Με την ευκαιρία της πρόσφατης επίσκεψης στη χώρα μας του Χουάν Ρουίζ Σαλίνας,ΓΓ της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ισπανίας και μέλους της ΚΕ του ΚΚ Ισπανίας, ο "Ρ" συνομίλησε μαζί του, προσπαθώντας να προσεγγίσει ορισμένες από τις πλευρές της σημερινής ισπανικής πραγματικότητας, που χαρακτηρίζεται από υπερβολικά αυξημένα ποσοστά ανεργίας και περιθωριοποίησης, ιδιαίτερα στη νεολαία.

Παραθέτουμε ενδεικτικά μόνο μερικές πλευρές:

- Εχουμε ακούσει ότι η Ισπανία πέρασε από έναν κοινωνικό διάλογο, μάλιστα εδώ προβάλλεται και σαν παράδειγμα. Τι θα μπορούσαμε να πούμε;

- Δύο στοιχεία είναι τα πιο βασικά που σημαδεύουν τη σημερινή περίοδο. Από τη μια μεριά η πρώτη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας που πραγματοποιήθηκε το 1994 και αποσκοπούσε στο να δημιουργήσει αστάθεια ανάμεσα στους εργαζόμενους, δηλαδή να δημιουργήσει αύξηση της ανασφάλειας, υλοποιώντας την πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Διεθνούς Τράπεζας, καθώς και την οικονομική πολιτική που υπαγορεύεται από το Μάαστριχτ.

Από την άλλη μεριά έχουμε τη δεύτερη αντιμεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, η οποία είχε τη συμφωνία των συνδικάτων και υπογράφτηκε τον περασμένο Απρίλη. Ενα τρίτο στοιχείο είναι το διάταγμα σύμφωνα με το οποίο όχι μόνο δε δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, αλλά περικόπτονται και όσες κοινωνικές παροχές δίνονταν για τους ανέργους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται μια πρωτόγνωρη περιθωριοποίηση σε μεγάλες κατηγορίες του πληθυσμού. Αυτή τη στιγμή υπάρχει 1 εκατομμύριο οικογενειών (υπολογίζοντας 4 μέλη) που δεν έχει καθόλου οικογενειακά έσοδα, δηλαδή τα έσοδα βρίσκονται πολύ πιο κάτω από τον κατώτατο μισθό. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν αυτή τη μεγάλη περιθωριοποίηση. Και δεν πρόκειται για στοιχεία, που τα δίνει καμία κομμουνιστική πηγή, αλλά ο σταθμός "Caritas" Ισπανίας, που ούτε η παρά μικρή υποψία υπάρχει ότι μπορούν να δουλεύουν για το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Ετσι αυτός ο σταθμός μιλάει σήμερα για 8 εκατομμύρια φτωχούς από τα 40 εκατ. συνολικά της Ισπανίας. Το 25% από αυτά τα 8 εκατ. που βρίσκονται στο περιθώριο είναι νέοι από 16-29 χρόνων. Φυσικά αυτό είναι πολύ καθοριστικό, αφού το κομμάτι αυτό είναι το μέλλον της κοινωνίας.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν σαν κύριο χαρακτηριστικό τους την περιοδικότητα, δηλαδή μικρής διάρκειας συμβάσεις εργασίας. Από αυτό προέρχεται η μη συνδικαλιστική κάλυψη των νέων ειδικά εργαζόμενων, που παρόλο από 16 χρόνων δουλεύουν όσες ώρες δουλεύουν και μεγαλύτεροι, πληρώνονται όμως με το 75%-80% του μισθού και δεν έχουν το δικαίωμα να εκλεγούν στη συνδικαλιστική τους οργάνωση. Με αυτή την περιοδικότητα στην εργασία υπερεκμεταλλεύονται τους νέους και δημιουργείται μια διχοτομία στους εργαζόμενους. Από τη μια οι περιστασιακοί εργαζόμενοι με χαμηλό μισθό, και από την άλλη εκείνοι με βασικό και υψηλότερο μισθό.

Απέναντι στην κατάσταση αυτή τα συνδικάτα σωστά αντέδρασαν το 1994 με τη μεγαλειώδη απεργία στις 27 Γενάρη, όμως αυτός ο αγώνας δεν είχε συνέχεια παρά μόνο στη Βουλή με την Ενωμένη Αριστερά. Σε διάστημα μόνο τριών χρόνων, η ηγεσία των συνδικάτων άλλαξε θέση, αποδεχόμενη σταδιακά την κοινωνική διαπραγμάτευση και το λεγόμενο μονόδρομο και την επικράτηση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Μιλάμε έτσι για την προδοσία από τις ηγεσίες των συνδικάτων που τη στιγμή που έπρεπε να καλέσουν την εργατική τάξη να βγει στο δρόμο υποχωρεί σε όλα τα θέματα με την εργοδοσία.

- Ποιες ταξικές δυνάμεις υπάρχουν στο κίνημα και πώς δραστηριοποιούνται; - Υπάρχουν δυνάμεις ταξικές που παλεύουν κόντρα στο γκρέμισμα βασικών εργατικών κατακτήσεων. Οι Κομμουνιστικές Εργατικές Επιτροπές, οι Κριτικές Εργατικές Επιτροπές, δηλαδή μια διαφορετική εργατική συνδικαλιστική οργάνωση που καλεί την εργατική τάξη σε διαρκή κινητοποίηση και δραστηριοποίηση για ενημέρωση όλου του λαού για την κατάσταση που υπάρχει, για το τι τύπο ευρωπαϊκής οικοδόμησης μας πουλάνε. Μιλάμε δηλαδή για ένα συνδικαλιστικό μοντέλο που να είναι ικανό να αντιμετωπίσει την επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι. Δεν είμαστε στην ίδια γραμμή με τα εργατικά συνδικάτα και τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων που χωρίς κριτική ψήφισαν το Μάαστριχτ. Με αυτή την κατάσταση σε κοινωνικό επίπεδο, χωρίς το εργατικό κίνημα να βρίσκεται στις απαιτήσεις των καιρών, η νεολαία είναι ο χώρος εκείνος που δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις. Το μοντέλο της νεολαίας που δημιουργείται είναι μια μισοειδικευμένη, φτηνή, καταδικασμένη στην ανεργία, περιθωριοποιημένη νεολαία, που είναι ευάλωτη στα ναρκωτικά. Ταυτόχρονα προχωράει η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας παιδείας, εκδηλώνεται μεγαλύτερη επίθεση στα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα.

- Να δούμε λίγο την κατάσταση της νεολαίας στους αγώνες που αναπτύσσονται;

- Μιλώντας για την επίθεση στα δικαιώματα της νεολαίας, σήμερα στην Ισπανία βρίσκονται στη φυλακή γύρω στους 300 νέους που αρνούνται να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία, γιατί αρνούνται να υπηρετήσουν τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών. Και υπάρχουν 5.000, οι οποίοι προκειμένου να μην πάνε στο Στρατό, υποχρεώνονται σε αποκλεισμό από οποιαδήποτε θέση στο δημόσιο για 12 χρόνια. Επίσης τώρα περικόπτονται οι υποτροφίες, πράγμα σημαντικό σήμερα που ιδιωτικοποιείται η παιδεία, περικόπτονται οι δαπάνες για την υγεία και τον πολιτισμό.

Χαρακτηριστικά πέρσι είχαμε μεγαλειώδεις φοιτητικές κινητοποιήσεις που η Κομμουνιστική Νεολαία ήταν παρούσα και συνέβαλε καθοριστικά στον προσανατολισμό τους. Επίσης στο τέλος του '96 συγκροτήθηκε στη Μαδρίτη ιδρυτικό συνέδριο των Προοδευτικών Φοιτητών, που αποφασίστηκε από σημαντικές δυνάμεις να περάσουμε στην αντεπίθεση. Η μόνη προοπτική βρίσκεται στον ενωμένο συλλογικό αγώνα που θα έχει συνέχεια και διάρκεια και θα προβάλει άλλη πολιτική. Μας ανησυχεί σήμερα η πολυπλοκότητα των προβλημάτων. Πρέπει να εξηγήσουμε ότι η παιδεία βαδίζει προς ένα μοντέλο ιδιωτικοποίησης, αποδιοργάνωσης, μεγαλύτερης εξειδίκευσης που χάνει τον παιδαγωγικό, το μορφωτικό και γενικό της χαρακτήρα, για να φτιάξει τον αυριανό εργαζόμενο που χρειάζεται το σύστημα. Ολη αυτή την επίθεση και ειδικότερα στο χώρο της παιδείας, μόνο ένας τρόπος υπάρχει να την αντιμετωπίσουμε. Δημιουργώντας ένα ισχυρό μαζικό, ενωτικό, αριστερό, αντιιμπεριαλιστικό, ασυμβίβαστο κίνημα του λαού και της νεολαίας.

Σε αυτό θα κριθούμε και εμείς σαν κομμουνιστές, να καταφέρουμε να βρεθούμε μέσα σε αυτούς τους αγώνες που θα πυκνώσουν στο μέλλον και να δώσουμε σωστό ταξικό ιδεολογικοπολιτικό προσανατολισμό και για τη σημερινή κατάσταση και για την προοπτική για το μέλλον.

- Στο πρόσφατο 14ο ΠΦΝΦ έγινε συζήτηση γι' αυτή την αντεπίθεση και αρκετά θίχτηκε το ζήτημα του μετώπου ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό. Τι λέτε γι' αυτό;

- Αναφερθήκαμε προηγούμενα στην επικράτηση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, όμως δεν πρέπει να το απομονώνουμε. Αλλά ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι τίποτε άλλο από τον τρόπο ρύθμισης του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, που είναι στην ιμπεριαλιστική του φάση. Τουλάχιστον για μας, που είμαστε μαρξιστές - λενινιστές, βλέπουν ότι αυτή είναι η σημερινή φάση του ιμπεριαλισμού. Νομίζω ότι μετά από μια συγκεκριμένη εποχή μετά το τέλος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου επικράτησε η σοσιαλδημοκρατική εκδοχή μέσα στην ίδια την ιμπεριαλιστική φάση. Σήμερα η νεοφιλελεύθερη εκδοχή συνεχίζει. Είναι δύο τάσεις που όμως σήμερα εξυπηρετούν την ίδια πολιτική. Σήμερα έχουμε τη διεθνοποίηση του κεφαλαίου, τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση όπως την αποκαλούν. Ομως πρέπει να δούμε ότι από αυτήν οι πολύ λίγοι ζουν από τους πολλούς και οι πολλοί δεν έχουν τίποτα. Αυτή ακριβώς η διεθνοποίηση μας βάζει στο καθήκον να διεθνοποιήσουμε και το δικό μας αγώνα. Ομως πρέπει να είναι μια διεθνοποίηση βασισμένη στην εθνική κυριαρχία, στη γνώση της δικής μας πραγματικότητας, με τη δυνατότητα όμως να μπορούμε να την αναλύσουμε και να τη μεταφέρουμε και στους άλλους. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις σε έναν κοινό σκοπό, σε κοινά πεδία όπως την Ευρωπαϊκή Ενωση, την Ευρώπη γενικότερα ή την Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικής Νεολαίας. Ετσι πραγματοποιήσαμε και το 14ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών. Νομίζω ότι η γραμμή του 14ου ΠΦΝΦ ήταν από πολλές απόψεις θετική. Απέδειξε ότι το κίνημα υπήρχε, παρόλο που δε φαινόταν να κινητοποιείται. Εφτανε μια μόνο σπίθα για να ανάψει η φωτιά. Ηταν μια μικρή ομάδα από λίγες οργανώσεις, επιδιώξαμε αυτό Φεστιβάλ, με την εκπληκτική συμμετοχή 12.000 και πλέον νέων από όλο τον κόσμο σε ένα φεστιβάλ απολύτως αυτοχρηματοδοτούμενο. Ενα φεστιβάλ που σίγουρα είχε τα λάθη του, τους νεωτερισμούς του, που πραγματοποιήθηκε στην Κούβα, που την υποστηρίζουμε και θα το κάνουμε για πάντα. Ομως δεν ήταν μόνο για την Κούβα, αλλά από τη νεολαία για τη νεολαία. Είχε θετική επίδραση και κατέγραψε την κοινή θέληση των νέων να δραστηριοποιηθούν, που διατυπώθηκε και στην τελική διακήρυξη, ανάλογα βέβαια με τον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων. Πρώτα απ' όλα η θέση ότι θέλουμε και μπορούμε να επιβάλουμε άλλη εναλλακτική λύση στη σημερινή κοινωνία, ότι θέλουμε να την αλλάξουμε, ότι θα παραμείνουμε ουτοπιστές, με την έννοια ότι θα προχωρήσουμε στην ουτοπία και όχι να μείνουμε στον ουτοπισμό.

- Τι συγκεκριμένες κοινές πρωτοβουλίες παίρνετε αυτόν τον καιρό στην Ευρώπη;

- Ο χρόνος που έρχεται θα είναι ένας χρόνος με τα μεγαλύτερα γεγονότα για το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα. 80 χρόνια από την Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, 150 από την πρώτη έκδοση του "Κομμουνιστικού Μανιφέστου", που συνεχίζει να είναι φωτεινός οδηγός για τους νέους. Προγραμματίζουμε μια μεγάλη καμπάνια με συντονισμό όλων των κομμουνιστικών νεολαιών στην Ευρώπη, για σημερινή συγκεκριμένη πραγματικότητα που βιώνουν οι νέοι, στην εργασία, στην εκπαίδευση και τη ζωή γενικά, που δείχνει την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού. Στο πνεύμα του Μανιφέστου να οργανώσουμε στις διάφορες χώρες συναντήσεις για την εργασία, την εκπαίδευση, τα δημοκρατικά δικαιώματα, ενάντια στον ιμπεριαλισμό για την αλληλεγγύη των λαών. Μπορούμε να συναντηθούμε 2.000 νέοι από την Ευρώπη, όπου να διακηρύξουμε το "δικό μαςΜανιφέστο" ενάντια στο Μάαστριχτ.

Οπως λένε στην Ισπανία "οι επαναστάσεις φέρνουν προβλήματα". Απαντάμε: "Εντάξει θα σας τα φέρουμε".

Το μοντέλο της νεολαίας που δημιουργείται είναι μια μισοειδικευμένη, φτηνή, καταδικασμένη στην ανεργία, περιθωριοποιημένη νεολαία που είναι ευάλωτη στα ναρκωτικά. Ταυτόχρονα προχωράει η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας παιδείας, εκδηλώνεται μεγαλύτερη επίθεση στα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα