- Ξέρεις τι σημαίνει "ΣΦ";

- Οχι.

- Ούτε εγώ ήξερα, μέχρι που πήγα στο υπουργείο Εσωτερικών κι είδα να ψάχνουν το φάκελο του ξαδέλφου μου. "Εντάξει, λέει μία υπάλληλος, δεν έχει ΣΦ, είναι καθαρός"! Ακου λοιπόν τον παραλογισμό του "ΣΦ". Ο ξάδερφός μου γεννήθηκε το '51, όταν ακόμα το ελληνικό κράτος θεωρούσε τον πατέρα του "Ελληνα το γένος". Το '52 το κράτος θεώρησε τον θείο μου "μη Ελληνα το γένος" κι έτσι βάλανε και στο δικό του φάκελο την ένδειξη "ΣΦ" Σημαίνει "σλαβόφωνος"! Ο θείος μου λοιπόν, που βγήκε δυο φορές αντάρτης στο βουνό για αυτά εδώ τα χώματα κι έλεγε στα στερνά του "άμα πεθάνω να με κάψετε και να ρίξετε τη στάχτη μου στο Βαρδάρη να φτάσει μέχρι κάτω στη Θεσσαλονίκη", αυτός ο θείος μου δεν μπόρεσε ούτε νεκρός να γυρίσει στην πατρίδα. Ο ξάδερφός μου, παρότι γεννήθηκε έξω, επέστρεψε τελικά, γιατί δέχτηκαν ότι είχε πάρει αυτοδίκαια την ιθαγένεια όταν γεννήθηκε, αφού ακόμα τότε ο πατέρας του θεωρούνταν Ελληνας στο γένος. Αυτό, λοιπόν, σημαίνει "ΣΦ". Ξέρεις πόσοι έχουν κάνει περιουσίες μόνο και μόνο γιατί στο φάκελο του γείτονά τους γράφτηκε αυτό το "ΣΦ"; Ψάξε στις περιουσίες της Φλώρινας και στα γύρω χωριά. Ξέρεις τι είναι να παίρνεις άδεια να έρθεις σαν τουρίστας στο χωριό σου, να πηγαίνεις στο σπίτι σου και να βλέπεις άλλον μέσα και μάλιστα να μη σε κερνάει έναν καφέ;

Βράδυ Κυριακής, στο Λαιμό της Πρέσπας. Είναι η στιγμή που θες να σπάσεις το στυλό, αφού νιώθεις ανίκανος, έστω και να καταγράψεις όσα ακούς, πόσο μάλλον να τα κάνεις και μεταδόσιμα, γραπτά ικανά να φέρουν το πάνω κάτω, να πάψει να υπάρχει το "ΣΦ", να ηρεμήσει κι ο Γιώργης που δεν είναι "ΣΦ", αλλά την ώρα που δουλεύει την πέτρα, σαλτάρει και βγάζει απ' τα κατάβαθα της ψυχής του ένα "άι σιχτίρ ρε! Εγώ είμαι κομμουνιστής! Πώς να το δεχτώ αυτό που ζω γύρω μου; Ρε, αυτωνών, οι παππούδες των παππούδων τους γεννήθηκαν εδώ. Ναι, ρε, έτσι μου 'ρχεται να φωνάξω: "Κι εγώ Σλάβος και Μακεδόνας είμαι, ρε. Γεννήθηκα εδώ! Ποιοι είναι αυτοί που δε μ' αφήνουν να πάρω ούτε μία πέτρα από δω να την πάω εκεί;".

Αργά το βράδυ η παρέα στην ταβέρνα μεγάλωνε. Οι σημειώσεις στο μπλοκάκι άρχισαν να γίνονται πιο συγκεκριμένες. Ισα που είχαμε αρχίσει να νιώθουμε γιατί το πρωί στο Πολιτιστικό Κέντρο της Φλώρινας το πιο παρατεταμένο χειροκρότημα έπεσε όταν ο Χαρίλαος αναφέρθηκε εκτενώς στη μεγάλη προσφορά των Σλαβομακεδόνων στους αγώνες για την υπεράσπιση της πατρίδας από τους διάφορους κατακτητές. Ισα που είχαμε αρχίσει να μπορούμε να μεταφράσουμε τα λόγια του Σταύρου, του κοινοτάρχη του Αγ. Παντελεήμονα, που το μεσημέρι έλεγε στο τραπέζι "αυτές οι πέτρες, αυτά τα χώματα, έχουν κι ανθρώπους. Ητανε πάντα εδώ, δεν ήρθανε. Οι παππούδες μας άφησαν καλά πράγματα κι έχουμε φτάσει στο σημείο η ΕΤ-3 να μεταδίδει τα τραγούδια και τους χώρους μας κι εδώ στο πανηγύρι, στο γάμο να απαγορεύονται! Ομως όλοι μεγαλώσαμε μ' αυτά. Είναι τα τραγούδια μας, τα θέλουμε! Είναι σ' άλλη γλώσσα, των πατεράδων μας. Ξέρεις γιατί μιλάνε; Για ανθρώπους, για τα καθημερινά, για τον έρωτα. Γιατί τ' απαγορεύουν; Τους ενοχλεί, λένε, η γλώσσα. Ξέρεις που έχουμε φτάσει; Αυτό το χωριό έχει άλλο ένα χωριό από την άλλη μεριά των συνόρων. Οι μισοί συγγενείς δεν μπορούν να έρθουν στο γάμο των άλλων μισών. Εχουμε μάνα με τέσσερα παιδιά. Δεν μπορεί να πάρει σύνταξη πολύτεκνου, γιατί το ένα της παιδί το έχουν διαγράψει σαν "μη Ελληνα το γένος""!

Αυτό περίπου, λοιπόν, σημαίνει "ΣΦ". Κι αυτά είναι μόνο λίγα απ' όσα μάθαμε στο περιθώριο μιας απλής εκδήλωσης για το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας που έγινε στη Φλώρινα.

Θ. Λ.

Τα σημεία της ομιλίας του Χ. Φλωράκη που χειροκροτήθηκαν δυνατά ήταν αρκετά. Σε ένα όμως συγκεντρώθηκε το πλέον παρατεταμένο χειροκρότημα. Ηταν η στιγμή που ο επίτιμος Πρόεδρος του Κόμματος αναφέρθηκε σε ένα κρίσιμο για την περιοχή ζήτημα.

"Τούτη η περιοχή, πέρα από το ότι είναι μία ακριτική περιοχή, συμβαίνει να κατοικείται, από αρκετούς αιώνες, από Ελληνες πολίτες, αλλά το γένος Σλάβοι, τους αποκαλούμενους Σλαβομακεδόνες.

Θεωρούμε πως θα ήταν σοβαρή παράλειψη για το Κόμμα μας να τιμούμε τα 50χρονα του ΔΣΕ στην περιοχή της Φλώρινας και να μην αναφερθούμε στην ιδιαίτερη προσφορά των Σλαβομακεδόνων σε κείνο τον επικό αγώνα. Εχω και προσωπική πείρα, καθώς μία διλοχία τους είχε κατέβει ως τη Ρούμελη.

Η συμμετοχή τους ήταν καθολική. Νέοι και γέροι, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι.

Ολοι τους, χωρίς να υπολογίζουν θυσίες, πάλεψαν για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δημοκρατική, για μια Ελλάδα υπερασπιστή των δημοκρατικών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού, ανεξάρτητα από το γένος, τη φυλή, τη θρησκεία.

Πάλεψαν γιατί θεωρούν την Ελλάδα πατρίδα τους.

Μα και η ελληνική πολιτεία οφείλει να τους θεωρεί παιδιά της και να σταματήσει κάθε διάκριση σε βάρος τους. Η κυβέρνηση οφείλει, το συντομότερο, να καταργήσει εκείνη την απαράδεκτη διάταξη που απαγορεύει τον επαναπατρισμό τους. Τη διάταξη που επιτρέπει τον επαναπατρισμό μόνο στους Ελληνες το γένος.

Το ΚΚΕ καταπολεμάει με όλη τη δύναμη της ψυχής του τις διακρίσεις και το σοβινισμό, με όποια μορφή και αν εμφανίζεται και υπερασπίζεται την ενότητα του λαού.

Το ΚΚΕ αναγνωρίζει και παλεύει για να απολαμβάνουν όλοι οι Ελληνες πολίτες ανεξάρτητα από γένος, φυλή, γλώσσα και θρησκεία, όλα τα δικαιώματα που έχουν και οι Ελληνες το γένος.

Το ΚΚΕ υπερασπίζεται το αναφαίρετο δικαίωμά τους να καλλιεργούν τις πολιτιστικές τους παραδόσεις, τη γλώσσα τους, τα τραγούδια και τους χορούς τους, τα ήθη και έθιμά τους. Αυτή είναι η πολιτική του ΚΚΕ απέναντι στο πρόβλημα αυτό".

"Χρωστάμε σ' αυτούς που έφυγαν και προπαντός χρωστάμε στον εαυτό μας, αλλά και σ' αυτούς που θα έρθουν, όχι μόνο να συνεχίσουμε τον αγώνα, μα και να τον οδηγήσουμε και να τον φτάσουμε στη νίκη".

Με τη φράση αυτή, έκλεισε την ομιλία του στην εκδήλωση της Φλώρινας ο Κώστας Σταμπολίδης, γραμματέας της Επιτροπής Δυτικής Μακεδονίας και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Ο ομιλητής αναφέρθηκε κατά κύριο λόγο στα ζητήματα που αφορούν τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα και στα καθήκοντα που απορρέουν για τους κομμουνιστές, με βάση τις αποφάσεις του 15ου Συνεδρίου του Κόμματος. Στάθηκε ιδιαίτερα στη δράση διαφόρων σύγχρονων "ευεργετών" που παρουσιάζονται στην περιοχή, με εμφανή στόχο να τη μετατρέψουν σε ακόμα χειρότερο ρημάδι. Ηταν χαρακτηριστικά τα παραδείγματα που ανέφερε για: Τον ιδιοκτήτη της "Μηχανικής", που εμφανίζεται ως προστάτης των ακριτικών περιοχών, φυσικά με το αζημίωτο, αφού παράλληλα είναι φανερή και η αύξηση των δημοσίων έργων που αναλαμβάνει ο ίδιος. Τον άλλο φέρελπι επιχειρηματία, που, θέλοντας να πουλήσει αυτός φυσικό αέριο, χτυπά τη χρήση λιγνίτη που κάνει η ΔΕΗ, με φανερά στην περίπτωσή του τα αποτελέσματα, αν επιτευχθούν οι σχεδιασμοί του: καταστροφή της ΔΕΗ, αύξηση της ανεργίας, διευκόλυνση της ιδιωτικοποίησης του τομέα της ενέργειας. Τον τρίτο "ευεργέτη", που επενδύει, υποτίθεται, στην περιοχή εξασφαλίζοντας άδεια για τη λειτουργία καζίνο!

Την ίδια ώρα, κατήγγειλε ο Κ. Σταμπολίδης, οι αγρότες της Φλώρινας περιμένουν πάνω από 30 χρόνια για να αρδεύσουν τα χωράφια τους από το φράγμα της Παπαδιάς. Οι κτηνοτρόφοι παραλαμβάνουν πρόστιμα, γιατί έβγαλαν περισσότερο αγελαδινό γάλα, από όσο επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ενωση και πουλάνε το πρόβειο σε εξευτελιστικές τιμές. Στα πρόθυρα ολικής καταστροφής, είναι και ο κλάδος της γούνας, ενώ το κλείσιμο επιχειρήσεων, όπως τα ΕΛΣΙ, η ΜΑΒΕ και η ΑΕΒΑΛ, έχει οδηγήσει σε τραγικό παραγωγικό αδιέξοδο την περιοχή. Οι σεισμοί της περσινής χρονιάς συμπλήρωσαν την εικόνα της καταστροφής και η κυβέρνηση εμπαίζει τους κατοίκους, παρουσιάζοντας προγράμματα - "ασπιρίνες". Στα παραπάνω προστίθενται οι επιπτώσεις, που είχε ειδικά για το Νομό Φλωρίνης η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων, σχετικά με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η όξυνση των σχέσεων, το εμπάργκο, το κλείσιμο των συνόρων έφεραν τεράστια ζημιά στο νομό.

Μετά από μία σύντομη ανάλυση της γενικότερης οικονομικής πραγματικότητας και των επιπτώσεων που έχει η κυβερνητική πολιτική στους διάφορους τομείς της ζωής, ο ομιλητής κατήγγειλε την επί της ουσίας συναινετική στάση των άλλων κομμάτων, αναφέρθηκε στην απάτη της "Κεντροαριστεράς" και τόνισε: Σήμερα, που η μοιρολατρία, ο συμβιβασμός επηρεάζουν μεγάλα τμήματα του λαού μας, στο ερώτημα αν υπάρχει ελπίδα, αν υπάρχει διέξοδος, το ΚΚΕ απαντά: Ναι, είναι δυνατόν οι λαϊκοί αγώνες να οδηγήσουν σε μία νικηφόρα πορεία.

"Οκτώ δεκαετίες, αγώνες και θυσία, το Κάπα Κάπα Εψιλον στην πρωτοπορία"! Τι άλλο θα μπορούσε να ακουστεί από τους εκατοντάδες επιζώντες μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που ήρθαν στη Φλώρινα απ' όλα τα σημεία της Κεντροδυτικής Μακεδονίας για να τιμήσουν εδώ, σ' έναν τόπο υπέρτατης θυσίας, τα 50χρονα από την ίδρυση του ΔΣΕ; Και τι άλλο θα μπορούσαν να βροντοφωνάξουν μ' όλη την περηφάνια τους οι κνίτες και οι κνίτισσες, που πήραν τη σκυτάλη με το σύνθημα "Εμπρός λαέ, μη σκύβεις το κεφάλι, με το ΚΚΕ αντίσταση και πάλη". Είναι τα δυο συνθήματα που κυριάρχησαν στη διαδρομή από το Πολιτιστικό Κέντρο μέχρι κάτω στην Αγιά Μαρίνα, όταν η πορεία διέσχιζε το κέντρο της Φλώρινας, ξαφνιάζοντας πολλούς, κάνοντας άλλους να βγαίνουν στο μπαλκόνι για να φωνάξουν "τιμημένο ΚΚΕ". Δεν ήταν η πρώτη πορεία που κάνουν κομμουνιστές στους δρόμους αυτής της πόλης. Μιας πόλης, όμως, που ορισμένοι βολεύονται να θεωρούν ότι είναι ένα άγγιχτο φέουδο του Καντιώτη. Ισως και γι' αυτό αυτή η πορεία είχε κάτι ακόμα ξεχωριστό να δώσει στο λαό της Φλώρινας.

Η πρόταση έχει κατατεθεί αρμοδίως ξανά. Ορισμένοι αρμόδιοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Ο Χ. Φλωράκης, με όλο το βάρος που συνεπάγεται η θέση του, το έθεσε και πάλι δημόσια:

"Ασφαλώς γνωρίζετε, είπε στους συγκεντρωμένους, πως σε ένα χωράφι έξω από την πόλη σας είναι θαμμένοι κάπου 800 νεκροί του εμφυλίου πολέμου.

Οπως πληροφορηθήκαμε, ο τόπος αυτός μπήκε και στο σχέδιο πόλεως. Το να αξιοποιηθεί ο χώρος αυτός για οικοδομές είναι, θα 'λεγα, για μας τουλάχιστον, αδιανόητο!

Είναι αδιανόητο να κτιστούν σπίτια πάνω στα κόκαλα εκατοντάδων μαχητών. Θα ήταν ασέβεια στα θύματα αυτά, θα δημιουργούσε και θα συντηρούσε ένα νέο πρόβλημα.

Είναι φανερό πως προκύπτει ένα τεράστιο θέμα ηθικής τάξης.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως ο εμφύλιος πόλεμος πέρα από τα διάφορα προβλήματα που προέκυψαν άνοιξε και ένα βαθύ εθνικό χάσμα. Από τη μία μεριά οι εθνικόφρονες κι από την άλλη οι "συμμορίτες". Από τη μία μεριά οι πατριώτες και από την άλλη οι "απάτριδες".

Το χάσμα αυτό πρέπει να κλείσει οριστικά.

Χρέος όλων μας είναι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πραγματοποιηθεί αυτό.

Προτείνουμε, όπως η Νομαρχία, το ΥΠΕΧΩΔΕ, να απαλλοτριώσουν το χωράφι αυτό, να το μετατρέψουν σε ένα πάρκο και να ανεγερθεί σ' αυτόν τον τόπο του μαρτυρίου ένα μνημείο που θα συμβολίζει το κλείσιμο αυτού του εθνικού χάσματος, που θα συμβολίζει τη λαϊκή συμφιλίωση".

"Είθε σ' αυτόν τον τόπο θυσίας να στηθεί ένα μνημείο που θα συμβολίζει την εθνική συμφιλίωση".

Ηταν τα μόνα λόγια που ακούστηκαν. Ισως και τα μόνα που μπορούσαν να ακουστούν εκεί, εκείνη τη στιγμή. Την ώρα που καθένας από όλους αυτούς τους επιζώντες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στέκονταν βουβός, με το βλέμμα χαμένο κάπου "πίσω", με τη σκέψη να γυρνά σε μορφές μαχητών που "χτες" έκαναν τη δική τους έφοδο στον ουρανό και σήμερα κείτονται θαμμένοι σε μια γη που κανείς εκ των "νικητών", επισήμως, δεν αναγνωρίζει ως τάφο τους. Κι, όμως, δεν είναι ούτε ένας, ούτε δυο. Είναι τα 800 παλικάρια του ΔΣΕ που έπεσαν στη μάχη της Φλώρινας, το Φλεβάρη του '49. Αυτοί - από τους τελευταίους νεκρούς ενός δίκαιου αγώνα - για τους οποίους 47 χρόνια μετά έχουμε κάθε λόγο να απαιτούμε να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα να κλείσουν μια φρικτή σελίδα μισαλλοδοξίας - δικαιώνοντας τη θυσία τους - με την ανέγερση ενός μνημείου αντάξιου του μεγαλείου τους.

Σ' αυτό το σημείο είναι θαμμένοι 800 μαχητές του ΔΣΕ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

Μανώλης ΠΑΚΙΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΗ:

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ

Κανείς δεν έχει δικαίωμα να παριστάνει το στρουθοκάμηλο για το σοβαρό πρόβλημα ηθικής τάξης που μένει άλυτο εδώ και 47 χρόνια. Εκεί, κοντά στην Αγ. Μαρίνα βρίσκονται θαμμένα σε ένα χωράφι 800 παλικάρια του ελληνικού λαού. Επεσαν σε έναν εμφύλιο πόλεμο που άλλοι, οι ξένοι αφέντες, αποφάσισαν. Είναι καιρός να κλείσει αυτή η σελίδα. Να ανεγερθεί με νομαρχιακή και κυβερνητική ευθύνη ένα μνημείο. Οι μαχητές του ΔΣΕ πολέμησαν για μια Ελλάδα λεύτερη, ανεξάρτητη, κυρίαρχη. Αξίζουν ανάλογης απόδοσης τιμών. Η παρουσία της πολυμελούς αντιπροσωπείας της ΚΕ του ΚΚΕ στην εκδήλωση της Φλώρινας, όπου συμμετείχαν, εκτός από τον Χ. Φλωράκη,τα μέλη του ΠΓ Δ. Γόντικας και Σπ. Στριφτάρης,τα μέλη της ΚΕ Κ. Βουλγαρόπουλος και Κ. Σταμπολίδης ήθελε να τονίσει και αυτό.