Πρωταρχικό συστατικό στοιχείο της Συνθήκης του Αμστερνταμ είναι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διεύρυνση προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είναι μέρος της στρατηγικής της Γερμανίας αφού μέσω αυτής αποκτά την απόλυτη οικονομική και πολιτική κυριαρχία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρώτες υποψήφιες για ένταξη χώρες είναι η Πολωνία, η Τσεχία και η Ουγγαρία.Οι οικονομικές και πολιτικές σχέσεις που έχει αναπτύξει η Γερμανία μ' αυτές τις τρεις χώρες από το 1990 μέχρι σήμερα, την καθιστούν ουσιαστικά επικυρίαρχο. Η ενιαία πλέον και πανίσχυρη Γερμανία θα έχει στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ενωση στην άμεση επιρροή της το μπλοκ αυτών των τριών χωρών με πληθυσμό 140 εκατομμυρίων και συνολικό εθνικό προϊόν 2,4 τρισ. δολάρια.

Βέβαια εκτός των άλλων οι πολυεθνικές αντιμετωπίζουν αυτές τις χώρες σαν δεξαμενή φτηνού και πολύ καλά καταρτισμένου εργατικού δυναμικού. Και φυσικά σαν νέες αγορές.

Σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας J. P. Morgan, η Ανατολική Ευρώπη απορρόφησε το 1997 περίπου το 10% των γερμανικών εξαγωγών. Κατά μέσο όρο, κάθε μια από τις 12 χώρες της περιοχής, αντλεί το 30% των εισαγωγών της από τη Γερμανία που είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος τους. Από τα 112 δισεκατομμύρια δολάρια των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ανατολικής Ευρώπης, η Γερμανία κάλυψε το 52%. Οι γερμανικές εξαγωγές στην περιοχή έχουν φθάσει να ισοδυναμούν μ' αυτές προς τη Γαλλία, αλλά θα αναπτυχθούν ταχύτερα αφού η ανάπτυξη των οικονομιών της περιοχής βαδίζει με διπλάσιους ρυθμούς απ' το μέσο όρο ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Φυσικά πίσω απ' τους ρυθμούς αυτούς κρύβεται μια άνευ προηγουμένου ληστεία των πλουτοπαραγωγικών πόρων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και το κυριότερο μια ταχύτατη εξαθλίωση των εργαζομένων.

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικές, απ' την άποψη του πώς αντιμετωπίζονται αυτές οι χώρες, οι δηλώσεις του υπεύθυνου της ΕΕ για την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, Νικολάους βαν ντερ Πας, ο οποίος τόνισε ότι ενώ όλες οι υποψήφιες χώρες δήλωσαν ότι μπορούν να δεχτούν το κοινοτικό κεκτημένο, δεν καταφέρνουν να πείσουν την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι είναι ικανές να αλλάξουν την εθνική νομοθεσία τους και τους θεσμούς τους, ώστε να εξασφαλίζουν την εφαρμογή του. Αναφέρθηκε, εξάλλου, το παράδειγμα της Πολωνίας για την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μειώσει για το 1998 τη χρηματοδότηση απ' το κοινοτικό πρόγραμμα PHARE, καθώς η χώρα δεν παρουσίασε επαρκείς προτάσεις, γεγονός που όπως αναφέρει η ειδική ομάδα διαπραγματεύσεων, αποδεικνύει έλλειψη επαγγελματισμού στη διοίκησή της.

Περί το 2004 αναμένεται να ολοκληρωθούν τα έργα των οδικών δικτύων ΠΑΘΕ (Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη) και Εγνατία σύμφωνα με έκθεση για την πορεία των έργων των Διευρωπαϊκών Δικτύων που παρουσίασε σήμερα στις Βρυξέλλες ο αρμόδιος επίτροπος για τις μεταφορές Νιλ Κίνοκ.

Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα έργα των Διευρωπαϊκών Δικτύων χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

α) Στα έργα που έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί.

β) Σε αυτά που αναμένεται να ολοκληρωθούν γύρω στο 2005 και των οποίων η χρηματοδότηση, στο μεγαλύτερο μέρος της, είναι εξασφαλισμένη και γ) σε αυτά που θα ολοκληρωθούν μετά το 2005 και των οποίων ο τρόπος χρηματοδότησης παραμένει αβέβαιος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντάσσει τους δύο ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους ΠΑΘΕ και Εγνατία στη δεύτερη κατηγορία δεδομένου ότι οι εργασίες έχουν δρομολογηθεί. Εξάλλου και τα δύο έργα έχουν ήδη λάβει και θα λάβουν ουσιαστική οικονομική υποστήριξη από το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Ταμείο, καθώς και δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Οικονομική υποστήριξη έχουν επίσης από τον κοινοτικό προϋπολογισμό για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα.

Η έκθεση της Ευρ. Επιτροπής αναφέρει ακόμη, ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει απευθυνθεί στον ιδιωτικό τομέα για να εξασφαλίσει την οικονομική συμμετοχή του δημιουργώντας τρεις οργανισμούς συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για διαφορετικά τμήματα του οδικού δικτύου ΠΑΘΕ (Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου, Περιφερειακός Αθηνών, σύνδεση με Μαλιακό).

Οπως σημειώνεται στην ίδια έκθεση, η ελληνική κυβέρνηση έχει την πρόθεση να βρει νέους τομείς ενισχυμένης συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη χρηματοδότηση τόσο του ΠΑΘΕ όσο και της Εγνατίας Οδού.