Ορατός όσο ποτέ είναι ο κίνδυνος διακοπής της ροής ρωσικού φυσικού αερίου στα κράτη - μέλη της ΕΕ, ελέω όξυνσης της αντιπαράθεσης μεταξύ του ευρωατλαντικού άξονα και των ρωσικών μονοπωλίων για διείσδυση και έλεγχο στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Εξ ου και οι αρμόδιοι Ευρωενωσιακοί παράγοντες και φορείς, φοβούμενοι «διαταραχές εφοδιασμού», προχωρούν σε «προσομοιώσεις εκτάκτων καταστάσεων» («stress tests»), ψάχνοντας να βρουν εναλλακτικές λύσεις, που ωστόσο αμφισβητείται αν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες.

Συγκεκριμένα, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη υπό την προεδρία του υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γ. Μανιάτη, με εκπροσώπους αρμόδιων φορέων (ΡΑΕ, ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΗ) και υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου, εξετάστηκε «η ετοιμότητα της χώρας σε θέματα ασφάλειας εφοδιασμού».

Προηγούμενα, στις 7 Ιούλη, διαβιβάστηκε επιστολή του επιτρόπου της ΕΕ για θέματα Ενέργειας, G. Oettinger προς τον υπουργό ΠΕΚΑ, με την οποία ζητούσε την υποβολή ειδικής έκθεσης μέχρι τέλος Αυγούστου 2014, «σχετικά με την προσομοίωση εκτάκτων καταστάσεων (stress tests) ενόψει ενδεχόμενης διαταραχής του εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας κατά τον προσεχή χειμώνα». Ανάλογες επιστολές απέστειλε ο επίτροπος σε όλους τους υπουργούς των κρατών - μελών που επηρεάζονται από ενδεχόμενη διακοπή τροφοδοσίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, το ΥΠΕΚΑ προετοιμάζει ειδική έκθεση όπου θα περιγράφονται ενδεχόμενες επιπτώσεις, όχι μόνο στον τομέα φυσικού αερίου, αλλά και στο σύνολο του συστήματος παραγωγής ισχύος. Αλλωστε, κατά τη σύσκεψη, ο υπουργός ενημερώθηκε για την πορεία της έκθεσης, για την εκπόνηση μελέτης εκτίμησης κινδύνου για τον επόμενο χειμώνα στη βάση σεναρίων διακοπής τροφοδοσίας, τόσο μέσω του αγωγού διαμετακόμισης από την Ουκρανία, όσο και απευθείας από τη Ρωσία.

Ο ίδιος ο Γ. Μανιάτης αναγνώρισε τον κίνδυνο διακοπής της ροής αερίου από τη Ρωσία. Δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η διεξαγωγή των stress tests είναι αναγκαία προληπτική ενέργεια ενόψει ενδεχόμενης διαταραχής του εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας κατά τον προσεχή χειμώνα».

Το ενδεχόμενο διακοπής στη ροή φυσικού αερίου συζητείται σε ανώτατο επίπεδο στην ΕΕ ήδη από τα μέσα Ιούνη. Ενδεικτικά, στο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, που συνεδρίασε στο Λουξεμβούργο, εστίασαν στην ανάγκη για «αύξηση του ευρωπαϊκού δυναμικού για να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο μείζονος διακοπής εφοδιασμού τον προσεχή χειμώνα».

Θυμίζουμε επίσης ότι στο πρόσφατο συνέδριο του «Economist» στην Αθήνα, ο Κ. Σιμόνοφ, ιδρυτής και γενικός διευθυντής του ρωσικού Εθνικού Ταμείου Ενεργειακής Ασφάλειας (National Energy Security Fund - NESF), προσπαθώντας να προωθήσει τις θέσεις ρωσικών μονοπωλίων, υπογράμμισε με νόημα ότι για κράτη όπως Σλοβακία, Βουλγαρία, Μολδαβία, Σερβία, Βοσνία και ΠΓΔΜ, ο ανεφοδιασμός τους σε αέριο συνεχίζει να περνά σε ποσοστό 100% από το ουκρανικό έδαφος. Αυτό ισχύει επίσης για ποσοστό άνω του 80% για Τσεχία και Σλοβενία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα είναι λίγο πάνω από 60%.

Ο K. Σιμόνοφ προειδοποίησε ότι αν η ουκρανική κυβέρνηση συνεχίσει την αρνητική της στάση απέναντι στη Μόσχα και διακοπεί η διαμετακόμιση καυσίμου μέσω Ουκρανίας, τότε οι προαναφερόμενες χώρες ενδεχομένως να περάσουν το χειμώνα δίχως καθόλου αέριο. Αναφερόμενος εξάλλου στις προωθούμενες από ΕΕ και ΗΠΑ κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, είπε ότι «η απόρριψη του ρωσικού πετρελαίου και αερίου είναι ένα βήμα μείωσης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Οι εμφανιζόμενες ως νέες πηγές ανεφοδιασμού δεν έχουν αρκετές ποσότητες αερίου, μόνον πολλά πολιτικά σχέδια και φιλοδοξίες»...

Το ζήτημα της διευθέτησης των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων ήταν το αντικείμενο της χτεσινής συνάντησης του υπουργού Ανάπτυξης, Ν. Δένδια, με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Στουρνάρα. Στη συνάντηση συμμετείχε, επίσης, ο συντονιστής της ομάδας που έχει συγκροτήσει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του θέματος, Ηλ. Πλασκοβίτης.

Από τα συνολικά 77 δισ. ευρώ που έφτασαν στο α' τρίμηνο του 2014 τα «μη εξυπηρετούμενα δάνεια», τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια φτάνουν στα 42 δισ. ευρώ (έναντι 25 δισ. ευρώ που είναι τα «κόκκινα» στεγαστικά και 10 δισ. ευρώ που είναι τα μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά δάνεια).

Οπως ανέφερε μέσα στην εβδομάδα ο Ν. Δένδιας, αμέσως μετά την υπουργική σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό με τη συμμετοχή του προεδρείου ΣΕΒ στο Μέγαρο Μαξίμου, «το υπουργείο Ανάπτυξης θα παρουσιάσει ένα κείμενο εργασίας σε συνεργασία και με τον υπουργό Οικονομικών και με άλλους υπουργούς, υπό την έγκριση του πρωθυπουργού, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και αυτό το μεγάλο θέμα». Η διαμόρφωση του τελικού σχεδίου της κυβέρνησης αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του Αυγούστου, ενώ η εφαρμογή του προγραμματίζεται να ξεκινήσει μέσα στο Σεπτέμβρη.

Στόχος της κυβέρνησης είναι η προώθηση ρυθμίσεων που θα ενισχύουν τη ρευστότητα των μονοπωλίων, παράλληλα όμως με τη θωράκιση των εγχώριων τραπεζικών ομίλων, ενόψει και των αποτελεσμάτων των διαγνωστικών ελέγχων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την κεφαλαιακή τους επάρκεια.

Με βάση τους σχεδιασμούς που υπάρχουν στο τραπέζι, προκρίνεται η λύση της «διευθέτησης» ανάλογα με το «επιχειρηματικό προφίλ» της κάθε επιχείρησης, χωρίς δηλαδή την εφαρμογή «οριζόντιας» ρύθμισης αλλά με έμφαση στις «βιώσιμες» επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο πλαίσιο «εξωδικαστικής επίλυσης» των διαφορών, με αλλαγές στις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα, ενώ, όπως αναφέρεται, οι τραπεζίτες θα μπορούν να προχωρούν στα πλάνα αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων και των δανείων τους, με αντίτιμο την απόκτηση μετοχικών πακέτων από τις επιχειρήσεις.

Κι ενώ, όπως σημείωνε πριν λίγες μέρες και ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης, η διαχείριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων θα είναι «μια ευκαιρία αναδιάρθρωσης και του ιδιωτικού τομέα (...) να γίνουν συγχωνεύσεις και εξαγορές», σε μελέτη που δημοσιεύεται στο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδας αποτυπώνονται ορισμένα πρώτα συμπεράσματα από τις επιχειρηματικές ανακατατάξεις που συντελούνται κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, «η έλλειψη χρηματοδότησης και η συσσώρευση ζημιών συμπιέζουν τις δυνατότητες των επιχειρήσεων να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια αλλά και να αντιμετωπίσουν τις ταμειακές τους ανάγκες. Επομένως, ένας αριθμός επιχειρήσεων είναι πιθανόν να οδηγείται σε πτώχευση».

«Ηδη» σημειώνει, «παρατηρείται σημαντική μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων και μικρή αύξηση του βαθμού συγκέντρωσης, η οποία συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια της κρίσης».

Στον αντίποδα από τις επιχειρήσεις που οδηγούνται σε πτώχευση, για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους προδιαγράφεται περαιτέρω ενίσχυση της θέσης τους: «Η υπό εξέλιξη αναδιάρθρωση ενδέχεται να βοηθήσει τις επιχειρήσεις που επιβιώνουν να αποκτήσουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση, καθώς θα έχουν αυξήσει το μέγεθός τους και θα έχουν βελτιώσει την κερδοφορία τους», επισημαίνεται στη μελέτη της ΤτΕ.