να δώσουν τη νίκη στο Εργατικό Κόμμα. Στις 29 Μάη, πρωθυπουργός αναδείχτηκε ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ηγέτης του συντηρητικού Λικούντ με ποσοστό 50,4% έναντι 49,5% που συγκέντρωσε ο Πέρες. Τα εκλογικά αποτελέσματα στο Ισραήλ, σε συνδυασμό με το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με τα ακροδεξιά και θρησκευτικά κόμματα, προκάλεσαν την ανατριχίλα του αραβικού κόσμου και ιδιαίτερα των Παλαιστινίων, ενώ απέδειξαν με το σαφέστερο τρόπο το βαθύ ρήγμα της ισραηλινής κοινωνίας.

Οι προθέσεις του Νετανιάχου ήταν σαφείς προεκλογικά: πρώτη προτεραιότητα η "ασφάλεια" και μετά όλα τα άλλα, καμία συζήτηση υπό όρους, ούτε σχετικά με τα υψώματα του Γκολάν, που έθετε ως προϋπόθεση ειρηνευτικού διαλόγου η Συρία, ούτε σχετικά με άρση του αποκλεισμού των παλαιστινιακών εδαφών και αποχώρηση από τη Χεβρώνα, που έθετε ως προϋπόθεση η Παλαιστινιακή Αρχή. Οι ηγέτες της Συρίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου συνέρχονται εκτάκτως στη Δαμασκό τον Ιούνη και ζητούν από το Ισραήλ "να σεβαστεί τις υπάρχουσες ειρηνευτικές συμφωνίες". Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ουόρεν Κρίστοφερ, επιστρέφει επειγόντως στην περιοχή. Τίποτα, όμως, δε φαίνεται να αλλάζει τις κατευθύνσεις του Νετανιάχου, ο οποίος επιμένει στην αδιαλλαξία του και μάλιστα περιλαμβάνει στο κυβερνητικό του σχήμα 3 πρόσωπα γνωστά για τις αντιαραβικές τους θέσεις, τον Αριέλ Σαρόν, στον οποίο τελικά δίνει το υπουργείο Εποικισμού, τον Γιτζάκ Μπντερχάι, που αναλαμβάνει το υπουργείο Αμυνας, και τον Νταβίντ Λεβί, που αναλαμβάνει υπουργός Εξωτερικών.

Τον Ιούλη ο νέος Ισραηλινός πρωθυπουργός επισκέπτεται την Ουάσιγκτον, όπου και όλοι ευελπιστούν ότι θα του ασκηθούν πιέσεις για εκτόνωση της κατάστασης. Ο Νετανιάχου, όμως, επιμένει ότι δεν πρόκειται να δεχτεί την αρχή που θέτουν οι αραβικές χώρες, δηλαδή τις συνομιλίες με βάση την "ανταλλαγή γης για την ειρήνη". Η πρόταση του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών για επανέναρξη διαλόγου με τη Συρία "εν λευκώ" πέφτει στο κενό, όπως αναμενόταν, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η παλαιστινιακή δυσαρέσκεια παρά τη μερική χαλάρωση του αποκλεισμού των αυτόνομων εδαφών.

Η κατάσταση οξύνεται περισσότερο τον Αύγουστο μετά και από την επίσημη στρατιωτική αμυντική συμφωνία του Ισραήλ με την Τουρκία, που προκαλεί τη μήνι των αραβικών κρατών. Οι ισραηλινο-αιγυπτιακές και οι ισραηλινο -ιορδανικές σχέσεις περνούν σε περίοδο ψυχρότητας μετά και από την ανακοίνωση της ισραηλινής κυβέρνησης περί επέκτασης των εβραϊκών οικισμών στα κατεχόμενα εδάφη. Ο Παλαιστίνιος ηγέτης, Γιάσερ Αραφάτ, καταγγέλλει τη συνεχή παραβίαση των ειρηνευτικών συμφωνιών και προειδοποιεί για νέο ξέσπασμα βίας.

Μετά από αλλεπάλληλες συνεννοήσεις, οι Αραφάτ και Νετανιάχου συναντώνται στις 4 Σεπτέμβρη και επαναδιατυπώνουν "την προσήλωσή τους στην ειρηνευτική διαδικασία", χωρίς όμως να καταλήξουν σε κάτι συγκεκριμένο για τα φλέγοντα ζητήματα της αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Χεβρώνα (που έπρεπε να έχει γίνει από το Μάρτη) και για τη συνέχιση του ειρηνευτικού διαλόγου για το τελικό καθεστώς.

Το ξέσπασμα γίνεται στις 25 Σεπτέμβρη με αφορμή τη μυστική διάνοιξη υπόγειας σήραγγας κάτω από το τζαμί Αλ Ακσά στην Ανατολική αραβική Ιερουσαλήμ, ενέργεια που παραβιάζει τις συμφωνίες που μιλούν για σεβασμό του υπάρχοντος καθεστώτος μέχρι την τελική διευθέτηση. Βίαια επεισόδια σημειώνονται στη Ραμάλα, στη Ναμπλούς, αλλά και στην Ιερουσαλήμ, όπου Παλαιστίνιοι πετροβολούν τους Ισραηλινούς στρατιώτες, οι οποίοι απαντούν με αληθινά πυρά. Τραγικός απολογισμός: περισσότεροι από 60 νεκροί (11 Ισραηλινοί στρατιώτες) και εκατοντάδες τραυματίες. Η ΕΕ, ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ απευθύνουν έκκληση για εκτόνωση, ενώ οι αραβικές χώρες καταδικάζουν απερίφραστα την ισραηλινή τακτική. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, συγκαλεί έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις ΗΠΑ για να αποσοβηθεί η πλήρης κατάρρευση της "ειρηνευτικής διαδικασίας".

Την 1η και 2η Οκτωβρη στο Λευκό Οίκο βρέθηκαν ο Γιάσερ Αραφάτ, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο Ιορδανός βασιλιάς Χουσεϊν, όχι όμως και ο Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος αρνήθηκε να συμμετάσχει. Η Σύνοδος Κορυφής δεν κατέληξε πουθενά παρά μόνο στο ότι η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Κατά τη διάρκεια του Οκτώβρη στην περιοχή σπεύδουν τόσο ο Ουόρεν Κρίστοφερ όσο και ο Γάλλος Πρόεδρος, Ζακ Σιράκ, ο οποίος προσπαθεί να προβάλει την ανάγκη της ανάμειξης της ευρωπαϊκής πολιτικής στην "ειρηνευτική διαδικασία", γίνεται θερμώς αποδεκτός από τους Παλαιστινίους αλλά και όλες τις αραβικές χώρες και προκαλεί τη δυσαρέσκεια του Ισραήλ και των ΗΠΑ, που διά στόματος Κρίστοφερ δηλώνουν ξεκάθαρα ότι "στην υπόθεση δε χωρά τρίτος". Ο Σιράκ ανταποδίδει εκφράζοντας την αμέριστη υποστήριξή του στην ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Ο Ισραηλινός Πρόεδρος συναντιέται με τον Παλαιστίνιο ηγέτη για να κατευνάσει τα πνεύματα, όμως, ο Αραφάτ καλεί τους Παλαιστινίους να είναι "έτοιμοι για όλα", καθώς οι ειρηνευτικές συμφωνίες παραβιάζονται κατάφωρα.

Η Οικονομική Διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή, που γίνεται στο Κάιρο στις 13 και 14 του μήνα, καλεί σε άμεση εφαρμογή των συμφωνιών, όπως και η Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ όλα τα αραβικά κράτη προειδοποιούν το Ισραήλ με διακοπή των, πρόσφατα αποκαταστημένων, διπλωματικών σχέσεων και με νέο ανεξέλεγκτο κύμα βίας. Ο Νετανιάχου απαντά με εκ νέου απόφαση για επέκταση των εβραϊκών οικισμών, ενώ μετά τη δολοφονία 2 Εβραίων εποίκων, στις αρχές Δεκέμβρη, ανακοινώνει ότι η ισραηλινή κυβέρνηση θα ενισχύσει οικονομικά τους εποίκους και ότι οι οικισμοί χαρακτηρίζονται "Ζώνες υψίστης εθνικής προτεραιότητας" για τη χώρα.

Αναβρασμός και διαδηλώσεις

Οι εκρήξεις βομβών στο Κοσσυφοπέδιο και οι θυελλώδεις διαδηλώσεις του αντιπολιτευόμενου συνασπισμού κομμάτων "Ζάγιεντο" κατά της κυβέρνησης του Σέρβου προέδρου, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δέσποσαν της ειδησεογραφίας της περασμένης χρονιάς.

11 Φλεβάρη,εκρήξεις βομβών εκδηλώνονται σε πέντε προσφυγικά στρατόπεδα του Κοσσυφοπεδίου. Δεν υπάρχουν θύματα, αλλά οι σερβικές αστυνομικές αρχές επιρρίπτουν ευθύνες σε παράνομες οργανώσεις αλβανόφωνων και μιλούν για "προμελετημένες επιθέσεις". Στις 19 Φλεβάρη,η παράνομη αλβανόφωνη οργάνωση "Εθνικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κοσσυφοπεδίου" απειλεί με πόλεμο κατά του Βελιγραδίου.

Σοβαρά επεισόδια βίας εκδηλώνονται στο Κοσσυφοπέδιο στις 23 Απρίλη.Από εισβολές ενόπλων και εκρήξεις βομβών σκοτώνονται πέντε Σέρβοι αστυνομικοί και τραυματίζονται άλλα 4 άτομα στα χωριά Ντετσάνι, Πετς, Στίμλιε και Μιτροβίτσα. Στις 24 Απρίλη,οι Σέρβοι αστυνομικοί συλλαμβάνουν και ανακρίνουν 10 Αλβανόφωνους ως ύποπτους για τις τελευταίες επιθέσεις. Στις 26 του ίδιου μήνα,οι ηγέτες των αλβανόφωνων πολιτικών κομμάτων στην Πρίστινα απευθύνουν εκκλήσεις για εκτόνωση της κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο. Ωστόσο, στις 27 ένας 12χρονος Αλβανόφωνος, ο Νεξάτ Χετέμι χάνει τη ζωή του από έκρηξη βόμβας. Στο ίδιο περιστατικό που γίνεται στο χωριό Βέλικα Ρέκα, τραυματίζονται δύο παιδιά 9 και 12 χρόνων.

Στις 13 Μάη,5.000 μηχανοδηγοί και εργάτες διαδηλώνουν στο Βελιγράδι υπέρ του διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Ντράγκοσλαβ Αβραάμοβιτς. Αλλοι 10.000 εργαζόμενοι διαδηλώνουν στη σερβική πόλη Νις με συνθήματα: "Τα παιδιά μας πεινούν", "Κάτω η μαφία". Στις 16 Μάη,ο Ντράγκοσλαβ Αβραάμοβιτς παύεται από τη θέση διοικητή της κεντρικής τράπεζας.

Στις 7 Ιούνη,εγκαινιάζεται στην Πρίστινα το "Κέντρο Πληροφοριών" των ΗΠΑ από τον υφυπουργό Εξωτερικών Τζον Κόρνμπλουμ.

Στις 9 Σεπτέμβρη,γίνεται συμφωνία για την επαναλειτουργία αλβανόφωνων σχολείων του Κοσσυφοπεδίου ανάμεσα στον Σέρβο Πρόεδρο, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον αρχηγό των Αλβανόφωνων, Ιμπραϊμ Ρουγκόβα. Ιστορική συνάντηση Μιλόσεβιτς και Βόσνιου Προέδρου, Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς στο Παρίσι, στις 3 Σεπτέμβρη.

Στις 31 Οκτώβρη,οι Αλβανόφωνοι του Κοσσυφοπεδίου ανακοινώνουν ότι μποϋκοτάρουν τις βουλευτικές εκλογές της 3ης Νοέμβρη που διεξάγονται σε όλη την επικράτεια της Ομοσπονδίας της Ν. Γιουγκοσλαβίας. Στις εκλογές αυτές, ο συνασπισμός κομμάτων που πρόσκειται στον Μιλόσεβιτς προηγείται με 49%, η αντιπολίτευση "Ζάγιεντο" ακολουθεί με 23% και το "Σερβικό Ριζοσπαστικό Κόμμα" του Βόγισλαβ Σέσελι με 19%.

Στις 17 Νοέμβρη διεξάγεται ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών στη Σερβία. Ο συνασπισμός "Ζάγιεντο" ισχυρίζεται ότι νίκησε σε 41 από το σύνολο των 181 δήμων και κοινοτήτων.

Στις 20 Νοέμβρη,οι ηγέτες του "Ζάγιεντο" αρχίζουν απεργία πείνας και καλούν τους οπαδούς τους σε διαδηλώσεις στο Βελιγράδι, κατηγορώντας τον Μιλόσεβιτς για νόθευση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Δεκάδες χιλιάδες βγαίνουν στους δρόμους.

Στις 3 Δεκέμβρη συλλαμβάνονται πάνω από 32 μέλη και φοιτητές της αντιπολίτευσης από τη σερβική αστυνομία. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονται μαζικά στη σερβική πρωτεύουσα και σε μικρότερες πόλεις της χώρας. Στις 10 Δεκέμβρη,οι 16 χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ επικρίνουν την κυβέρνηση Μιλόσεβιτς για την ακύρωση των εκλογών της 17ης Νοέμβρη. Στις 20 Δεκέμβρη κλιμάκιο του ΟΑΣΕ με επικεφαλής τον Ισπανό πρωθυπουργό Φελίπε Γκονζάλεθ επισκέπτεται τη Ν. Γιουγκοσλαβία προκειμένου να εξετάσει τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης περί νόθευσης των εκλογικών αποτελεσμάτων.

Στις 24 Δεκέμβρη προγραμματίζονται κοινές διαδηλώσεις οπαδών της αντιπολίτευσης και υποστηρικτών του Σέρβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στο κέντρο του Βελιγραδίου.

Βοσνία

Η επιβολή της "συμφωνίας" του Ντέιτον

Το 1996 ήταν η πρώτη χρονιά εφαρμογής της επιβεβλημένης από τις ΗΠΑ συνθήκης "ειρήνευσης" στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Η συμφωνία του Ντέιτον δέχθηκε στη διάρκεια αυτής της χρονιάς αρκετά και απανωτά πλήγματα όπως η "αποκάλυψη" των δεκάδων εμφανών αδύνατων σημείων της συνθήκης, που οδήγησε σε προσφυγιά δεκάδες χιλιάδες Σερβοβόσνιους και σε οξυμένες αντιπαραθέσεις μουσουλμάνους και Κροάτες στη βοσνιακή πόλη Μόσταρ.

Τα πρώτα σοβαρά προβλήματα από την εφαρμογή της συμφωνίας του Ντέιτον στη Βοσνία, κάνουν την εμφάνισή τους από τις πρώτες μέρες του Γενάρη. Η ανταλλαγή αιχμαλώτων ανάμεσα στις πρώην αντιμαχόμενες πλευρές παίρνει μείζονες διαστάσεις. Το πρόβλημα επιλύεται στις 26 Ιανουαρίου μετά τη σχετική συμφωνία ανάμεσα στην κροατο - μουσουλμανική ομοσπονδία και τους Σερβοβόσνιους. Λίγο νωρίτερα (24 Ιανουαρίου), το ναρκοθετημένο υπέδαφος της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης αναδεικνύεται ως ο βασικός "εχθρός" των ΝΑΤΟικών πολυεθνικών στρατευμάτων, καθώς ένας Ιταλός και δυο Πορτογάλοι στρατιώτες σκοτώνονται από έκρηξη νάρκης στο στάδιο "Τζέτρα" του Σαράγεβο. Παρόμοια περιστατικά θα προκαλέσουν το θάνατο δεκάδων άλλων Αμερικανών, Βρετανών, Γάλλων και άλλων Ευρωπαίων στρατιωτών...

Στις 13 Φλεβάρη αρχίζει το κυνηγητό που εξαπολύουν ΗΠΑ και ΝΑΤΟ για τη σύλληψη και προσαγωγή στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης του πρώην πολιτικού ηγέτη των Σερβοβόσνιων, Ράντοβαν Κάρατζιτς και του πρώην στρατιωτικού διοικητή, στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς. Μάλιστα, το ΝΑΤΟ κυκλοφορεί αφίσα με 17 φωτογραφίες υπόπτων για εγκλήματα πολέμου, ενώ χιλιάδες Σερβοβόσνιοι αποχωρούν μαζικά από τα προάστια του Σαράγεβο που θα παραδοθούν τον Μάρτιο στη διοίκηση της κροατομουσουλμανικής ομοσπονδίας. Στις 18 - 19 Φλεβάρη,πραγματοποιείται στη Ρώμη διάσκεψη για το Βοσνιακό, που επισκιάζεται από την απουσία του Σερβοβόσνιου στρατηγού, Ζντράβκο Τολιμίρ. Η διάσκεψη της Ρώμης κυοφορεί συμφωνία ανάμεσα στον Σέρβο Πρόεδρο, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τον Βόσνιο Πρόεδρο Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς και τον Κροάτη Πρόεδρο Φράνιο Τούτζμαν με την οποία, μεταξύ άλλων, ανοίγει ο δρόμος για την επανένωση των μουσουλμανικών και κροατικών τομέων της πόλης του Μόσταρ. Στις 20 Φλεβάρη,οι εικόνες από τα μελαγχολικά καραβάνια ταλαιπωρημένων Σερβοβόσνιων που αναζητούν καταφύγιο σε προσφυγικά στρατόπεδα της Νέας Ομοσπονδίας της Γιουγκοσλαβίας, δεσπόζουν στην τρέχουσα ειδησεογραφία.

Στις 3 Απρίλη,το αεροσκάφος Τ - 4 που μεταφέρει τον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου Ρον Μπράουν και αρκετούς Αμερικανούς επιχειρηματίες πέφτει από άγνωστη αιτία στη θάλασσα της Αδριατικής. Στις 12 - 13 Απρίλη,διεξάγεται στις Βρυξέλλες, η Διεθνής διάσκεψη των Δωρητών για την Ανοικοδόμηση της Βοσνίας και οι συμμετέχοντες αποφάσισαν να συγκεντρώσουν το ποσό των 1,282 δισ. δολαρίων. Σε διάσκεψη ισλαμικών χωρών στο Σαράγεβο, το Ιράν και η Τουρκία υπόσχονται στη Βοσνία βοήθεια 130 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στις 15 Μαϊου,μουσουλμάνοι και Κροάτες της Βοσνίας συμφώνησαν στη συγχώνευση των ένοπλων δυνάμεων, αίροντας έτσι ένα μεγάλο εμπόδιο στη χρηματοδότηση του στρατού τους... Η Ουάσιγκτον ασκεί σκληρές πιέσεις στο Σέρβο Πρόεδρο Μιλόσεβιτς για την απομάκρυνση των Σερβοβόσνιων ηγετών, Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς από την ενεργό πολιτική δράση στο Πάλε, με την απειλή της επιβολής νέων κυρώσεων σε βάρος του Βελιγραδίου. Τελικά, η σερβοβοσνιακή Βουλή επικυρώνει την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Κάσαγκιτς, διορίζει αντικαταστάτη τον Γκόικο Κλίτσκοβιτς ενώ ο ίδιος ο Ράντοβαν Κάρατζιτς διορίζει στις 18 Μαϊου την αντιπρόεδρο Μπλιάνα Πλάβσιτς ως αντιπρόσωπό του στις διεθνείς επαφές. Στις 24 Μαϊου οι εκλογές στο Μόσταρ αναβάλλονται για τα μέσα Ιούλη.

Στις 18 Ιουνίου,το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποφασίζει την άρση του εμπάργκο όπλων που είχε επιβάλει στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Τον Ιούλιο,το Διεθνές ποινικό δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε διεθνή εντάλματα συλλήψεως κατά των Κάρατζιτς και Μλάντιτς με την κατηγορία της γενοκτονίας και της διάπραξης εγκλημάτων πολέμου, παρά το γεγονός ότι η ενάγουσα αρχή ομολόγησε ότι δεν έχει γραπτές αποδείξεις για την ενοχή τους. Η εκτελούσα χρέη Προέδρου της σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Μπλιάνα Πλάβσιτς δηλώνει ότι ο Κάρατζιτς δε θα παραδοθεί στη Χάγη και εάν κατηγορηθεί για κάτι θα δικαστεί μόνον στο Πάλε... Στο Μόσταρ, διεξάγονται οι πρώτες ελεύθερες δημοτικές εκλογές στις οποίες το μουσουλμανικό κόμμα "Δημοκρατικής Δράσης" παίρνει το 48% και το 45% το Κόμμα της "Δημοκρατικής Κροατικής Ενότητας".

Στις 7 Αυγούστου,οι Πρόεδροι της Σερβίας και της Κροατίας συναντώνται στην Αθήνα και συμφωνούν στην αμοιβαία αναγνώριση των κρατών τους. Συμφωνούν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για την ανατολική Σλαβονία, την ασφαλή επιστροφή των Σέρβων προσφύγων της Κράινας καθώς και τη διευθέτηση του θέματος των αγνοουμένων και της χερσονήσου Πρέβλακα μέσω διαπραγματεύσεων. Στις 23 Αυγούστου υπογράφεται η επίσημη συμφωνία για την αμοιβαία διπλωματική αναγνώριση Κροατίας - Νέας Ομοσπονδίας της Γιουγκοσλαβίας.

Στις 14 Σεπτέμβρη διεξάγονται οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές στη Βοσνία, στις οποίες ο ΟΑΣΕ επέτρεψε στους κατηγορούμενους για εγκλήματα πολέμου στο Πάλε, Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς να ψηφίσουν. Παρά τις καταγγελίες για σωρεία παρατυπιών στα βοσνιακά και σερβοβοσνιακά εδάφη, η εκλογική διαδικασία θεωρείται "ομαλή" και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα δηλώνει ικανοποιημένος. Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, ο πρόεδρος των μουσουλμάνων, Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς που θα είναι ο επικεφαλής της τριμελούς συλλογικής προεδρίας, πήρε 731.024, ο Σέρβος Μομτσίλο Κράισνικ 690.130 και ο Κροάτης Κρεζιμίρ Ζούμπακ 329.891 ψήφους. Τα αποτελέσματα επικυρώθηκαν στις 29 Σεπτέμβρη από τον ΟΑΣΕ.

Στις 19 Οκτώβρη η συντακτική συνέλευση των Σερβοβόσνιων στην Μπάνια Λούκα διορίζει Πρόεδρο τον Ντράγκαν Καλίνιτς, ενώ ο Γκόικο Κλίτσκοβιτς παίρνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Στο μεταξύ, αναβάλλονται για το 1997 οι δημοτικές εκλογές στη Βοσνία. Στις 3 Οκτώβρη,Βοσνία και Ν. Γιουγκοσλαβία αποκαθιστούν πλήρως τις διπλωματικές τους σχέσεις.

Στις 9 Νοέμβρη,η Πρόεδρος των Σερβοβόσνιων, Μπλιάνα Πλάβσιτς καθαίρεσε τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς από την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων και στη θέση του διορίστηκε ο στρατηγός Πέρο Κόλιτς, που δήλωσε πίστη στη συνθήκη του Ντέιτον. Ο Μλάντιτς αποφάσισε να παραιτηθεί στις 28 Νοέμβρη.Στις 24 Νοέμβρη,πραγματοποιείται στο Παρίσι η διάσκεψη για την εδραίωση της ειρήνης στη Βοσνία με τη συμμετοχή του συλλογικού προεδρείου της χώρας, των υπουργών Εξωτερικών της Βρετανίας, Γαλλίας και εκπροσώπων της ομάδας επαφής για το Βοσνιακό. Εγκρίνεται διετές σχέδιο σταθεροποίησης, που προβλέπει την παροχή βοήθειας σε αντάλλαγμα με την ολοκλήρωση της λειτουργίας των θεσμών, την επιστροφή των προσφύγων, την ελευθερία διακίνησης και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Νωρίτερα, στις 18 Νοέμβρη,το ΝΑΤΟ αποφάσισε σε σύνοδό του τη συγκρότηση σώματος 25.000 με 30.000 ανδρών που θα απαρτίσουν τη νέα ειρηνευτική "Δύναμη Σταθεροποίησης" που θα εγκατασταθεί στη Βοσνία το 1997 (συνολικά για 18 μήνες). Οι "Δυνάμεις Ταχείας Επέμβασης" αποχωρούν αθόρυβα στις 20 Δεκέμβρη, οπότε παίρνουν τη σκυτάλη οι "Δυνάμεις Σταθεροποίησης".

Διαδήλωση υποστήριξης στον Σλ. Μιλόσεβιτς