ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η πρόοδος της κοινωνίας του καπιταλισμού

Η ανάπτυξη και η πρόοδος σ' όλη την ιστορική πορεία του καπιταλισμού δημιουργήθηκε, ίσαμε τώρα, με τη δυστυχία των λαών και ιδιαίτερα της εργατικής τάξης. Κι αυτό γιατί, από την πρώτη στιγμή σαν σύστημα φανερώθηκε με την κυριαρχία μιας ομάδας σφετεριστών των μέσων παραγωγής και του προϊόντος των εργαζομένων και την αδιάκοπη εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Πραγματικά, αυτές οι δημιουργημένες παραγωγικές σχέσεις στο καπιταλιστικό σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας υπήρξαν η βασική αιτία που σε κάθε βήμα κοινωνικής εξέλιξης έφερνε τον πλουτισμό στους λίγους και τη φτώχεια και εξαθλίωση στις μεγάλες λαϊκές μάζες. Μα το φαινόμενο τούτο της αντιφατικότητας δεν περιορίζεται στα όρια ενός κράτους, αλλά εκτείνεται και έξω από αυτό. Η κερδοσκοπία και η εκμετάλλευση, όσο η κοινωνική εξέλιξη πραγματώνεται, γίνανε πια τρόποι δράσης του κεφαλαίου μέσα κι έξω από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες. Γεγονός που αποδείχνει πως η πρόοδος κι ανάπτυξη ορισμένων καπιταλιστικών χωρών πραγματώθηκε χάρη στις στερήσεις, στο λήστεια, στην καταπίεση και υποδούλωση άμεσα ή έμμεσα άλλων χωρών. Με άλλα λόγια ο καπιταλισμός την πρόοδο και ανάπτυξή του στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες τη χρωστάει στο αίμα και στον ιδρώτα εκατομμυρίων ψυχών και πρώτα - πρώτα της εργατικής τάξης. Ιδιαίτερα αυτό γίνεται πιο φανερό σήμερα που η εκρηκτική επανάσταση της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει προκαλέσει μια, δίχως προηγούμενο, ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και ταυτόχρονα έχει διευρύνει τα οικονομικά χάσματα και έχει αυξήσει τη φτώχεια και αθλιότητα των μεγάλων λαϊκών ομάδων από τη μια και έχει αυξήσει τον πλούτο της ολιγαρχίας απ' την άλλη. Χαρακτηριστική εξήγηση του φαινομένου αυτού είναι η αντίθεση που έχει δημιουργηθεί κι αναπτύσσεται ανάμεσα στις δυνατότητες που εξασφαλίζει η σημερινή επιστημονικοτεχνική πρόοδος και στο φραγμό που βάζουν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής για την αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων σε όφελος του κοινωνικού συνόλου. Πράγμα που δείχνει καθαρά πως η επιστημονικοτεχνική επανάσταση δε δημιουργεί τις ίδιες συνθήκες ζωής και την ίδια κοινωνική πρόοδο στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό όπως υποστηρίζουν οι οπαδοί της θεωρίας της "σύγκλισης" με επικεφαλής τον Αμερικάνο καθηγητή Γκαλμπρέιθ. Και είναι γνωστό πως η προωθημένη τεχνολογία στο σοσιαλισμό βοηθάει στην άνοδο της ευημερίας του λαού, ενώ στον καπιταλισμό χρησιμοποιείται για την αύξηση των κερδών της ολιγαρχίας και στην απόσπαση μεγαλύτερου ποσοστού υπεραξίας.

***

Στον καιρό μας, η θεαματική επιστημονικοτεχνική πρόοδος - που δε σταματάει στην περίοδο του ιμπεριαλισμού - αντί να αξιοποιείται σε όφελος της κοινωνικής προόδου και ευημερίας του κοινωνικού συνόλου, χρησιμοποιείται για τα συμφέροντα της ολιγαρχίας του πλούτου και την εξυπηρέτηση των πολυεθνικών. Κι ακόμα, αντί να συμβάλλει στην παραγωγή υλικών αγαθών για τις ανάγκες της κοινωνίας, αχρηστεύεται στην πολεμική βιομηχανία.

Πέρα όμως από τον τομέα της υλικής παραγωγής, η αντιφατικότητα της κοινωνικής εξέλιξης στον καπιταλισμό επηρεάζει και όλους τους άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής και οδηγεί αντικειμενικά στην πτώση και το σάπισμα αυτή την ίδια την καπιταλιστική και αστική κυριαρχία.

Ιδιαίτερα η αντιφατικότητα αυτή στον καπιταλισμό έχει γίνει, στη σημερινή του φάση, πηγή πισωδρόμησης όχι μόνο στη σφαίρα της οικονομίας, αλλά και της πολιτικής, της ηθικής, της πολιτισμικής, της Τέχνης και πιότερο της αστικής ιδεολογίας. Η αστικοκαπιταλιστική ιδεολογία, που γίνεται ολοένα και πιο αντιδραστική με τις ιδέες και θεωρίες της παρακμής και απαισιοδοξίας, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντανάκλαση της σημερινής θέσης του καπιταλισμού και της αστικής τάξης, που συνεχώς υποχωρούν και τείνουν ν' αποχωρήσουν από τον ιστορικό στίβο της κοινωνίας, όσο κι αν αυτό δε φαίνεται στις μέρες μας.

***

Ολα τούτα, που βαθαίνουν κι οξύνουν τη γενική κρίση του καπιταλισμού, οι εκφραστές κι απολογητές της αστικοκαπιταλιστικής ιδεολογίας τα εξηγούν μέσα από "τους παραμορφωτικούς καθρέφτες" της αντιεπιστημονικής κοινωνιολογίας τους. Και ονειρεύονται καταστροφές της ανθρωπότητας από πληθυσμιακές εκρήξεις, από εξαφανίσεις πρώτων υλών, από στερέματα ενεργειακών πηγών, από οικολογικές μολύνσεις, που οι ίδιοι οι καπιταλιστές δημιουργούν και αναπαράγουν και τέλος από θερμοπυρηνικούς πολέμους, που με μανία προετοιμάζουν κρυφά και φανερά, αναπτύσσοντας και εκσυγχρονίζοντας τα οπλικά τους συστήματα. Τούτη, λοιπόν, την αντιστροφική κίνηση κοινωνικής προόδου προβλέπει και "υπόσχεται" ο σημερινός ιμπεριαλισμός. Και τούτες τις ζοφερές προοπτικές για τη μελλοντική εξέλιξη της ανθρωπότητας προμηνάνε οι "καπιταλιστικές Κασσάνδρες" με τη Νέα Τάξη Πραγμάτων και την παράλληλη δημιουργία "οργανισμών" τύπου ΝΑΤΟ, ΣΕΝΓΚΕΝ κλπ., που υποκριτικά τους διαφεντεύουν σαν τις "μόνες σωτήριες ενέργειες", για να κρύψουν τις αληθινές προθέσεις της ολιγαρχίας του πλούτου και των πολυεθνικών, για μεγαλύτερη και μαζικότερη εκμετάλλευση των λαών σε παγκόσμια κλίμακα.

Αυτή την κοινωνική πρόοδο προπαγανδίζει ο ιμπεριαλισμός. "Μα μια τέτοια πρόοδος, καθώς έλεγε ο Κ. Μαρξ, που μοιάζει με το ειδωλολατρικό τέρας που ήθελε να πιει νέκταρ μέσα σε κρανία σκοτωμένων" σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανθρώπινη πρόοδος.

***

Ο μόνος δρόμος για την αληθινή κι ανεμπόδιστη πορεία της κοινωνικής προόδου σε όφελος ολάκερης της κοινωνίας ανοίγει από τη στιγμή της εγκαθίδρυσης του σοσιαλισμού. Πράγμα, που οδηγεί στην ανάγκη, στις σημερινές συνθήκες, ανάπτυξης μιας πιο εντονότερης και μαζικότερης πάλης των λαϊκών δυνάμεων και κύρια της εργατικής τάξης, με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του με το σοσιαλισμό. Αλλωστε η πάλη αυτή έχει γίνει το κύριο περιεχόμενο της παγκόσμιας ιστορίας της ανθρωπότητας, που επιβάλλει την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος και της ταξικής πάλης σε κάθε καπιταλιστική χώρα, την ανάπτυξη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και του παγκόσμιου αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Το βάρος αυτής της δουλιάς πέφτει στα κομμουνιστικά κόμματα και άλλες προοδευτικές δυνάμεις των χωρών.

Σταύρος ΚΑΛΦΙΩΤΗΣ

Οικονομολόγος - συγγραφέας

"Εφυγε" ο Αρης Παπάνθιμος

Εχασε την Κυριακή τη μάχη με το θάνατο, σε ηλικία 44 ετών, ο δημοσιογράφος Αρης (Αργύρης) Παπάνθιμος,μετά από 18 μέρες άνισου αγώνα που έδινε στη μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός, μετά από σοβαρό τραυματισμό του σε τροχαίο δυστύχημα. Η κηδεία του γίνεται σήμερα στις 11 π.μ. στο Νεκροταφείο Καισαριανής.

Ο Αρης Παπάνθιμος γεννήθηκε στις 3/2/1955 στο Ροδολείβος Σερρών από αγροτική οικογένεια αντιστασιακών κομμουνιστών. Από το 1958 μένουν οικογενειακώς στην Αθήνα. Το 1970, μαθητής ακόμα, μέσα στη δικτατορία, οργανώνεται στη ΜΟΔΝΕ και στην ΚΝΕ. Το 1973 τελειώνει το Γυμνάσιο και πάει για σπουδές στη Μόσχα. Σπουδάζει δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο Λομονόσωφ και ήταν διδάκτωρ φιλοσοφίας του ίδιου πανεπιστημίου. Εγινε μέλος του ΚΚΕ το 1975.

Κατά διαστήματα δουλεύει στο ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας (ελληνική εκπομπή) και στο διεθνές περιοδικό "Προβλήματα της Ειρήνης και του Σοσιαλισμού". Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του ρεπορτάζ, ενώ παράλληλα με τη δημοσιογραφική του ιδιότητα είχε αναπτύξει και συγγραφική δραστηριότητα. Από το 1980 δούλεψε στο "Ριζοσπάστη", στη Συντακτική Επιτροπή της ΚΟΜΕΠ, στον "902" και σε άλλους τομείς δουλιάς του Κόμματος μέχρι το 1994. Τα τελευταία χρόνια εξέδιδε στην Αθήνα την εβδομαδιαία ρωσόφωνη εφημερίδα "ΟΜΟΝΟΙΑ", είχε δημιουργήσει το πρώτο ρωσικό βιβλιοπωλείο και είχε τον εκδοτικό οίκο "ΙΑΠΕΤΟΣ".

Το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ με αφορμή το θάνατο του Αρη Παπάνθιμου εξέδωσε ανακοίνωση, όπου "με οδύνη ανακοινώνει την απώλεια του νέου και εκλεκτού δημοσιογράφου" και "συλλυπείται την οικογένειά του και αποχαιρετά τον διακεκριμένο συνάδελφο, ο οποίος στη σύντομη ζωή του υπηρέτησε με ευθύνη και αρετή την ελληνική δημοσιογραφία".

Η Διεύθυνση και η Συντακτική Επιτροπή του "Ριζοσπάστη" εκφράζουν τα θερμά συλλυπητήριά τους στην οικογένεια του Αρη Παπάνθιμου.