Το τοξικό νέφος από τη φωτιά σε εργοστάσιο ανταλλακτικών στον Ασπρόπυργο, την περασμένη Πέμπτη

Στο πιο μεγάλο αστικό κέντρο της χώρας, την Αττική, αλλά και σε άλλες περιοχές, βιομηχανίες, πολλές φορές και με ιδιαίτερα επικίνδυνα και εύφλεκτα υλικά, είναι σπαρμένες ανάμεσα σε σπίτια, οδικούς άξονες και κρίσιμες υποδομές. Η εργοδοσία δεν τηρεί ούτε τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας και το κράτος και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του είτε «σφυρίζουν» αδιάφορα είτε είναι τόσο υποστελεχωμένοι που είναι αδύνατος ο έλεγχος.

Στην ιδιαίτερα επιβαρυμένη περιοχή της Δυτικής Αττικής είναι χαρακτηριστικό ότι λειτουργούν τουλάχιστον 23 εγκαταστάσεις ανώτερης βαθμίδας επικινδυνότητας που υπάγονται στην οδηγία ΣΕΒΕΖΟ. Αυτές και άλλες εγκαταστάσεις με πλήθος εργαζομένων βρίσκονται πολλές φορές σε μικρή απόσταση από σπίτια, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, υποσταθμούς ρεύματος ή ύδρευσης. Η ρυμοτομία στην περιοχή είναι ανύπαρκτη, βιομηχανική ζώνη και οικιστικός ιστός είναι ένα, εργοστάσια φτάνουν μέχρι την παραλία, συνθέτοντας «λαβυρίνθους» με αδιέξοδα και στενοσόκακα, τα οποία διατρέχουν ταυτόχρονα αγωγοί αερίου κ.λπ. Συνολικά η περιοχή φιλοξενεί αρκετές χιλιάδες ρυπογόνες βιομηχανίες.

Εξάλλου, οι φετινές εικόνες με τις φλόγες σε Δυτική Αττική και Λουτράκι να γλείφουν μάντρες εργοστασίων μεγάλης επικινδυνότητας, όπως στη βιομηχανική περιοχή της Μαγούλας ή τα διυλιστήρια αντίστοιχα, μόνο πρωτόγνωρες δεν είναι.

Μπορεί η εκάστοτε κυβέρνηση να παρουσιάζει ως «φυσικό επακόλουθο» τους μεγάλους κινδύνους από τη βιομηχανική δραστηριότητα, όμως τα απανωτά περιστατικά τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι η συνολική λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων. Οτι αυτή δεν εντάσσεται σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που να παίρνει υπόψη του όλες τις παραμέτρους και τους κινδύνους για την περιοχή, για την υγεία των εργαζομένων και των κατοίκων, για το αποτύπωμα στο περιβάλλον, ειδικά σε επιχειρήσεις που ακόμα και η «φυσιολογική» λειτουργία τους έχει ήδη αποδειχτεί ιδιαίτερα επιβαρυντική. Κυρίως, όμως, είναι κρίσιμο το εάν προβλέπονται τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης, περιορισμού και αντιμετώπισης των κινδύνων σε πραγματικές συνθήκες.

Ολα τα παραπάνω δεν «χωράνε» στην πολιτική των κυβερνήσεων και στις «βέλτιστες πρακτικές» των επιχειρηματικών ομίλων. Αντίθετα, κυβερνήσεις και Περιφέρειες χωροθετούν και δίνουν άδεια λειτουργίας σε βιομηχανίες δίπλα σε κατοικημένες περιοχές, δημιουργώντας «εκτρώματα», με μεγάλες Βιομηχανικές Περιοχές να ανακατεύονται με οικισμούς, με σχολεία, αγροτοκαλλιέργειες να είναι φύρδην - μίγδην ακόμα και με δασικές εκτάσεις κ.ο.κ.

Είναι πλευρές που δεν αποτελούν «νομικές παραβάσεις» ή εξαιρέσεις σε ένα κατά τ' άλλα «τακτοποιημένο τοπίο». Αλλωστε είναι το ίδιο το νομοθετικό πλαίσιο, που έχουν ψηφίσει όλες οι κυβερνήσεις, το οποίο επιτρέπει αυτό το επικίνδυνο «κοκτέιλ» για τη ζωή και την υγεία κατοίκων κι εργαζομένων, αφού στο επίκεντρο βρίσκεται η ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης.

Γι' αυτό και τα πρωτόκολλα ασφαλείας περιορίζονται απλά στη σύνταξη σχεδίων «επί χάρτου» ή σε ορισμένες γενικές οδηγίες ενημέρωσης του κοινού, που ακόμα κι αυτές την κρίσιμη στιγμή αποδεικνύονται παρωχημένες. Πρόκειται για μελέτες όπου κατά κανόνα δεν εξετάζεται ολοκληρωμένα η αλληλεπίδραση μεταξύ δραστηριοτήτων σε μια περιοχή αλλά μεμονωμένα κάθε επιχείρηση.

Για παράδειγμα, πόσο «ολοκληρωμένος» μπορεί να είναι ένας σχεδιασμός πρόληψης όταν σε μεγάλα εργοστάσια με επικίνδυνες δραστηριότητες γενικεύεται η δουλειά - λάστιχο, πολλαπλασιάζονται οι εργολαβικοί και ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι που δεν «στεριώνουν» στον χώρο δουλειάς, οπότε δεν εξοικειώνονται και με τα όποια μέτρα ασφαλείας; Τι «πρόληψη» να γίνει σε περιοχές, όπως ο Ασπρόπυργος, που δεν έχει γίνει ποτέ μια άσκηση εκκένωσης ή διαφυγής στον πληθυσμό, που είναι έτσι κι αλλιώς ένας λαβύρινθος, με αδιέξοδα, μάντρες στο πουθενά κ.λπ.;

Επιβεβαιώνεται ότι αυτό το κράτος και οι κυβερνήσεις του ούτε θέλουν ούτε μπορούν να δώσουν διέξοδο σε ένα τόσο ζωτικής σημασίας πρόβλημα για τον λαό. Οι εφιαλτικές εικόνες των τελευταίων ημερών επιβεβαιώνουν λοιπόν την ανάγκη να βρεθούν στο επίκεντρο της διεκδίκησης τα μέτρα ουσιαστικής πρόληψης και προστασίας, με ευθύνη του κράτους και της εργοδοσίας. Να βρεθεί στο στόχαστρο της πάλης ο πραγματικός αντίπαλος, το ίδιο το σύστημα της εκμετάλλευσης που γεννάει τέτοιους ανυπολόγιστους κινδύνους για τον λαό.

INTIME NEWS

Χαρακτηριστικό είναι ότι πριν η κυβέρνηση χαρακτηρίσει τους νεκρούς «ήρωες», ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί την Αεροπορική Βάση Ελευσίνας, λέγοντας στους πιλότους των «Καναντέρ» πως «πετάτε ένα αεροπλάνο το οποίο είναι παλιό και δύσκολο και βγάζει βλάβες», ενώ για μια ακόμα φορά υποσχέθηκε ότι αυτά ...θα αντικατασταθούν. Κατά τ' άλλα, από τις αρχές του Μάη, με την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, καυχιόταν ότι το κράτος έχει να επιδείξει «καλύτερη οργάνωση» και «περισσότερα μέσα στη διάθεσή του».

Από την τραγωδία της απώλειας των νέων παλικαριών του «Καναντέρ» προκύπτουν αμείλικτα ερωτήματα σχετικά με την εμπειρία και την επαρκή εκπαίδευσή τους με δεδομένο το νεαρό της ηλικίας και των δύο (34 και 27 ετών). Μέχρι το 2010 για να γίνει κάποιος χειριστής τέτοιου αεροσκάφους ήταν υποχρεωτικό να έχει πραγματοποιήσει χιλιάδες ώρες πτήσης, άρα να έχει ανάλογη πολύχρονη εμπειρία. Αν πάρουμε επίσης υπόψη ότι η Πολεμική Αεροπορία διέθετε μέχρι προχτές 24 «Καναντέρ», εκ των οποίων πετάνε σχεδόν τα μισά, καταλαβαίνουμε πόσο περιορισμένες είναι οι δυνατότητες εκπαίδευσης τους χειμερινούς μήνες.

Ερώτημα επίσης είναι το τι έφταιξε και αποκολλήθηκε ο πλωτήρας του σκάφους, κατά πόσο είναι ικανή μια επαφή με κλαριά να προκαλέσει το ξήλωμά του, ή αν μπλόκαρε το σύστημα πλοήγησης, όπως ακούγεται από ορισμένους εμπειρογνώμονες, οδηγώντας στη συντριβή.

Τα παραπάνω συνδέονται επίσης και με μαρτυρίες για συνθήκες μεγάλης πίεσης (χρόνου και έργου), στις οποίες γίνονται οι αναγκαίες συντηρήσεις ανάμεσα στις πτήσεις.

Από αυτήν την τραγωδία, όμως, αναδεικνύεται και άλλη μια πλευρά: Οτι η αναγκαία ανανέωση του στόλου των πυροσβεστικών αεροσκαφών και στη χώρα μας και σε άλλες «κολλάει» στο γεγονός ότι αυτά τα ζωτικά εργαλεία εξαρτώνται από την καπιταλιστική αγορά. Ενώ δηλαδή υπάρχουν τεχνογνωσία, έτοιμα σχέδια για μέσα που θα μπορούσαν να προστατέψουν ζωές και το περιβάλλον, δεν μπαίνουν στην παραγωγή αν δεν εξασφαλίζονται υπερκέρδη. Ετσι, η εταιρεία κατασκευής σύγχρονων «Καναντέρ», που έχουν ήδη σχεδιαστεί, λέει κυνικά ότι «αν δεν συγκεντρωθεί ένας ικανός αριθμός παραγγελιών δεν ξεκινάει η παραγωγή». Αυτή είναι η σαπίλα του συστήματος που μετράει ...κέρδη και ζημιές και οι λαοί χαμένες ανθρώπινες ζωές.

Στο φόντο της νέας αυτής τραγωδίας, επίκαιρη έγινε η Ερώτηση που κατέθεσε το ΚΚΕ στη Βουλή λίγες ώρες πριν από το τραγικό δυστύχημα για τις συνθήκες εργασίας των πυροσβεστών. Ελεγε χαρακτηριστικά:

«Σε αυτές τις απαράδεκτες και αντίξοες συνθήκες, αποτέλεσμα της αντιλαϊκής - δασοκτόνας πολιτικής των αστικών κυβερνήσεων, δίνουν τη μάχη της κατάσβεσης οι πυροσβέστες, εξουθενωμένοι από τις ατέλειωτες βάρδιες λόγω των τεράστιων ελλείψεων σε προσωπικό, με υπερεργασία, στέρηση ρεπό και αδειών». Και κατέληγε, αφού ανέφερε τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από την υπερεργασία, στα αναγκαία μέτρα που πρέπει να παρθούν για:

-- Την αυστηρή εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας σχετικά με τις ώρες εργασίας των πυροσβεστών και την ημερήσια ανάπαυσή τους.

-- Την απαρέγκλιτη εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανόνων υγείας και ασφάλειας των πυροσβεστών.

-- Την ψήφιση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου για την ένταξη των μάχιμων πυροσβεστών στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα (ΒΑΕ).

-- Την άμεση πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού στη Δασική Υπηρεσία και την Πυροσβεστική.

-- Τη μονιμοποίηση τώρα όλων των πενταετών, επταετών και εποχικών πυροσβεστών.

-- Την άμεση ενίσχυση και ανανέωση του κρατικού εναέριου στόλου αεροπυρόσβεσης.

-- Τη γενναία αύξηση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού για τη Δασική Υπηρεσία και την Πυροσβεστική.