ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Ζήτημα μεταξύ Ουάσιγκτον - Βελιγραδίου φαίνεται πως προκάλεσε η χτεσινή άρνηση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς να συναντηθεί με τον Αμερικανό απεσταλμένο των ΗΠΑ στην πρώην Γιουγκοσλαβία, Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ.

Ο Αμερικανός απεσταλμένος στα Βαλκάνια δήλωσε από την Ποντγκόριτσα του Μαυροβουνίου ότι ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς τού γνωστοποίησε ότι δεν μπορεί να τον δεχτεί λόγω των "λοιπών υποχρεώσεών του". Αν και ο ίδιος ο Αμερικανός αξιωματούχος δε σχολίασε το γεγονός αυτό, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Κλάους Κίνκελ, άδραξε την ευκαιρία για να χαρακτηρίσει τη στάση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου "ελάχιστα συνετή". "Ο Γκέλμπαρντ έπρεπε να τον ενημερώσει γι' αυτά που συζητήσαμε κατά τη συνάντηση της "Ομάδας Επαφής" στη Βόννη", είπε ο Κίνκελ σε ραδιοφωνική συνέντευξή του, εκφράζοντας πάντως την ελπίδα ότι "αυτή δε θα είναι η τελευταία λέξη" του Προέδρου Μιλόσεβιτς.

Αν και ο Γκέλμπαρντ δεν είδε χτες τον Μιλόσεβιτς, συναντήθηκε, ωστόσο, με τον ηγέτη των αλβανόφωνων του Κόσσοβου και αρχηγό του Δημοκρατικού Συνδέσμου, Ιμπραήμ Ρουγκόβα. Ο τελευταίος, στη διάρκεια δηλώσεών του, ευχαρίστησε το συνομιλητή του για τις πιέσεις που κατέβαλαν τα έξι μέλη της "Ομάδας Επαφής" προκειμένου να "επιβεβαιωθεί η διεθνής παρουσία και διαιτησία σε οποιεσδήποτε μελλοντικές συζητήσεις".

Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ δήλωσε χτες στο Χονγκ Κονγκ ότι η Δύση είχε διαβλέψει την επερχόμενη κρίση στο Κοσσυφοπέδιο, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι δεν είναι ακόμη αργά για να αποτρέψει έναν νέο πόλεμο στα Βαλκάνια.

"Πάντα ανησυχούσαμε για το Κοσσυφοπέδιο. Το συζήτησα επανειλημμένα με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς στο Ντέιτον και κατά τις συνομιλίες που είχα πριν και μετά τη Συμφωνία του Ντέιτον", είπε ο Χόλμπρουκ, σε συνέντευξή του στο "Ρόιτερ" από το Χονγκ Κονγκ όπου βρίσκεται με την ιδιότητα του αντιπροέδρου της τράπεζας "Κρέντιτ Σουίς Φερστ Μπόστον".

Ο Αμερικανός πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος απέφυγε πάντως να επικρίνει άμεσα την Ευρώπη για τους δισταγμούς της να στηρίξει τη σκληρή γραμμή της Ουάσιγκτον προς τον Μιλόσεβιτς και περιορίστηκε να πει ότι η Δύση πρέπει να εμφανιστεί πιο συνεκτική για να προλάβει το ξέσπασμα ενός πολέμου.

"Η ευρωπαϊκή απάντηση στο Κοσσυφοπέδιο δεν ήταν τόσο σθεναρή, με κάποιες εξαιρέσεις, όσο η αμερικανική, αλλά τρέφω μεγάλες ελπίδες ότι θα συμφωνήσουν... Ελπίζω ότι η "Ομάδα Επαφής" θα στηρίξει την αμερικανική σκληρή θέση και να είμαστε έτοιμοι να απειλήσουμε επανεπιβολή των κυρώσεων στη Γιουγκοσλαβία αν καταστεί αναγκαίο", πρόσθεσε, ενώ σε ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο των δηλώσεών του ο Χόλμπρουκ απέρριψε τις πληροφορίες ότι ο Μιλόσεβιτς συνωμότησε με την Ελλάδα για το διαμελισμό της Αλβανίας!

"Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέτοια συμφωνία. Η Ελλάδα είναι σημαντικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Αν αυτοί και οι Σέρβοι έχουν επεξεργαστεί τέτοιου είδους συμφωνία για το διαμελισμό της Αλβανίας, θα πυροδοτήσουν έναν ευρύτερο πόλεμο στην περιοχή", κατέληξε ο Χόλμπρουκ.

ΚΕΪΠ ΤΑΟΥΝ. -

Τελικώς, η χτεσινή κοινή συνέντευξη Τύπου των Προέδρων των ΗΠΑ και Ν. Αφρικής, Μπιλ Κλίντον και Νέλσον Μαντέλα δεν ήταν χωρίς εκπλήξεις. Οχι γιατί ο πρώτος υποσχέθηκε την πολυπόθητη διαγραφή των χρεών αφρικανικών χωρών προς τις ΗΠΑ - αυτό μοιάζει μάλλον με σενάριο φαντασίας - αλλά γιατί ο οικοδεσπότης Μαντέλα αποδείχτηκε για μία ακόμη φορά πολιτικός που προτιμά, ορισμένες φορές, να μιλά τη γλώσσα της παρρησίας και όχι της "διπλωματίας".

Ετσι, από την πρώτη στιγμή και για να μην υπάρχουν "παρεξηγήσεις" ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος φρόντισε να επισημάνει τις διαφωνίες με την εμπορική και εξωτερική πολιτική του Προέδρου Κλίντον. Τα σημεία εξήγησης για την αποφυγή... παρεξήγησης ήταν κυρίως δύο: Πρώτον, το αμερικανικό νομοσχέδιο για την υποτιθέμενη ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ - Αφρικής και δεύτερον, οι προσπάθειες της Ουάσιγκτον να υπαγορεύσει τις σχέσεις της Ν. Αφρικής με άλλες χώρες που έχουν χαρακτηριστεί από την Ουάσιγκτον ως "ανεπιθύμητες" (Ιράν, Κούβα, Λιβύη)...

Γι' αυτό, ο Πρόεδρος Μαντέλα αναφερόμενος στο νομοσχέδιο για τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ και Αφρικής υπογράμμισε πως το ζήτημα είναι "ένα θέμα για το οποίο έχουμε σοβαρές επιφυλάξεις και δε μας είναι αποδεκτό"! Δε δίστασε να εκφράσει το φόβο του ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να ανοίξουν τις αφρικανικές αγορές προς ίδιον όφελος και ταυτόχρονα να μειώσουν την άμεση βοήθεια προς την Αφρική.

Οσον αφορά τις σχέσεις της Ν. Αφρικής με τις κυβερνήσεις της Κούβας, του Ιράν, της Λιβύης, ο Μαντέλα τόνισε στον Αμερικανό ομόλογό του ότι ως Πρόεδρος έχει υποχρέωση να υποστηρίξει τις "φιλικές κυβερνήσεις" αυτών των τριών χωρών, γιατί ήταν αυτές που του παραστάθηκαν στα δύσκολα χρόνια του απαρτχάιντ, "όχι μόνον με λόγια, αλλά και με έργα". Πρότεινε, μάλιστα, στις ΗΠΑ να καλέσουν τις εν λόγω χώρες που αποκαλούν εχθρούς τους "να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να μιλήσουν για ειρήνη, ώστε να εξαλειφθούν οι εντάσεις".

Την ίδια ώρα, ο Κλίντον επιχείρησε να υπερασπιστεί το αμερικανικό νομοσχέδιο "Για την Ανάπτυξη και Ευκαιρία στην Αφρική" με το επιχείρημα ότι"αν γίνει νόμος η πρώτη και σημαντικότερη επίπτωσή του θα είναι να αυξήσει την εμπορική πρόσβαση των αφρικανικών κρατών στην αμερικανική οικονομία".

Στην ερώτηση, αν θα υπάρξει ρύθμιση για την ανακούφιση των αφρικανικών χωρών από τα χρέη, ο Κλίντον είπε ότι το συζήτησε με τον Μαντέλα και αυτό θα γίνει στο βαθμό που οι χώρες αυτές κινηθούν προς την εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων. "Αν δεν υπάρξουν μεταρρυθμίσεις και σοβαρή πολιτική, οι επενδυτές θα είναι διστακτικοί να δανείσουν χρήματα, γιατί ουδείς θα είναι σίγουρος ότι θα πάρει τα λεφτά του πίσω" είπε χαρακτηριστικά ο Κλίντον. Με τον τρόπο αυτό έδωσε το αληθινό στίγμα της αμερικανικής πολιτικής στη "Μαύρη Ηπειρο": την οικονομική της διείσδυση στις νέες αγορές δεκάδων χωρών που ανακάμπτουν δειλά - δειλά από την μπότα της αποικιοκρατίας, για να γίνουν δέσμιες της "μεταμοντέρνας" εμποροκρατικής αποικιοκρατίας των ΗΠΑ...

ΚΑΜΠΟΥΛ.- Οι δυνάμεις της στριμωγμένης ετερόκλητης "Συμμαχίας του Βορρά", η οποία αποτελείται από τον Τατζίκο αποπεμφθέντα πρόεδρο, Μπουρχανουντίν Ραμπανί, τον πολέμαρχο Αχμέντ Σαχ Μασούντ και τις δυνάμεις τους που ονομάζονται Τζαμιάτ - ι - Ισλαμί, τον στρατηγό Μπαντούλ Ρασίντ Ντόστουμ και το εθνοτικό ουζμπεκικό κόμμα Τζάνμπους - ι - Μίλι, συν τη σιιτική μουσουλμανική οργάνωση Χεζμπ - Ουαντάτ του Καρίμ Χαλίλι, έχουν κάνει πολύ λίγες επιθετικές κινήσεις μέχρι στιγμής.

Αλλά καθώς η άνοιξη μπαίνει στο Αφγανιστάν, πολλοί αναλυτές, μεταξύ των οποίων και η υπηρεσία Economist Intelligence Unit, προβλέπουν νέο ξέσπασμα συγκρούσεων για τα στρατηγικής σημασίας εδάφη του Βορρά.

Εξάλλου, λέει το E-I-U, και οι κατέχοντες το 85% του εδάφους της χώρας Ταλιμπάν, οι ακραίοι σουνίτες μουσουλμάνοι, κυρίως ανήκοντες στην εθνότητα Παστού, δεν αποκλείεται να επιχειρήσουν ξανά κατάληψη και του εναπομείναντος εδάφους στο Βορρά.

Η αναζωπύρωση των μαχών στη βορειοανατολική επαρχία του Κουντούζ φαίνεται σχεδόν βέβαιη. Οι Ταλιμπάν χρησιμοποίησαν το Κουντούζ - που είναι κατά πλειοψηφία κατοικούμενο από Παστούνς - ως ορμητήριο για να εξαπολύουν εκστρατείες προς το Βορρά. Η συμμαχία του Βορρά θα επιχειρήσει κατά πάσα πιθανότητα να εξουδετερώσει αυτήν την απειλή.

Οι Ταλιμπάν, ίσως, αντιμετωπίσουν άλλου τύπου απειλές. Πολιτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι πολλοί στρατιωτικοί διοικητές της εθνότητας Παστού, πολλοί από αυτούς ανήκοντες στο κόμμα Χεζμπ - ι - Ισλαμί, αναλογίζονται το να στραφούν εναντίον των Ταλιμπάν. Η πολιτική κουλτούρα των Αφγανών πολεμάρχων τους επιτρέπει να αλλάζουν πλευρά με μοναδική ευκολία.

Υπάρχουν, επίσης, αναφορές που επισημαίνουν ότι στρατιώτες πιστοί στον πρώην κυβερνήτη της πόλης Χεράτ, Ισμαήλ Χαν, παρατάσσονται στην αφγανική μεθόριο από την πλευρά του Ιράν. Η Χεράτ είχε καταληφθεί από τους Ταλιμπάν το Σεπτέμβρη του 1995. Ο Χαν είχε προδοθεί από τον στρατηγό Αμντούλ Μαλίκ τον περασμένο χρόνο, όταν συμμάχησε με τους Ταλιμπάν και τώρα είναι αιχμάλωτος των "φοιτητών".

Ο Μπ. Κλίντον με τον Ν. Μαντέλα

ΒΑΓΔΑΤΗ .-

Συνεχίστηκαν και χτες Παρασκευή, για δεύτερη μέρα, οι επιθεωρήσεις των ιρακινών προεδρικών μεγάρων από τις κοινές ομάδες των εμπειρογνωμόνων της ειδικής επιτροπής αφοπλισμού του Ιράκ - UNSCOM - και τους διπλωμάτες του ΟΗΕ. Στο προεδρικό μέγαρο Ραντουανιγιάχ επικεντρώθηκε για δεύτερη μέρα το ενδιαφέρον των ελεγκτών, οι οποίοι επέστρεψαν στη βάση των Ηνωμένων Εθνών στη Βαγδάτη μετά από 12 ώρες ελέγχου. Τους ελέγχους παρακολούθησε επί αρκετή ώρα και ο Ιρακινός αναπληρωτής πρωθυπουργός, Ταρέκ Αζίζ. Σε δηλώσεις του ο επικεφαλής των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, Αμερικανός Τσαρλς Ντουέφλερ, δεν έκρυψε ότι παρουσιάστηκαν ορισμένα προβλήματα αλλά τόνισε ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι σημαντικά.

Ο Ντουέφλερ αρκέστηκε να δηλώσει ότι τα προβλήματα είχαν σχέση με έναν λάθος υπολογισμό των ορίων του μεγάρου, που χρειάστηκε αρκετή ώρα για να διορθωθεί και εξέφρασε την άποψη ότι, αν και το έργο των επιθεωρητών είναι χρονοβόρο και δύσκολο, τα αποτελέσματα μοιάζουν ιδιαίτερα ικανοποιητικά. Σύμφωνα, πάντα, με τον αναπληρωτή επικεφαλής της ομάδας των εμπειρογνωμόνων, ο έλεγχος των προεδρικών μεγάρων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες δύο βδομάδες.

ΠΡΕΤΟΡΙΑ.-

Τη συγκρότηση ειδικής ερευνητικής επιτροπής με αφορμή μια πληροφορία σχετικά με "δραστηριότητες που έχουν οργανωθεί στους κόλπους του νοτιοαφρικανικού στρατού και είχαν στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης", ανακοίνωσε χτες ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος, Νέλσον Μαντέλα. Οπως έγινε γνωστό, η επιτροπή συστάθηκε για να ενημερώσει "επειγόντως" τον Νοτιοαφρικανό Πρόεδρο για τις συνέπειες που έχουν τα όσα γνωστοποιήθηκε ότι συμβαίνουν στους κόλπους του στρατού της χώρας.

Το τελευταίο διάστημα κυκλοφόρησαν πολλές φήμες σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, σύμφωνα με τις οποίες ανώτεροι αξιωματικοί της Αστυνομίας, του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών συνωμοτούν με στόχο την ανατροπή της νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης.